Fransa’nın önde gelen eğitim ve araştırma kurumlarından ENS Lyon’da nazaranv alan teorik fizikçi Pascal Koiran, uzaydaki var iseyımsal yapılar olan solucan deliklerinin düşünüldüğünden daha kararlı olduğunu ortaya koydu.
Korian’ın teorisini detaylandırdığı ve çabucak hemen hakem onayından geçmeyen makale, solucan deliklerinin cihanın farklı noktaları içinde köprü kuran kısa yol nazaranvi bakılırsabileceği niyetini destekliyor.
Bilimkurguda sık rastlanan bu fikir, son olarak 2014 üretimi Christopher Nolan’ın Yıldızlararası (Interstallar) sinemasında işlenmiş ve solucan deliklerinin ün kazanmasını sağlamıştı.
Solucan deliği nedir?
Independent Türkçe’de yer alan habere nazaran, Albert Einstein ve ABD’li-İsrailli fizikçi Nathan Rosen tarafınca kuramlaştırılan solucan deliği, uzay-zamanda iki uzak nokta içinde seyahat etmeyi kolaylaştırabilecek teorik bir kısayol.
Solucan delikleri şimdiye dek hiç gözlemlenmedi ve bunların var olamayacağına dair de biroldukca teori mevcut. Lakin Einstein‘ın Genel bakılırsalilik Teorisi’yle uyumlu oldukları için fizikçiler içindeki en değerli tartışma mevzularından olmayı sürdürüyor.
Teoriyi destekleyen bilim insanları, solucan deliklerinin bir ucunda bir kara deliğin, başka ucunda ise bir beyaz deliğin yer aldığına inanıyor. Etrafındaki hiç bir objenin içeri çekilmekten kaçamadığı kara deliklerin bilakis var iseyımsal beyaz delikler, hiç bir objenin içine giremediği gökcisimleri olarak düşünülüyor.
Bu iki obje içinde kurulacak tünellerin cihanın uzak noktalarına kısa müddette seyahat etmeyi mümkün kılabileceğine inanılıyor.
“Düşünüldüğünden daha kararlı”
Öte yandan, teoriyi destekleyen bilim insanları bile bir solucan deliğinin son derece istikrarsız olacağını ve oluştuğu andan daha sonrasında kapanarak içine giren objenin öteki uçtan çıkışına müsaade vermeyeceğini kestirim ediyordu.
Bu niçinle fizikçiler tüneli açık tutmak için egzotik unsur kullanılması gerektiği kararına varmıştı.
Koiran’ın yeni bir yolla yaptığı hesaplama ise bu tünellerin düşünüldüğünden daha kararlı olduğunu, objelerin bir ucundan girip başkasından çıkmasına imkan tanıyabileceğini gösterdi.
Korian kelam konusu araştırmasında solucan deliklerini incelemek için Eddington-Finkelstein metriği ismi verilen ve sık kullanılmayan bir hesaplama usulüne başvurdu.
Arthur Stanley Eddington ve David Finkelstein isimli iki fizikçinin geliştirdiği bu formül, kara delik geometrisinde kullanılmak üzere tasarlanmış bir koordinat sistemi.
Korian işte bu sistemle kurduğu matematiksel simülasyonda kara deliğin olay ufkunu geçerek solucan deliğine giren ve tünelden geçen bir parçacığın öteki taraftan çıkabileceğini tespit etti.
Bu da tüneli açık tutacak bir egzotik hususa gerek kalmadan, solucan deliğinin kararlılığını koruyabildiğini gösteriyor.
Öte yandan kelam konusu bulgular, rastgele bir kara delikten atlamanın kozmosun öteki bir noktasına gitmeyi sağlayacağı manasına gelmiyor.
Uzmanlar solucan deliklerini kasıtlı olarak oluşturmak için devasa yükseklikte ölçüde kütle çekim gücü gerekeceğini söylüyor.
Evrim Ağacı’na nazaran şimdiki imkanlarla bunu başarmak mümkün değil.
Korian’ın teorisini detaylandırdığı ve çabucak hemen hakem onayından geçmeyen makale, solucan deliklerinin cihanın farklı noktaları içinde köprü kuran kısa yol nazaranvi bakılırsabileceği niyetini destekliyor.
Bilimkurguda sık rastlanan bu fikir, son olarak 2014 üretimi Christopher Nolan’ın Yıldızlararası (Interstallar) sinemasında işlenmiş ve solucan deliklerinin ün kazanmasını sağlamıştı.
Solucan deliği nedir?
Independent Türkçe’de yer alan habere nazaran, Albert Einstein ve ABD’li-İsrailli fizikçi Nathan Rosen tarafınca kuramlaştırılan solucan deliği, uzay-zamanda iki uzak nokta içinde seyahat etmeyi kolaylaştırabilecek teorik bir kısayol.
Solucan delikleri şimdiye dek hiç gözlemlenmedi ve bunların var olamayacağına dair de biroldukca teori mevcut. Lakin Einstein‘ın Genel bakılırsalilik Teorisi’yle uyumlu oldukları için fizikçiler içindeki en değerli tartışma mevzularından olmayı sürdürüyor.
Teoriyi destekleyen bilim insanları, solucan deliklerinin bir ucunda bir kara deliğin, başka ucunda ise bir beyaz deliğin yer aldığına inanıyor. Etrafındaki hiç bir objenin içeri çekilmekten kaçamadığı kara deliklerin bilakis var iseyımsal beyaz delikler, hiç bir objenin içine giremediği gökcisimleri olarak düşünülüyor.
Bu iki obje içinde kurulacak tünellerin cihanın uzak noktalarına kısa müddette seyahat etmeyi mümkün kılabileceğine inanılıyor.
“Düşünüldüğünden daha kararlı”
Öte yandan, teoriyi destekleyen bilim insanları bile bir solucan deliğinin son derece istikrarsız olacağını ve oluştuğu andan daha sonrasında kapanarak içine giren objenin öteki uçtan çıkışına müsaade vermeyeceğini kestirim ediyordu.
Bu niçinle fizikçiler tüneli açık tutmak için egzotik unsur kullanılması gerektiği kararına varmıştı.
Koiran’ın yeni bir yolla yaptığı hesaplama ise bu tünellerin düşünüldüğünden daha kararlı olduğunu, objelerin bir ucundan girip başkasından çıkmasına imkan tanıyabileceğini gösterdi.
Korian kelam konusu araştırmasında solucan deliklerini incelemek için Eddington-Finkelstein metriği ismi verilen ve sık kullanılmayan bir hesaplama usulüne başvurdu.
Arthur Stanley Eddington ve David Finkelstein isimli iki fizikçinin geliştirdiği bu formül, kara delik geometrisinde kullanılmak üzere tasarlanmış bir koordinat sistemi.
Korian işte bu sistemle kurduğu matematiksel simülasyonda kara deliğin olay ufkunu geçerek solucan deliğine giren ve tünelden geçen bir parçacığın öteki taraftan çıkabileceğini tespit etti.
Bu da tüneli açık tutacak bir egzotik hususa gerek kalmadan, solucan deliğinin kararlılığını koruyabildiğini gösteriyor.
Öte yandan kelam konusu bulgular, rastgele bir kara delikten atlamanın kozmosun öteki bir noktasına gitmeyi sağlayacağı manasına gelmiyor.
Uzmanlar solucan deliklerini kasıtlı olarak oluşturmak için devasa yükseklikte ölçüde kütle çekim gücü gerekeceğini söylüyor.
Evrim Ağacı’na nazaran şimdiki imkanlarla bunu başarmak mümkün değil.