Dünya Ticaret Örgütü: Globalleşme İki Tarafı Keskin Bıçak Üzere

Zübeyde

Global Mod
Global Mod
Dünya Ticaret Örgütü (WTO) global ticaretin durumuna ait yıllık raporunda, globalleşme kararı ülke ekonomileri içinde artmaya devam eden yakın bağları “iki tarafı keskin bir bıçağa”benzetti.

WTO, globalleşmenin ülkeleri kısa vadeli şoklara karşı daha savunmasız hale getirmesine karşın geçmişe oranla günümüzde epey daha süratli toparlanmalarına da yardımcı olduğunu belirtti.

Rapor, Corona virüsü pandemisinin birinci aylarında süratle azalan global eser ticaretinin şimdiden toparlanarak pandemi öncesi düzeyin üzerine çıktığını yazıyor. WTO’nun öngörüsüne nazaran 2022 yılı ortasında ticaret hacmi pandemi öncesi seviyeyi yakalayacak. Bu durum, memleketler arası seviyede alınan ve satılan malların, pandeminin hiç yaşanmamış olması halinde ulaşacağı düzeyde olacağı manasına geliyor.

WTO Lideri Dr. Ngozi Okonjo-Iweala, raporun önsözünde, Covid-19 pandemisine verilen global karşılığın, globalleşmenin hem zorlukları birebir vakitte faydalarını gösteren bir örnek olduğunu kaydetti.

Karşılıklı temaslar istikrarla bir arada artıyor

WTO raporu beraberinde bir ülkenin ticari ilgilerinin dünyanın geri kalanına kıyasla daha fazla çeşitliliğe sahip olmasının önemli ekonomik çalkantı yaşanması mümkünlüğünü düşürdüğüne işaret ediyor.

Milletlerarası Para Fonu’nun (IMF) topladığı bilgileri kullanan WTO raporunun muharrirleri, ticari çeşitlilik düzeyi yüksek olan ülkelerin 2008 yılındaki ekonomik kriz sırasında çalkantılardan epeyce daha az etkilendiğini kaydediyor.

Raporda, “Ticaret, bir ülkenin arz ve talep kaynaklarını çeşitlendirmesini sağlar. Bu niçinle ülkenin kendine has arz ve talep şoklarına maruz kalma riskini azaltır. Örneğin bir ülke birden epeyce ticari ortağa sahip olduğunda kendisinde ya da ticaret paydaşlığı yaptığı ülkelerdeki ekonomik gerileme, ticareti fazlaca daha sonlu olan ülkelere kıyasla, üreticiler için talep şokunun daha az olması manasına gelir” yazılı.

İmalatı geri getirmek işe yaramayabilir

WTO raporunda öne çıkan bir öbür husus, iktisatta ‘reshoring’ olarak tanımlanan ve yurt dışına aktarılan imalatın yurt içine bir daha döndürülmesi uğraşları. WTO, kilit sanayi kollarında kendi kendine kâfi hale gelmek için birtakım ülkelerin yurt dışına çıkan imalatı geri getirme uğraşına karşı ikazda bulunuyor.

Bilhassa pandeminin birinci aylarında, ABD’nin de ortalarında bulunduğu biroldukça ülkede hayati kıymet taşıyan tıbbi gereç, şahsi esirgeyici ekipman ve aşı içerikleri için yabancı tedarikçilere olan bağımlılığın azaltılması davetleri yapılıyordu.

Çelik imalatı konusunda ABD’nin kendi kendine yetmesinin ulusal güvenlik açısından bir ihtiyaç olduğunu savunan eski Lider Donald Trump, çelik imalatını ABD içine geri döndürmek için yabancıların ürettiği çeliğe ek gümrük vergileri getirmişti. Lakin Trump’ın eforları başarılı olmadı.

Rapor, “Ticareti kısıtlamak ve ulusal yeterliliği teşvik etmek, uzun vadede ülkelerin ulusal ekonomilerinin daha verimsiz olmasını kaçınılmaz kılıyor. Bu cins siyasetler, sonunda, eser ve hizmet fiyatlarının artmasına, eserlere, yan mamüllere ve teknolojilere erişimin kısıtlanmasına yol açıyor” tabirlerine yer veriliyor.

Fikir kuruluşu Cato Enstitüsü’nde iktisat uzmanı olan ve ticaret üzerine yazılar kaleme alan Scott Lincicome “WTO, pandemiye karşı daha fazla muhafazacı siyasetler oluşturma refleksi verenlerin meydana getirdiği önemli tehdide karşılık veriyor. İktisat açısından bu makus bir fikir. Jeopolitik açıdan da ülkeler ne kadar fazlaca içe kapanırsa gelecekte o kadar fazla gerginlik yaşanma mümkünlüğü meydana gelir” diyor.

VoA
 
Üst