Diş hekimliğinde ağız, diş ve çeneyle ilgili rahatsızlıkların tedavisini cerrahi formüller ile sağlanmasını amaçlayan bir bilim kısmıdır. Biroldukca farklı başlığı vardır. Cerrahi müdahaleler rahatsızlığın tipine ve ciddiyetine nazaran lokal anestezisi altında yapılabildiği üzere kimi olaylarda genel anestezi yahut sedasyon altında da gerçekleştirilebilir. Ağız, çene ve yüz bölgelerinin kapsayan genel operasyonlarda, hastada ileri derece bulantı refleksi olması durumunda yahut genel sıhhat durumunu etkileyebilecek bir korku durumu varsa genel anestezi yahut sedasyon uygun görülür.
Çene ve ağız cerrahisinin ilgilendiği hususlar nelerdir?
-Gömük 20 yaş diş çekimi
-Çene kemiği ortasında kalmış kırık kök modüllerinin çıkarılması
-Apikal (kök ucu) rezeksiyon
-Çene kistlerinin temizlenmesi
-Çene kırıkları
-İmplant cerrahisi
-Ortognatik cerrahi / İleri yaşlarda ortodontik tedavileri tamamlamak hedefiyle çene kemiğinde yapılan ameliyatlar
Gömük 20 yaş diş çekimi
-Sinüs Lifting
Bilhassa 20 yaş dişlerinin çekimi epeyce sık gerçekleştirilen bir operasyondur. Çene kemiği vakit içerisine insanoğlunun hayat biçiminin ve yeme alışkanlıklarının değişmesiyle küçülmüş ve 20 yaş dişlerine sürecek (çıkacak) bir boşluk bırakmamıştır. Bu niçinle pek hayli olayda bu dişler ya yarı gömük kalmış ya da hiç çıkamayıp çene kemiği ortasında sıkışmıştır. Bu durum ağız ortasında iltihaplanmalara, kistlere, ön dişe baskı yaptıklarından dolayı diş köklerinde aşınmalara ve dişlerin dizilimlerinde çapraşıklıklara sebep olur. Bu üzere deformasyon ve rahatsızlıkların önünü kesmek gayesiyle gömük 20 yaş dişleri cerrahi müdahale ile çene kemiğinden çıkartılarak çene nizamı bir daha sağlanır.
Çene kemiği ortasında kalmış kırık kök modüllerinin çıkarılması
Birtakım olaylarda diş çekimi sırasında diş kökleri kırılıp çene kemiği içerisinde kalabilir. Bu yarım diş kökleri vakit içinde çene kemiğinde apselere yada kistik oluşumlara niçiniyet verebilir. Bu niçinle, kırık diş kökünün cerrahi bir süreç ile çene kemiği içerisinde alınıp, o bölgenin temizlenmesi gerekir. bu biçimdece, çene kemiğinde oluşabilecek daha büyük bir harabiyet önlenmiş olur.
Apikal (kök ucu) rezeksiyon
Dişin kök ucunda oluşan iltihap tedavi edilmekte gecikilirse daha da büyür ve diş kanal tedavisi ile kurtarılamayacak durma gelir. Bu cerrahi süreçte büyüyen lezyon temizlenerek dişin sıhhatine kavuşturulması amaçlanır. Çene kemiği kök ucu hizasından açılır, iltihap dikkatlice kürete edilerek kök ucu kesilir. Oluşan boşluk kemik grefti ile doldurularak bölge kapatılır. Bu süreç dişin geleceği için önemli ehemmiyet taşır. esasen tedavi edilmesi geç kalınmış diş kökü daha da ihmal edilirse o bölgedeki iltihap büyüyerek kistlere dönüşür, tedavisi fazlaca daha güç ve sancılı bir müddetç başlar.
Çene kistlerinin temizlenmesi
Çene kistleri çeşitli sebeplerden yumuşak doku yahut çene kemiğine yerleşen, ortasında püre kıvamında sıvı bulunan, etrafı dokuyla kaplanmış boşluklardır. Bulundukları yerde kendi kendilerine yavaşça büyürler. Bedendeki tüm lokalizasyonlar düşünüldüğünde çene bölgesi kistlerin en çok oluştuğu yerdir. Bu kistler başta rastgele bir belirti vermeyip gizlice büyürler. Çoklukla ağrı yapmazlar. Varlığı fark edilmeyen ya da tedavisi ihmal edilen çene kistleri vakit içinde daha da büyüyerek hudutlara baskı yapar. Buna bağlı olarak his kaybı ve yanma meydana gelir. İlerleyen olaylarda çene kemiğini zayıflatır ve hayli yavaşça darbelerde bile kırılacak hale getirir. Çene kistleri cerrahi olarak iki biçimde tedavi edilirler. Birincisi enükleasyon yani kistin büsbütün çıkartılması ve küretaj, ikincisi ise marsüpyalizasyon yani kistin bütünüyle çıkartılmayıp, bir pencere açılması. İkinci tedavi prosedürü büyük kistler için uygulanır. Diş kaynaklı kistlerde diş kaybı durumu yok ise dişe kanal tedavisi yapılmalıdır. Bir enfeksiyon kuşkusu varsa cerrahi işlemdilk evvel antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır.
Çene kırıkları
Ekseriyetle şiddetli fizikî darbe kararı oluşan çene kırığı olaylarında hiç vakit kaybetmeden bir çene cerrahına yahut bir plastik ve rekontrüktif cerraha başvurulması gerekmektedir. Kırık kesimler tel, plak, vida ve özel splintler kullanılarak yerine sabitlenir. Çene kırıklarının tedavisinde hedef dişlerin birbiriyle münasebetini bir daha oluşturmak (oklüzyon) ve hastanın en kısa müddette çiğneme ve konuşma işlevlerini geri kazanmasını sağlamaktır. Ortalama güzelleşme süreci 6-8 hafta ortasıdır. Bu mühlet içerisinde hasta çiğneme yapamaz ve sıvılar ile beslenmesi gerekir. Ağız hijyeni epeyce değerlidir. Yumuşak fırçalar ile tellerin ortası temizlenmeli ve antiseptik gargaralar kullanılmalıdır.
Dental implant cerrahisi
Dental implant cerrahisi, diş eksikliklerinde çene kemiği içerisine yapay diş kökü yerleştirmek suretiyle kişiyi sabit dişlere kavuşturmayı emeller. Dişsiz bölgedeki damak ensize edilerek açılır, kemiğe ulaşılır ve kemiğe uygun çap ve uzunluktaki implantlar kemik içine yerleştirilir. Birtakım özel durumlar hariç lokal anestezi yapılarak uygulanır. Operasyon daha sonrası hasta tabibin tavsiyelerine uyarsa ( *işlem daha sonrası buz uygulaması, *2 gece başın yüksek durumda tutularak yatılması, *gerekli durumlarda antibiyotik kullanması) rastgele bir ağrı yahut şişlik oluşmaz.
Ortognatik cerrahi
Çene kemiğinde oluşan anomaliyi düzeltmek için yalnızca ortodontik tedavini kâfi olmadığı durumlarda ortodontik tedaviye ek olarak çenelerin ameliyat ile düzgün pozisyona getirildiği kombine bir süreçtir. Ortodontist tarafınca planlanan alt-üst çene ameliyatı yalnızca plastik ve rekonstrüktif cerrahlar yahut çene cerrahları tarafınca yapılabilir. Genel anestezi altında yapılan bir ameliyattır ve alt çenenin geriye/ileri alınması yahut üst çenenin genişletilmesi amaçlanır.
Sinüs lifting
Üst çene posterior (arka) bölgede uzun müddet dişsiz kalınması halinde çene kemiğinde erime meydana gelir. Bu sebeple maxiller sinüs tabanı aşağı hakikat sarkar ve kemik implant yerleştirilebilecek hacmini kaybeder. bu biçimde durumlarda sinüs tabanının yükseltirilerek oluşan boşluğun kemik grefti ile doldurulması sürecine sinüs lifting denir.
Açık ve kapalı olmak üzere iki farklı metotta uygulanır.
Kapalı sinüs lifting:
İmplant cerrahisi için 2-3 mm lik kemik arttırımına gereksinim duyulduğunda implantın yerleştirileceği yuvadan kemik yüklemesi yapılarak kemik düzeyi arttırılır.
Açık sinüs lifting:
2-3 mm den daha fazla kemik muhtaçlığı olan durumlarda uygulanır. Çene kemiğinin vestibül duvarından bir pencere açılarak sinüs membranı üst kaldırılır ve elde edilen boşluğa kemik grefti konur. O bölgede istenilen hacimde kemik oluşması beklenir.
Çene ve ağız cerrahisinin ilgilendiği hususlar nelerdir?
-Gömük 20 yaş diş çekimi
-Çene kemiği ortasında kalmış kırık kök modüllerinin çıkarılması
-Apikal (kök ucu) rezeksiyon
-Çene kistlerinin temizlenmesi
-Çene kırıkları
-İmplant cerrahisi
-Ortognatik cerrahi / İleri yaşlarda ortodontik tedavileri tamamlamak hedefiyle çene kemiğinde yapılan ameliyatlar
Gömük 20 yaş diş çekimi
-Sinüs Lifting
Bilhassa 20 yaş dişlerinin çekimi epeyce sık gerçekleştirilen bir operasyondur. Çene kemiği vakit içerisine insanoğlunun hayat biçiminin ve yeme alışkanlıklarının değişmesiyle küçülmüş ve 20 yaş dişlerine sürecek (çıkacak) bir boşluk bırakmamıştır. Bu niçinle pek hayli olayda bu dişler ya yarı gömük kalmış ya da hiç çıkamayıp çene kemiği ortasında sıkışmıştır. Bu durum ağız ortasında iltihaplanmalara, kistlere, ön dişe baskı yaptıklarından dolayı diş köklerinde aşınmalara ve dişlerin dizilimlerinde çapraşıklıklara sebep olur. Bu üzere deformasyon ve rahatsızlıkların önünü kesmek gayesiyle gömük 20 yaş dişleri cerrahi müdahale ile çene kemiğinden çıkartılarak çene nizamı bir daha sağlanır.
Çene kemiği ortasında kalmış kırık kök modüllerinin çıkarılması
Birtakım olaylarda diş çekimi sırasında diş kökleri kırılıp çene kemiği içerisinde kalabilir. Bu yarım diş kökleri vakit içinde çene kemiğinde apselere yada kistik oluşumlara niçiniyet verebilir. Bu niçinle, kırık diş kökünün cerrahi bir süreç ile çene kemiği içerisinde alınıp, o bölgenin temizlenmesi gerekir. bu biçimdece, çene kemiğinde oluşabilecek daha büyük bir harabiyet önlenmiş olur.
Apikal (kök ucu) rezeksiyon
Dişin kök ucunda oluşan iltihap tedavi edilmekte gecikilirse daha da büyür ve diş kanal tedavisi ile kurtarılamayacak durma gelir. Bu cerrahi süreçte büyüyen lezyon temizlenerek dişin sıhhatine kavuşturulması amaçlanır. Çene kemiği kök ucu hizasından açılır, iltihap dikkatlice kürete edilerek kök ucu kesilir. Oluşan boşluk kemik grefti ile doldurularak bölge kapatılır. Bu süreç dişin geleceği için önemli ehemmiyet taşır. esasen tedavi edilmesi geç kalınmış diş kökü daha da ihmal edilirse o bölgedeki iltihap büyüyerek kistlere dönüşür, tedavisi fazlaca daha güç ve sancılı bir müddetç başlar.
Çene kistlerinin temizlenmesi
Çene kistleri çeşitli sebeplerden yumuşak doku yahut çene kemiğine yerleşen, ortasında püre kıvamında sıvı bulunan, etrafı dokuyla kaplanmış boşluklardır. Bulundukları yerde kendi kendilerine yavaşça büyürler. Bedendeki tüm lokalizasyonlar düşünüldüğünde çene bölgesi kistlerin en çok oluştuğu yerdir. Bu kistler başta rastgele bir belirti vermeyip gizlice büyürler. Çoklukla ağrı yapmazlar. Varlığı fark edilmeyen ya da tedavisi ihmal edilen çene kistleri vakit içinde daha da büyüyerek hudutlara baskı yapar. Buna bağlı olarak his kaybı ve yanma meydana gelir. İlerleyen olaylarda çene kemiğini zayıflatır ve hayli yavaşça darbelerde bile kırılacak hale getirir. Çene kistleri cerrahi olarak iki biçimde tedavi edilirler. Birincisi enükleasyon yani kistin büsbütün çıkartılması ve küretaj, ikincisi ise marsüpyalizasyon yani kistin bütünüyle çıkartılmayıp, bir pencere açılması. İkinci tedavi prosedürü büyük kistler için uygulanır. Diş kaynaklı kistlerde diş kaybı durumu yok ise dişe kanal tedavisi yapılmalıdır. Bir enfeksiyon kuşkusu varsa cerrahi işlemdilk evvel antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır.
Çene kırıkları
Ekseriyetle şiddetli fizikî darbe kararı oluşan çene kırığı olaylarında hiç vakit kaybetmeden bir çene cerrahına yahut bir plastik ve rekontrüktif cerraha başvurulması gerekmektedir. Kırık kesimler tel, plak, vida ve özel splintler kullanılarak yerine sabitlenir. Çene kırıklarının tedavisinde hedef dişlerin birbiriyle münasebetini bir daha oluşturmak (oklüzyon) ve hastanın en kısa müddette çiğneme ve konuşma işlevlerini geri kazanmasını sağlamaktır. Ortalama güzelleşme süreci 6-8 hafta ortasıdır. Bu mühlet içerisinde hasta çiğneme yapamaz ve sıvılar ile beslenmesi gerekir. Ağız hijyeni epeyce değerlidir. Yumuşak fırçalar ile tellerin ortası temizlenmeli ve antiseptik gargaralar kullanılmalıdır.
Dental implant cerrahisi
Dental implant cerrahisi, diş eksikliklerinde çene kemiği içerisine yapay diş kökü yerleştirmek suretiyle kişiyi sabit dişlere kavuşturmayı emeller. Dişsiz bölgedeki damak ensize edilerek açılır, kemiğe ulaşılır ve kemiğe uygun çap ve uzunluktaki implantlar kemik içine yerleştirilir. Birtakım özel durumlar hariç lokal anestezi yapılarak uygulanır. Operasyon daha sonrası hasta tabibin tavsiyelerine uyarsa ( *işlem daha sonrası buz uygulaması, *2 gece başın yüksek durumda tutularak yatılması, *gerekli durumlarda antibiyotik kullanması) rastgele bir ağrı yahut şişlik oluşmaz.
Ortognatik cerrahi
Çene kemiğinde oluşan anomaliyi düzeltmek için yalnızca ortodontik tedavini kâfi olmadığı durumlarda ortodontik tedaviye ek olarak çenelerin ameliyat ile düzgün pozisyona getirildiği kombine bir süreçtir. Ortodontist tarafınca planlanan alt-üst çene ameliyatı yalnızca plastik ve rekonstrüktif cerrahlar yahut çene cerrahları tarafınca yapılabilir. Genel anestezi altında yapılan bir ameliyattır ve alt çenenin geriye/ileri alınması yahut üst çenenin genişletilmesi amaçlanır.
Sinüs lifting
Üst çene posterior (arka) bölgede uzun müddet dişsiz kalınması halinde çene kemiğinde erime meydana gelir. Bu sebeple maxiller sinüs tabanı aşağı hakikat sarkar ve kemik implant yerleştirilebilecek hacmini kaybeder. bu biçimde durumlarda sinüs tabanının yükseltirilerek oluşan boşluğun kemik grefti ile doldurulması sürecine sinüs lifting denir.
Açık ve kapalı olmak üzere iki farklı metotta uygulanır.
Kapalı sinüs lifting:
İmplant cerrahisi için 2-3 mm lik kemik arttırımına gereksinim duyulduğunda implantın yerleştirileceği yuvadan kemik yüklemesi yapılarak kemik düzeyi arttırılır.
Açık sinüs lifting:
2-3 mm den daha fazla kemik muhtaçlığı olan durumlarda uygulanır. Çene kemiğinin vestibül duvarından bir pencere açılarak sinüs membranı üst kaldırılır ve elde edilen boşluğa kemik grefti konur. O bölgede istenilen hacimde kemik oluşması beklenir.