Prof. Dr. İsmail Aydoğan, “Bir Dava Adamı/Nurettin Topçu” isimli kitabında şu sözleri kullanır: “Nurettin Topçu, sözün tam manasıyla Müslüman bir insandır. Ne tarihin kulvarında zedelenerek gelen istismar edilmiş din algısına, ne de yeniçağın yaldızlı telaffuzlarına kapılan bir insandır. Onun hareket savaşı, ruhun ortasındaki aklın, aklın ortasındaki vicdanın, vicdanın sesi olan aşkın haykırılmasıdır.”
Yerli olmayan bir eğitimle geçmişle bağı kopartılan belleksiz bir kuşak yetiştirildiği için yüz yıla yakın bir müddetçte kültür tarihimiz, kendi kültürel kıymetlerimiz açısından en kurak, en fakir devrini yaşamaktadır.
Bizim kültürel kıymetlerimizin kaynağı İslâm’dır; bütün manasını İslâm’dan alır ve ömrün o mana çerçevesinde düzenlenmesini ve o mana çerçevesinde yaşanmasını önerir bize. Dolaysıyla İslâm, ilga ve mülga edildiği için İslâm’ı bilmeyen jenerasyonlar hâkim olmuştur bu periyoda. Bu kurak periyotta cins başlara rastlamak son derece zordur. Necip Fazıl üzere, Nurettin Topçu üzere, Sezai Karakoç üzere, Cemil Meriç üzere, Nuri Pakdil üzere, Rasim Özdenören üzere cins başların sayısı bir elin parmaklarını geçmez. Prof. Dr. İsmail Aydoğan’ın “Bir Dava Adamı / Nurettin Topçu” (Hece Yayınları, Ağustos 2021) kitabı bu açıdan Topçu’yu tanımamıza kapı aralayan bir kitap.
Nurettin Topçu, fikir hayatımıza, kültür ömrümüze, bilhassa de eğitim hayatımıza 21 yapıtıyla damgasını vurmuş cins başlardan biridir. O, Maurice Blondel’in hareket ideolojisinden etkilenir ve hareketi kanısına temel alır. Sorbonne Üniversitesi’nde savunduğu özgün ismi Conformisme et Revolte (Başkaldırı ve Uysallık) olan doktora tezi Türkçeye “İsyan Ahlakı” olarak çevrilir. Ayrıyeten, Blondel’in haricinde etkilendiği şahıslar içinde Luis Massignon üzere, H. Bergson üzere öbür isimler de var. Topçu, 1939’da yayınlamaya başladığı mecmuasının ismini da Blondel’in hareket ideolojisinden mülhem Hareket koyar.
TAM MANASIYLA BİR MÜSLÜMAN
[Bir Dava Adamı/Nurettin Topçu, İsmail Aydoğan, Hece Yayınları 2021, 88 sayfa]
Bir Dava Adamı/Nurettin Topçu, İsmail Aydoğan, Hece Yayınları 2021, 88 sayfa
Prof. Dr. İsmail Aydoğan, “Nurettin Topçu, sözün tam manasıyla Müslüman bir insandır. Ne tarihin kulvarında zedelenerek gelen istismar edilmiş din algısına, ne de yeniçağın yaldızlı telaffuzlarına kapılan bir insandır. Onun hareket savaşı, ruhun ortasındaki aklın, aklın ortasındaki vicdanın, vicdanın sesi olan aşkın haykırılmasıdır.” (Age, s. 19) der ve Topçu’nun kanısına ait ana kavramları şöyleki sıralar:
– Hareket İdeolojisi l İsyan Ahlakı
– İrade Davası l Ahlak l Yahudiler-Sözde Dindarlar ve Taklitçiler l Rönesans
– Sanat l Demokrasi-Sosyalizm-Milliyetçilik l Tasavvuf l Eğitim
Bu kavramları tek tek açıklayan müellif, beraberinde, bu kavramlar üzerinden Topçu’nun fikir dünyasını özlü bir halde özetler. “…isyan, bütün kötülüklere karşı ayaklanmaktır.” diyen Aydoğan, hareket ideolojisini kanısına temel alan Nurettin Topçu’nun “İsyan Ahlakı”na ait şunları der: “Topçu’da insanın isyanı, ortasında bulunan tüm kötülüklere karşı gelmesi manasındadır. Daha âlâ insan olmak için mevcut kötülüklere savaş açmak, onları ruhundan, benliğinden uzaklaştırmaktır. Örneğin insan, şeytanî isteklerine karşı isyan etmelidir. İsyan, ortasındaki sesin mahkûmu olan insanın, bu esaretten kurtulması için gayret etmesidir. Ayrıyeten egoist ve bencil isteklerini yerine getiren sorumsuzluk anlayışını terk edip kozmiğin, sonsuzluğun isteklerine amâde olmasıdır. İradesini ortadan kaldıran insanlara, topluma, kültüre, din sömürücülerine isyan etmesidir. İsyan Allahsız beşere, anarşiye ve bireyciliğedir. Tarihin ve insanlığın kurtuluşu, ferdin isyanına bağlıdır. İsyan gerek bireyde onun ihtirasında, kâinatın ve kendisinin hiçliğini ortaya koyan küçümsemedir. İsyan, aşk ortasında sonsuza atılarak vücudunu ve ruhunu hiçe sayarcasına ıstıraba adanan harekettir. İsyan duadır, Allah’a itaattir.” (Age, 26)
DİN VE AHLAK BİR BÜTÜNDÜR
Din ile ahlakı başka şeyler olarak görmeyen Topçu, İslam ahlakının beşere her şeydilk evvel sorumluluk yüklediğini, hürmet, sevgi, incelik ve iradeyle onu olgunlaştırdığını vurgular. Ahlakın yozlaşmasına dair Topçu’nun görüşlerini şu biçimde tabir eder İsmail Aydoğan: “Topçu, ülkemizde ahlâkî yozlaşmanın Meşrutiyetle bilhassa de Cumhuriyet inkılaplarıyla bir arada arttığını belirtir. Zira az vakitte yapılan formu inkılaplar, ulusal benliği bozmuştur. örneğin ulusal tarihimiz öğretilmediği üzere hakir de görülmüştür. İslam dini dâhil manevi varlık hem hor görülmüş tıpkı vakitte gelişmemize mani olarak sunulmuştur. Batılı hayat şekli özendirilmiş, ulusal kültür yasaklanmıştır. Yeni otorite, kaygı ve tahakkümle yerleştirilmiştir. Demokrasi, ömrün ve toplumun nizamını bozacak biçimde uygulanmıştır.” (Age, s. 40)
Nurettin Topçu’nun en çok eleştirildiği kavram kuşkusuz “İslam Sosyalizmi” kavramıdır. “Nurettin Topçu’nun sosyalizmi komünizme karşıdır.” diyen Aydoğan, bu hususta en ağır eleştiriyi de Necip Fazıl’ın yaptığını belirtir ve Necip Fazıl’ın Babıali yapıtından şu alıntıyı yapar:
“… ‘İslam Sosyalizmi’ diye bir dava tutturmuş gidiyordu. 1961’de son hapsimden çıktığım vakit meskenime gelmek nezaketini gösterdi. Kendisine bu taraflarını tenkid edici kelamlar söylemiş oldum ve dedim ki: -Cihanda hangi mezhep var ise, isteklisi olduğu cennet hayalinin hakikatini İslam’da bulsun, berbat taraflarının ilacını da bir daha onda arasın; kendinden, siteminden, isminden da vazgeçerek ve nefsinde hiç bir istiklal tanımayarak İslam’a sığınsın! Sizse o denli yapmıyorsunuz! Temeli ve istiklali (Sosyalizm) de görüyor ve İslam’ı bu temele uydurabildiğiniz için benimsiyorsunuz. Yani siz, İslam’a değil (Sosyalizm)e inanıyorsunuz! Sizin için lokomotif (Sosyalizm), vagon da İslam… Asla! İslam topyekûn fezayı kuşatan bir ray manzumesi üzerinde tek lokomotif ve geride ne var ise daima ona bağlı vagon… bu nokta din metodunun ana maddesi…” ( Necip Fazıl Kısakürek, Babıali, Büyük Doğu Yayınları, (20.baskı) 2017 İstanbul)
BİR DAVA ADAMI
“Yarınki Türkiye’nin kurucuları, yaşama zevkini bırakıp yaşatma aşkına gönül verecek, sabırlı ve azimli, lakin gösterişsiz ve nümayişsiz çalışan, ruh cephesinin maden emekçileri olacaklardır. Bu ruh atağının birinci ve temelli işi, insan yetiştirmektir. Hünerleri daima fedakârlık olan bu hizmet ehli gençler, hizmetlerinin mükâfatını da hizmet ettikleri insanlardan beklemeyecekler, sonsuzluğa sundukları yapıtın sesinin akislerini bir daha sonsuzluktan dinleyeceklerdir.” (Yarınki Türkiye, s.14, Dergâh Yayınları, İstanbul, 2010) diyen Topçu’yu daha yakından tanımamamız için değerli bir çalışma Prof. Dr. İsmail Aydoğan hocanın “Bir Dava Adamı / Nurettin Topçu” kitabı.
Yerli olmayan bir eğitimle geçmişle bağı kopartılan belleksiz bir kuşak yetiştirildiği için yüz yıla yakın bir müddetçte kültür tarihimiz, kendi kültürel kıymetlerimiz açısından en kurak, en fakir devrini yaşamaktadır.
Bizim kültürel kıymetlerimizin kaynağı İslâm’dır; bütün manasını İslâm’dan alır ve ömrün o mana çerçevesinde düzenlenmesini ve o mana çerçevesinde yaşanmasını önerir bize. Dolaysıyla İslâm, ilga ve mülga edildiği için İslâm’ı bilmeyen jenerasyonlar hâkim olmuştur bu periyoda. Bu kurak periyotta cins başlara rastlamak son derece zordur. Necip Fazıl üzere, Nurettin Topçu üzere, Sezai Karakoç üzere, Cemil Meriç üzere, Nuri Pakdil üzere, Rasim Özdenören üzere cins başların sayısı bir elin parmaklarını geçmez. Prof. Dr. İsmail Aydoğan’ın “Bir Dava Adamı / Nurettin Topçu” (Hece Yayınları, Ağustos 2021) kitabı bu açıdan Topçu’yu tanımamıza kapı aralayan bir kitap.
Nurettin Topçu, fikir hayatımıza, kültür ömrümüze, bilhassa de eğitim hayatımıza 21 yapıtıyla damgasını vurmuş cins başlardan biridir. O, Maurice Blondel’in hareket ideolojisinden etkilenir ve hareketi kanısına temel alır. Sorbonne Üniversitesi’nde savunduğu özgün ismi Conformisme et Revolte (Başkaldırı ve Uysallık) olan doktora tezi Türkçeye “İsyan Ahlakı” olarak çevrilir. Ayrıyeten, Blondel’in haricinde etkilendiği şahıslar içinde Luis Massignon üzere, H. Bergson üzere öbür isimler de var. Topçu, 1939’da yayınlamaya başladığı mecmuasının ismini da Blondel’in hareket ideolojisinden mülhem Hareket koyar.
TAM MANASIYLA BİR MÜSLÜMAN
[Bir Dava Adamı/Nurettin Topçu, İsmail Aydoğan, Hece Yayınları 2021, 88 sayfa]
Bir Dava Adamı/Nurettin Topçu, İsmail Aydoğan, Hece Yayınları 2021, 88 sayfa
Prof. Dr. İsmail Aydoğan, “Nurettin Topçu, sözün tam manasıyla Müslüman bir insandır. Ne tarihin kulvarında zedelenerek gelen istismar edilmiş din algısına, ne de yeniçağın yaldızlı telaffuzlarına kapılan bir insandır. Onun hareket savaşı, ruhun ortasındaki aklın, aklın ortasındaki vicdanın, vicdanın sesi olan aşkın haykırılmasıdır.” (Age, s. 19) der ve Topçu’nun kanısına ait ana kavramları şöyleki sıralar:
– Hareket İdeolojisi l İsyan Ahlakı
– İrade Davası l Ahlak l Yahudiler-Sözde Dindarlar ve Taklitçiler l Rönesans
– Sanat l Demokrasi-Sosyalizm-Milliyetçilik l Tasavvuf l Eğitim
Bu kavramları tek tek açıklayan müellif, beraberinde, bu kavramlar üzerinden Topçu’nun fikir dünyasını özlü bir halde özetler. “…isyan, bütün kötülüklere karşı ayaklanmaktır.” diyen Aydoğan, hareket ideolojisini kanısına temel alan Nurettin Topçu’nun “İsyan Ahlakı”na ait şunları der: “Topçu’da insanın isyanı, ortasında bulunan tüm kötülüklere karşı gelmesi manasındadır. Daha âlâ insan olmak için mevcut kötülüklere savaş açmak, onları ruhundan, benliğinden uzaklaştırmaktır. Örneğin insan, şeytanî isteklerine karşı isyan etmelidir. İsyan, ortasındaki sesin mahkûmu olan insanın, bu esaretten kurtulması için gayret etmesidir. Ayrıyeten egoist ve bencil isteklerini yerine getiren sorumsuzluk anlayışını terk edip kozmiğin, sonsuzluğun isteklerine amâde olmasıdır. İradesini ortadan kaldıran insanlara, topluma, kültüre, din sömürücülerine isyan etmesidir. İsyan Allahsız beşere, anarşiye ve bireyciliğedir. Tarihin ve insanlığın kurtuluşu, ferdin isyanına bağlıdır. İsyan gerek bireyde onun ihtirasında, kâinatın ve kendisinin hiçliğini ortaya koyan küçümsemedir. İsyan, aşk ortasında sonsuza atılarak vücudunu ve ruhunu hiçe sayarcasına ıstıraba adanan harekettir. İsyan duadır, Allah’a itaattir.” (Age, 26)
DİN VE AHLAK BİR BÜTÜNDÜR
Din ile ahlakı başka şeyler olarak görmeyen Topçu, İslam ahlakının beşere her şeydilk evvel sorumluluk yüklediğini, hürmet, sevgi, incelik ve iradeyle onu olgunlaştırdığını vurgular. Ahlakın yozlaşmasına dair Topçu’nun görüşlerini şu biçimde tabir eder İsmail Aydoğan: “Topçu, ülkemizde ahlâkî yozlaşmanın Meşrutiyetle bilhassa de Cumhuriyet inkılaplarıyla bir arada arttığını belirtir. Zira az vakitte yapılan formu inkılaplar, ulusal benliği bozmuştur. örneğin ulusal tarihimiz öğretilmediği üzere hakir de görülmüştür. İslam dini dâhil manevi varlık hem hor görülmüş tıpkı vakitte gelişmemize mani olarak sunulmuştur. Batılı hayat şekli özendirilmiş, ulusal kültür yasaklanmıştır. Yeni otorite, kaygı ve tahakkümle yerleştirilmiştir. Demokrasi, ömrün ve toplumun nizamını bozacak biçimde uygulanmıştır.” (Age, s. 40)
Nurettin Topçu’nun en çok eleştirildiği kavram kuşkusuz “İslam Sosyalizmi” kavramıdır. “Nurettin Topçu’nun sosyalizmi komünizme karşıdır.” diyen Aydoğan, bu hususta en ağır eleştiriyi de Necip Fazıl’ın yaptığını belirtir ve Necip Fazıl’ın Babıali yapıtından şu alıntıyı yapar:
“… ‘İslam Sosyalizmi’ diye bir dava tutturmuş gidiyordu. 1961’de son hapsimden çıktığım vakit meskenime gelmek nezaketini gösterdi. Kendisine bu taraflarını tenkid edici kelamlar söylemiş oldum ve dedim ki: -Cihanda hangi mezhep var ise, isteklisi olduğu cennet hayalinin hakikatini İslam’da bulsun, berbat taraflarının ilacını da bir daha onda arasın; kendinden, siteminden, isminden da vazgeçerek ve nefsinde hiç bir istiklal tanımayarak İslam’a sığınsın! Sizse o denli yapmıyorsunuz! Temeli ve istiklali (Sosyalizm) de görüyor ve İslam’ı bu temele uydurabildiğiniz için benimsiyorsunuz. Yani siz, İslam’a değil (Sosyalizm)e inanıyorsunuz! Sizin için lokomotif (Sosyalizm), vagon da İslam… Asla! İslam topyekûn fezayı kuşatan bir ray manzumesi üzerinde tek lokomotif ve geride ne var ise daima ona bağlı vagon… bu nokta din metodunun ana maddesi…” ( Necip Fazıl Kısakürek, Babıali, Büyük Doğu Yayınları, (20.baskı) 2017 İstanbul)
BİR DAVA ADAMI
“Yarınki Türkiye’nin kurucuları, yaşama zevkini bırakıp yaşatma aşkına gönül verecek, sabırlı ve azimli, lakin gösterişsiz ve nümayişsiz çalışan, ruh cephesinin maden emekçileri olacaklardır. Bu ruh atağının birinci ve temelli işi, insan yetiştirmektir. Hünerleri daima fedakârlık olan bu hizmet ehli gençler, hizmetlerinin mükâfatını da hizmet ettikleri insanlardan beklemeyecekler, sonsuzluğa sundukları yapıtın sesinin akislerini bir daha sonsuzluktan dinleyeceklerdir.” (Yarınki Türkiye, s.14, Dergâh Yayınları, İstanbul, 2010) diyen Topçu’yu daha yakından tanımamamız için değerli bir çalışma Prof. Dr. İsmail Aydoğan hocanın “Bir Dava Adamı / Nurettin Topçu” kitabı.