Bakan Çavuşoğlu: Avrupa’nın istikrarı hepimiz için değerli

Leyla

Global Mod
Global Mod
Akdeniz Üniversitesi’nin (AÜ) 2022-2023 Akademik Açılış Merasimi, Atatürk Konferans Salonu’nda Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun iştirakiyle gerçekleştirildi. Merasimde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’na fahri doktora unvanı tevcih edildi ve cübbesi Rektör Prof. Dr. Özlenen Özkan tarafınca giydirildi.

Törende “Belirsizlikler Çağında Çok İstikametli, Vizyoner Diplomasi: Türkiye Örneği” konusunda konuşma yaparak, birinci dersi veren Bakan Çavuşoğlu, yurt haricinde ve yurt ortasında üniversitelerle, sivil toplum kuruluşlarıyla bir ortaya gelerek, dış siyaset teori ve pratiklerini paylaştığını belirtti. Konuşmasının birinci kısmında global sistemi ve dönüşümü tahlil eden Balan Çavuşoğlu, ikinci kısımda ise Türkiye’nin bu dönüşümde oynadığı role değindi. Siyasi tarih disiplinine bakıldığı vakit, dünyadaki dönüşümler evvel derin bir kırılma akabinde yeni sistemin kurulması biçiminde ilerlediğine değinen Bakan Çavuşoğlu, “2. Dünya Savaşı ve ardından kurulan sistem üzere. Savaş daha sonrası kurulan sistemin sacayakları şunlardı; iktisatta IMF ve Dünya Bankası’nın merkezini oluşturduğu Bretton Woods sistemi. Siyasi alanda savaşın galibi büyük güçleri önceleyen BM sistemi. Lakin Doğu Bloku bu sistemin ekonomik tarafına ideolojik olarak karşı çıktı ve soğuk savaş milletlerarası ilgileri belirleyen paradigma oldu. Bu sistemde devletlerin nasıl davranacağı sorusu milletlerarası bağlantılar disiplininin temel arayışı oldu. Bu çerçevede, devletler içinde rekabeti temel alan realizm, dayanışmayı temel alan idealizm temel memleketler arası bağlar teorileri olarak ortaya çıktı. Her iki teori de Soğuk Savaş istikrarını temel parametre kabul etti” diye konuştu.



“Yeni bir arayış”

Soğuk savaşın sona ermesinin akabinde memleketler arası bağlantılar disiplininin yeni bir telaffuz arayışına girdiğini aktaran Çavuşoğlu, “Önce Francis Fukuyama 1992’de bu durumu ’Tarihin Sonu’ olarak nitelendirdi. Lakin çatışmalar ve problemler son bulmadığı için bir daha bir karşıta, yani çatışma eksenine dayalı tahliller ortaya çıktı. Bunu da Samuel Huntington 1996’da ’Medeniyetler Çatışması’ olarak tanımladı. Her iki tez de kısa müddette geçersiz hale geldi. Artık ise zıt vektörlerin oluşturduğu bir tansiyon var bir yanda globalleşme, bir yandan parçalanma, içe dönme, ve bölünme yaşanıyor. Bugün global sistem tarihte örneği olmayan sınamalarla karşı karşıya, birinci vakit içinderda, global salgın; milletlerarası sistemin zaaflarını ortaya çıkardı. Hem arz hem talep hem tedarik zincirleri kaynaklı, örneği görülmemiş bir ekonomik krize yol açtı” dedi.



“Rusya-Ukrayna Savaşı”

İkinci olarak büyük güç rekabetinin şiddetlendiğini kaydeden Çavuşoğlu, “ABD-Çin içinde mevcut ekonomik irtibatlar kopmaya başladı. ABD için artık en büyük tehdit Çin. ABD Lideri Biden idaresi son aldığı kararlarla Çin’de ileri teknoloji açısından kritik çip sanayisini gaye aldı. Çin de, Devlet Lideri Şi’nin öncülüğünde daha savlı ve dominant bir dış siyaset izlemeye başladı. Batı-Rusya rekabeti de son 30 yılın tepesine çıktı. Rusya-Ukrayna Savaşı, önemli bir kırılma sınırı oldu. Artık, taktik nükleer silahlar yahut kirli bomba dediğimiz kitle imha silahlarının kullanılacağı telaffuzları hakim. Üçüncü olarak, global bir kriz sarmalından kelam etmek mümkün. Birbirini besleyen biroldukca kriz mevcut, ekonomik kriz, global enflasyon, etraf sıkıntıları, terörizm, İslamofobi, sistemsiz göç üzere global meseleler, iç savaşlar ve darbeler, yabancı düşmanlığı üzere bölgesel problemler yükselişte” tabirlerini kullandı.



“değişen teknolojinin dönüştürücü gücü”

değişen teknolojinin dönüştürücü gücünün ömrün her alanında hissedildiğinin altını çizen Bakan Çavuşoğlu, “Yapay zeka, muhteşem bilgisayarlar ve siber uzay birer potansiyel çatışma alanı olarak öne çıkıyor. değişen teknolojinin sunduğu imkanlar bir daha evvel silah sanayisinde kullanılıyor. Teknolojik gelişmeler, ömrün akışını da hızlandırıyor. Bir bakıma tarih hızlanıyor. İşte bu ortamda, bir yandan tarih hızlanırken bir yandan da görüş aralığı azalıyor. Tarihin hızlandığı bu periyotlar beraberinde yeni bir milletlerarası sistemin doğum sancıları manasına geliyor. Bugün memleketler arası sistem esaslı bir değişim yaşıyor. Bu düzensizlikte, Soğuk Savaş’ın genetik kodlarını taşıyan milletlerarası ilgiler teorileri de bir daha tanımlanıyor. Buna ’Batı daha sonrası Memleketler arası İlişkiler’ deniyor ve bu hususta literatür her geçen gün genişliyor. Yani dünyadaki dönüşümü okumak için teori de dönüşüyor. esasen toplumsal bilimler, tıpkı hayat üzere dinamik ve organik bir alan. Değişimi okumak için bize lensler sunan teoriler de daima gelişiyor, değişiyor” diye konuştu.



“Türkiye global aktör”

Bakan Çavuşoğlu, milletlerarası bu tabloda Türkiye’nin de farklı alternatiflere hazırlanması gerektiğini belirterek, Türkiye’nin “iki sistem içinde” istikrarlı, faal ve vicdani bir dış siyaset izlediğini kaydetti. Bu sayede Türkiye’nin bölgesel aktör pozisyonundan global güç pozisyonuna yükseldiğini kaydeden Çavuşoğlu, yalnızca gelişmeleri izleyip reaksiyon geliştirerek dış siyaset yapma bölümünün artık bitmiş olduğini bildirdi.



“Asya’nın bir parçasıyız”

Gelişmeleri öngörmek ve yönlendirmenin kıymetli olduğunun altını çizen Bakan Mevlüt Çavuşoğlu, “Bu niçinle, bugünkü temamızda yer alan, epey istikametli ve vizyoner dış siyaset, Türk diplomasisi için bir mecburilik. Global sistemdeki değişim zorunluluğuna dikkat çeken en tesirli ülkelerden birinin Türkiye olması bir tesadüf değil. ’Dünya beşten büyüktür’ yahut ’Daha adil dünya mümkün’ davetleri, global ıslahat uğraşlarında kullanılan telaffuzlar. Bu diplomasi anlayışıyla yenilikçi siyasetler geliştirdik. 2019’da ilan ettiğimiz ’bir daha Asya’ teşebbüsü, Asya’nın yükselişini, yani vaktin ruhunu yakalayan bir siyaset. Köklerimizin bulunduğu Asya’nın bir kesimiyiz.1000’den çok hareket ögesiyle, farklı alanlardaki işbirliğimize derinlik kazandırıyoruz” dedi.

Antalya Diplomasi Forumu’ndan (ADF) övgüyle bahseden Çavuşoğlu, ADF’nin kısa müddette Türk dış siyasetinin yumuşak gücünü artıran bir aktör haline geldiğini işaret etti.



“En faal bakanlığız”

Yenilikçi teşebbüslerden dijital diplomasiden de bahseden Çavuşoğlu, “Dış siyasette teknoloji kapasitemiz artıyor. Konsolosluk hizmetleri, kamu diplomasisi, siber güvenlik, dış siyaset tahlili alanlarında büyük bilgi, yapay zeka üzere değişen teknolojinin dönüştürücü gücünden yararlanıyoruz. Geleceğin trendleri, mümkün çatışma noktalarını kestirimde dijital imkanlardan yararlanmak için bu alanda önde gelen kurumlarla temaslarımızı artırıyoruz. Toplumsal medyada dünyadaki en etkin Dışişleri Bakanlıkları içindeyız. Türkçe Twitter hesabımız takipçi sayısı bakımından Dışişleri Bakanlıkları içinde Avrupa’da birinci, dünyada beşinci sırada. İnternet sitemiz 10 lisanda yayın yapıyor” dedi.

Yenilikçi adımlardan en kıymetlisinden birinin Türkiye’nin arabuluculuktaki öncü rolü olduğunu vurgulayan Bakan Çavuşoğlu, soğuk savaş daha sonrası hızlanan barış çalışmaları toplumsal bilimlerin değerli kollarından biri haline geldiğini aktardı.

“Arabuluculuk”

BM, AGİT ve İİT Arabuluculuk Dostlar Kümelerinde tıpkı anda eş başkanlığı yürüten tek ülkenin Türkiye olduğunu işaret eden Çavuşoğlu, “Bugüne kadar 8 defa İstanbul Arabuluculuk Konferansı, 3 sefer İİT Üyesi Ülkeler Arabuluculuk Konferansı düzenledik. Alandaki arabuluculuk uğraşlarımızın hayli örneği var. Birçoklarını biliyorsunuz. Artık, geleceğin arabulucularına ülkemizde eğitim veriyoruz. Afrika Açılımı siyasetimiz, somut sonuçlar vermeye başladı. 2002’de 12 olan temsilciliğimiz bugün 44 oldu. Ticaretimiz birebir periyotta 4,3 milyar Dolar’dan 34,5 milyar Dolar’a yükseldi. 2022 sonunda 45 milyar Dolar öngörülüyor. Neredeyse 10 kat. Latin Amerika’da temsilciliklerimiz ise 6’dan 19’a, ticaretimiz 1 milyar Dolar’dan 15 milyar Dolar’a çıktı. 20 sene evvel tüm Latin Amerika ülkeleriyle 1 milyar dolarlık ticaret yapıyorduk, bugün 15 milyar dolara çıktı. Bu sene 20 milyar dolar gayesine gerçek ilerliyoruz” diye konuştu.

“Avrupa’nın istikrarı önemli”

Ağustos ayındaki Büyükelçiler Konferansı’nda Türkiye, Avrupa’dır diyerek, Avrupa’ya açılım siyasetini duyurduklarını hatırlatan Bakan Çavuşoğlu, “Aynı Asya’da olduğumu üzere biz Avrupalıyız. Niçin Avrupa açılımı bakan beyefendi diye sorabilirsiniz? Nitekim haklı bir soru fakat Avrupalı bir güç olarak kıtanın sıkıntı periyodunda bir daha dikkatimizi Avrupa’ya vermek zorundayız. Zira Avrupa’nın merkezinde bugün konvansiyonel savaş var. ötürüsıyla Avrupa’nın muhtaçlık duyduğu anda kesimi olduğumuz Avrupa’ya değer vermemizde kaçınılmaz. Bunu yalnızca Türkiye’nin AB’ye üye olması manasına getirmeyelim. Avrupa yalnızca AB’den değildir. Büyük Avrupa’dan bahsediyoruz. Avrupa Kurulu, AGİT var. Fakat biz bu kıtanın bir parçasıysak bu kıtanın taşıdığı krizleri aşması için bölgesel bir güç global bir aktör olarak katkı sağlamak zorundayız. Yani Avrupa’nın zayıflamasından da medet ummayalım. kimi vakit yorumları görüyorum, ‘oh osun ekonomileri zayıflıyor, güç problemleri çekiyorlar’ diye. Avrupa’yı eleştireceğimiz pek epey bahis var. Avrupa’da vizyonsuzluk, ikili standart var, iki yüzlülük, öngörüsüzlük var, sayabiliriz. Fakat Avrupa’nın kıta olarak zayıflaması bizim lehimize değildir, ekonomik çıkarlarımıza da aksi Avrupa’nın istikrarı bakımından hepimizi için önemlidir” tabirlerine yer verdi.

Bakan Çavuşoğlu, Doğu-Batı içinde kritik bir omurga oluşturan Türk dünyası, ’Orta Koridor’un ehemmiyet kazanmasıyla daha da ön plana çıktığını belirtti. Yenilikçi ve etkin adımların gerçekleştirilebilmesi için hem kuvvetli birebir vakitte itimat duyulan bir aktör olunması gerektiğinin altını çizen Bakan Çavuşoğlu, içeride ulusal gücü oluşturan ögelerde gerekli sinerji sağlanamazsa dışarıda da başarılı olunamayacağını kaydetti.

“Her ülke gücü kadar konuşabilir”

Her ülkenin gücü kadar konuşabileceğini vurgulayan Bakan Çavuşoğlu, “Biz diplomaside gücümüzü, en dinamik güç unsurumuz olan gençliğimiz başta olmak üzere milletimizden alıyoruz. Geleneğimiz ve medeniyetimiz bizim bahtımız. Ulusal gücümüzün değerli bir bileşeni. Hariciyemizin esaslı geçmişi de bu mirasın bir kararı. Fakat, bugüne adapte olmak ve geleceğe hazırlanmak bundan daha değerli. O yüzden daima dinamik, daima atak olmalıyız. Lakin bu sayede Cumhuriyetimizin önümüzdeki asrını tüm dünyada “Türkiye Yüzyılı” yapma maksadımıza ulaşırız” açıklamalarında bulundu.
 
Üst