Türkiye’den Almanya’ya göç etmiş bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Dr. Dilek Gürsoy, 10 yılı aşkın müddettir yapay kalp üzerine araştırmalarda yer alıyor ve onlara öncülük ediyor.
Dr. Gürsoy BBC Türkçe’ye, tıpta en değerli alanların başında gelen kalp cerrahisinde başarılı ve kuvvetli bir bayan olarak var olma öyküsünü anlattı.
‘Kalp ameliyatına aşık oldum diyebilirim’
Sizi tabip olmaya ve kalp cerrahisine yönlendiren neydi?
Çocukluğumdan beri tabip olacağımı biliyordum. bu biçimdelarda epeyce Türk sineması izlerdim, Yeşilçam sinemalarını. Orada görürdüm cerrahları. Ondan etkilenmedim değil. Lakin bir taraftan da ben küçükken annem fazlaca ameliyat geçirdi, hastanede yattı. Onunla ilgilenen başhekimleri gördüm. Annemi kurtardılar diye düşünüyordum. Cerrah olacağım bu biçimdedan muhakkaktı.
Tıp fakültesinde birinci sınıfta ameliyat izleme talihimiz vardı. Bir tarafımda kalp ameliyatı bir tarafımda bağırsak ameliyatı vardı. Kalp ameliyatına aşık oldum diyebilirim. Çok sakindi, estetikti, kontrollüydü. Bunu yapmaya karar verdim. Doktoramı da o kısımda yapma bahtı buldum.
daha sonrasında direkt yapay kalp alanında mı çalışmaya başladınız?
Ben asistan tabip olarak 2003’te Almanya’nın en büyük hastanesinde çalışmaya başladım. Bad Oeynhausen diye küçük bir kentteydi lakin hastane Avrupa’nın en büyüğüydü. Hocası da, Prof. Reiner Körfer, fazlaca tanınmış ve başarılı bir tanesiydi.
Annem “Kızım batarsan büyük denizde bat” dedi, ben de gittim. Annemden uzak kaldım biraz lakin bütün kalp nakil ameliyatları, yapay kalp ameliyatlarını orada tanıdım.
Önce kalp nakli kısmında 7-8 ay çalıştım ve daha sonra beni yapay kalp hastalarının yattığı kısma verdiler. Orada hocalar beni ameliyatlara almaya başladılar.
2010 yılında yapay kalp araştırmalarına başladım. Zira bu biçimdeki şefim bir yapay kalp üretmişti. Beni de yapay kalp araştırmalarına götürdü. Öbür bir kentte, üniversitede yapılıyordu o.
2010 yılından beri yapay kalple ilgili çalışıyorum. Tam yapay kalp ameliyatları yapıyorum. Bunlarla büyüdüm ve neredeyse 12 sene oldu.
“Avrupa’daki birinci yapay kalp nakli yapan bayan cerrah” haberlerini pek sevmiyorum lakin bana ameliyat sırasında dediler, “Amerika’da bir bayan arkadaş yaptı ancak Avrupa’da sen teksin.”
“Öyle mi” dedim, bilmiyordum.
Ama bu işin fazlaca öncesi ve epeyce daha sonrası var. Ben yapay kalp araştırmalarında hem insanlarda hem hayvanlarda hayli deneyimliyim. İş deneyime bakıyor.
Ben çok kişinin yapmadığı işlerle ilgilendim, buna talih da diyebiliriz. Hırslı biri değilim. “Ben yapayım, bana kalsın” demem.
Çalışınca olur, azimli olursanız başarırsınız. Sizin üstünüz olan bireyler de dürüst bireyleri arıyor esasen. Olağan yeteneğiniz de olacak fakat çalışma olmadan ben de bir yerlere gelemezdim.
‘Sistemi değiştiremiyorsam kendi sistemimi kurarım’
Şu anda yapay kalp üretimi ve nakli ne basamakta?
Şu anda dünyada iki tane tam yapay kalp üretimi yapan yer var. Biri Fransa’da (Carmat). Biri de Amerika’da (SynCardia). Araştırmaları devam eden öteki yerler var lakin onlardan daha beşere nakil olmadı.
Avrupa’da yapay kalp nakli yapan birinci bayan olmak epeyce gurur verici olmalı. Sizi takip eden, izinizden giden bayanlar oldu mu bu alanda?
Biri daha olduğunu duydum fakat tam bilmiyorum. Keşke olsa birileri ve öğretsem. Hayvan denemelerinde bize yardım eden veteriner bayan arkadaşlar var. Zira bu bir veteriner, cerrah ve mühendis işi.
Ben veteriner cerrah hanımlara gösteriyorum çalışırken. “Sadece ben bileyim” demiyorum. Bunu genelde erkekler yapar. “Göstermeyeyim, görmesin” derler. Ben okulda da bu biçimde değildim. Ameliyatta da değilim. Anlatırım bildiğimi. Çok açık olmak lazım.
Ben olağan hastane sisteminden de bıktım, “Sistemi değiştiremiyorsam, kendi sistemimi kurarım, kendi kurallarımı koyarım” diyorum. Onun peşindeyim artık.
Hedefim kendi tasarladığım ve araştırmalarda bir yerlere getirdiğim pompayı kendi hastanemde kendi hastalarıma nakletmek.
Türkiye’yle çalışmalarınız var mı?
2019’da Almanya’da yılın hekimi olduktan daha sonra Türkiye’den teklif geldi. Ben Türkiye’de yaşamadım hiç ve politik bir şey değil bu. Fahrettin Koca aradı, Cumhurbaşkanı aradı, tebrik ettiler. İş teklifleri geldi. Teşekkür ediyorum lakin artık emekçi ailelerinin çocuklarının da burada kalıp burada muvaffakiyet göstermesi lazım.
Halen annem “işçi kadın” muamelesi bakılırsabiliyor, bize “işçi insanların çocukları” gözüyle bakılabiliyor. Ancak ben Dr. Dilek Gürsoy’um, bir kalp cerrahıyım.
Bu niçinle patron de olmak zorundayız. Alışılmış bakkallar, taksiciler, firma sahipleri var. Akademik düzeye de ulaştık. Fakat avukat ve hekimlerin da patron olması lazım. Yoksa Türkiye’de hayatım fazlaca daha rahat olabilirdi, deniz görüntülü kliniğimde çalışabilirdim.
Türkiye’de yapay kalp nakli yapılıyor mu?
Tabii yapılıyor ve fazlaca uygun tabipler var. Bizim üzere tam yapay kalpte deneyimli olmasalar da düzgün hocalarımız var. Bu bir takım işi.
‘Asistanken kimse için sorun değilsin, kuvvetliysen göze batarsın’
Hem bir bayan tıpkı vakitte göçmen olmanın eğitim ve iş hayatınızda bir pürüzü oldu mu?
Ama bayan olarak, erkek hâkim bir kısımdayım. Küçük bir asistansanız kimsenin gözünde bir sorun değilsiniz. Zira işinizi âlâ yapıyorsunuz, çalışkansınız, biz bayanlar genelde öyleyizdir. daha sonradan esasen hem deneyim kazanıyorsunuz birebir vakitte kimilerinden daha düzgün olduğunuzu görüyorsunuz.
Tam yapay kalp ve yapay kalp araştırmaları konusunda epeyce deneyimliyim ve Almanya’da da benimle yarışabilecek fazlaca kişi yok, araştırmalarda bilhassa.
kuvvetli bayan her yerde sorun. Dünyanın her yerinde, Avrupa’da da o denli.
kuvvetliysen, güzelsen her yerde göze batıyorsun. O yüzden işine odaklanıp işini nasıl ilerletebileceğine bakman lazım.
Tabii bir iş hanımı olarak tahminen ciddiye alınamayabiliyorsunuz. Ben burada bir kalp merkezi kurmak istiyorum. Bunu daha evvel bir hanımın yaptığını görmedim, duymadım. Ancak bu beni ilgilendirmiyor. Ben işime bakacağım.
‘Kadın yönetici olarak erkeksi olmaya gerek yok’
Bu bayanlara ve kız çocuklarına örnek olmak için epeyce kıymetli. Bir bayan yönetici olması sizden daha sonra gelecekler için bir avantaj olacak.
Tabii bayan yönetici olurken alçak istekli, gücü olsa da sempatik kalmayı başaran bayanlar olmaya devam edebiliriz. Çok sert, erkeksi olmamıza gerek yok. Hem fizikî tıpkı vakitte karakter olarak. Ben olduğum hali müdafaayı seviyorum.
Ben annemin babamın köylerine gittim; ilkokulları, kolejleri, imam hatipleri ziyaret ettim.
Bir kız çocuğu öğretmenine demiş ki, “Bu hekim hocamız gülüyor, demek ki ben de hekim olabilirim”.
Neşeli bir çocuk ve kendinde bunu başarabilecek bir yürek görmüş beni de gülerken görür görmez. Bu hoşuma gitti. İçinde olursa ne olursa olsun başarırsın.
Kadınlara bildiriniz nedir?
Konfor alanından çıkmadan ilerleme olmaz. Ben konfor alanımdan çıktım dört beş sene evvel, kendi işime daldım.
Zorluklar çektim, çekiyorum da. Ancak hoşuma gidiyor zira kendi işimin peşindeyim.
Attığım adımların ileri gideceğini fazlaca yeterli biliyorum. Fakat çalışacak, emek vereceksiniz.
Annem 40’tan fazla sene çalıştı. bir daha de zevkle gitti işe. Biz bu biçimdelara nazaran şanslıyız.
Sağlığınız ziyan görüyorsa natürel bırakın lakin biraz zorluk çekmeyi göze almak gerekiyor.
Dr. Gürsoy BBC Türkçe’ye, tıpta en değerli alanların başında gelen kalp cerrahisinde başarılı ve kuvvetli bir bayan olarak var olma öyküsünü anlattı.
‘Kalp ameliyatına aşık oldum diyebilirim’
Sizi tabip olmaya ve kalp cerrahisine yönlendiren neydi?
Çocukluğumdan beri tabip olacağımı biliyordum. bu biçimdelarda epeyce Türk sineması izlerdim, Yeşilçam sinemalarını. Orada görürdüm cerrahları. Ondan etkilenmedim değil. Lakin bir taraftan da ben küçükken annem fazlaca ameliyat geçirdi, hastanede yattı. Onunla ilgilenen başhekimleri gördüm. Annemi kurtardılar diye düşünüyordum. Cerrah olacağım bu biçimdedan muhakkaktı.
Tıp fakültesinde birinci sınıfta ameliyat izleme talihimiz vardı. Bir tarafımda kalp ameliyatı bir tarafımda bağırsak ameliyatı vardı. Kalp ameliyatına aşık oldum diyebilirim. Çok sakindi, estetikti, kontrollüydü. Bunu yapmaya karar verdim. Doktoramı da o kısımda yapma bahtı buldum.
daha sonrasında direkt yapay kalp alanında mı çalışmaya başladınız?
Ben asistan tabip olarak 2003’te Almanya’nın en büyük hastanesinde çalışmaya başladım. Bad Oeynhausen diye küçük bir kentteydi lakin hastane Avrupa’nın en büyüğüydü. Hocası da, Prof. Reiner Körfer, fazlaca tanınmış ve başarılı bir tanesiydi.
Annem “Kızım batarsan büyük denizde bat” dedi, ben de gittim. Annemden uzak kaldım biraz lakin bütün kalp nakil ameliyatları, yapay kalp ameliyatlarını orada tanıdım.
Önce kalp nakli kısmında 7-8 ay çalıştım ve daha sonra beni yapay kalp hastalarının yattığı kısma verdiler. Orada hocalar beni ameliyatlara almaya başladılar.
2010 yılında yapay kalp araştırmalarına başladım. Zira bu biçimdeki şefim bir yapay kalp üretmişti. Beni de yapay kalp araştırmalarına götürdü. Öbür bir kentte, üniversitede yapılıyordu o.
2010 yılından beri yapay kalple ilgili çalışıyorum. Tam yapay kalp ameliyatları yapıyorum. Bunlarla büyüdüm ve neredeyse 12 sene oldu.
“Avrupa’daki birinci yapay kalp nakli yapan bayan cerrah” haberlerini pek sevmiyorum lakin bana ameliyat sırasında dediler, “Amerika’da bir bayan arkadaş yaptı ancak Avrupa’da sen teksin.”
“Öyle mi” dedim, bilmiyordum.
Ama bu işin fazlaca öncesi ve epeyce daha sonrası var. Ben yapay kalp araştırmalarında hem insanlarda hem hayvanlarda hayli deneyimliyim. İş deneyime bakıyor.
Ben çok kişinin yapmadığı işlerle ilgilendim, buna talih da diyebiliriz. Hırslı biri değilim. “Ben yapayım, bana kalsın” demem.
Çalışınca olur, azimli olursanız başarırsınız. Sizin üstünüz olan bireyler de dürüst bireyleri arıyor esasen. Olağan yeteneğiniz de olacak fakat çalışma olmadan ben de bir yerlere gelemezdim.
‘Sistemi değiştiremiyorsam kendi sistemimi kurarım’
Şu anda yapay kalp üretimi ve nakli ne basamakta?
Şu anda dünyada iki tane tam yapay kalp üretimi yapan yer var. Biri Fransa’da (Carmat). Biri de Amerika’da (SynCardia). Araştırmaları devam eden öteki yerler var lakin onlardan daha beşere nakil olmadı.
Avrupa’da yapay kalp nakli yapan birinci bayan olmak epeyce gurur verici olmalı. Sizi takip eden, izinizden giden bayanlar oldu mu bu alanda?
Biri daha olduğunu duydum fakat tam bilmiyorum. Keşke olsa birileri ve öğretsem. Hayvan denemelerinde bize yardım eden veteriner bayan arkadaşlar var. Zira bu bir veteriner, cerrah ve mühendis işi.
Ben veteriner cerrah hanımlara gösteriyorum çalışırken. “Sadece ben bileyim” demiyorum. Bunu genelde erkekler yapar. “Göstermeyeyim, görmesin” derler. Ben okulda da bu biçimde değildim. Ameliyatta da değilim. Anlatırım bildiğimi. Çok açık olmak lazım.
Ben olağan hastane sisteminden de bıktım, “Sistemi değiştiremiyorsam, kendi sistemimi kurarım, kendi kurallarımı koyarım” diyorum. Onun peşindeyim artık.
Hedefim kendi tasarladığım ve araştırmalarda bir yerlere getirdiğim pompayı kendi hastanemde kendi hastalarıma nakletmek.
Türkiye’yle çalışmalarınız var mı?
2019’da Almanya’da yılın hekimi olduktan daha sonra Türkiye’den teklif geldi. Ben Türkiye’de yaşamadım hiç ve politik bir şey değil bu. Fahrettin Koca aradı, Cumhurbaşkanı aradı, tebrik ettiler. İş teklifleri geldi. Teşekkür ediyorum lakin artık emekçi ailelerinin çocuklarının da burada kalıp burada muvaffakiyet göstermesi lazım.
Halen annem “işçi kadın” muamelesi bakılırsabiliyor, bize “işçi insanların çocukları” gözüyle bakılabiliyor. Ancak ben Dr. Dilek Gürsoy’um, bir kalp cerrahıyım.
Bu niçinle patron de olmak zorundayız. Alışılmış bakkallar, taksiciler, firma sahipleri var. Akademik düzeye de ulaştık. Fakat avukat ve hekimlerin da patron olması lazım. Yoksa Türkiye’de hayatım fazlaca daha rahat olabilirdi, deniz görüntülü kliniğimde çalışabilirdim.
Türkiye’de yapay kalp nakli yapılıyor mu?
Tabii yapılıyor ve fazlaca uygun tabipler var. Bizim üzere tam yapay kalpte deneyimli olmasalar da düzgün hocalarımız var. Bu bir takım işi.
‘Asistanken kimse için sorun değilsin, kuvvetliysen göze batarsın’
Hem bir bayan tıpkı vakitte göçmen olmanın eğitim ve iş hayatınızda bir pürüzü oldu mu?
Ama bayan olarak, erkek hâkim bir kısımdayım. Küçük bir asistansanız kimsenin gözünde bir sorun değilsiniz. Zira işinizi âlâ yapıyorsunuz, çalışkansınız, biz bayanlar genelde öyleyizdir. daha sonradan esasen hem deneyim kazanıyorsunuz birebir vakitte kimilerinden daha düzgün olduğunuzu görüyorsunuz.
Tam yapay kalp ve yapay kalp araştırmaları konusunda epeyce deneyimliyim ve Almanya’da da benimle yarışabilecek fazlaca kişi yok, araştırmalarda bilhassa.
kuvvetli bayan her yerde sorun. Dünyanın her yerinde, Avrupa’da da o denli.
kuvvetliysen, güzelsen her yerde göze batıyorsun. O yüzden işine odaklanıp işini nasıl ilerletebileceğine bakman lazım.
Tabii bir iş hanımı olarak tahminen ciddiye alınamayabiliyorsunuz. Ben burada bir kalp merkezi kurmak istiyorum. Bunu daha evvel bir hanımın yaptığını görmedim, duymadım. Ancak bu beni ilgilendirmiyor. Ben işime bakacağım.
‘Kadın yönetici olarak erkeksi olmaya gerek yok’
Bu bayanlara ve kız çocuklarına örnek olmak için epeyce kıymetli. Bir bayan yönetici olması sizden daha sonra gelecekler için bir avantaj olacak.
Tabii bayan yönetici olurken alçak istekli, gücü olsa da sempatik kalmayı başaran bayanlar olmaya devam edebiliriz. Çok sert, erkeksi olmamıza gerek yok. Hem fizikî tıpkı vakitte karakter olarak. Ben olduğum hali müdafaayı seviyorum.
Ben annemin babamın köylerine gittim; ilkokulları, kolejleri, imam hatipleri ziyaret ettim.
Bir kız çocuğu öğretmenine demiş ki, “Bu hekim hocamız gülüyor, demek ki ben de hekim olabilirim”.
Neşeli bir çocuk ve kendinde bunu başarabilecek bir yürek görmüş beni de gülerken görür görmez. Bu hoşuma gitti. İçinde olursa ne olursa olsun başarırsın.
Kadınlara bildiriniz nedir?
Konfor alanından çıkmadan ilerleme olmaz. Ben konfor alanımdan çıktım dört beş sene evvel, kendi işime daldım.
Zorluklar çektim, çekiyorum da. Ancak hoşuma gidiyor zira kendi işimin peşindeyim.
Attığım adımların ileri gideceğini fazlaca yeterli biliyorum. Fakat çalışacak, emek vereceksiniz.
Annem 40’tan fazla sene çalıştı. bir daha de zevkle gitti işe. Biz bu biçimdelara nazaran şanslıyız.
Sağlığınız ziyan görüyorsa natürel bırakın lakin biraz zorluk çekmeyi göze almak gerekiyor.