14 Ocak Ceddimizin annesi Zübeyde hanım İzmir’de vefat etti.

celikci

New member
14 Ocak Ceddimizin annesi Zübeyde hanım İzmir’de vefat etti.
Büyük lider Mustafa Kemal Atatürk’ün annesi Zübeyde Hanım, vefatının 99. yılıdır. Vatanının bağımsızlığı için girdiği her çabayı askeri ve siyasi dehasıyla taçlandıran Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Ulu Başkan Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları isimlerini tarihe altın harflerle yazdırmıştır. Şiddetli yollarda, cephede askerlerle omuz omuza savaşan, silah taşıyan, babasını, eşini, oğlunu savaşta kaybeden Türk hanımı da Ulusal Gayret’in kahramanları içinde yerini almıştır. Zübeyde Hanım nerede vefat etmiştir? Zübeyde Hanım nasıl öldü? Atatürk’ün annesi nasıl ölmüştür? Ayrıntılar haberimizdedir…

14 OCAK 1923 ZÜBEYDE HANIM’IN VEFATI

14 Ocak 1923 tarihinde İzmir’de vefat eden Zübeyde bayanın bugün vefat yıl dönümüdür. Zübeyde Hanım’ın 14 Ocak 1923 vefatının akabinde bugün 99. yıldönümüdür.

ZÜBEYDE HANIM KİMDİR?

Zübeyde hanım, Osmanlı devranında II. Mehmed vaktinde Karaman’dan Rumeli’ye göçen ve Selanik yakınlarındaki Langaza’da toprak işleri ile uğraşan bir Türkmen ailesi olan Hacı Sofu ailesindendir. Mustafa Kemal Atatürk’ün anne soyu da, Karaman’dan gelerek Selanik ile Manastır’ın içinde bulunan Vodina Sancağı’na bağlı “Sarıgöl” de denilen “Kayalar” Nahiyesine yerleştiler. Aile, daha sonradan Selanik yakınlarında bugün de kaplıcaları ile meşhur olan Langaza’ya yerleşmiştir. Dedesi Feyzullah Efendi’in taşıdığı “Sofular” lâkabı, yerleştikleri Sarıgöl bölgesindeki yer isimleri ve ailedeki anıların gösterdiği üzere, Mustafa Kemal Atatürk’ün anne soyu Karaman’dan Rumeli’ye gelen ve bundan dolayı da “Konyarlar” olarak Rumeli’de anılan Yörük Türkmenlerindendir. Zübeyde, 1857’de Lankaza’da dünyaya gelmiştir. Babası Sofuzade Feyzullah (Sadullah) Ağa, annesi Molla Hanım olarak anılan Ayşe Hanım’dır. Periyodunda bayanların okula gitmesi yaygın olmadığı için, okur muharrir oluşu niçiniyle kendisi de Zübeyde Molla olarak anılırdı.


ALİ İSTEK BEYEFENDİ İLE EVLİLİĞİ

Selanik’te Gümrük Koruma Teşkilatında memur Ali İstek ile 1871 yılında çabucak hemen 14 yaşında iken evlendi. Ali İstek, sarışın ve mavi gözlü bir bayanla evlenmeyi düşlerken, kendisinden 20 yaş küçük olan, siyah saçlı ve derin mavi gözlü bu bayana sevdalandığını belirtmiştir.

Yeni çift Selanik Yenikapı semtinde yeni hayatlarına başlamıştır. Fatma, Ömer ve Ahmet isimli üç çocukları olmuş lakin Fatma bu vakitte ölmüştür. Eşi Ali İstek Yunanistan hududunda Çayağzı’na tayin edildiği için taşınmışlardır. Ömer ve Ahmet orada ölmüştür. 1881’de dördüncü çocukları Mustafa, 1885’te Makbule, 1889’da Naciye doğdu. Lakin Naciye 12 yaşındayken hayatını kaybetti. Ali İstek Efendi ise 1888 yılında ömrünü kaybetmiştir.

ALİ İSTEK EFENDİ’NİN MEVTİ

Zübeyde Hanım, çabucak hemen 30’lu yaşlarındayken Ali İstek Efendi’nin vefatıyla genç yaşta küçük çocuklarıyla yalnız kaldı ve ekonomik zorluklar yaşamaya başlamıştır. Pembe Meskeni kiraya veren ve ikinci meskeni satan Zübeyde Hanım, iki çocuğunu alarak Langaza bölgesindeki Sarıyer köyünde yaşayan ağabeyi Hüseyin Efendi’nin yanına taşındı. Zübeyde Hanım, çabucak sonrasında oğlunu eğitimini sürdürmesi için annesi Ayşe Hanım’ın yanına gönderdi.


ATATÜRK VE ZÜBEYDE HANIM

Yaveri Salih Bozok’un notlarına bakılırsa annesinin vefatından 13 gün daha sonra İzmir’e gelen Mustafa Kemal Paşa, annesine kabri başında şu sözlerle veda etmiştir, “Annem hayli çekti. Erkanı harp yüzbaşısı olarak çıkmıştım. Berbat yönetimin adamları, beni evvel zindana daha sonra sürgüne gönderdiler. Sürgüne giderken annem gözyaşları ortasında Sirkeci Rıhtımı’nda kalakaldı. Mütareke senelerında padişahın verdiği idam fermanının yerine getirdiğini sanan annem felç oldu. Oturduğu konutlar ikide bir basıldı, arandı. Onu İstanbul’dan kurtarıp yanıma aldığımda ise o artık yalnız hisleriyle yaşıyordu. Annemi kaybettiğim için üzgünüm. Tek tesellim anavatanı yoksulluğa, yokluğa sürükleyen yönetimin artık tekrar geri gelmemek üzere yokluğun mezarına gömülmüş olduğunu nazaranrek ölmüş olmasıdır” dedi.


ZÜBEYDE HANIM’IN SON YILLARI

1919’da Anadolu’ya çıktığından beri görmediği ve üstelik Osmanlı Padişahı tarafınca hakkında mevt buyruğu verildiğini öğrendiği oğlu Mustafa Kemal ile lakin 14 Haziran 1922’de Adapazarı’nda yine buluşan Zübeyde, onun yanına Ankara’ya yerleşti. Lakin bu kentin sert iklim şartları sıhhatini olumsuz etkileyecek tedavi hedefiyle 18 Aralık 1922’de İzmir’e gitti. Son günlerini Latife Hanım Köşkünde geçiren Zübeyde Hanım, 14 Ocak 1923’te 66 yaşında öldü. İzmir’in Karşıyaka ilçesinde 1940 yılında yaptırılan anıt mezarda yatıyor.

Gündem
 
Üst