Kanuna nazaran, yasal yere kavuşturulmaları için internet haber siteleri ile basın kartına ait hususlar, Basın Kanunu’nun kapsamına alınarak radyo, televizyon, kamu kurum ve kuruluşlarının yürüttükleri enformasyon hizmetlerinde çalışan kamu çalışanı, basın kartı düzenlenmesi bakımından periyodik yayın çalışanları üzere pahalandırılacak.
Basın Kanunu’nun emelleri ortasına basın kartına ait yordam ve asılları belirlemek de eklenecek. Basın kartı talep eden medya mensupları ve enformasyon vazifelileri, kanun kapsamına dahil edilecek.
İnternet haber siteleri de periyodik yayın tarifi kapsamına alınacak. Düzenlemede “internet haber sitesi”, “İletişim Başkanı”, “İletişim Başkanlığı”, “Basın Kartı Komisyonu”, “medya mensubu”, “enformasyon bakılırsavlisi” de tanımlanıyor.
İnternet haber sitelerinde faaliyet gösterdiği iş yeri adresi, ticari unvanı, elektronik posta adresi, bağlantı telefonu ve elektronik tebligat adresi ile yer sağlayıcısının ismi ve adresi kendilerine ilişkin internet ortamında kullanıcıların ana sayfadan direkt ulaşabileceği biçimde ve “iletişim” başlığı altında bulundurulacak.
İnternet haber sitelerinde bir içeriğin birinci sefer sunulmaya başlandığı tarih ile daha sonraki güncelleme tarihleri, her erişildiğinde değişmeyecek biçimde içeriğin üzerinde belirtilecek.
Yayım durdurma müeyyidesi internet haber siteleri bakımından uygulanmayacak. İnternet haber sitesinin karara uymaması halinde Cumhuriyet Başsavcılığı 2 hafta ortasında eksikliğin giderilmesini yahut gerçeğe karşıt ayrıntıların düzeltilmesini internet haber sitesinden isteyecek. İstemin 2 hafta ortasında yerine getirilmemesi durumunda Cumhuriyet Başsavcılığı internet haber sitesi vasfının kazanılmadığının tespiti emeliyle asliye ceza mahkemesine başvuracak. Mahkeme en geç 2 hafta ortasında sonucunı verecek.
Başvurunun kabul edilmesi halinde internet haber siteleri için sağlanabilecek resmi ilan ve reklam ile çalışanlarının basın kartına ait hakları ortadan kalkacak. İnternet haber sitesi için sağlanan hakların ortadan kaldırılması, bu kanun yahut ilgili mevzuat uyarınca öngörülen yaptırımların uygulanmasına pürüz olmayacak.
Teslim ve koruma yükümlülüğü
İnternet haber sitesinde yayımlanan içerikler, gerektiğinde talep eden Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edilmek üzere doğruluğu ve bütünlüğü sağlanmış biçimde 2 yıl mühlet ile koruma edilecek.
Yargı mercileri tarafınca yayının soruşturma ve kovuşturma konusu olduğunun internet haber sitesine yazılı olarak bildirilmesi halinde, bu süreçlerin sonuçlandığının bildirilmesine kadar soruşturma ve kovuşturma konusu yayın kaydının saklanması mecburî olacak.
İnternet haber sitelerinde ziyan goren kişinin düzeltme ve yanıt yazısını sorumlu müdür, hiç bir düzeltme ve ekleme yapmaksızın, yazıyı aldığı tarihten itibaren en geç bir gün ortasında, ilgili yayının yer aldığı sayfa ve sütunlarda, URL irtibatı sağlanmak suretiyle birebir puntolarla ve birebir biçimde yayımlamak zorunda olacak. Yayın hakkında verilen erişimin engellenmesi ve/veya içeriğin çıkarılması sonucunın uygulanması ya da internet haber sitesi tarafınca içeriğin resen çıkarılması durumunda, düzeltme ve karşılık metni ilgili yayının yapıldığı internet haber sitesinde birinci 24 saati ana sayfasında olmak üzere 1 hafta mühletle yayımlanacak.
Basılmış eserler yahut internet haber siteleri yoluyla işlenen yahut bu kanunda öngörülen öbür kabahatlerle ilgili ceza davalarının bir muhakeme kaidesi olarak, günlük periyodik yayınlar ve internet haber siteleri istikametinden 4 ay, başka basılmış eserler tarafından 6 ay ortasında açılması mecburî olacak. Bu müddetler basılmış yapıtların Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edildiği tarihten, internet haber siteleri için ise habere ait cürüm ihbarının yapıldığı tarihten başlayacak.
Kanunla basın kartı başvurusu, niteliği ve çeşitleri de belirlendi. Buna göre, basın kartı başvurusu Bağlantı Başkanlığına yapılacak. Basın kartı, resmi nitelikte bir kimlik evrakı olarak kabul edilecek.
Basın kartı çeşitleri şöyleki:
– misyona bağlı basın kartı: Bir medya kuruluşuna bağlı olarak çalışan Türk vatandaşı medya mensuplarına ve enformasyon gorevlilerine verilen basın kartını,
– Periyodik basın kartı: nazaranv alanı Türkiye’yi kapsayan yabancı medya mensuplarına verilen basın kartını,
– Süreksiz basın kartı: gorev alanı Türkiye’yi kapsamamakla birlikte süreksiz bir müddetyle Türkiye’ye haber gayeli gelen yabancı medya mensuplarına verilen basın kartını,
– Özgür basın kartı: Süreksiz bir müddetyle çalışmayan yahut yurt haricinde özgür gazetecilik yapan medya mensuplarına verilen basın kartını,
– Daima basın kartı: En az 18 yıl mesleksel hizmeti bulunan medya mensupları ve enformasyon nazaranvlilerine ömür uzunluğu verilen basın kartını tabir edecek.
Basın kartı, Türkiye’de faaliyet gösteren medya kuruluşlarının Türk vatandaşı medya mensuplarına, periyodik yayınların sahiplerine yahut hükmî kişi temsilcileri ile radyo ve televizyonların idare şurası liderlerine, medya kuruluşları ismine hareket eden ve nazaranv alanı Türkiye’yi kapsayan yabancı medya mensupları ile nazaranv alanı Türkiye’yi kapsamamakla birlikte süreksiz bir müddetyle Türkiye’ye haber gayeli gelen yabancı medya mensuplarına, yurt haricinde yayın yapan medya kuruluşlarının, Türk vatandaşı sahiplerine ve çalışanlarına, yurt haricinde özgür gazetecilik yapan Türk vatandaşı medya mensuplarına, medya alanında hizmet veren kamu kurum ve kuruluşlarında ve kamu kurum ve kuruluşlarının yürüttükleri enformasyon hizmetlerinde çalışan kamu işçisine, medya alanında faaliyet göstermeleri kuralıyla sendikalar ile kamu faydasına faaliyette bulunduğu tespit edilen dernek ve vakıfların yöneticilerine verilebilecek.
Basın kartı talep edenlerin müracaatta bulunabilmeleri için 18 yaşını bitirmiş olması, en az lise yahut dengi bir eğitim kurumundan mezun olması, kısıtlı yahut kamu hizmetlerinden yasaklı olmaması koşulu aranacak.
Ayrıca basın kartı talep edenlerin müracaatta bulunabilmesi için Türk Ceza Kanunu’nun 53’üncü hususunda belirtilen mühletler geçmiş olsa bile; taammüden işlenen bir cürümden dolayı 5 yıl yahut daha fazla mühletle mahpus cezasına ya da şantaj, hırsızlık, sahtecilik, dolandırıcılık, itimadı berbata kullanma, palavra tanıklık, palavra yere yemin, iftira, cürüm uydurma, müstehcenlik, fuhuş, hileli iflas, zimmet, irtikap, rüşvet, kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, hatadan kaynaklanan malvarlığı kıymetlerini aklama hataları ile cinsel dokunulmazlığa karşı hatalar, kamu barışına karşı kabahatler, anayasal sisteme ve bu tertibin işleyişine karşı kabahatler, ulusal savunmaya karşı cürümler, devlet sırlarına karşı hatalar, casusluk kabahatleri ve terör hatalarından karar giymemiş olması gerekiyor.
Kart talep edenlerde, Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar içindeki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun kararlarına uygun mukavele yapmış olması ve zorlayan sebepler haricinde işten ayrıldığı tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere orta vermeden çalışması, medya faaliyeti haricinde ticari faaliyette bulunmaması koşulu da aranacak.
Basın kartı talep eden vadeli yayın sahipleri yahut hukukî kişi temsilcileri ile radyo ve televizyonların idare heyeti liderlerinde, kamu kurum ve kuruluşlarında basın kartı alabilecek çalışanlarda ve yabancı basın-yayın kuruluşlarında çalışan Türk vatandaşı medya mensuplarından basın kartı talep edenlerde “Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar içindeki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun kararlarına uygun kontrat yapmış olması ve zorlayıcı sebepler haricinde işten ayrıldığı tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere orta vermeden çalışması, medya faaliyeti haricinde ticari faaliyette bulunmaması” kaideleri aranmayacak.
Sürekli ve hür basın kartı talep edenler ile Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) aracılığıyla vazifeye bağlı basın kartı talep edenlerde ise “Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar içindeki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun kararlarına uygun kontrat yapmış olması ve zorlayıcı sebepler haricinde işten ayrıldığı tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere orta vermeden çalışması” koşulu aranmayacak.
Basın kartı talep eden yabancı medya mensuplarına, medya kuruluşu tarafınca gorevlendirildiklerini belgelendirmeleri, Milletlerarası İşgücü Kanunu uyarınca çalışma müsaadelerinin olması, bağlı bulundukları kuruluşun yönetim merkezinin bulunduğu ülkenin Türkiye’deki büyükelçilik, elçilik yahut konsolosluklarından aldıkları takdim mektubunu ibraz etmeleri halinde, karşılıklılık temeli da gözetilerek Başkanlıkça basın kartı verilebilecek.
Basın Kartı Kurulu 19 üyeden oluşacak. Komitede, Başkanlığı temsilen 3 üyenin yanı sıra emekçi sendikası formunda faaliyet gösteren sendikalardan basın kartı sahibi üyesi en çok olan sendika tarafınca belirlenecek 2 üye ile irtibat fakültesi dekanları yahut basın kartı sahibi gazeteciler içinden Başkanlıkça belirlenecek 3 üye de yer alacak. Üyelerin bakılırsav mühleti 2 yıl olacak. Mühleti dolan üyeler bir daha seçilebilecek.
Komisyon; müracaat sahibinin niteliklerini, mesleksel çalışmalarını, yapıtlarını, mükafatlarını kıymetlendirerek basın kartı taşıyıp taşımayacağına karar verecek.
Basın kartlarının iptal münasebetleri belirlendi
Kanun’a göre, basın kartı sahibinin, kanunda belirtilen niteliklere sahip olmadığının yahut bu nitelikleri daha sonradan kaybettiğinin anlaşılması halinde basın kartı, Bağlantı Başkanlığınca iptal edilecek.
Basın kartı sahibinin, basın ahlak temellerine muhalif davranışlarda bulunması halinde Basın Kartı Kurulu sonucuyla basın kartı iptal edilecek.
Basın kartı sahibinin gereken niteliklere sahip olmadığının yahut bu nitelikleri daha sonradan kaybettiğinin anlaşılması niçiniyle İrtibat Başkanlığınca basın kartının iptali halinde kartın iade edildiği tarihten itibaren 1 yıl geçmedikçe bir daha basın kartı verilmeyecek.
Adli sicil kaydında basın kartı verilmesine mani bir cürümden mahkumiyeti bulunan bireylere, bu mahkumiyetler isimli sicil kaydından silinmedikçe yahut yasaklanmış hakların geri verilmesine karar verilmedikçe basın kartı düzenlenmeyecek.
İletişim Başkanlığınca düzenlenecek basın kartlarının formu, medya kuruluşlarında aranacak koşullar, kontenjanlar, Basın Kartı Komitesinin belirlenmesi, çalışma ve karar alma adapları, müracaat tipleri ile müracaatta istenilecek evraklar Bağlantı Başkanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihtilk evvel faaliyet gösteren internet haber siteleri, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay ortasında yükümlülüklerini yerine getirmek zorunda olacak.
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihtilk evvel yolunca verilmiş olan basın kartları, gerekli kaideleri taşımaları kaydıyla geçerliliğini müdafaaya devam edecek.
Yasayla 36 şahıstan oluşan Basın İlan Kurumu Genel Konseyine, resmi ilan yayımlayacak internet haber sitelerinden 2, Cumhurbaşkanı’nca belirlenecek 2, radyo, televizyon ve internet siteleriyle ilgili süreçler gerçekleştiren BTK ile RTÜK’ten 2 temsilci eklenecek. Genel Heyet üye sayısı 42’ye çıkacak.
Kurumun ülke genelinde vazifeli olmasıyla tüm Anadolu gazetelerinin kayıtları Basın İlan Kurumunda tutulduğundan, Anadolu gazete sahipleri temsilcileri seçimi Bağlantı Başkanlığı yerine Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğünce düzenlenecek.
Anadolu gazete sahiplerinin Genel Heyete katılacak temsilcileri, resmi ilan yayımlayan Anadolu gazete sahiplerinin ya da bu gazetelerin farklı ayrı gösterecekleri temsilcilerinin Genel Müdürlüğün daveti üzerine katılacakları görüşmede farklı coğrafik bölgelerden olmak üzere seçilecek. Yeni üyeler belirlenene kadar mevcut üyelerin bakılırsavleri devam edecek.
Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğü, her ayın sonunda resmi ilan ve reklam verilebilecek olan mevkuteler ile internet haber sitelerinin isimlerini ve vasıflarını ihtiva eden birer listeyi, kurumun internet siteleri üzerinden duyuracak.
İnternet haber sitelerinde yayımlanacak resmi ilan ve reklamların kapsam ve temelleri da belirlenecek. bu biçimdece internet haber sitelerinde resmi ilan ve reklamların Basın İlan Kurumu aracılığıyla yayımlanabilmesine imkan sağlanacak.
Basın İlan Kurumu aracılığıyla yayımlanan ilanların kopyalanması yahut ticari faaliyete bahis edilmesi durumlarına dair metot ve temellerin tespit edilmesi için Genel Heyete yetki veriliyor, kamuya ilişkin ilanlara vatandaşların tek merkezden basitçe ulaşabilmesi ve Basın İlan Kurumu İlan Portalı’na hukuksal statü kazandırılıyor.
Buna göre, Resmi Gazete’de yayımlananlar hariç olmak üzere Kanun, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ve yönetmelikler uyarınca yayımlatılması mecburi olan resmi ilanlar ile daire ve teşekküller, kanun yahut Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle kurulan sair kuruluşlar yahut bunların iştiraklerinin internet haber sitelerinde yayımlatacakları ilan ve reklamlar lakin Basın İlan Kurumu aracılığı ile yayımlanacak.
Kurum aracılığıyla yayımlanan ilan ve reklamların, kopyalanması, yayımlanması, yayımlattırılması ve ticari faaliyete husus edilmesi Kurumun vereceği müsaadeye bağlı olacak.
Cumhurbaşkanlığına bağlı kurum ve kuruluşlar ile Bakanlıklar, bağlı, ilgili yahut bağlantılı kurum ve kuruluşlar, öteki kurum ve kuruluşların kendi internet sitesinde yayını zarurî olan ilanlarının ayrıyeten Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda yayımlatılması zarurî olacak. Bu ilanların Basın İlan Kurumu İlan Portalı’ndaki yayınından fiyat alınmayacak.
İnternet haber sitelerinde resmi ilan ve reklam yayımlatılması nazaranvi Basın İlan Kurumuna verildiğinden, gazete ve mecmualar için uygulanan müeyyideler internet haber sitelerine de uygulanacak.
Müeyyide uygulanan gazete, mecmua ve internet haber sitelerinin başvuracağı yargı mercisi konusunda tereddütlerin giderilmesi gayesiyle başvurulacak mahkeme yeri, Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğünün bulunduğu yerdeki asliye hukuk hakimliği olarak değiştirilecek, 15 gün olan mahkemenin karar verme mühleti kaldırılarak hususa ait sıradan yargılama yolu getirilecek.
Yönetim Konseyi sonucuna karşı, sonucun bildirisinden itibaren 10 gün ortasında Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğünün bulunduğu yerdeki asliye hukuk hakimliğine itiraz edilebilecek.
İnternet haber sitelerinde resmi ilan ve reklam yayımlayacakların sorumluluklarına da kanunda yer veriliyor.
İnternet haber sitelerinde resmi ilan ve reklam yayımlayacakların taşıması gereken vasıflar ve yerine getirmesi gereken sorumluluklar ile yayına ait yöntem ve asıllar kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren Basın İlan Kurumu Genel Kurulunca 6 ay ortasında çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
İcra ve İflas Kanunu kapsamındaki taşınır, taşınmaz satışlarının gazete yoluyla ilan edilip edilemeyeceğinin takdir yetkisi icra memurluklarının tasarrufuna bırakılacak. İcra memurlarınca ifa edilen bu yetkiden kaynaklanan uygulamalardaki farklılıkların giderilmesi, bu ilanların internet haber sitelerinde de yayımlatılması amaçlanıyor.
Elektronik satış portalı ve Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda yapılacak ilan, artırmanın bitimine kadar erişime açık tutulacak.
Toplam muhammen bedeli 500 bin liraya kadar olan satışlar için gazete yahut internet haber sitesi ile ilan yapılıp yapılmayacağına, icra dairesince alakadarların menfaatleri dikkate alınarak karar verilecek lakin toplam muhammen bedeli 500 bin liranın üzerinde ve 2 milyon liranın altında olanlar, satışın yapılacağı yerde yayımlanan resmi ilan yayımlama hakkını haiz bir mahallî gazete yahut bir internet haber sitesinde ilan edilecek.
Satışın yapılacağı yerde resmi ilan yayımlama hakkını haiz lokal gazete yahut internet haber sitesi idaresi bulunmaması halinde ilan, icra dairesinin belirleyeceği birebir vilayet mülki sonları içerisinde bulunan öbür bir yayın yerinde resmi ilan yayımlama hakkını haiz bir lokal gazete yahut bir internet haber sitesi aracılığıyla duyurulacak.
Toplam muhammen bedeli 2 milyon lira ve üzerinde olanlar ise bir internet haber sitesinde yahut yurt genelinde dağıtılıp satışa sunulan ve ilan talebi tarihinde günlük fiili satışı 50 bin adedin üzerinde olan resmi ilan yayımlama hakkını haiz bir gazetede yayımlatılacak.
Gazete yahut internet haber sitesinde yayımlanacak ilanlar eş vakitli olarak Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda da duyurulacak.
Parasal limitler bundan evvelki yılın aralık ayındaki yıllık üretici fiyat endeksi temel alınarak Adalet Bakanlığı tarafınca güncellenecek ve her yıl 1 Şubat’tan geçerli olmak üzere birebir tarihe kadar Resmi Gazete’de ilan edilecek. Kelamı edilen mali limitler olağanüstü hallerde bir daha Adalet Bakanlığının teklifi üzerine Cumhurbaşkanı sonucu ile güncellenebilecek.
Gazetede, internet haber sitesinde, elektronik satış portalında yahut Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda ilanı yapılan metindeki yanılgılar, ihale tarihi değiştirilmeksizin yalnızca elektronik satış portalında ilanen düzeltilecek.
Kanun’a bakılırsa, resmi ilanlar, kaideleri Basın İlan Kurumu Genel Kurulunca belirlenecek internet haber sitelerinde de yayınlanacak.
İhaleler, işin yapılacağı yerde çıkan bir gazetenin yanı sıra bir internet haber sitesinde de duyurulabilecek. İhalenin yapılacağı yerde gazete çıkmaması yahut internet haber sitesi idaresi bulunmaması halinde ise ilan, birebir müddetler ortasında Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda yer alacak.
Basın Kanunu’nun “Cezai ve Türel Sorumluluklar” ile ilgili düzenlemeleri içeren kısımlarına internet haber siteleri de eklenecek.
Halk içinde tasa, kaygı yahut panik yaratmak saikiyle ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu sistemi ve genel sıhhati ile ilgili gerçeğe alışılmamış bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli biçimde alenen yayan kimse 1 yıldan 3 yıla kadar mahpusla cezalandırılacak. Failin, cürmü gerçek kimliğini gizleyerek yahut bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlemesi halinde kelam konusu ceza yarı oranında artırılacak.
“Halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma” cürmü niçiniyle verilen bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin kararları temyiz edilebilecek.
Erişim Sağlayıcıları Birliğinin vazife alanı, erişimin engellenmesi kararları ile birlikte içeriğin çıkarılması kararlarının uygulanmasına yönelik öbür kanunlarda yer alan düzenlemeleri de kapsayacak biçimde bir daha belirleniyor.
Birlik ile erişim sağlayıcılar içinde kararların bildirimi noktasında yanlışsız ve süratli bir biçimde data akışının sağlanmasını teminen gerekli yazılım ve donanımın, erişim sağlayıcılar tarafınca kurulması yükümlülüğü getiriliyor.
Erişim Sağlayıcıları Birliğine, kendisine gelen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesine yönelik mahkeme kararlarını, elektronik posta yoluyla ilgili içerik yahut yer sağlayıcılarına bildirme imkanı veriliyor.
İnternetin dağınık ve dinamik yapısı niçiniyle içerik yahut yer sağlayıcının nerede bulunduğunun tespitinde yaşanan meselelerin ve buna bağlı olarak ortaya çıkan yetki tartışmasının giderilmesi ve katalog cürümlerle daha aktif uğraş edilebilmesi emeliyle yurt içi-yurt dışı ayrımı kaldırılıyor, Liderin engelleme yetkisinde yeknesaklık sağlanıyor.
Milli İstihbarat Teşkilatının faaliyetleri ve işçisine yönelik hata teşkil eden içerikler katalog hatalar kapsamına alınacak.
Hakim tarafınca verilen içeriğin çıkarılması yahut erişimin engellenmesi sonucuna mevzu kişilik hakkının ihlaline ait yayının diğer internet adreslerinde de yayınlanması durumunda, ilgili kişi tarafınca Birliğe müracaat edilmesi halinde mevcut karar bu adresler için de uygulanacak. Müracaatın, Birlik tarafınca kabulüne karşı itiraz, sonucu veren hakimliğe yapılacak. İnternet sitesindeki yayının tümüne yönelik erişimin engellenmesi kararlarında bu fıkra kararı uygulanmayacak.
Sosyal ağ sağlayıcılarının yükümlülükleri
Kanun ile Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcının bulunduracağı temsilcinin gerçek kişi olması halinde bu kişi Türkiye’de ikamet eden Türk vatandaşı olacak.
Türkiye’den günlük erişimin 10 milyondan fazla olması halinde yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcı tarafınca belirlenen gerçek yahut hükmî kişi temsilci, toplumsal ağ sağlayıcının sorumlulukları gizli kalmak kaydıyla teknik, idari, türel ve mali taraftan tam yetkili ve sorumlu olup bu temsilcinin hukuksal kişi olması halinde direkt toplumsal ağ sağlayıcı tarafınca sermaye şirketi biçiminde kurulan bir şube olması zarurî olacak.
Sosyal ağ sağlayıcıların BTK’ye sundukları raporlar; başlık etiketleri, öne çıkarılan yahut erişimi azaltılan içeriklere ait algoritmalarına, reklam siyasetlerine ve şeffaflık siyasetlerine ait ayrıntıları de içerecek. Toplumsal ağ sağlayıcıları, kurum tarafınca istenen ayrıntıları kuruma vermekle yükümlü tutulacak.
Sosyal ağ sağlayıcı, kullanıcılarına eşit ve tarafsız davranmakla yükümlü olup BTK’ye sunulacak raporda, bu konuya ait alınan önlemlere de yer verilecek. Toplumsal ağ sağlayıcı, bu kanun kapsamındaki hatalara ait içerikler ile başlık etiketlerinin yayınlanmamasına ait kendi sistem, sistem ve algoritmasında BTK ile iş birliği halinde gerekli önlemleri alacak, bu önlemler, raporunda bulunacak.
Sosyal ağ sağlayıcı, kullanıcılara teklifler sunarken hangi parametreleri kullandığına internet sitesinde açık, anlaşılır ve çarçabuk ulaşılabilir biçimde yer verecek.
Sosyal ağ sağlayıcı, kullanıcılara önerdiği içeriklere ait tercihleri güncelleme ve şahsi bilgilerinin kullanılmasını sonlandırma seçeneği sunma konusunda aldığı gerekli önlemleri, raporunda sıralayacak. Toplumsal ağ sağlayıcı, reklamlara ait içerik, reklam veren, reklam mühleti, amaç kitlesi, ulaşılan kişi yahut küme sayısı üzere ayrıntıların bulunduğu reklam kütüphanesi oluşturarak bunu internet sitesi üzerinden yayınlayacak.
Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) yer alan, çocukların cinsel istismarı, halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma, devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozma, anayasal tertibe ve bu tertibin işleyişine karşı hatalar, devlet sırlarına karşı cürümler ve casusluk kabahatlerine husus internet içeriklerini oluşturan yahut yayan faillere ulaşmak için gerekli olan ayrıntıları, soruşturma kademesinde cumhuriyet savcısı, kovuşturma basamağında yargılamanın yürütüldüğü mahkemece talep edilmesi üzerine, ilgili toplumsal ağ sağlayıcının Türkiye’deki temsilcisi, isimli mercilere verecek.
Bu bilgiler, talep eden cumhuriyet başsavcılığı yahut mahkemeye verilmezse ilgili cumhuriyet savcısınca, yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 90 oranında daraltılması talebiyle Ankara Sulh Ceza Hakimliğine başvurulabilecek.
İnternet trafiği bant genişliğinin daraltılması sonucu verilmesi halinde, bu karar erişim sağlayıcılara bildirilmek üzere BTK’ye gönderilecek. sonucun gereği, bildirimden itibaren derhal ve en geç 4 saat ortasında erişim sağlayıcıları tarafınca yerine getirilecek. Toplumsal ağ sağlayıcının, yükümlülüklerini yerine getirmesi halinde yaptırımlar kaldırılacak ve BTK’ye bildirilecek.
Sosyal ağ sağlayıcı, çocuklara mahsus ayrıştırılmış hizmet sunma konusunda gerekli önlemleri alacak.
Reklam ve bant daraltılması yasağı
İdari önlemler gizli kalmak kaydıyla, BTK Lideri tarafınca verilen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi sonucunın gereğinin yerine getirilmemesi halinde, Türkiye’de ikamet eden vergi mükellefi gerçek ve hukukî şahısların, ilgili yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcıya 6 aya kadar reklam vermesinin yasaklanmasına BTK Lideri tarafınca karar verilebilecek. Bu kapsamda yeni mukavele kurulamayacak ve buna ait para transferi yapılamayacak. Reklam yasağı sonucu Resmi Gazete’de yayımlanacak.
BTK Lideri, reklam yasağı sonucunın yanı sıra içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi sonucunın yerine getirilmesine kadar toplumsal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 50 oranında daraltılması için sulh ceza hakimliğine başvurabilecek. Hakim tarafınca bu istikamette verilen sonucun ilgili toplumsal ağ sağlayıcıya bildirilmesinden itibaren 30 gün ortasında içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi sonucunın toplumsal ağ sağlayıcı tarafınca yerine getirilmemesi halinde, toplumsal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 90 oranına kadar daraltılması için BTK Lideri tarafınca sulh ceza hakimliğine başvurulabilecek.
Hakim tarafınca verilen kararlar, erişim sağlayıcılara bildirilmek üzere BTK’ye gönderilecek. Kararların gereği, bildirimden itibaren derhal ve en geç 4 saat ortasında erişim sağlayıcıları tarafınca yerine getirilecek. Toplumsal ağ sağlayıcının, içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi sonucunın gereğini yerine getirmesi ve BTK’ye bildirmesi halinde sırf internet trafiği bant genişliğinin daraltılması önlemi kaldırılacak.
BTK Liderince verilen idari para cezaları, yasal müddetinde 1 yıl ortasında birden çok ödenmezse, Lider tarafınca yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcıya Türkiye’de ikamet eden vergi mükellefi gerçek ve hukukî bireylerin ilgili toplumsal ağ sağlayıcısına 6 aya kadar yeni reklam vermesinin yasaklanmasına karar verilebilecek. Bu kapsamda verilen reklam yasağına alışılmamış davranan Türkiye’de ikamet eden vergi mükellefi gerçek ve hükmî bireylere 10 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası uygulanmasına BTK Lideri karar verebilecek.
Sosyal ağ sağlayıcı, hesap verebilirlik prensibine uygun biçimde hareket etmek, kanunun uygulanmasında şeffaflığı sağlamak, kanunun uygulanmasına ait gerekli tüm bilgi ve evrakları BTK tarafınca istenildiği vakit BTK’ye vermekle yükümlü olacak.
Sosyal ağ sağlayıcı, başlık etiketleri ve öne çıkarılan içeriklerin ikaz prosedürüyle kaldırılması için BTK ile iş birliği ortasında faal bir müracaat düzeneği kuracak. Toplumsal ağ sağlayıcı, başlık etiketleri yahut öne çıkarılan içerikler aracılığıyla ortam sağladığı diğerine ilişkin yayın yoluyla işlenen hatadan, kendisine hukuka ters içeriğin bildirilmiş ve buna karşın içeriğin bildiriminden itibaren derhal ve en geç 4 saat ortasında kaldırılmamış olması durumunda kelam konusu içerikten direkt sorumlu olacak.
Sosyal ağ sağlayıcının kanuna uyumu
Sosyal ağ sağlayıcı, bireylerin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokan içerikleri öğrenmesi ve gecikmesinde sakınca bulunması halinde, bu içeriği ve içeriği oluşturana ait ayrıntıları yetkili kolluk üniteleriyle paylaşacak.
BTK, toplumsal ağ sağlayıcının bu kanuna ahengine ait olarak toplumsal ağ sağlayıcıdan kurumsal yapı, bilişim sistemleri, algoritmalar, bilgi sürece sistemleri ve ticari tavırlar dahil her türlü açıklamayı talep edebilecek. Toplumsal ağ sağlayıcı, BTK tarafınca talep edilen bilgi ve dokümanları en geç 3 ay ortasında verecek. BTK, toplumsal ağ sağlayıcının kanuna ahengini, toplumsal ağ sağlayıcının bütün tesislerinde yerinde inceleyebilecek.
Sosyal ağ sağlayıcı, kamu güvenliğini ve kamu sıhhatini etkileyen olağanüstü durumlara ait kriz planı oluşturmakla ve kuruma bildirmekle yükümlü olacak.
BTK Lideri, kanunda belirtilen yükümlülüklerini yerini getirmeyen toplumsal ağ sağlayıcıya bundan evvelki takvim yılındaki global cirosunun yüzde 3’üne kadar idari para cezası verebilecek.
Şebekeler üstü hizmete ait düzenleme
Elektronik Haberleşme Kanunu’na, “şebekeler üstü hizmet” ve “şebekeler üstü hizmet sağlayıcı” kavramları ekleniyor.
“Şebekeler üstü hizmet”, internet erişimine sahip abone ve kullanıcılara, işletmecilerden yahut sağlanan internet hizmetinden bağımsız olarak kamuya açık bir yazılım vasıtası ile sunulan, sesli, yazılı, görsel irtibat kapsamındaki şahıslar ortası elektronik haberleşme hizmetlerini; “şebekeler üstü hizmet sağlayıcı” ise şebekeler üstü hizmet tarifi kapsamına giren hizmetleri sunan gerçek yahut hükmî kişiyi söz edecek.
BTK’ye, şebekeler üstü hizmetlere ait gerekli düzenlemeleri yapma ve ilgili önlemleri alma konusunda yetki veriliyor.
Şebekeler üstü hizmet sağlayıcılar, faaliyetlerini Türkiye’de kurdukları anonim şirket ya da limitet şirket statüsündeki tam yetkili temsilcileri vasıtası ile BTK tarafınca yapılacak yetkilendirme çerçevesinde yürütecek.
Kanunda öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyen yahut yetkilendirilmeksizin hizmet sunan şebekeler üstü hizmet sağlayıcılara 1 milyon liradan 30 milyon liraya kadar idari para cezası verilebilecek.
İdari para cezasını müddetinde ödemeyen ve Kurumca yapılacak bildirimden itibaren 6 ay ortasında Kurum düzenlemelerinde öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyen yahut yetkilendirilmeksizin hizmet sunan şebekeler üstü hizmet sağlayıcısının internet trafiği, bant genişliğinin yüzde 95’ine kadar daraltılmasına yahut ilgili uygulama yahut internet sitesine erişimin engellenmesine Kurum tarafınca karar verilebilecek.
Düzenlemenin resmi ilan ve reklam verilebilecek internet haber sitelerinin de Basın İlan Kurumunun internet siteleri üzerinden kamuoyuna duyurulmasını düzenleyen hususu, internet haber sitelerinde yayınlanacak resmi ilan ve reklamların kapsam ve asıllarını düzenleyen hususu, gazete ve mecmualar için uygulanan müeyyidelerin internet haber sitelerine de uygulanmasını düzenleyen unsuru, vatandaşların icra, ihale, tebligat ve işçi alanlarına ait ilanlara tek merkezden basitçe ulaşabildiği Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda da fiyatsız yayın yapılmasını düzenleyen unsuru, ihalelerin internet haber sitesinde duyurulmasını düzenleyen unsuru, internet haber sitelerinin cezai ve türel sorumluluklarıyla ilgili düzenleme ve internet haber siteleri çalışanlarının Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar içindeki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun kapsamına alınmasını öngoren hususu 1 Nisan 2023’te, başka kararları ise yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Basın Kanunu’nun emelleri ortasına basın kartına ait yordam ve asılları belirlemek de eklenecek. Basın kartı talep eden medya mensupları ve enformasyon vazifelileri, kanun kapsamına dahil edilecek.
İnternet haber siteleri de periyodik yayın tarifi kapsamına alınacak. Düzenlemede “internet haber sitesi”, “İletişim Başkanı”, “İletişim Başkanlığı”, “Basın Kartı Komisyonu”, “medya mensubu”, “enformasyon bakılırsavlisi” de tanımlanıyor.
İnternet haber sitelerinde faaliyet gösterdiği iş yeri adresi, ticari unvanı, elektronik posta adresi, bağlantı telefonu ve elektronik tebligat adresi ile yer sağlayıcısının ismi ve adresi kendilerine ilişkin internet ortamında kullanıcıların ana sayfadan direkt ulaşabileceği biçimde ve “iletişim” başlığı altında bulundurulacak.
İnternet haber sitelerinde bir içeriğin birinci sefer sunulmaya başlandığı tarih ile daha sonraki güncelleme tarihleri, her erişildiğinde değişmeyecek biçimde içeriğin üzerinde belirtilecek.
Yayım durdurma müeyyidesi internet haber siteleri bakımından uygulanmayacak. İnternet haber sitesinin karara uymaması halinde Cumhuriyet Başsavcılığı 2 hafta ortasında eksikliğin giderilmesini yahut gerçeğe karşıt ayrıntıların düzeltilmesini internet haber sitesinden isteyecek. İstemin 2 hafta ortasında yerine getirilmemesi durumunda Cumhuriyet Başsavcılığı internet haber sitesi vasfının kazanılmadığının tespiti emeliyle asliye ceza mahkemesine başvuracak. Mahkeme en geç 2 hafta ortasında sonucunı verecek.
Başvurunun kabul edilmesi halinde internet haber siteleri için sağlanabilecek resmi ilan ve reklam ile çalışanlarının basın kartına ait hakları ortadan kalkacak. İnternet haber sitesi için sağlanan hakların ortadan kaldırılması, bu kanun yahut ilgili mevzuat uyarınca öngörülen yaptırımların uygulanmasına pürüz olmayacak.
Teslim ve koruma yükümlülüğü
İnternet haber sitesinde yayımlanan içerikler, gerektiğinde talep eden Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edilmek üzere doğruluğu ve bütünlüğü sağlanmış biçimde 2 yıl mühlet ile koruma edilecek.
Yargı mercileri tarafınca yayının soruşturma ve kovuşturma konusu olduğunun internet haber sitesine yazılı olarak bildirilmesi halinde, bu süreçlerin sonuçlandığının bildirilmesine kadar soruşturma ve kovuşturma konusu yayın kaydının saklanması mecburî olacak.
İnternet haber sitelerinde ziyan goren kişinin düzeltme ve yanıt yazısını sorumlu müdür, hiç bir düzeltme ve ekleme yapmaksızın, yazıyı aldığı tarihten itibaren en geç bir gün ortasında, ilgili yayının yer aldığı sayfa ve sütunlarda, URL irtibatı sağlanmak suretiyle birebir puntolarla ve birebir biçimde yayımlamak zorunda olacak. Yayın hakkında verilen erişimin engellenmesi ve/veya içeriğin çıkarılması sonucunın uygulanması ya da internet haber sitesi tarafınca içeriğin resen çıkarılması durumunda, düzeltme ve karşılık metni ilgili yayının yapıldığı internet haber sitesinde birinci 24 saati ana sayfasında olmak üzere 1 hafta mühletle yayımlanacak.
Basılmış eserler yahut internet haber siteleri yoluyla işlenen yahut bu kanunda öngörülen öbür kabahatlerle ilgili ceza davalarının bir muhakeme kaidesi olarak, günlük periyodik yayınlar ve internet haber siteleri istikametinden 4 ay, başka basılmış eserler tarafından 6 ay ortasında açılması mecburî olacak. Bu müddetler basılmış yapıtların Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edildiği tarihten, internet haber siteleri için ise habere ait cürüm ihbarının yapıldığı tarihten başlayacak.
Kanunla basın kartı başvurusu, niteliği ve çeşitleri de belirlendi. Buna göre, basın kartı başvurusu Bağlantı Başkanlığına yapılacak. Basın kartı, resmi nitelikte bir kimlik evrakı olarak kabul edilecek.
Basın kartı çeşitleri şöyleki:
– misyona bağlı basın kartı: Bir medya kuruluşuna bağlı olarak çalışan Türk vatandaşı medya mensuplarına ve enformasyon gorevlilerine verilen basın kartını,
– Periyodik basın kartı: nazaranv alanı Türkiye’yi kapsayan yabancı medya mensuplarına verilen basın kartını,
– Süreksiz basın kartı: gorev alanı Türkiye’yi kapsamamakla birlikte süreksiz bir müddetyle Türkiye’ye haber gayeli gelen yabancı medya mensuplarına verilen basın kartını,
– Özgür basın kartı: Süreksiz bir müddetyle çalışmayan yahut yurt haricinde özgür gazetecilik yapan medya mensuplarına verilen basın kartını,
– Daima basın kartı: En az 18 yıl mesleksel hizmeti bulunan medya mensupları ve enformasyon nazaranvlilerine ömür uzunluğu verilen basın kartını tabir edecek.
Basın kartı, Türkiye’de faaliyet gösteren medya kuruluşlarının Türk vatandaşı medya mensuplarına, periyodik yayınların sahiplerine yahut hükmî kişi temsilcileri ile radyo ve televizyonların idare şurası liderlerine, medya kuruluşları ismine hareket eden ve nazaranv alanı Türkiye’yi kapsayan yabancı medya mensupları ile nazaranv alanı Türkiye’yi kapsamamakla birlikte süreksiz bir müddetyle Türkiye’ye haber gayeli gelen yabancı medya mensuplarına, yurt haricinde yayın yapan medya kuruluşlarının, Türk vatandaşı sahiplerine ve çalışanlarına, yurt haricinde özgür gazetecilik yapan Türk vatandaşı medya mensuplarına, medya alanında hizmet veren kamu kurum ve kuruluşlarında ve kamu kurum ve kuruluşlarının yürüttükleri enformasyon hizmetlerinde çalışan kamu işçisine, medya alanında faaliyet göstermeleri kuralıyla sendikalar ile kamu faydasına faaliyette bulunduğu tespit edilen dernek ve vakıfların yöneticilerine verilebilecek.
Basın kartı talep edenlerin müracaatta bulunabilmeleri için 18 yaşını bitirmiş olması, en az lise yahut dengi bir eğitim kurumundan mezun olması, kısıtlı yahut kamu hizmetlerinden yasaklı olmaması koşulu aranacak.
Ayrıca basın kartı talep edenlerin müracaatta bulunabilmesi için Türk Ceza Kanunu’nun 53’üncü hususunda belirtilen mühletler geçmiş olsa bile; taammüden işlenen bir cürümden dolayı 5 yıl yahut daha fazla mühletle mahpus cezasına ya da şantaj, hırsızlık, sahtecilik, dolandırıcılık, itimadı berbata kullanma, palavra tanıklık, palavra yere yemin, iftira, cürüm uydurma, müstehcenlik, fuhuş, hileli iflas, zimmet, irtikap, rüşvet, kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, hatadan kaynaklanan malvarlığı kıymetlerini aklama hataları ile cinsel dokunulmazlığa karşı hatalar, kamu barışına karşı kabahatler, anayasal sisteme ve bu tertibin işleyişine karşı kabahatler, ulusal savunmaya karşı cürümler, devlet sırlarına karşı hatalar, casusluk kabahatleri ve terör hatalarından karar giymemiş olması gerekiyor.
Kart talep edenlerde, Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar içindeki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun kararlarına uygun mukavele yapmış olması ve zorlayan sebepler haricinde işten ayrıldığı tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere orta vermeden çalışması, medya faaliyeti haricinde ticari faaliyette bulunmaması koşulu da aranacak.
Basın kartı talep eden vadeli yayın sahipleri yahut hukukî kişi temsilcileri ile radyo ve televizyonların idare heyeti liderlerinde, kamu kurum ve kuruluşlarında basın kartı alabilecek çalışanlarda ve yabancı basın-yayın kuruluşlarında çalışan Türk vatandaşı medya mensuplarından basın kartı talep edenlerde “Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar içindeki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun kararlarına uygun kontrat yapmış olması ve zorlayıcı sebepler haricinde işten ayrıldığı tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere orta vermeden çalışması, medya faaliyeti haricinde ticari faaliyette bulunmaması” kaideleri aranmayacak.
Sürekli ve hür basın kartı talep edenler ile Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) aracılığıyla vazifeye bağlı basın kartı talep edenlerde ise “Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar içindeki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun kararlarına uygun kontrat yapmış olması ve zorlayıcı sebepler haricinde işten ayrıldığı tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere orta vermeden çalışması” koşulu aranmayacak.
Basın kartı talep eden yabancı medya mensuplarına, medya kuruluşu tarafınca gorevlendirildiklerini belgelendirmeleri, Milletlerarası İşgücü Kanunu uyarınca çalışma müsaadelerinin olması, bağlı bulundukları kuruluşun yönetim merkezinin bulunduğu ülkenin Türkiye’deki büyükelçilik, elçilik yahut konsolosluklarından aldıkları takdim mektubunu ibraz etmeleri halinde, karşılıklılık temeli da gözetilerek Başkanlıkça basın kartı verilebilecek.
Basın Kartı Kurulu 19 üyeden oluşacak. Komitede, Başkanlığı temsilen 3 üyenin yanı sıra emekçi sendikası formunda faaliyet gösteren sendikalardan basın kartı sahibi üyesi en çok olan sendika tarafınca belirlenecek 2 üye ile irtibat fakültesi dekanları yahut basın kartı sahibi gazeteciler içinden Başkanlıkça belirlenecek 3 üye de yer alacak. Üyelerin bakılırsav mühleti 2 yıl olacak. Mühleti dolan üyeler bir daha seçilebilecek.
Komisyon; müracaat sahibinin niteliklerini, mesleksel çalışmalarını, yapıtlarını, mükafatlarını kıymetlendirerek basın kartı taşıyıp taşımayacağına karar verecek.
Basın kartlarının iptal münasebetleri belirlendi
Kanun’a göre, basın kartı sahibinin, kanunda belirtilen niteliklere sahip olmadığının yahut bu nitelikleri daha sonradan kaybettiğinin anlaşılması halinde basın kartı, Bağlantı Başkanlığınca iptal edilecek.
Basın kartı sahibinin, basın ahlak temellerine muhalif davranışlarda bulunması halinde Basın Kartı Kurulu sonucuyla basın kartı iptal edilecek.
Basın kartı sahibinin gereken niteliklere sahip olmadığının yahut bu nitelikleri daha sonradan kaybettiğinin anlaşılması niçiniyle İrtibat Başkanlığınca basın kartının iptali halinde kartın iade edildiği tarihten itibaren 1 yıl geçmedikçe bir daha basın kartı verilmeyecek.
Adli sicil kaydında basın kartı verilmesine mani bir cürümden mahkumiyeti bulunan bireylere, bu mahkumiyetler isimli sicil kaydından silinmedikçe yahut yasaklanmış hakların geri verilmesine karar verilmedikçe basın kartı düzenlenmeyecek.
İletişim Başkanlığınca düzenlenecek basın kartlarının formu, medya kuruluşlarında aranacak koşullar, kontenjanlar, Basın Kartı Komitesinin belirlenmesi, çalışma ve karar alma adapları, müracaat tipleri ile müracaatta istenilecek evraklar Bağlantı Başkanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihtilk evvel faaliyet gösteren internet haber siteleri, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay ortasında yükümlülüklerini yerine getirmek zorunda olacak.
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihtilk evvel yolunca verilmiş olan basın kartları, gerekli kaideleri taşımaları kaydıyla geçerliliğini müdafaaya devam edecek.
Yasayla 36 şahıstan oluşan Basın İlan Kurumu Genel Konseyine, resmi ilan yayımlayacak internet haber sitelerinden 2, Cumhurbaşkanı’nca belirlenecek 2, radyo, televizyon ve internet siteleriyle ilgili süreçler gerçekleştiren BTK ile RTÜK’ten 2 temsilci eklenecek. Genel Heyet üye sayısı 42’ye çıkacak.
Kurumun ülke genelinde vazifeli olmasıyla tüm Anadolu gazetelerinin kayıtları Basın İlan Kurumunda tutulduğundan, Anadolu gazete sahipleri temsilcileri seçimi Bağlantı Başkanlığı yerine Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğünce düzenlenecek.
Anadolu gazete sahiplerinin Genel Heyete katılacak temsilcileri, resmi ilan yayımlayan Anadolu gazete sahiplerinin ya da bu gazetelerin farklı ayrı gösterecekleri temsilcilerinin Genel Müdürlüğün daveti üzerine katılacakları görüşmede farklı coğrafik bölgelerden olmak üzere seçilecek. Yeni üyeler belirlenene kadar mevcut üyelerin bakılırsavleri devam edecek.
Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğü, her ayın sonunda resmi ilan ve reklam verilebilecek olan mevkuteler ile internet haber sitelerinin isimlerini ve vasıflarını ihtiva eden birer listeyi, kurumun internet siteleri üzerinden duyuracak.
İnternet haber sitelerinde yayımlanacak resmi ilan ve reklamların kapsam ve temelleri da belirlenecek. bu biçimdece internet haber sitelerinde resmi ilan ve reklamların Basın İlan Kurumu aracılığıyla yayımlanabilmesine imkan sağlanacak.
Basın İlan Kurumu aracılığıyla yayımlanan ilanların kopyalanması yahut ticari faaliyete bahis edilmesi durumlarına dair metot ve temellerin tespit edilmesi için Genel Heyete yetki veriliyor, kamuya ilişkin ilanlara vatandaşların tek merkezden basitçe ulaşabilmesi ve Basın İlan Kurumu İlan Portalı’na hukuksal statü kazandırılıyor.
Buna göre, Resmi Gazete’de yayımlananlar hariç olmak üzere Kanun, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ve yönetmelikler uyarınca yayımlatılması mecburi olan resmi ilanlar ile daire ve teşekküller, kanun yahut Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle kurulan sair kuruluşlar yahut bunların iştiraklerinin internet haber sitelerinde yayımlatacakları ilan ve reklamlar lakin Basın İlan Kurumu aracılığı ile yayımlanacak.
Kurum aracılığıyla yayımlanan ilan ve reklamların, kopyalanması, yayımlanması, yayımlattırılması ve ticari faaliyete husus edilmesi Kurumun vereceği müsaadeye bağlı olacak.
Cumhurbaşkanlığına bağlı kurum ve kuruluşlar ile Bakanlıklar, bağlı, ilgili yahut bağlantılı kurum ve kuruluşlar, öteki kurum ve kuruluşların kendi internet sitesinde yayını zarurî olan ilanlarının ayrıyeten Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda yayımlatılması zarurî olacak. Bu ilanların Basın İlan Kurumu İlan Portalı’ndaki yayınından fiyat alınmayacak.
İnternet haber sitelerinde resmi ilan ve reklam yayımlatılması nazaranvi Basın İlan Kurumuna verildiğinden, gazete ve mecmualar için uygulanan müeyyideler internet haber sitelerine de uygulanacak.
Müeyyide uygulanan gazete, mecmua ve internet haber sitelerinin başvuracağı yargı mercisi konusunda tereddütlerin giderilmesi gayesiyle başvurulacak mahkeme yeri, Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğünün bulunduğu yerdeki asliye hukuk hakimliği olarak değiştirilecek, 15 gün olan mahkemenin karar verme mühleti kaldırılarak hususa ait sıradan yargılama yolu getirilecek.
Yönetim Konseyi sonucuna karşı, sonucun bildirisinden itibaren 10 gün ortasında Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğünün bulunduğu yerdeki asliye hukuk hakimliğine itiraz edilebilecek.
İnternet haber sitelerinde resmi ilan ve reklam yayımlayacakların sorumluluklarına da kanunda yer veriliyor.
İnternet haber sitelerinde resmi ilan ve reklam yayımlayacakların taşıması gereken vasıflar ve yerine getirmesi gereken sorumluluklar ile yayına ait yöntem ve asıllar kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren Basın İlan Kurumu Genel Kurulunca 6 ay ortasında çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
İcra ve İflas Kanunu kapsamındaki taşınır, taşınmaz satışlarının gazete yoluyla ilan edilip edilemeyeceğinin takdir yetkisi icra memurluklarının tasarrufuna bırakılacak. İcra memurlarınca ifa edilen bu yetkiden kaynaklanan uygulamalardaki farklılıkların giderilmesi, bu ilanların internet haber sitelerinde de yayımlatılması amaçlanıyor.
Elektronik satış portalı ve Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda yapılacak ilan, artırmanın bitimine kadar erişime açık tutulacak.
Toplam muhammen bedeli 500 bin liraya kadar olan satışlar için gazete yahut internet haber sitesi ile ilan yapılıp yapılmayacağına, icra dairesince alakadarların menfaatleri dikkate alınarak karar verilecek lakin toplam muhammen bedeli 500 bin liranın üzerinde ve 2 milyon liranın altında olanlar, satışın yapılacağı yerde yayımlanan resmi ilan yayımlama hakkını haiz bir mahallî gazete yahut bir internet haber sitesinde ilan edilecek.
Satışın yapılacağı yerde resmi ilan yayımlama hakkını haiz lokal gazete yahut internet haber sitesi idaresi bulunmaması halinde ilan, icra dairesinin belirleyeceği birebir vilayet mülki sonları içerisinde bulunan öbür bir yayın yerinde resmi ilan yayımlama hakkını haiz bir lokal gazete yahut bir internet haber sitesi aracılığıyla duyurulacak.
Toplam muhammen bedeli 2 milyon lira ve üzerinde olanlar ise bir internet haber sitesinde yahut yurt genelinde dağıtılıp satışa sunulan ve ilan talebi tarihinde günlük fiili satışı 50 bin adedin üzerinde olan resmi ilan yayımlama hakkını haiz bir gazetede yayımlatılacak.
Gazete yahut internet haber sitesinde yayımlanacak ilanlar eş vakitli olarak Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda da duyurulacak.
Parasal limitler bundan evvelki yılın aralık ayındaki yıllık üretici fiyat endeksi temel alınarak Adalet Bakanlığı tarafınca güncellenecek ve her yıl 1 Şubat’tan geçerli olmak üzere birebir tarihe kadar Resmi Gazete’de ilan edilecek. Kelamı edilen mali limitler olağanüstü hallerde bir daha Adalet Bakanlığının teklifi üzerine Cumhurbaşkanı sonucu ile güncellenebilecek.
Gazetede, internet haber sitesinde, elektronik satış portalında yahut Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda ilanı yapılan metindeki yanılgılar, ihale tarihi değiştirilmeksizin yalnızca elektronik satış portalında ilanen düzeltilecek.
Kanun’a bakılırsa, resmi ilanlar, kaideleri Basın İlan Kurumu Genel Kurulunca belirlenecek internet haber sitelerinde de yayınlanacak.
İhaleler, işin yapılacağı yerde çıkan bir gazetenin yanı sıra bir internet haber sitesinde de duyurulabilecek. İhalenin yapılacağı yerde gazete çıkmaması yahut internet haber sitesi idaresi bulunmaması halinde ise ilan, birebir müddetler ortasında Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda yer alacak.
Basın Kanunu’nun “Cezai ve Türel Sorumluluklar” ile ilgili düzenlemeleri içeren kısımlarına internet haber siteleri de eklenecek.
Halk içinde tasa, kaygı yahut panik yaratmak saikiyle ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu sistemi ve genel sıhhati ile ilgili gerçeğe alışılmamış bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli biçimde alenen yayan kimse 1 yıldan 3 yıla kadar mahpusla cezalandırılacak. Failin, cürmü gerçek kimliğini gizleyerek yahut bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlemesi halinde kelam konusu ceza yarı oranında artırılacak.
“Halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma” cürmü niçiniyle verilen bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin kararları temyiz edilebilecek.
Erişim Sağlayıcıları Birliğinin vazife alanı, erişimin engellenmesi kararları ile birlikte içeriğin çıkarılması kararlarının uygulanmasına yönelik öbür kanunlarda yer alan düzenlemeleri de kapsayacak biçimde bir daha belirleniyor.
Birlik ile erişim sağlayıcılar içinde kararların bildirimi noktasında yanlışsız ve süratli bir biçimde data akışının sağlanmasını teminen gerekli yazılım ve donanımın, erişim sağlayıcılar tarafınca kurulması yükümlülüğü getiriliyor.
Erişim Sağlayıcıları Birliğine, kendisine gelen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesine yönelik mahkeme kararlarını, elektronik posta yoluyla ilgili içerik yahut yer sağlayıcılarına bildirme imkanı veriliyor.
İnternetin dağınık ve dinamik yapısı niçiniyle içerik yahut yer sağlayıcının nerede bulunduğunun tespitinde yaşanan meselelerin ve buna bağlı olarak ortaya çıkan yetki tartışmasının giderilmesi ve katalog cürümlerle daha aktif uğraş edilebilmesi emeliyle yurt içi-yurt dışı ayrımı kaldırılıyor, Liderin engelleme yetkisinde yeknesaklık sağlanıyor.
Milli İstihbarat Teşkilatının faaliyetleri ve işçisine yönelik hata teşkil eden içerikler katalog hatalar kapsamına alınacak.
Hakim tarafınca verilen içeriğin çıkarılması yahut erişimin engellenmesi sonucuna mevzu kişilik hakkının ihlaline ait yayının diğer internet adreslerinde de yayınlanması durumunda, ilgili kişi tarafınca Birliğe müracaat edilmesi halinde mevcut karar bu adresler için de uygulanacak. Müracaatın, Birlik tarafınca kabulüne karşı itiraz, sonucu veren hakimliğe yapılacak. İnternet sitesindeki yayının tümüne yönelik erişimin engellenmesi kararlarında bu fıkra kararı uygulanmayacak.
Sosyal ağ sağlayıcılarının yükümlülükleri
Kanun ile Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcının bulunduracağı temsilcinin gerçek kişi olması halinde bu kişi Türkiye’de ikamet eden Türk vatandaşı olacak.
Türkiye’den günlük erişimin 10 milyondan fazla olması halinde yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcı tarafınca belirlenen gerçek yahut hükmî kişi temsilci, toplumsal ağ sağlayıcının sorumlulukları gizli kalmak kaydıyla teknik, idari, türel ve mali taraftan tam yetkili ve sorumlu olup bu temsilcinin hukuksal kişi olması halinde direkt toplumsal ağ sağlayıcı tarafınca sermaye şirketi biçiminde kurulan bir şube olması zarurî olacak.
Sosyal ağ sağlayıcıların BTK’ye sundukları raporlar; başlık etiketleri, öne çıkarılan yahut erişimi azaltılan içeriklere ait algoritmalarına, reklam siyasetlerine ve şeffaflık siyasetlerine ait ayrıntıları de içerecek. Toplumsal ağ sağlayıcıları, kurum tarafınca istenen ayrıntıları kuruma vermekle yükümlü tutulacak.
Sosyal ağ sağlayıcı, kullanıcılarına eşit ve tarafsız davranmakla yükümlü olup BTK’ye sunulacak raporda, bu konuya ait alınan önlemlere de yer verilecek. Toplumsal ağ sağlayıcı, bu kanun kapsamındaki hatalara ait içerikler ile başlık etiketlerinin yayınlanmamasına ait kendi sistem, sistem ve algoritmasında BTK ile iş birliği halinde gerekli önlemleri alacak, bu önlemler, raporunda bulunacak.
Sosyal ağ sağlayıcı, kullanıcılara teklifler sunarken hangi parametreleri kullandığına internet sitesinde açık, anlaşılır ve çarçabuk ulaşılabilir biçimde yer verecek.
Sosyal ağ sağlayıcı, kullanıcılara önerdiği içeriklere ait tercihleri güncelleme ve şahsi bilgilerinin kullanılmasını sonlandırma seçeneği sunma konusunda aldığı gerekli önlemleri, raporunda sıralayacak. Toplumsal ağ sağlayıcı, reklamlara ait içerik, reklam veren, reklam mühleti, amaç kitlesi, ulaşılan kişi yahut küme sayısı üzere ayrıntıların bulunduğu reklam kütüphanesi oluşturarak bunu internet sitesi üzerinden yayınlayacak.
Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) yer alan, çocukların cinsel istismarı, halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma, devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozma, anayasal tertibe ve bu tertibin işleyişine karşı hatalar, devlet sırlarına karşı cürümler ve casusluk kabahatlerine husus internet içeriklerini oluşturan yahut yayan faillere ulaşmak için gerekli olan ayrıntıları, soruşturma kademesinde cumhuriyet savcısı, kovuşturma basamağında yargılamanın yürütüldüğü mahkemece talep edilmesi üzerine, ilgili toplumsal ağ sağlayıcının Türkiye’deki temsilcisi, isimli mercilere verecek.
Bu bilgiler, talep eden cumhuriyet başsavcılığı yahut mahkemeye verilmezse ilgili cumhuriyet savcısınca, yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 90 oranında daraltılması talebiyle Ankara Sulh Ceza Hakimliğine başvurulabilecek.
İnternet trafiği bant genişliğinin daraltılması sonucu verilmesi halinde, bu karar erişim sağlayıcılara bildirilmek üzere BTK’ye gönderilecek. sonucun gereği, bildirimden itibaren derhal ve en geç 4 saat ortasında erişim sağlayıcıları tarafınca yerine getirilecek. Toplumsal ağ sağlayıcının, yükümlülüklerini yerine getirmesi halinde yaptırımlar kaldırılacak ve BTK’ye bildirilecek.
Sosyal ağ sağlayıcı, çocuklara mahsus ayrıştırılmış hizmet sunma konusunda gerekli önlemleri alacak.
Reklam ve bant daraltılması yasağı
İdari önlemler gizli kalmak kaydıyla, BTK Lideri tarafınca verilen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi sonucunın gereğinin yerine getirilmemesi halinde, Türkiye’de ikamet eden vergi mükellefi gerçek ve hukukî şahısların, ilgili yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcıya 6 aya kadar reklam vermesinin yasaklanmasına BTK Lideri tarafınca karar verilebilecek. Bu kapsamda yeni mukavele kurulamayacak ve buna ait para transferi yapılamayacak. Reklam yasağı sonucu Resmi Gazete’de yayımlanacak.
BTK Lideri, reklam yasağı sonucunın yanı sıra içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi sonucunın yerine getirilmesine kadar toplumsal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 50 oranında daraltılması için sulh ceza hakimliğine başvurabilecek. Hakim tarafınca bu istikamette verilen sonucun ilgili toplumsal ağ sağlayıcıya bildirilmesinden itibaren 30 gün ortasında içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi sonucunın toplumsal ağ sağlayıcı tarafınca yerine getirilmemesi halinde, toplumsal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 90 oranına kadar daraltılması için BTK Lideri tarafınca sulh ceza hakimliğine başvurulabilecek.
Hakim tarafınca verilen kararlar, erişim sağlayıcılara bildirilmek üzere BTK’ye gönderilecek. Kararların gereği, bildirimden itibaren derhal ve en geç 4 saat ortasında erişim sağlayıcıları tarafınca yerine getirilecek. Toplumsal ağ sağlayıcının, içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi sonucunın gereğini yerine getirmesi ve BTK’ye bildirmesi halinde sırf internet trafiği bant genişliğinin daraltılması önlemi kaldırılacak.
BTK Liderince verilen idari para cezaları, yasal müddetinde 1 yıl ortasında birden çok ödenmezse, Lider tarafınca yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcıya Türkiye’de ikamet eden vergi mükellefi gerçek ve hukukî bireylerin ilgili toplumsal ağ sağlayıcısına 6 aya kadar yeni reklam vermesinin yasaklanmasına karar verilebilecek. Bu kapsamda verilen reklam yasağına alışılmamış davranan Türkiye’de ikamet eden vergi mükellefi gerçek ve hükmî bireylere 10 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası uygulanmasına BTK Lideri karar verebilecek.
Sosyal ağ sağlayıcı, hesap verebilirlik prensibine uygun biçimde hareket etmek, kanunun uygulanmasında şeffaflığı sağlamak, kanunun uygulanmasına ait gerekli tüm bilgi ve evrakları BTK tarafınca istenildiği vakit BTK’ye vermekle yükümlü olacak.
Sosyal ağ sağlayıcı, başlık etiketleri ve öne çıkarılan içeriklerin ikaz prosedürüyle kaldırılması için BTK ile iş birliği ortasında faal bir müracaat düzeneği kuracak. Toplumsal ağ sağlayıcı, başlık etiketleri yahut öne çıkarılan içerikler aracılığıyla ortam sağladığı diğerine ilişkin yayın yoluyla işlenen hatadan, kendisine hukuka ters içeriğin bildirilmiş ve buna karşın içeriğin bildiriminden itibaren derhal ve en geç 4 saat ortasında kaldırılmamış olması durumunda kelam konusu içerikten direkt sorumlu olacak.
Sosyal ağ sağlayıcının kanuna uyumu
Sosyal ağ sağlayıcı, bireylerin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokan içerikleri öğrenmesi ve gecikmesinde sakınca bulunması halinde, bu içeriği ve içeriği oluşturana ait ayrıntıları yetkili kolluk üniteleriyle paylaşacak.
BTK, toplumsal ağ sağlayıcının bu kanuna ahengine ait olarak toplumsal ağ sağlayıcıdan kurumsal yapı, bilişim sistemleri, algoritmalar, bilgi sürece sistemleri ve ticari tavırlar dahil her türlü açıklamayı talep edebilecek. Toplumsal ağ sağlayıcı, BTK tarafınca talep edilen bilgi ve dokümanları en geç 3 ay ortasında verecek. BTK, toplumsal ağ sağlayıcının kanuna ahengini, toplumsal ağ sağlayıcının bütün tesislerinde yerinde inceleyebilecek.
Sosyal ağ sağlayıcı, kamu güvenliğini ve kamu sıhhatini etkileyen olağanüstü durumlara ait kriz planı oluşturmakla ve kuruma bildirmekle yükümlü olacak.
BTK Lideri, kanunda belirtilen yükümlülüklerini yerini getirmeyen toplumsal ağ sağlayıcıya bundan evvelki takvim yılındaki global cirosunun yüzde 3’üne kadar idari para cezası verebilecek.
Şebekeler üstü hizmete ait düzenleme
Elektronik Haberleşme Kanunu’na, “şebekeler üstü hizmet” ve “şebekeler üstü hizmet sağlayıcı” kavramları ekleniyor.
“Şebekeler üstü hizmet”, internet erişimine sahip abone ve kullanıcılara, işletmecilerden yahut sağlanan internet hizmetinden bağımsız olarak kamuya açık bir yazılım vasıtası ile sunulan, sesli, yazılı, görsel irtibat kapsamındaki şahıslar ortası elektronik haberleşme hizmetlerini; “şebekeler üstü hizmet sağlayıcı” ise şebekeler üstü hizmet tarifi kapsamına giren hizmetleri sunan gerçek yahut hükmî kişiyi söz edecek.
BTK’ye, şebekeler üstü hizmetlere ait gerekli düzenlemeleri yapma ve ilgili önlemleri alma konusunda yetki veriliyor.
Şebekeler üstü hizmet sağlayıcılar, faaliyetlerini Türkiye’de kurdukları anonim şirket ya da limitet şirket statüsündeki tam yetkili temsilcileri vasıtası ile BTK tarafınca yapılacak yetkilendirme çerçevesinde yürütecek.
Kanunda öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyen yahut yetkilendirilmeksizin hizmet sunan şebekeler üstü hizmet sağlayıcılara 1 milyon liradan 30 milyon liraya kadar idari para cezası verilebilecek.
İdari para cezasını müddetinde ödemeyen ve Kurumca yapılacak bildirimden itibaren 6 ay ortasında Kurum düzenlemelerinde öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyen yahut yetkilendirilmeksizin hizmet sunan şebekeler üstü hizmet sağlayıcısının internet trafiği, bant genişliğinin yüzde 95’ine kadar daraltılmasına yahut ilgili uygulama yahut internet sitesine erişimin engellenmesine Kurum tarafınca karar verilebilecek.
Düzenlemenin resmi ilan ve reklam verilebilecek internet haber sitelerinin de Basın İlan Kurumunun internet siteleri üzerinden kamuoyuna duyurulmasını düzenleyen hususu, internet haber sitelerinde yayınlanacak resmi ilan ve reklamların kapsam ve asıllarını düzenleyen hususu, gazete ve mecmualar için uygulanan müeyyidelerin internet haber sitelerine de uygulanmasını düzenleyen unsuru, vatandaşların icra, ihale, tebligat ve işçi alanlarına ait ilanlara tek merkezden basitçe ulaşabildiği Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda da fiyatsız yayın yapılmasını düzenleyen unsuru, ihalelerin internet haber sitesinde duyurulmasını düzenleyen unsuru, internet haber sitelerinin cezai ve türel sorumluluklarıyla ilgili düzenleme ve internet haber siteleri çalışanlarının Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar içindeki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun kapsamına alınmasını öngoren hususu 1 Nisan 2023’te, başka kararları ise yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.