Timoty Ash: Batı Liberal Piyasa Demokrasisinin geleceği Türkiye’nin elinde

Zübeyde

Global Mod
Global Mod
Rusya’nın Ukrayna işgaliyle uygulanan Batı yaptırımlarını aşmak için Türkiye’yi ve bilhassa finans kesimini kullanacağı çok açık. Rusya için az olan bir öteki seçenek ise Dubai.

Batı şayet Rusya’yı finansal akışlardan, piyasalardan ve ticaretten koparmayı başaracaksa, Türkiye’ye karşı net bir yaklaşıma muhtaçlığı var.

Bu niçinle Batı, Türkiye’ye aşağıdaki koşulları açıkça yerine getirmelidir:

  1. Yaptırımların ihlali halinde haber verilecek ve buna bakılırsa hareket edilmelidir;
  2. Yaptırımları ihlal edenler, ziyan verici ikincil yaptırımlara maruz kalmalıdır;
  3. Türkiye, yaptırımlara ahenk sağlamak için Batı’dan mali dayanak beklemelidir.
Türk hükümetinin aksiyonundan bağımsız olarak, birçok Türk finans kurumu Batı’nın yaptırım ikazlarını ciddiye alacaktır. En azından özel bankalar. Özel bankalar bu üzere durumlara çok profesyonelce yaklaşıyor, ayrıyeten kuvvetli bir risk idaresine sahipler ve Batı’nın yaptırımlarına uymamanın sonuçlarının çok farkındalar.

bir daha de kimi kurumlar yaptırımları bir biçimde aşmaya çalışacak. Bu niçinle yaptırımlara uymaları için teşvik gerekli.

Batı’nın bu sıkıntı vakitte Türkiye’ye verdiği takviyeye bakıldığında, Türkiye’nin savaş için üçüncü dünya ülkeleri içinde en değerli rolü oynadığı açık. Yükselen güç ve besin meblağlarının yani sıra turizm gelirlerindeki kayıp, ülkede hâlihazırda makus olan ödemeler istikrarı krizi ve enflasyon meselelerini hayli daha kötüleştirecek, hatta denetim edilemez hale getirecektir. Türkiye’nin şu anda dışarıdan rastgele bir yardım almadan ödemeler istikrarı krizinden kaçınması nitekim güç görünüyor.

Bu niçinle batı ülkelerinin Türkiye’ye mali yardımda bulunması kritik kıymet taşıyor. ABD, Hazine’ye kredi garantisi verebilir ve gelişmiş ülke merkez bankaları TCMB’ye swap imkânı sağlayabilir.

Lakin kelam konusu takviye, bilhassa TCMB’nin makûs para siyasetini daha da ileriye götürmemelidir. TCMB’nin şu an uyguladığı alışılmışın haricindeki para siyaseti iktisat için son derece ziyanlı olmakla birlikte, global manada kabul bakılırsan klasik para siyasetine ivedilikle geri dönülmesi gerekmektedir. Siyaset faizlerinin artırılması ve tahminen de TCMB’nin bağımsızlığını teyit etmek için idare değişikliklerinin yapılması gerekiyor.

Tüm bunlar yerine getirilirse, bu biçimde liranın yükseldiğini, enflasyonun düştüğünü, sermaye akışlarının geri döndüğünü ve sonunda fazlaca daha düşük faiz oranlarıyla daha sürdürülebilir bir ekonomik büyümenin yolunun açılabilir. Şu anki kurallar altında alanın da satanın da yararlı çıktığı bir durum mevcut, fakat bunun için Erdoğan ve Batı’nın büyük resmi gorebilmesi gerekiyor. Şayet bir uzlaşma sağlanamaz ise Ukrayna’nın, Türkiye’nin ve Batı Liberal Piyasa Demokrasisinin geleceği tehlikede.

Timothy Ash – BlueBay Asset Management

Çeviri: Cem Cetinguc
 
Üst