Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçilmesiyle bir arada AK Parti ve MHP’nin farklı ayrı çalıştığı Siyasi Partiler Kanunu değişikliğinde fikir birliği oluşmuştu. Hala yüzde 10 olarak uygulanan seçim barajının yüzde 7’ye düşürülmesi istikametinde Cumhur İttifakı ortakları AK Parti ve MHP, prensipte bir karara varmıştı.
YÜZDE 7’DE UZLAŞMA
Hakikaten Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz hafta gerçekleştirdiği Bosna Hersek ve Karadağ ziyaretinin akabinde yurda dönerken yaptığı açıklamada, “Barajla ilgili olarak şu anda bariz hale gelen aslında 7. Cumhur İttifakı olarak en son karar çabucak hemen alınmış değil. Fakat 7 netleşmiş vaziyette. MHP de 7’ye olumlu bakıyor” dedi.
BARAJ KARARI TESCİLLENDİ
Bu kelamların akabinde MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli de, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kelamlarını hatırlatarak “Seçim barajıyla ilgili tartışmalar gereksiz emek ziyanıdır. Cumhur İttifakı’nın baraj sonucu yüzde 7 olarak tescillenmiştir. Artık öteki bir değerlendirmeye de gerek kalmamıştır” sözlerini kullandı. Pekala seçim barajı ne manaya geliyor? Yüzde 7 oy oranına ulaşabilmek için bir siyasi partinin kaç oy alması gerekiyor?
SEÇİM BARAJI NEDİR?
Seçim barajı, bir siyasi partinin Meclis’te temsil edilebilmesi için alması gereken minimum oy seviyesini söz ediyor. Seçim barajı, kanunlarla belirlenmiş oy oranına ulaşan partilerin Meclis’te temsil edilmesini sağlıyor.
Siyasal görüşleri belli çatılar altında birleştirip, sağlıklı kararlar alınmasında, çoğunluğun fikrini temsil eden partilerin görüşleri doğrultusunda kanunların ve sistemlerin şekillendirilmesinde katkı sağlıyor.
Genel seçimlerde ülke genelinde, orta seçimlerde seçim yapılan çevrelerin tümünde, geçerli oyların yüzde 10’unu geçmeyen partiler milletvekili çıkaramazlar.
OY ORANI NASIL HESAPLANIYOR?
Vilayet seçim şuraları, birleştirme tutanağını düzenledikten daha sonra Yüksek Seçim Şurasına bildiriyor.
Yüksek Seçim Şurası, bütün vilayetlerden alınan bilgilere bakılırsa, Türkiye genelinde geçerli oyların toplamını yapıyor ve her siyasi partinin aldığı geçerli oy sayısını, genel geçerli oy toplamına bölerek, siyasi partilerin ülke genelinde aldığı oy yüzdesini hesaplıyor.
Örneğin son genel seçimlerin birincisi AK Parti, 49 milyon 654 bin 706 geçerli oyun, 21 milyon 99 bin 807’sini almıştı. Bu da toplam oy oranının yüzde 42,49’una denk geliyor. Gerçekten AK Parti son seçimlerde yüzde 42 oy almıştı.
YÜZDE 7 İÇİN KAÇ OY GEREKİYOR?
Pekala yüzde 7 seçim barajı kabul edilirse bir siyasi partinin bu orana ulaşabilmesi için kaç oy alması gerekiyor?
Son genel seçimlerde kullanılan geçerli oy sayısı olan 49 milyon 654 bin 706 üzerinden bir hesaplama yapıldığında, siyasi partinin yüzde 7 barajını aşabilmesi için 3 milyon 500 bin kişinin oyunu alması gerekiyor.
4 MİLYON OY GEREKECEK
Yedi milyona yakın gencin 2023’te birinci sefer oy kullanımı bekleniyor. Son seçimlerde geçerli oy sayısına bu sayı eklenerek hesap yapıldığında, yani 56 milyon 654 bin geçerli oy sayısı olacağı var iseyıldığında, en az 4 milyon kişinin bir partiye oy vermesi halinde o parti yüzde 7 barajını aşabiliyor.
SEÇİM MADDESİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLER
Seçim Yasası ve Siyasi Partiler Kanunu’nun taslak metninde, daraltılmış bölge seçim sisteminin getirilmesi de gündemde. Daraltılmış bölge sisteminde, her vilayet 5 milletvekili çıkaracak biçimde seçim etraflarına ayrılıyor. Ülke seviyesinde en az yüzde 5 oy alan partiler de aldıkları oya nazaran kelam konusu vekillikleri paylaşıyor.
HAZİNE YARDIMINA ÇEKİ SİSTEM
Çalışmada, partilere yapılan Hazine yardımı da düzenlendi. Siyasi partilerin Hazine yardımından yararlanma kuralları ağırlaştırılacak. Hazine yardımı için birtakım kriterler konulacak. Bu kriterlere uymayan partilerin Hazine yardımı kesilebilecek.
ÖDÜNÇ VEKİLE SON
CHP ile ÂLÂ Parti içinde geçmişte yaşanan ‘ödünç vekil’ formülünün de tarihe karışması bekleniyor. Taslağa nazaran, yeni kurulan partilerin seçime katılması için Meclis’te küme kurma kuralı kaldırılıyor.
YÜZDE 7’DE UZLAŞMA
Hakikaten Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz hafta gerçekleştirdiği Bosna Hersek ve Karadağ ziyaretinin akabinde yurda dönerken yaptığı açıklamada, “Barajla ilgili olarak şu anda bariz hale gelen aslında 7. Cumhur İttifakı olarak en son karar çabucak hemen alınmış değil. Fakat 7 netleşmiş vaziyette. MHP de 7’ye olumlu bakıyor” dedi.
BARAJ KARARI TESCİLLENDİ
Bu kelamların akabinde MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli de, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kelamlarını hatırlatarak “Seçim barajıyla ilgili tartışmalar gereksiz emek ziyanıdır. Cumhur İttifakı’nın baraj sonucu yüzde 7 olarak tescillenmiştir. Artık öteki bir değerlendirmeye de gerek kalmamıştır” sözlerini kullandı. Pekala seçim barajı ne manaya geliyor? Yüzde 7 oy oranına ulaşabilmek için bir siyasi partinin kaç oy alması gerekiyor?
SEÇİM BARAJI NEDİR?
Seçim barajı, bir siyasi partinin Meclis’te temsil edilebilmesi için alması gereken minimum oy seviyesini söz ediyor. Seçim barajı, kanunlarla belirlenmiş oy oranına ulaşan partilerin Meclis’te temsil edilmesini sağlıyor.
Siyasal görüşleri belli çatılar altında birleştirip, sağlıklı kararlar alınmasında, çoğunluğun fikrini temsil eden partilerin görüşleri doğrultusunda kanunların ve sistemlerin şekillendirilmesinde katkı sağlıyor.
Genel seçimlerde ülke genelinde, orta seçimlerde seçim yapılan çevrelerin tümünde, geçerli oyların yüzde 10’unu geçmeyen partiler milletvekili çıkaramazlar.
OY ORANI NASIL HESAPLANIYOR?
Vilayet seçim şuraları, birleştirme tutanağını düzenledikten daha sonra Yüksek Seçim Şurasına bildiriyor.
Yüksek Seçim Şurası, bütün vilayetlerden alınan bilgilere bakılırsa, Türkiye genelinde geçerli oyların toplamını yapıyor ve her siyasi partinin aldığı geçerli oy sayısını, genel geçerli oy toplamına bölerek, siyasi partilerin ülke genelinde aldığı oy yüzdesini hesaplıyor.
Örneğin son genel seçimlerin birincisi AK Parti, 49 milyon 654 bin 706 geçerli oyun, 21 milyon 99 bin 807’sini almıştı. Bu da toplam oy oranının yüzde 42,49’una denk geliyor. Gerçekten AK Parti son seçimlerde yüzde 42 oy almıştı.
YÜZDE 7 İÇİN KAÇ OY GEREKİYOR?
Pekala yüzde 7 seçim barajı kabul edilirse bir siyasi partinin bu orana ulaşabilmesi için kaç oy alması gerekiyor?
Son genel seçimlerde kullanılan geçerli oy sayısı olan 49 milyon 654 bin 706 üzerinden bir hesaplama yapıldığında, siyasi partinin yüzde 7 barajını aşabilmesi için 3 milyon 500 bin kişinin oyunu alması gerekiyor.
4 MİLYON OY GEREKECEK
Yedi milyona yakın gencin 2023’te birinci sefer oy kullanımı bekleniyor. Son seçimlerde geçerli oy sayısına bu sayı eklenerek hesap yapıldığında, yani 56 milyon 654 bin geçerli oy sayısı olacağı var iseyıldığında, en az 4 milyon kişinin bir partiye oy vermesi halinde o parti yüzde 7 barajını aşabiliyor.
SEÇİM MADDESİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLER
Seçim Yasası ve Siyasi Partiler Kanunu’nun taslak metninde, daraltılmış bölge seçim sisteminin getirilmesi de gündemde. Daraltılmış bölge sisteminde, her vilayet 5 milletvekili çıkaracak biçimde seçim etraflarına ayrılıyor. Ülke seviyesinde en az yüzde 5 oy alan partiler de aldıkları oya nazaran kelam konusu vekillikleri paylaşıyor.
HAZİNE YARDIMINA ÇEKİ SİSTEM
Çalışmada, partilere yapılan Hazine yardımı da düzenlendi. Siyasi partilerin Hazine yardımından yararlanma kuralları ağırlaştırılacak. Hazine yardımı için birtakım kriterler konulacak. Bu kriterlere uymayan partilerin Hazine yardımı kesilebilecek.
ÖDÜNÇ VEKİLE SON
CHP ile ÂLÂ Parti içinde geçmişte yaşanan ‘ödünç vekil’ formülünün de tarihe karışması bekleniyor. Taslağa nazaran, yeni kurulan partilerin seçime katılması için Meclis’te küme kurma kuralı kaldırılıyor.