Rusya Orta Vadede niye Kaybedecek?

Zübeyde

Global Mod
Global Mod
bir müddetdir Avrupa ve Rusya içinde iktisat ve güç siyasetlerinde gerginlik mevcut. Rusya, Avrupa Birliği’nin petrol gereksiniminin yüzde 25’ini, doğal gaz muhtaçlığının yüzde 39’unu ve kömür gereksiniminin da yüzde 42’sini tek başına karşılıyor. Lakin bu durum yakın gelecekte de birebir biçimde devam edecek mi?

Rusya Merkez Bankası bilgilerine nazaran, ülkenin 2021 yılı ihracatı 489.8 milyar dolar. Bunun 110.2 milyar doları petrol, 68.7 milyar doları petrol eserleri ve 61.8 milyar doları ise doğalgaz. Yani Rusya’nın ihracatının %49’u petrol, petrol eserleri ve doğalgaz kaleminden oluşuyor.

AB’nin güç konusunda Rusya’ya bağımlılığında bir müddetdir tahlil arayışları mevcut.

Son olarak 2 Şubat 2022 tarihinde, AB kurulu hazırladığı bir taslak direktifle nükleer enerjiyi süreksiz olarak iklim dostu olarak sınıflandırma sonucu aldı. Bu sonucun alınmasında Fransa tesirli oldu. Zira Fransa, güç üretiminde nükleer santralleri en çok kullanan ülke. Fransa elektrik muhtaçlığının yüzde 70’ini nükleer güç ile karşılıyor. AB genelinde ise güç muhtaçlığının yüzde 25’i nükleer santrallerden elde ediliyor.

Fransa’nın nükleer güç tercihi yerine Almanya’da farklı tahlil arayışları mevcut. Almanya, nükleer santraller yerine doğal gazı tercih ediyor. beraberinde Almanya’da kesim temsilcileri yenilenebilir güç konusunda çekincelerini lisana getiriyor. Almanya Sanayi Derneği (BDI) Başkanı Siegfried Russwurm’a göre, Almanya’nın artan elektrik talebi şu an için yenilenebilir enerjilerle karşılanamaz. Russwurm’a göre güneş ışığı kâfi olmadığında ve rüzgar esmediğinde bile artan elektrik talebininin karşılanması gerekiyor. Güç temininin her milisaniyesi kesintisiz olabilmelidir.

Bu yüzden Avrupa’da Rusya’nın doğalgazına ait olarak alternatif arayışlar sürüyor.

Avrupa bölgesinde Avustralya Doğal Kaynaklar ve Su Kaynakları Bakanı Keith Pitt, Rus doğalgazı tedarikinde bir azalma olması durumunda Avrupa’ya sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ihraç etmeye hazır olduklarını söylemişti. Öte yandan Electrochaea GmbH gibi Avrupalı şirketler, maden yataklarında yaşayan arkeleri ve tek hücreli organizmaları kullanarak yenilenebilir doğalgaz üretme üzere projeler üzerinde çalışıyor.

Avusturya ise doğalgaz ve nükleer güçten çok yenilenebilir güç kullanması konusunda daha istekli görünüyor. IG Windkraft Genel Müdürü Stefan Moidl, “Son derece kıymetli olan fosilleri en kısa müddette pak ve ucuz rüzgar gücüyle değiştirmeliyiz. Bu, uzun vadede Avusturyalıların cüzdanlarını rahatlatacak ve iklimimizi koruyacak” sözlerini kullanıyor. Moidl, “Kirli petrol, doğal gaz ve kömürden güneş, rüzgar, su, biyokütle ve jeotermal ısıya geçiş bir potansiyel ve teknik fizibilite sorunu değildir, yalnızca bir siyasi irade problemidir. Avusturya yenilenebilir güç ile kendine kâfi enerjiyi sağlayabilir ve bu biçimdece orta vadede güç krizinden etkilenen ülkelerden bağımsız hale gelebilir.” sözlerini kullanıyor. Avusturya, 0,298 GW yeni inşaat ile Avrupa rüzgar gücü büyümesi sıralamasında onuncu sırada yer alıyor.

Avrupa Birliği ülkelerinde güç bağımsızlığı konusunda bir arayış mevcut. Nükleer güç, farklı doğalgaz üretim ve tedarik halleri ve yenilenebilir güç konusunda çalışmalar mevcut. Lakin AB ülkeleri için tahlil epey kolay olmayabilir.

Avrupa’da yılda 1.350 GW güç tüketiminin 189 GW kadar ölçüsü rüzgar gücü (%14) ile sağlanıyor. Gaye 2030 yılına kadar her yıl 32 GW rüzgar gücü kapasitesi inşa etmek. Bu sayede yenilenebilir güç kullanım oranını %40’a çıkarabilmek. Lakin beklenenin bilakis 2021 yılında gerçekleştirilen rüzgar gücü yatırımı 11 GW oldu. Bu beklenen ölçüden 21 GW daha düşük.

Avrupa rüzgar gücü derneği (WindEurope) Genel Müdürü Giles Dickson, “İşler bu biçimde devam ederse, Avrupa’nın güç arzının güvenliği de risk altında” sözlerini kullanıyor. Bu yıl fosil yakıtların meblağlarının artması ile elektrik fiyatları fazlaca önemli oranda arttı. Örneğin Almanya’nın Düren ve Euskirchen bölgelerindeki kimi müşteriler (kWh) başına ortalama 99.75 cent ödemek zorunda kaldı. Nisan ve Haziran 2021 ortası için memleketler arası kWh başına fiyat 11,62 sente mal olmuştu. Bu Almanya’nın muhakkak bölgelerinde memleketler arası ortalamaya nazaran 9 kat değerli elektrik tüketimi anlamanı gelmektedir.

Almanya Sanayi Derneği (BDI) Lideri Siegfried Russwurm’a bakılırsa Almanya’nın 2030 yılına kadar yılda yaklaşık 100 milyar avro, yani toplamda 860 milyar avroluk iklim müdafaasına yatırım yapması gerekiyor. Yenilenebilir güç kullanım oranı ve gereken yatırım ölçüsü göz önünde bulundurulduğunda, Avrupa’nın Rus gazına bağımlılığının kısa müddette bitmesi mümkün gözükmüyor. Lakin ortasından geçtiğimiz süreçte güç konusunun ne kadar stratejik hale geldiği AB ülkeleri tarafınca gereğince önemli biçimde anlaşıldı.

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal sonucundan evvel AB’nin 2030 yılı gayeleri doğrultusunda doğalgaza olan bağımlılığın kademeli biçimde düşeceği ve daha sonrasında 2050 yılı gayeleri doğrultusunda, önemli biçimde azalacağı kestirimi yapılıyordu. Son periyotta yaşanan memleketler arası gelişmeler göz önünde bulundurulduğunda AB ülkeleri artan Rus tehdidi ötürüsıyla bu maksatlara beklenenden daha kısa müddette ulaşmak için elinden geleni yapacaktır.

Avrupa Birliği’nin bağımsızlığı için Electrochaea GmbH üzere Avrupalı şirketlerin yenilenebilir doğalgaz üretme projelerinin muvaffakiyete ulaşması, yenilenebilir güç üretiminin ve nükleer güç kullanmasının artması gerekiyor. Bu tahlillerle birlikte sürecin sonunda Avrupa’nın Rus gazına bağımlılığı bitmese de önemli oranda azalacaktır.

İlgili tahlillerin muvaffakiyete ulaşması için yatırımın finansmanı değerli olacaktır. Pictet Asset Management ve Milletlerarası Finans Enstitüsü Genel Müdürü ve Sürdürülebilir Finans Başkanı Sonja Gibbs‘e göre “2025 yılına kadar, yeşil tahvile ve ESG yatırımlarına kuvvetli bir biçimde yer vermeyen epeyce az portföy kalacak. 2050 yılına kadar ise dünyanın dört bir yanındaki hükümetler ve firmalar karbon nötrlüğü amaçlarına ulaşmak için çabalayacaktır.

Milletlerarası Finans Enstitüsü (IIF) tarafınca yayınlanan yeni bir araştırmaya bakılırsa, global ESG etiketli tahvil ihracı 2025 yılına kadar her yıl 4,5 trilyon dolar civarında gerçekleşebilir. Bu da yenilenebilir güç ve alternatif güç finansmanı için bir kaynak olabilir.
 
Üst