Piyasa Bülteni | Yeni dünya tertibi şekilleniyor; ABD’de faiz 33 ayın tepesinde

Zübeyde

Global Mod
Global Mod
Neredeyse 3 haftadır her gün Rusya-Ukrayna savaşını ve savaşın ekonomik manada yarattığı tahribatı yazıyoruz. Hatta bir adım da ileriye giderek şirazesinden çıkan emtia meblağlarının dünyayı adeta hesaplanamayacak kadar büyük bir maliyetinin altına soktuğunu da her boyutu ile ele alıyoruz. Akaryakıt deposundan, elektriğe, aldığımız ayçiçek fiyatına, neredeyse günler içerisinde ikiye katlanan nikel fiyatlarından tüm vakit içinderı en yüksek düzeyini aşan buğday fiyatına kadar. Bunların çoğaltmak da mümkün.

Lakin, bugün tıpkı bahse riskler cephesinden değil de fırsatlar ya da daha yanlışsız bir yaklaşımla, Rusya’nın yanlızlaştırılmasından daha sonra yeni dünya sisteminde Türkiye ve hatta KKTC’nin nasıl konumlanacağına bakmak istiyoruz. Avrupa’nın Rusya gazına olan bağımlılığının yarattığı riskleri artık pek âlâ biliyoruz. Hatırlatmak gerekirse, Avrupa’nın toplam gaz ithalatından Rusya’nın aldığı hisse genelinde %38; Almanya özelinde ise bu sayı %65. Ukrayna’nın işgal edilme teşebbüsü daha sonrasında Rusya gazına orta vadede alternatif arayışların da arttığını biliyoruz.

Bu minvalde, Doğu Akdeniz gazının Avrupa’ya taşınması artık yüksek perdeden seslendirilirken, son günlerde evvel İsrail Cumhurbaşkanının daha sonra da Yunanistan Başbakanı’nın Türkiye ziyaretlerini göz gerisi etmemek gerekiyor. Hatta, Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Almanya Başbakanı Scholz ile görüştüğünü de tam buraya eklemek gerekiyor. Türkiye ve Avrupa Birliği işbirliği için gelecekte kimi planlarımız var diyen Scholz, üst seviye diyalog formatlarını devreye sokacaklarını, gümrük birliği konusunu görüşeceklerini ortaya koyarak, Türkiye’nin İsrail ve Yunanistan ile girdiği diyaloğu olumlu karşıladıklarını söylemiş oldu.

Doğu Akdeniz gazının Avrupa’ya taşınması konusunda yahut yeni dünya sisteminde her insanın kartlarını dikkatli bir biçimde incelediğini not etmek gerekiyor!

Özetle, yükselen güç meblağları Türkiye’yi kısa vadede kurguladığı cari fazla konusunda yahut enflasyonun daha da ivmelenmesi noktasında ekonomik olarak zora sokacak olsa da, ya da ana turizm koridorları olan Rusya ve Ukrayna’dan bu yıl istenilen gelir elde edilemeyecek olsa da, kısa vadeli ekonomik kayıpların orta / uzun vadede coğrafik kıymet ile potansiyele dönüştürülebileceğini düşünüyoruz.

Hazır güçten kelam etmişken, geçen hafta 139 doları aşarak 2008 yılından bu yana en yüksek düzeye yükselen Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı dün bültenimizde de ön plana çıkardığımız üzere 100 dolar düzeyine kadar geri çekildi. Bu düşüşün gerisinde da, bir daha dün ele aldığımız üzere Rusya-Ukrayna savaşına yönelik taraflardan gelen ölçülü açıklamalar, ya da daha sıradan bir anlatımla müzakere / mütareke masasının varlığı olarak ön plana çıksa da, Çin’de bir daha önemli bir ivmelenme gösteren covid olayları niçiniyle birtakım eyaletlerin kapatılması ve bir daha tedarik zinciri problemlerinin baş göstereceği beklentisini yattığını düşünüyoruz. Teknik manada, aşağıdaki grafikten de görülebileceği üzere 93 dolar düzeyi gündeme gelebilir.

Haftanın birinci süreç günü global mali piyasalarda epeyce istikametli fiyatlamalara hamile oldu. Savaşa ait ölçülü haberlerin petrol meblağlarını aşağıya çekmesine paralel, bu tip dönemelerin has oyuncusu olan altın da dün bir daha bültenimizde işaret ettiğimiz üzere 1,960 dolar düzeyindeki kritik dayanağına kadar gevşedi. Altın uzun durumlarımızdan ‘kar al’ stratejisi izleyerek dün çıktıktan daha sonra, yükselen eurobond getirilerinden yaralanmaya çalışacağız. Altında geçen hafta tüm vakit içinderın en yüksek düzeyinin yine test edilmesi akabinde havanın kısmen de olsa yumuşaması ile inançlı limanlara olan talebin de -petrol fiyatlarından da anlaşılacağı üzere- azaldığını görüyoruz. Teknik bir bakış açısıyla, 1,960 dolar düzeyinin aşağı taraflı geçilmesi ile 1,924 dolar düzeyi daha da aşağıda takip edilebilir.

Türk mali piyasaları dünkü günü karmaşık bir biçimde tamamladı. CDS risk primi 700’lü düzeylerden 646 baz puan gerilerken, BİST100 endeksi günü %1,7 artışla tamamladı. USDTRY kuru ise Cuma gününe nazaran hayli yavaşça de olsa yükselerek 14,8’i test etti. Perşembe günü sonuçlanacak olağan TCMB PPK toplantısı öncesinde Cuma günü gündeme atılan faiz artırım konusunun şimdilik kurdaki yükselişi bir nebze de olsun durdurduğu hatta yavaşlattığını argüman edebiliriz. Her ne kadar faiz artırımının zayıf bir ihtimal olduğunu düşünsek de yahut yapılacak atağın sinyal tesiri ötesinde bir mana söz etmeyeceğine inansak da, haftaya vadesi gelmeye başlayacak olan Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) eseri öncesinde kurun mevcut düzeyinin kamu maliyesine getirdiği büyük yükü hafifçeletmek ismine (BDDK bilgilerine göre KKM eserinin büyüklüğü 539 milyar TL) birtakım teşebbüsler olabileceğini de düşünmeden edemiyoruz.

Yeni gün başlangıcında, Asya’da pandemi niçiniyle bir daha başlayan kapamalar, ABD’nin Çin’i Rusya’ya yardım etmemesi istikametinde uyarması ve olağan olarak yarın sonuçlanacak FED toplantısının tartısı bu sabah hissediliyor. Çinli teknoloji paylarındaki sert düşüş Çin borsasını bu sabah %2 aşağıya çekmiş. Hong Kong ise bu sabah da sert düşüş eğilimini devam ettirerek %4 düşüşle bir daha başı çekiyor. ABD borsalarının vadeli süreçlerinde ise yavaşça de olsa yükselişler görüyoruz.

FED’in olağan toplantısı öncesinde yarına ait piyasa beklentisi 25 baz puan faiz artırımı tarafında olurken, dün de belirttiğimiz üzere, ana beklenti FED’in yedi kere daha 25 baz puan faiz artırarak siyaset faizini %2 düzeyine yükselteceği istikametinde. Adeta bu beklentiyi fiyatlayan ABD dolarının piyasa faizi olan 10 yıllık tahviller bu sabah %2,1690 düzeyini test ederek Haziran 2019’dan bu yana en yüksek düzeye yükseldi. Faiz getirisi olmayan altının niye gerilediğine bir de bu cepheden bakmak gerekiyor.

Altın ve petrolün gerilediği, FED faiz artırımının ağrılığının uygunca hissedildiği, son 33 ayın tepesine çıkan 10 yıllık ABD tahvil faizlerinin üzerine Asya’da pandemi haberlerini de ekleyerek biraz da karamsar bir bülten ele aldık. Hava puslu olsa da, Rusya-Ukrayna savaşının bir noktada biteceği, soğuk savaşın uzun mühlet devam edeceğini unutmadan, riskler kadar ortaya çıkacak yeni fırsatları da göz arkası etmemek gerektiğinin altını bir kere daha çizerek bugün de bültenimizi tamamlamış olalım.

iktisatbank.com
 
Üst