‘Güçlendirme’ sözü bilhassa 1999 zelzelesinden daha sonra daha fazlaca hayatımızda yer almaya başladı. Sarsıntıda az hasar görmüş yahut sarsıntıya dayanıklılığı olmadığı düşünülen binalar için güçlendirme kavramı öne çıkmıştı. İki yıldır yaşadığımız salgın sürecinde de güçlendirme sözüne çoğunlukla rastlıyoruz. Kovid-19 virüsü, bağışıklığı zayıf olan insanları daha fazlaca etkilediği için bağışıklığı güçlendirmek gerekliliği üzerinde hassasiyetle duruluyor.
Güçlendirme fiili, bir zayıflık ve karşı hücum karşısında ehemmiyet arz eden bir kavram olarak karşımıza çıkıyor. 2017 yılında Anayasa’da yapılan değişikliğin halk oylamasıyla yürürlüğe girmesinin akabinde Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçildi. 2018 Haziran’ında yapılan seçimlerin akabinde yeni sistemin birinci hükümeti kuruldu.
Anayasa değişikliğine Meclis’te karşı çıkan CHP öncülüğündeki muhalefet, meydanlarda da halktan değişikliğe ‘Hayır’ oyu vermesini istedi. Lakin sandıktan ‘Evet’ çıktı ve değişiklik yürürlüğe girdi. CHP öncülüğündeki muhalefet, Anayasa değişikliğini bir türlü içine sindiremediği için geriye dönüş arayışlarına süratli başladı.
MEZARLIKTAKİ YERİNİ GÖSTERDİLER
Geriye dönüş için icat ettikleri kavram “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” oldu. Niçin ‘güçlendirilmiş’ sözü kullanılıyor? Zira Türkiye’nin canı, olağan zannedilen parlamenter sistemden çok yandı. Bu husustaki makus anıları canlandırır diye ”güçlendirilmiş parlamento” sözünü dillendiriyorlar.
Türkiye’de parlamento yahut Meclis önemli hücumlara maruz kalmadı mı? Bu taarruzların sebebi zayıflık mıydı yoksa milletin iradesine duyulmayan inanç miydi? 1950 seçimlerinden beri milletin iradesini bir türlü içine sindiremeyen bir zümre daima olmuştur. “Bizi Hasolar-Memolar mı yönetecek” diyen bu zümre parlamentoya birinci saldırıyı 1960 darbesiyle gerçekleştirdi.
Meclis’i kapattılar, tekrar açınca da ismine Kamutay dediler. 1961 seçimlerinin akabinde milletvekillerinin seçeceği Cumhurbaşkanı adayının alnına silah dayadılar, mezarlıkta mezar yerini gösterdiler.
SAVAŞ UÇAKLARININ GÖLGESİNDE SEÇİM
1965 seçimlerinde bütün entrikalara karşın Parlamento’da büyük çoğunluk elde eden Süleyman Demirel liderliğindeki Adalet Partisi’ne Cumhurbaşkanı seçtirmediler. Bir gün evvel emekli olan Genelkurmay Lideri bir gün daha sonra Parlamento’nun hür(!) iradesiyle Cumhurbaşkanı seçildi.
1969 seçimlerinde bir daha büyük zaferle çıkan Demirel, 71’de şapkasını alıp gitmek zorunda kaldı. Demirel’in gidişinin akabinde hürriyetine kavuşan (!) Parlamento, özgür iradesiyle CHP’den ayrılan Nihat Erim’i Başbakan ilân etti. 1973’te Meclis, Cumhurbaşkanı seçerken, savaş uçakları Parlamento binasının üzerinde sevinç şovları yapıyordu.
Bugün “Güçlendirilmiş Parlamento” sisteminin sözcülüğünü yapan CHP, 2007 yılında Meclis’e Cumhurbaşkanı seçtirmeyerek, darbeye yer hazırlamak için meydanlara inmişti. “Güçlendirilmiş Parlamento” sisteminin bir başka öncüsü Meral Akşener, 15 Temmuz darbe ve ihanet teşebbüsü öncesinde “Ayın 15’inden daha sonra her şey değişecek, ben başbakan olacağım” diyerek, darbe başarılı olsaydı Nihat Erim’in o periyot üstlendiği misyona yeni konjonktürde talip olduğunu açıkça ilân etmişti.
“GÜNEŞ MOTEL’LER OLMAYACAK” DEYİN
Parlamentoyu güçlendireceklerini ileri sürenlerin kendilerini boşa yormasına gerek yok. Yalnızca bir hususta kelam versinler kâfi. Geçmişte Parlamento’yu zayıflatan şeyler nelerdi… Darbe, muhtıra, Güneş Motel operasyonu, rüşvet, tehdit, şantajla milletvekillerinin iradesinin gasp edilmesi üzere konulardan uzak duracaklarına kelam versinler, Parlamento bu biçimde aslına bakarsanız epeyce kuvvetli olur.
Dün Meclis’e Cumhurbaşkanı seçtirmeyenler, bugün “Güçlendirilmiş Parlamento” diyorsa, sormak lazım: Kime karşı güçlendirecekler Parlamento’yu…
Güçlendirme fiili, bir zayıflık ve karşı hücum karşısında ehemmiyet arz eden bir kavram olarak karşımıza çıkıyor. 2017 yılında Anayasa’da yapılan değişikliğin halk oylamasıyla yürürlüğe girmesinin akabinde Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçildi. 2018 Haziran’ında yapılan seçimlerin akabinde yeni sistemin birinci hükümeti kuruldu.
Anayasa değişikliğine Meclis’te karşı çıkan CHP öncülüğündeki muhalefet, meydanlarda da halktan değişikliğe ‘Hayır’ oyu vermesini istedi. Lakin sandıktan ‘Evet’ çıktı ve değişiklik yürürlüğe girdi. CHP öncülüğündeki muhalefet, Anayasa değişikliğini bir türlü içine sindiremediği için geriye dönüş arayışlarına süratli başladı.
MEZARLIKTAKİ YERİNİ GÖSTERDİLER
Geriye dönüş için icat ettikleri kavram “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” oldu. Niçin ‘güçlendirilmiş’ sözü kullanılıyor? Zira Türkiye’nin canı, olağan zannedilen parlamenter sistemden çok yandı. Bu husustaki makus anıları canlandırır diye ”güçlendirilmiş parlamento” sözünü dillendiriyorlar.
Türkiye’de parlamento yahut Meclis önemli hücumlara maruz kalmadı mı? Bu taarruzların sebebi zayıflık mıydı yoksa milletin iradesine duyulmayan inanç miydi? 1950 seçimlerinden beri milletin iradesini bir türlü içine sindiremeyen bir zümre daima olmuştur. “Bizi Hasolar-Memolar mı yönetecek” diyen bu zümre parlamentoya birinci saldırıyı 1960 darbesiyle gerçekleştirdi.
Meclis’i kapattılar, tekrar açınca da ismine Kamutay dediler. 1961 seçimlerinin akabinde milletvekillerinin seçeceği Cumhurbaşkanı adayının alnına silah dayadılar, mezarlıkta mezar yerini gösterdiler.
SAVAŞ UÇAKLARININ GÖLGESİNDE SEÇİM
1965 seçimlerinde bütün entrikalara karşın Parlamento’da büyük çoğunluk elde eden Süleyman Demirel liderliğindeki Adalet Partisi’ne Cumhurbaşkanı seçtirmediler. Bir gün evvel emekli olan Genelkurmay Lideri bir gün daha sonra Parlamento’nun hür(!) iradesiyle Cumhurbaşkanı seçildi.
1969 seçimlerinde bir daha büyük zaferle çıkan Demirel, 71’de şapkasını alıp gitmek zorunda kaldı. Demirel’in gidişinin akabinde hürriyetine kavuşan (!) Parlamento, özgür iradesiyle CHP’den ayrılan Nihat Erim’i Başbakan ilân etti. 1973’te Meclis, Cumhurbaşkanı seçerken, savaş uçakları Parlamento binasının üzerinde sevinç şovları yapıyordu.
Bugün “Güçlendirilmiş Parlamento” sisteminin sözcülüğünü yapan CHP, 2007 yılında Meclis’e Cumhurbaşkanı seçtirmeyerek, darbeye yer hazırlamak için meydanlara inmişti. “Güçlendirilmiş Parlamento” sisteminin bir başka öncüsü Meral Akşener, 15 Temmuz darbe ve ihanet teşebbüsü öncesinde “Ayın 15’inden daha sonra her şey değişecek, ben başbakan olacağım” diyerek, darbe başarılı olsaydı Nihat Erim’in o periyot üstlendiği misyona yeni konjonktürde talip olduğunu açıkça ilân etmişti.
“GÜNEŞ MOTEL’LER OLMAYACAK” DEYİN
Parlamentoyu güçlendireceklerini ileri sürenlerin kendilerini boşa yormasına gerek yok. Yalnızca bir hususta kelam versinler kâfi. Geçmişte Parlamento’yu zayıflatan şeyler nelerdi… Darbe, muhtıra, Güneş Motel operasyonu, rüşvet, tehdit, şantajla milletvekillerinin iradesinin gasp edilmesi üzere konulardan uzak duracaklarına kelam versinler, Parlamento bu biçimde aslına bakarsanız epeyce kuvvetli olur.
Dün Meclis’e Cumhurbaşkanı seçtirmeyenler, bugün “Güçlendirilmiş Parlamento” diyorsa, sormak lazım: Kime karşı güçlendirecekler Parlamento’yu…