Mevduat Sertifikaları
1970’lerde yaşanan ekonomik sorunların tahlili olarak ekonomik olarak özgürleşmeyi seçen Türkiye alınan bir dizi karar daha sonrasında 1 Temmuz 1980 tarihinde Mevduat sertifikasıyla (Certificates of Deposit(CD)) tanıştı. Hesap sahibinin ismini bâtın tutan, bankadaki mevduatın fiyatını ve vadesini gösteren hamiline yazılı bir doküman olan CD ömrü Türkiye’de kısa bir geçmişi bulunmasına karşın yüksek ilgi görmüştür lakin 1997 yılında bu aracın kara paranın aklanması hedefi ile kullanmasını önlemek için uygulamadan kaldırılmıştır. Ülkemizde bu kadar kısa bir geçmişe sahip olan bu finansal araç yurtharicinde bilhassa Amerika Birleşik Devlet’inde (ABD) yaygın olarak kullanılmaktadır.
Pekala nedir mevduat sertifikası?
CD’nin ABC’si
Mevduat sertifikası; üzerinde yazılı olan meblağdaki mevduatın aşikâr bir kişi yahut kurum tarafınca bankaya yatırıldığını gösteren bir dokümandır. Öteki mevduat mamüllerine bakılırsa daha yüksek faiz getirisi vaad eden bu mevduat cinsinde ABD’de 250.000 dolara kadar mevduat sigortası da bulunmaktadır.
Yatırımcı bir CD aldığı vakit 6 ay, 1 yıl yahut daha fazla vakit sonunda elde edeceği bir fiyata yatırım yapmış olur. Periyot sonu geldiğinde ise anapara ve üzerinde anlaşılan faiz oranını elde eder. Vadesindilk evvel kullanılmak istenen CD’de yatırımcı çoklukla elde etmiş olduğu faizin bir kısmını kaybetmek ve hatta kimi durumlarda anapiçinden da bir ölçüsü kaybetmek üzere cezalarla karşılaşabilir.
CD, finans piyasalarında birinci çıktığında öbür finansal eserler üzere bugün ki kadar karmaşık bir yapıya sahip değildi. Devir boyunca sabit bir ödemeye sahipti lakin vakit içinde CD’de karmaşık ve her yatırımcıya hitap edebilecek biçimde evrildi. Aşağıda ayrıntılı bir biçimde anlatacağım biçimde değişken faizli, geri çağırma özelliği olan tipleri de ihraç olmaya başladı.
İnançlı bir yatırım aracı olan mevduat sertifikası riskli portföylerde portföyü dengeleyici olarak bulunmaktadır. Lakin erken çekilemediği için yükselen faiz ortamlarında yatırımcının bu faizlerden faydalanamamasına niye olmaktadır.
Genel olarak mevduat sertifikaları ciro edilebilir ve ciro edilemez olarak ikiye ayrılır.
Vadeli Mevduat tipi olarak Mevduat Sertifikası
Biroldukca ülkede mevduat sertifikası ve emsal eser olmakla birlikte birinci çıkış yeri ABD bankacılık sistemi olmuştur.
ABD’de vadeli mevduat;
Mevduat Sertifikası Tipleri
Faiz Yükseltilebilir CD
İhraççı banka CD alan yatırımcıya şayet faizler yatırım vadesi içerisinde yükselmişse önerdiği bir faizden yatırımcının bu faiz ortamından yaralanmasını mutabakata bağlı olarak bir yahut iki defa sağlıyor.
Eklenebilir CD
Yatırım boyunca bu eseri sunan bankalar yatırımcıya anaparasına ekleme yapabilme imkanı sunuyor.
Cezasız CD
Mevduat sertifikasının faizinden faydalanılabildiği üzere vadesiz mevduat üzere istenildiğinden çekilebilen bu mevduat sertifikası tipinde bu avantaj düşük faiz ile bir arada gelmektedir.
Geri Çağrılabilir CD
İhraççı bankanın istediği vakit sonlandırabildiği mevduat sertifikası kazandığınız faiz oranında bir kayba sebep olmazken vadenin geri kalanında faydalanacağınız yüksek faizden yoksun kalmanıza sebep olur.
Amerikan Finansal Piyasaları Çalışma Kümesi
1970’lerde yaşanan ekonomik sorunların tahlili olarak ekonomik olarak özgürleşmeyi seçen Türkiye alınan bir dizi karar daha sonrasında 1 Temmuz 1980 tarihinde Mevduat sertifikasıyla (Certificates of Deposit(CD)) tanıştı. Hesap sahibinin ismini bâtın tutan, bankadaki mevduatın fiyatını ve vadesini gösteren hamiline yazılı bir doküman olan CD ömrü Türkiye’de kısa bir geçmişi bulunmasına karşın yüksek ilgi görmüştür lakin 1997 yılında bu aracın kara paranın aklanması hedefi ile kullanmasını önlemek için uygulamadan kaldırılmıştır. Ülkemizde bu kadar kısa bir geçmişe sahip olan bu finansal araç yurtharicinde bilhassa Amerika Birleşik Devlet’inde (ABD) yaygın olarak kullanılmaktadır.
Pekala nedir mevduat sertifikası?
CD’nin ABC’si
Mevduat sertifikası; üzerinde yazılı olan meblağdaki mevduatın aşikâr bir kişi yahut kurum tarafınca bankaya yatırıldığını gösteren bir dokümandır. Öteki mevduat mamüllerine bakılırsa daha yüksek faiz getirisi vaad eden bu mevduat cinsinde ABD’de 250.000 dolara kadar mevduat sigortası da bulunmaktadır.
Yatırımcı bir CD aldığı vakit 6 ay, 1 yıl yahut daha fazla vakit sonunda elde edeceği bir fiyata yatırım yapmış olur. Periyot sonu geldiğinde ise anapara ve üzerinde anlaşılan faiz oranını elde eder. Vadesindilk evvel kullanılmak istenen CD’de yatırımcı çoklukla elde etmiş olduğu faizin bir kısmını kaybetmek ve hatta kimi durumlarda anapiçinden da bir ölçüsü kaybetmek üzere cezalarla karşılaşabilir.
CD, finans piyasalarında birinci çıktığında öbür finansal eserler üzere bugün ki kadar karmaşık bir yapıya sahip değildi. Devir boyunca sabit bir ödemeye sahipti lakin vakit içinde CD’de karmaşık ve her yatırımcıya hitap edebilecek biçimde evrildi. Aşağıda ayrıntılı bir biçimde anlatacağım biçimde değişken faizli, geri çağırma özelliği olan tipleri de ihraç olmaya başladı.
İnançlı bir yatırım aracı olan mevduat sertifikası riskli portföylerde portföyü dengeleyici olarak bulunmaktadır. Lakin erken çekilemediği için yükselen faiz ortamlarında yatırımcının bu faizlerden faydalanamamasına niye olmaktadır.
Genel olarak mevduat sertifikaları ciro edilebilir ve ciro edilemez olarak ikiye ayrılır.
Vadeli Mevduat tipi olarak Mevduat Sertifikası
Biroldukca ülkede mevduat sertifikası ve emsal eser olmakla birlikte birinci çıkış yeri ABD bankacılık sistemi olmuştur.
ABD’de vadeli mevduat;
- ihbarlı mevduat,
- açık hesap mevduat,
- mevduat sertifikası olmak üzere 3’e ayrılmaktadır.
Mevduat Sertifikası Tipleri
Faiz Yükseltilebilir CD
İhraççı banka CD alan yatırımcıya şayet faizler yatırım vadesi içerisinde yükselmişse önerdiği bir faizden yatırımcının bu faiz ortamından yaralanmasını mutabakata bağlı olarak bir yahut iki defa sağlıyor.
Eklenebilir CD
Yatırım boyunca bu eseri sunan bankalar yatırımcıya anaparasına ekleme yapabilme imkanı sunuyor.
Cezasız CD
Mevduat sertifikasının faizinden faydalanılabildiği üzere vadesiz mevduat üzere istenildiğinden çekilebilen bu mevduat sertifikası tipinde bu avantaj düşük faiz ile bir arada gelmektedir.
Geri Çağrılabilir CD
İhraççı bankanın istediği vakit sonlandırabildiği mevduat sertifikası kazandığınız faiz oranında bir kayba sebep olmazken vadenin geri kalanında faydalanacağınız yüksek faizden yoksun kalmanıza sebep olur.
Amerikan Finansal Piyasaları Çalışma Kümesi