celikci
New member
Marmara’yı katleden deniz salyası, Akdeniz’de de görüldü
Son periyotta Marmara Denizi’nde büyük bir etraf felaketine niye olan müsilaj (deniz salyası), Türkiye’nin gündeminde birinci sıralardaki yerini koruyor. Müsilajı temizlemek için ağır gayret sarf edilirken, aslında doğal bir fenomen olan müsilajın bu derece artmasının niçinleri, en kıymetli tartışma hususlarından biri haline geldi. Öte yandan, tüm Türkiye şu anda Marmara Denizine kilitlenmişken, başta Akdeniz olmak üzere öteki denizlerimizin de risk altında olduğu ortaya çıktı.
“BELLİ KURALLAR BİR ORTAYA GELDİĞİNDE MÜSİLAJ SORUNU OLUŞUYOR”
Mersin Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi Sürece Teknolojisi Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Deniz Ayas, tehlikenin boyutlarını ve müsilaj tehdidinin Akdeniz ayağını anlattı. Müsilajı, ‘denizdeki fitoplankton denilen alglerin oluşturdukları organik bir bileşik’ olarak tanımlayan Prof. Dr. Ayas, “Yani özünde glikoprotein ve polisakkaritten oluşan bir organik unsur. Müsilaj oluşturan algler, bunu doğal bir salgı olarak üretirler. Aslında müsilaj oluşturmak ya da alglerin muhakkak devirlerde bu müsilajı fazla oluşturması doğal bir fenomen olarak isimlendiriliyor. Aşikâr koşullar bir ortaya geldiğinde bu algler sayılarını artırarak müsilaj problemini meydana getiriyorlar” diye konuştu.
“ASLINDA HER YIL OLAN BİR OLGU”
Müsilaj oluşturan alglerin, kirlilik yüküyle ve su sıcaklığıyla alakalı olarak sayılarını artırdıklarına işaret eden Ayas, “Bu da alg patlaması (algal bloom) halinde tabir edilir. Marmara Denizi, daha durağan bir deniz, ayrıyeten bu bölgede 25-30 milyon insan yaşıyor. Burada insan kaynaklı üretilen suyun deşarjı temel sorun olabilir, endüstriyel proseslerden çıkan nitrat, azot, fosfor ve iz elementlerden güçlü unsurların bir daha deşarjı kelam konusu ve bu tam bir uygun ortam oluşturuyor. Müsilaj aslında her yıl olan bir olgu. Akdeniz’de görülebilir, yalnız bu boyutuyla meydana gelmesiyle daha görünür hale geldi ve turizmde ya da sosyo-ekonomik etkisinin ortaya çıkma ihtimalinden kaynaklı da bütün insanların dikkatini çekti” tabirlerini kullandı.
“TÜM AKDENİZ’DE GÖRÜLÜYOR”
Müsilajın yalnızca Marmara Denizi’ne has olmadığını vurgulayan Ayas, “Müsilaj tüm Akdeniz’de görülüyor. Bu, Marmara’daki boyutta değil. Marmara’daki üzere sıklığının da arttığını görüyoruz. Her sene balık ağlarına takılan müsilajlar bahis oluyor. Biz biliyoruz bunu fakat bu boyutuyla olması gündem oluşturdu” formunda konuştu.
“MERSİN’DE DE RİSK VAR, FAKAT MARMARADA’Kİ ÜZERE DEĞİL”
Kirliliğin bütün kıyı kentleri için önemli bir sorun olduğunun altını çizen Prof. Dr. Ayas, Mersin’deki muhtemel müsilaj riskini ise şöyleki kıymetlendirdi:
“Mersin özelinde baktığınızda, epey fazla kıyı sitesi var. Bu sitelerdeki atık sular denize deşarj ediliyor. Kentin suları da bir daha derin deniz deşarjı biçiminde veriliyor. Bunun haricinde ziraî bir vilayet ve fazlaca fazla gübre kullanması var. Bunlar yer altı ve yer üstü sularıyla denize taşınıyor. Bu durum, tabi ki bilhassa ilkbahardan yaza, yazdan sonbahara mevsimsel geçişlerde algler için bir uygun ortam sağlıyor. Fakat Mersin’i Marmara ile kıyaslarsak, kapalı denizlerde daha fazla müsilaj olgusunu büyük boyutlu bakılırsabiliyoruz. Mersin’de de risk var tabi ki lakin bu riskin Marmara boyutunda olmadığını değerlendiriyorum.”
“ASIL niçinLERİNİ BELİRLEMEK GEREK”
Müsilajın bu boyutta artmasının en büyük niçininin denize bırakılan kirlilik yükü olduğuna dikkat çeken Ayas, “Tabi ki Akdeniz’de de risk var. Biz burada bir sorun var ve bu sorunun kararıyla ilgileniyoruz. Müsilaj ya da rastgele bir etraf felaketi karşımıza çıkıyor lakin asıl bunun altındaki niçinleri belirlemek gerekiyor. Bu niçinlere baktığımızda; insan ve ürettiği kirlilik yükü, tabiata yüklediği bu kirlilik. Ziraî aktiviteler ağır yapılıyor, kentsel hayat ve kıyı siteleri hakikaten büyük bir kirlilik yükü oluşturuyor ve bu doğal ömür ve deniz ekosistemi için kaldırılabilir olmanın ötesine geçebiliyor; mesela Marmara’da olduğu üzere. bu biçimde durumlarda da bir kriz olarak karşımıza çıkıyor. Aslında bu bir doğal refleks; siz besleyici tuzları denize verdiğinizde oradaki canlı kümeleri bunu kullanarak aslında o istikrarın korunmasını sağlamaya çalışıyor. Buradaki durum doğal bir reaksiyon. Deniz canlıları, oradaki istikrarın korunması için denize attığınız bu kirlilik yükünün bir biçimde bertarafını sağlamaya çalışıyor. Bu da bizim karşımıza bir sorun olarak çıkıyor.”
“TÜM KIYI KENTLERİMİZDE RİSK VAR”
Sorunun epey büyük olduğunu söyleyen Ayas, kesinlikle ileri arıtma sistemleri ve biyolojik arıtma sistemlerinin olması; bunların denetiminin de önemli manada yapılması gerektiğini söylemiş oldu. Prof. Dr. Ayas, “Tüm kıyı kentlerimizde seviyesi düşük ya da yüksek bir risk var; zira hayli fazla deşarj ediyoruz, fazlaca fazla kirlilik yükünü denize bırakıyoruz. Burada yapılması gereken şey; Marmara’da yapıldığı üzere hem merkezi birebir vakitte lokal otoritelerin bu deşarjlar konusunda denetimlerini artırmaları ve bununla ilgili hareket planlarının yalnızca Marmara ölçeğinde değil, tüm kıyı kentlerinde uygulanması. Yalnızca Marmara değil, tüm kentler için de misal tedbirlerin alınması gerekiyor” dedi.
MÜSİLAJLA ORTAYA ÇIKAN BAKTERİLER OKSİJENSİZLİĞE niye OLUYOR
Ayas, müsilajın deniz ekosistemine tesirleriyle ilgili de şunları söylemiş oldu:
“Bu bir organik unsur. Algler tarafınca oluşturulan bir unsur. Buradaki temel sorun, her organik husus tabiatta parçalanma süreçlerine uğruyor. Bu noktada müsilaj oluştuğunda bakteriler devreye giriyor. Yani mikroorganizmalar müsilajı parçalamak için ağır bir efora giriyor. Bu da tabi ki, belirli bir süre daha sonra anoksik kuralların yani oksijensiz kaidelerin oluşmasına niye oluyor. Müsilajın ağır olduğu ve anoksik kuralların oluştuğu bölgelerde sesil dediğimiz hareketsiz canlılar için külfetli bir durum oluşturuyor. Fakat balıklar ve gibisi hareketli canlılar için rastgele bir risk kelam konusu değil.”
Kaynak: İhlas Haber Ajansı / Değer Gökçe
Son periyotta Marmara Denizi’nde büyük bir etraf felaketine niye olan müsilaj (deniz salyası), Türkiye’nin gündeminde birinci sıralardaki yerini koruyor. Müsilajı temizlemek için ağır gayret sarf edilirken, aslında doğal bir fenomen olan müsilajın bu derece artmasının niçinleri, en kıymetli tartışma hususlarından biri haline geldi. Öte yandan, tüm Türkiye şu anda Marmara Denizine kilitlenmişken, başta Akdeniz olmak üzere öteki denizlerimizin de risk altında olduğu ortaya çıktı.
“BELLİ KURALLAR BİR ORTAYA GELDİĞİNDE MÜSİLAJ SORUNU OLUŞUYOR”
Mersin Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi Sürece Teknolojisi Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Deniz Ayas, tehlikenin boyutlarını ve müsilaj tehdidinin Akdeniz ayağını anlattı. Müsilajı, ‘denizdeki fitoplankton denilen alglerin oluşturdukları organik bir bileşik’ olarak tanımlayan Prof. Dr. Ayas, “Yani özünde glikoprotein ve polisakkaritten oluşan bir organik unsur. Müsilaj oluşturan algler, bunu doğal bir salgı olarak üretirler. Aslında müsilaj oluşturmak ya da alglerin muhakkak devirlerde bu müsilajı fazla oluşturması doğal bir fenomen olarak isimlendiriliyor. Aşikâr koşullar bir ortaya geldiğinde bu algler sayılarını artırarak müsilaj problemini meydana getiriyorlar” diye konuştu.
“ASLINDA HER YIL OLAN BİR OLGU”
Müsilaj oluşturan alglerin, kirlilik yüküyle ve su sıcaklığıyla alakalı olarak sayılarını artırdıklarına işaret eden Ayas, “Bu da alg patlaması (algal bloom) halinde tabir edilir. Marmara Denizi, daha durağan bir deniz, ayrıyeten bu bölgede 25-30 milyon insan yaşıyor. Burada insan kaynaklı üretilen suyun deşarjı temel sorun olabilir, endüstriyel proseslerden çıkan nitrat, azot, fosfor ve iz elementlerden güçlü unsurların bir daha deşarjı kelam konusu ve bu tam bir uygun ortam oluşturuyor. Müsilaj aslında her yıl olan bir olgu. Akdeniz’de görülebilir, yalnız bu boyutuyla meydana gelmesiyle daha görünür hale geldi ve turizmde ya da sosyo-ekonomik etkisinin ortaya çıkma ihtimalinden kaynaklı da bütün insanların dikkatini çekti” tabirlerini kullandı.
“TÜM AKDENİZ’DE GÖRÜLÜYOR”
Müsilajın yalnızca Marmara Denizi’ne has olmadığını vurgulayan Ayas, “Müsilaj tüm Akdeniz’de görülüyor. Bu, Marmara’daki boyutta değil. Marmara’daki üzere sıklığının da arttığını görüyoruz. Her sene balık ağlarına takılan müsilajlar bahis oluyor. Biz biliyoruz bunu fakat bu boyutuyla olması gündem oluşturdu” formunda konuştu.
“MERSİN’DE DE RİSK VAR, FAKAT MARMARADA’Kİ ÜZERE DEĞİL”
Kirliliğin bütün kıyı kentleri için önemli bir sorun olduğunun altını çizen Prof. Dr. Ayas, Mersin’deki muhtemel müsilaj riskini ise şöyleki kıymetlendirdi:
“Mersin özelinde baktığınızda, epey fazla kıyı sitesi var. Bu sitelerdeki atık sular denize deşarj ediliyor. Kentin suları da bir daha derin deniz deşarjı biçiminde veriliyor. Bunun haricinde ziraî bir vilayet ve fazlaca fazla gübre kullanması var. Bunlar yer altı ve yer üstü sularıyla denize taşınıyor. Bu durum, tabi ki bilhassa ilkbahardan yaza, yazdan sonbahara mevsimsel geçişlerde algler için bir uygun ortam sağlıyor. Fakat Mersin’i Marmara ile kıyaslarsak, kapalı denizlerde daha fazla müsilaj olgusunu büyük boyutlu bakılırsabiliyoruz. Mersin’de de risk var tabi ki lakin bu riskin Marmara boyutunda olmadığını değerlendiriyorum.”
“ASIL niçinLERİNİ BELİRLEMEK GEREK”
Müsilajın bu boyutta artmasının en büyük niçininin denize bırakılan kirlilik yükü olduğuna dikkat çeken Ayas, “Tabi ki Akdeniz’de de risk var. Biz burada bir sorun var ve bu sorunun kararıyla ilgileniyoruz. Müsilaj ya da rastgele bir etraf felaketi karşımıza çıkıyor lakin asıl bunun altındaki niçinleri belirlemek gerekiyor. Bu niçinlere baktığımızda; insan ve ürettiği kirlilik yükü, tabiata yüklediği bu kirlilik. Ziraî aktiviteler ağır yapılıyor, kentsel hayat ve kıyı siteleri hakikaten büyük bir kirlilik yükü oluşturuyor ve bu doğal ömür ve deniz ekosistemi için kaldırılabilir olmanın ötesine geçebiliyor; mesela Marmara’da olduğu üzere. bu biçimde durumlarda da bir kriz olarak karşımıza çıkıyor. Aslında bu bir doğal refleks; siz besleyici tuzları denize verdiğinizde oradaki canlı kümeleri bunu kullanarak aslında o istikrarın korunmasını sağlamaya çalışıyor. Buradaki durum doğal bir reaksiyon. Deniz canlıları, oradaki istikrarın korunması için denize attığınız bu kirlilik yükünün bir biçimde bertarafını sağlamaya çalışıyor. Bu da bizim karşımıza bir sorun olarak çıkıyor.”
“TÜM KIYI KENTLERİMİZDE RİSK VAR”
Sorunun epey büyük olduğunu söyleyen Ayas, kesinlikle ileri arıtma sistemleri ve biyolojik arıtma sistemlerinin olması; bunların denetiminin de önemli manada yapılması gerektiğini söylemiş oldu. Prof. Dr. Ayas, “Tüm kıyı kentlerimizde seviyesi düşük ya da yüksek bir risk var; zira hayli fazla deşarj ediyoruz, fazlaca fazla kirlilik yükünü denize bırakıyoruz. Burada yapılması gereken şey; Marmara’da yapıldığı üzere hem merkezi birebir vakitte lokal otoritelerin bu deşarjlar konusunda denetimlerini artırmaları ve bununla ilgili hareket planlarının yalnızca Marmara ölçeğinde değil, tüm kıyı kentlerinde uygulanması. Yalnızca Marmara değil, tüm kentler için de misal tedbirlerin alınması gerekiyor” dedi.
MÜSİLAJLA ORTAYA ÇIKAN BAKTERİLER OKSİJENSİZLİĞE niye OLUYOR
Ayas, müsilajın deniz ekosistemine tesirleriyle ilgili de şunları söylemiş oldu:
“Bu bir organik unsur. Algler tarafınca oluşturulan bir unsur. Buradaki temel sorun, her organik husus tabiatta parçalanma süreçlerine uğruyor. Bu noktada müsilaj oluştuğunda bakteriler devreye giriyor. Yani mikroorganizmalar müsilajı parçalamak için ağır bir efora giriyor. Bu da tabi ki, belirli bir süre daha sonra anoksik kuralların yani oksijensiz kaidelerin oluşmasına niye oluyor. Müsilajın ağır olduğu ve anoksik kuralların oluştuğu bölgelerde sesil dediğimiz hareketsiz canlılar için külfetli bir durum oluşturuyor. Fakat balıklar ve gibisi hareketli canlılar için rastgele bir risk kelam konusu değil.”
Kaynak: İhlas Haber Ajansı / Değer Gökçe