Lübnan’da devalüasyon; Türkiye’de rekor enflasyon. BoE faiz artışı bekleniyor

Zübeyde

Global Mod
Global Mod
Global mali piyasalar dün olumlu başladıkları günü karmaşık bir seyirle tamamladı. ABD’de dün açıklanan ve Cuma günü açıklanacak resmi istihdam verisinin öncü göstergesi olan kabul edilen özel kesim istihdamının, beklentilerin pek altında kalması ile piyasalar kazanımlarını korumakta çok zorlandı. Omicron varyantının istihdam piyasası üzerinde tesirli olabileceği ve tarım dışı istihdam verisinin de beklentileri karşılamayacağı kaygısının arttığını not edelim.

Türk mali piyasalarında da dünü dalgalı ve karmaşık bir seyir kaydederek tamamladı. Güne 13,36’lı seviyelerde başlayan USDTRY kuru, gün içerisinde dalgalı bir seyir izleyerek bir orta 13,58 düzeyine varan bir yükseliş kaydetse de, kapanışı 13,48 seviyelerinden yapmış oldu. Asıl hareketin ise Borsa İstanbul cephesinde yaşandığını görüyoruz. Ana endeks olumlu bilanço beklentileri ile %2,7 yükseliş kaydederken, güç ve elektrik kesintilerine paralel Sınai Endeksi sert geriledi. Tahvil faizlerinde ise bundan evvelki gün -adını tam olarak koymada zorlandığımız- yaşanan alımların dün devam etmediğine şahit olduk.

Yurtdışı cephede ise dün OPEC+’nın olağan toplantısı mercek altında idi. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü ve global petrol arzının %40’ından fazlasını üreten OPEC+ olarak bilinen küme, ABD, Hindistan ve başka ülkelerden daha fazla petrol pompalama davetlerine karşın, günlük 400bin artış amacına bağlı kaldığını deklare etti. OPEC+ artan meblağları kısmen yeşil güce bağlı yatırım eksikliğine, kısmen de Ukrayna ekseninde jeopolitik risklere bağladı.

Hazır jeopolitik risklerden kelam etmişken, ABD’nin Doğu Avrupa’yı Ukrayna yakınlarındaki Rus birliklerinin yığılması niçiniyle mümkün bir krizden korunmak ismine Polonya ve Romanya’ya yaklaşık 3 bin fazladan asker göndereceğini okuyoruz. Bu sabah, Brent cinsi petrolün varil fiyatının 90 doların kıyısında süreç görmeye devam ederken, altının ons fiyatının kararsız bölgede 1,805 dolar düzeylerinden güne başladığını not edelim. Jeopolitik risklerin tırmanması durumunda, petrolün 100 doları rahatlıkla test edebileceğini düşünüyoruz. Altın cephesinde ise ‘trene’ 1,850 dolar üzerinde haftalık kapanış görmemiz durumunda atlayacağız. Gümüşte ise aşağı taraflı riskleri konuşmamak ismine, 21,50 dolar düzeyinin üzerinde haftalık kapanışı önemsediğimizin altını bir kere daha çizelim.

Reuters haberlerine bakılırsa, Lübnan’da hükümet, döviz krizinden çıkış planı olarak %93 devalüasyon (neredeyse kur 2 katına çıkacak) yapmak suretiyle bankacılık dalındaki 104 milyar dolar fiyatında döviz mevduatın %75’ini yerli paraya çevrilecek ve mevduat sahiplerine ödemeler 15 yılda tamamlanacak bir program ortaya koyduğunu görüyoruz. Yetkililer, planın sisteme vereceği ziyanı 69 milyar dolar olarak öngörüyor.

Dünya Bankası, Lübnan krizini dünya tarihinin en büyük buhranlarından biri olarak nitelendirdi. Mevduat sahipleri, Ekim 2019’dan bu yana ABD doları hesaplarından büyük ölçüde donduruldu ve bu müddet zarfında Lübnan poundu kıymetinin %90’ından fazlasını kaybetti. Lübnan, krizden çıkış yolunu belirlemenin tek yolu olarak görülen bir IMF kurtarma paketini üzere görüşmelere geçen hafta başladı.

Google’ın ana şirketi Alphabet, öncedenki günü deklare ettiğı çeyreksel görünüm raporunun da yardımı ile %8 yükselerek, Apple ve Microsoft üzere trilyonlarca dolar piyasa büyüklüğüne (market cap) sahip devler içinde yerini almaya hazırlanırken, Facebook sahibi Meta Platforms payları, toplumsal medya şirketinin Apple’ın saklılık değişikliklerini ve TikTok üzere rakiplerden kullanıcılar için artan rekabeti suçlayarak beklenenden daha zayıf bir varsayım yayınlamasının akabinde dün geç saatlerde %20’den çok düştüğünü görüyoruz.

Bugün değerli bir güne başlıyoruz. Dışarıda Avrupa (ECB) ve İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) olağan toplantılarını takip edeceğiz. ECB’den faiz manasında rastgele bir atılım beklemezken, enflasyonun varsayım edilenden daha uzun mühlet yüksek kalabileceğine vurgu yaparak uyguladığı nakdî teşviklerden daha süratli bir çıkış için ipucu verebileceğini düşünüyoruz.

Öte yandan, artan enflasyonu frenlemek ismine baskıyla karşı karşıya kalan BoE’den 25 baz puan faizi artışı bekliyoruz. Geçen ay siyaset faizini %0,10’dan sürpriz bir biçimde %0,25 düzeyine yükselten İngiltere’nin bugün siyaset faizini %0,50 düzeyine çekeceği ve devasa tahvil alım planını kademeli olarak bilakis çevirmek de dahil olmak üzere pandemi teşvikini daha da gevşetmeye hazır bir görünüm sergilemesini bekliyoruz. Bu yıl Sterlin’in dolar karşısında ayakları yere basan ‘sağlam’ bir patikada yürüyeceğini düşünerek Sterlin uzun durumlarımızı müdafaaya devam ediyoruz.

Hazır İngiltere’den kelam etmişken, Başbakan Boris Johnson’ın siyasi manada güç günler yaşadığını not edelim. Downing Street’te, covid kısıtlamaları (lockdown) sürecinde düzenlediği partiler niçiniyle kendi partisinden tenkitler alan Başbakanı istifaya davet eden kişi sayısını da artmaya başladığını görüyoruz.

ECB ve BoE kararları günün ikinci yarısında dikkatle takip edilecektir lakin TSİ10:00’da TÜİK tarafınca açıklanacak Ocak ayı enflasyon sayılarını da mercek altında olacaktır. Reuters anketine nazaran aylık artışın %9,8 ; yıllık TÜFE artışının ise %46,7 düzeyine taşınması bekleniyor. bu biçimde bir gerçekleşme, manşet enflasyonu son 20 yılın doruğuna taşıyacaktır.

Dünden kalan haberler içinde, Avrupa Konseyi’nin siyasi organı Bakanlar Komitesi, dün yaptığı görüşmede Osman Kavala’nın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına karşın özgür bırakılmaması niçiniyle Türkiye aleyhine Aralık ayı başında başlatmış olduğu “ihlal prosedürünün” ikinci evresini oylamaya sundu. AİHM ihlal sonucu verirse yaptırım süreci başlayacak.

Ocak ayı süreksiz dış ticaret datalarına nazaran, ihracat geçen yılın birebir devrine bakılırsa %17 artarak 17,6 milyar dolar, ithalat ise %55 artışla 28 milyar dolar düzeyine yükseldi. Bu sonuçlara bakılırsa dış ticaret açığı 10,4 milyar dolar ile rekor kırdı. İthalattaki sert artışın arka planında artan güç fiyatlar ana öge olarak görülüyor. Son devirlerde açıklanan bilgiler, cari süreçler fazlası verileceği umuduyla soyunulan yeni ekonomik programın istek edilen tarafta ilerlemediğine işaret ediyor.

Dış ticaret açığının devam etmesi, döviz talebinin de niye sürdüğünün açık bir göstergesi olarak okunmalıdır. USDTRY kurunda, azaan dalga uzunluğu niçiniyle dar bantta salınım hatta bir ölçü daha aşağı taraflı harekete -hata hissemiz yüksek olsa da- ihtimal vermeye devam ediyoruz. Teknik bir bakış açısıyla, 13,95 seviyesi aşılmadan USDTRY kurunda uzun konuma soyunmayacağız.

ABD borsalarının geceyi ölçülü kapatması akabinde yeni günün pek de optimist başlamadığını görüyoruz. ABD borsalarının vadeli süreçlerinde koyu kırmızı bir tablo hakim: Nasdaq vadelisi Facebook’u da sert gerilemesi ile %2,15 aşağıda süreç görüyor. Günü bitirmeye çalışan Pasifiğin başka ucundaki Asya borsalarında da hava bozuk: Gösterge endeks Tokyo borsası da %1 aşağıda süreç görüyor.

Türkiye’de olay sayılarının arttığını görüyoruz. Dün 111bin kişi ile yeni bir rekor daha kırılırken, can kaybı sayısı 217 ile son iki ayın tepesine yükseldi. Benzeri bir biçimde, ağır bakım doluluk oranının da %70 ile son devrin doruğunda olduğunu not ederek bültenimizi de bugünlük kapatalım.

iktisatbank.com
 
Üst