Aydın “Bugün yaşadıklarımıza geniş bir açıdan baktığımızda söylenmeyenler lisana geldiğinde hangi kaleleri yerle bir ettiğini, edebildiğini görüyoruz” diyor
Söylenmemiş Sözler’in İclal Aydın’ın beşinci romanı olduğunu fark ettiğimde Hayat Hoştur kitabını imzaladığı gün düştü aklıma. 2000’lerin başıydı ve o kitabın, bir müellifi müjdelediğini öngörmek güçtü. Lakin Aydın, denemeler, şahsi tanıklıklar, anektodlar içinden sıyrılıp kalemini romana gerçek evrildikçe Hayat Hoştur ve öbür deneme kitaplarının nüvesinde bulunan, ömrün sertliğine, acılarına, adaletsizliğine karşı şefkatli karşı koyuşu, daha besbelli olmaya başladı. Takip edebildiğim kadarıyla da romanlarında anlattığı, insanın temel çelişkilerine bu şefkatle deva aradı. Karakterleri hırslarından arınırken, pişmalıklarını lisana getirirken, kendileriyle yüzleşirken daima bu şefkati gördüm onda müellif olarak.
Aydın ona mahsus olduğunu düşündüğüm bu şefkatle bize romanlarında öyküler anlatırken daima bizi mutsuz eden olayların ne kadar fazlaca, keyifli anlarımızın ne kadar az olduğunu hissettirdi. Ve bu az olan keyifli anların değerini bilmemizi altan alta salık verdi. Artemis Yayınları’ndan yeni çıkan Söylenmemiş Kelamlar romanı için de bunu söylemek mümkün. Ana karakteri daima değişen, kah İzmir’in İşgali’ne, kah 12 Eylül günlerine gittiğimiz romanda büyük acılarla, kırgınlıklarla, hoyratlıklarla hatta kendileriyle çaba eden beşerler var karşımızda… İclal Aydın da bir daha kendine has üslubuyla bu insanların memnunluğu ve biraz da kendilerini bulma hikayelerini anlatıyor. Aydın ile bir ortaya gelip müelliflik serüvenini ve yeni romanını konuştuk.
– Kitabın baş karakteri daima değişiyor. Kimin öyküsü bu kitap deyiveriyor insan. Söylenmemiş Sözler içimizde kalanların romanı mı?
– Tüm romanlarımda kalabalık bir takım üzerinden geniş bir öyküyü, farklı bakış açılarıyla anlatmayı severim. Tercihim bu. Benim sevdiğim bu yolu okurlarım da seviyor olmalı ki beğenileri beni bir daha sonraki kalabalık takım için cesaretlendiriyor. Romanlarım ortasındaki her kişi birebir olayı, birebir tarihi farklı bir gözle görüp, yaşar ve anlatır. Kimin kıssası bu sorunuza gelince, yaşı, ırkı, ilişkin olduğunu düşündüğü toplumsal sınıfı, inancı sebebi ile kendini “diğeri” hisseden her insanın, sonuçta hepimizin öyküsü.
– niye içimizde kalıyor sözlerimiz?
– Endişenin en büyük niye olduğunu düşünüyorum. Kaybetme kaygısının yani… Sahip olduğumuzu sandığımız şeyleri kaybetme korkusu bu. Statü, para, konfor, sevgi, hürmet… Başıma bir şey gelir mi, yanlış mı anlaşılırım, sırtıma bir yük mü alırım? Etrafımızdaki insanlara güvenmek probleminin küçük, günlük hayatımızdaki minik kederlerle hudutlu olduğunu düşünürdük. Bugün yaşadıklarımıza geniş bir açıdan baktığımızda söylenmeyenler bir biçimde lisana geldiğinde hangi kaleleri yerle bir ettiğini, edebildiğini gördük. Bu romandaki beş ana karakter beş farklı söylenmeyeni temsil eder. Seni kim temsil ediyor diye sorarsanız şayet Oktay Onur Yortan derim. Artık çoğumuzun tahammülünün kalmadığı kıymet yitimine isyanı, benim de isyanım.
HERKES MEMNUN OLMAK İSTİYOR
– Nona’nın yaşadıkları lakin buna rağmen hayata bakışı hayli etkileyici. Sevgi temelli görkemli bir ömür inşa etmiş kendi elleriyle. Onun hikayesinde sizi en hayli etkileyen ne oldu?
sizi en çok etkileyen ne oldu? – Her romanımda epeyce sevdiğim bir karakter oluyor. Varsayım edeceğiniz üzere burada da Nona’yı epey severek yazdım. Çocukluğuma iz bırakmış becerikli, görkemli yaşlı kadınlar vardır. Nona biraz onların toplamıdır. Fakat her roman daha sonrası en severek yazdığım o karakterlerin aslında Türkiye olduğunu fark ediyorum şaşkınlıkla. Son 10 yıl için bunu savunamam ama her türlü iç ve dış sarsıntıya rağmen ülkemizin bugüne gelebilmesi Nona gibi küçük ama kuvvetli bir topluluğun “diğerini” bir halde içten içe sevmeyi becerebilmesinden, korumasından kaynaklı sanırım.
– Bir aile olma ve olamama içindeki mücadele şeklinde de okunabilir roman. Romanın finali sizin tercihinizi ortaya koyuyor. Aile bağları sizce bir insan için ne kadar kıymetli?
– böyle düşünmemiştim hiç. Oktay Bey’in ikilemi aile olmaktan fazlaca ilişkin olmak kavramı ile ilgili diye düşünmüştüm. Lakin haklısınız nihayetinde bir yere ilişkin olmak dileği, aile kurmak olarak ortaya çıkıyor. Kişiselliğin fazlaca öne çıkarıldığı bu süreçte en son yalnızlık ürkütüyor beni. Finali benim tercihim mi yoksa beklenen ortak, memnun bir hayali sunuş mu, emin değilim. olağan olarak benim de şahsi tercihim keyifli olmak. Bütün hareketlerimizin temel sebebi bu değil mi? niye yaptın? Keyifli olmak için. Gerçek hayat bu romandaki üzere akmayabilir, akmaz da. Adalet yerini masallarda, aşk hiç şayet olmazsa romanlarda keyifli sonu bulsun.
– Alttan alta bir nesil çatışmasını da hikayede dillendiriyorsunuz. Kuşaklar arası eşitlikçi bir bağlantı kurulması halinde kaygılanmaya gerek olmadığını da romanda görüyoruz.
– Birbirini dinlememekte yatıyor sanırım. Yalnızca jenerasyonlar içinde değil tıpkı devrin insanları içinde da bu sorun tıpkı niçinle bitmiyor. Herkes kaygısını anlatmak istiyor, kimse dinlemek istemiyor. Bir dinleyen gibisi yok halbuki.
TANJU OKAN, KAHRAMANLARIMIN KEDERİNİ ANLATIRKEN EN BÜYÜK YARDIMCIM OLDU
– Romanın ana yerlerinden biri Urla yer olunca Tanju Okan da ‘sızmış’ romana. Ancak siz Tanju Okan’ı kıymetli bir referans noktası haline getirmişsiniz karakterler için. Tanju Okan’ı bu türlü romana dahil etme fikri nasıl oluştu?
– Beş ana karakter ve iki gölge karakter var romanda. Gölge karakterlerimin biri söylemiş olduğiniz üzere Tanju Okan oburu de Yaser Arafat. Anlatılan devir ve coğrafya kelam konusu olduğunda bu iki isim zaten gelip dahil oldu öyküye. Yaser Arafat’ın romandaki üzere bir röportajı yok aslında. Tanju Okan’ın kişiliği, müzikleri ve Urla ile bir olmuş ismi, kahramanlarımın sıkıntısını anlatırken en büyük yardımcım oldu fark ettiğiniz üzere. Bir de Urla’yı onsuz anlatamayız. hiç bir vakit…
– Bir asırlık tarih ortasında dolanıp duruyoruz romanda. İzmir’in İşgali de var romanda, 12 Eylül askeri darbesi de… Toplumlar ve ülkeler için büyük kırılma noktalarının insanların ömrünü nasıl etkilediğini anlatan örnekler var romanda. Sizce sevgiden çok yaralarımızı mı nesilden nesle aktarıyoruz?
– Sevgiyi de aktarıyoruz kesinlikle lakin acılarımız kadar değil… Yaraları ve şahit bile olmadıkları bir savaşın öcünü, anısını aktaran dünya güçleri yüzünden bugün bu derece mutsuzuz. ömrü nasıl yaşayacağımızı tercih ederiz. Tercih edebilmek için de içimizdeki acının kuyusuna eğilmemek ve bize öğretilen dışımızdaki öfkenin gücüne kapılmamak gerek. İkisi de o denli sıkıntı, o denli sıkıntı ki…
Kitap İsmi: Söylenmemiş Kelamlar
Muharrir: İclal Aydın
Yayınevi: Artemis Yayınları
Hamur Tipi: 2. Hamur
Sayfa Sayısı: 416
Ebat: 13,5 x 21
Birinci Baskı Yılı: 2021
Baskı Sayısı: 1. Basım
Lisan: Türkçe
KAYNAK: SABAH
Söylenmemiş Sözler’in İclal Aydın’ın beşinci romanı olduğunu fark ettiğimde Hayat Hoştur kitabını imzaladığı gün düştü aklıma. 2000’lerin başıydı ve o kitabın, bir müellifi müjdelediğini öngörmek güçtü. Lakin Aydın, denemeler, şahsi tanıklıklar, anektodlar içinden sıyrılıp kalemini romana gerçek evrildikçe Hayat Hoştur ve öbür deneme kitaplarının nüvesinde bulunan, ömrün sertliğine, acılarına, adaletsizliğine karşı şefkatli karşı koyuşu, daha besbelli olmaya başladı. Takip edebildiğim kadarıyla da romanlarında anlattığı, insanın temel çelişkilerine bu şefkatle deva aradı. Karakterleri hırslarından arınırken, pişmalıklarını lisana getirirken, kendileriyle yüzleşirken daima bu şefkati gördüm onda müellif olarak.
Aydın ona mahsus olduğunu düşündüğüm bu şefkatle bize romanlarında öyküler anlatırken daima bizi mutsuz eden olayların ne kadar fazlaca, keyifli anlarımızın ne kadar az olduğunu hissettirdi. Ve bu az olan keyifli anların değerini bilmemizi altan alta salık verdi. Artemis Yayınları’ndan yeni çıkan Söylenmemiş Kelamlar romanı için de bunu söylemek mümkün. Ana karakteri daima değişen, kah İzmir’in İşgali’ne, kah 12 Eylül günlerine gittiğimiz romanda büyük acılarla, kırgınlıklarla, hoyratlıklarla hatta kendileriyle çaba eden beşerler var karşımızda… İclal Aydın da bir daha kendine has üslubuyla bu insanların memnunluğu ve biraz da kendilerini bulma hikayelerini anlatıyor. Aydın ile bir ortaya gelip müelliflik serüvenini ve yeni romanını konuştuk.
– Kitabın baş karakteri daima değişiyor. Kimin öyküsü bu kitap deyiveriyor insan. Söylenmemiş Sözler içimizde kalanların romanı mı?
– Tüm romanlarımda kalabalık bir takım üzerinden geniş bir öyküyü, farklı bakış açılarıyla anlatmayı severim. Tercihim bu. Benim sevdiğim bu yolu okurlarım da seviyor olmalı ki beğenileri beni bir daha sonraki kalabalık takım için cesaretlendiriyor. Romanlarım ortasındaki her kişi birebir olayı, birebir tarihi farklı bir gözle görüp, yaşar ve anlatır. Kimin kıssası bu sorunuza gelince, yaşı, ırkı, ilişkin olduğunu düşündüğü toplumsal sınıfı, inancı sebebi ile kendini “diğeri” hisseden her insanın, sonuçta hepimizin öyküsü.
– niye içimizde kalıyor sözlerimiz?
– Endişenin en büyük niye olduğunu düşünüyorum. Kaybetme kaygısının yani… Sahip olduğumuzu sandığımız şeyleri kaybetme korkusu bu. Statü, para, konfor, sevgi, hürmet… Başıma bir şey gelir mi, yanlış mı anlaşılırım, sırtıma bir yük mü alırım? Etrafımızdaki insanlara güvenmek probleminin küçük, günlük hayatımızdaki minik kederlerle hudutlu olduğunu düşünürdük. Bugün yaşadıklarımıza geniş bir açıdan baktığımızda söylenmeyenler bir biçimde lisana geldiğinde hangi kaleleri yerle bir ettiğini, edebildiğini gördük. Bu romandaki beş ana karakter beş farklı söylenmeyeni temsil eder. Seni kim temsil ediyor diye sorarsanız şayet Oktay Onur Yortan derim. Artık çoğumuzun tahammülünün kalmadığı kıymet yitimine isyanı, benim de isyanım.
HERKES MEMNUN OLMAK İSTİYOR
– Nona’nın yaşadıkları lakin buna rağmen hayata bakışı hayli etkileyici. Sevgi temelli görkemli bir ömür inşa etmiş kendi elleriyle. Onun hikayesinde sizi en hayli etkileyen ne oldu?
sizi en çok etkileyen ne oldu? – Her romanımda epeyce sevdiğim bir karakter oluyor. Varsayım edeceğiniz üzere burada da Nona’yı epey severek yazdım. Çocukluğuma iz bırakmış becerikli, görkemli yaşlı kadınlar vardır. Nona biraz onların toplamıdır. Fakat her roman daha sonrası en severek yazdığım o karakterlerin aslında Türkiye olduğunu fark ediyorum şaşkınlıkla. Son 10 yıl için bunu savunamam ama her türlü iç ve dış sarsıntıya rağmen ülkemizin bugüne gelebilmesi Nona gibi küçük ama kuvvetli bir topluluğun “diğerini” bir halde içten içe sevmeyi becerebilmesinden, korumasından kaynaklı sanırım.
– Bir aile olma ve olamama içindeki mücadele şeklinde de okunabilir roman. Romanın finali sizin tercihinizi ortaya koyuyor. Aile bağları sizce bir insan için ne kadar kıymetli?
– böyle düşünmemiştim hiç. Oktay Bey’in ikilemi aile olmaktan fazlaca ilişkin olmak kavramı ile ilgili diye düşünmüştüm. Lakin haklısınız nihayetinde bir yere ilişkin olmak dileği, aile kurmak olarak ortaya çıkıyor. Kişiselliğin fazlaca öne çıkarıldığı bu süreçte en son yalnızlık ürkütüyor beni. Finali benim tercihim mi yoksa beklenen ortak, memnun bir hayali sunuş mu, emin değilim. olağan olarak benim de şahsi tercihim keyifli olmak. Bütün hareketlerimizin temel sebebi bu değil mi? niye yaptın? Keyifli olmak için. Gerçek hayat bu romandaki üzere akmayabilir, akmaz da. Adalet yerini masallarda, aşk hiç şayet olmazsa romanlarda keyifli sonu bulsun.
– Alttan alta bir nesil çatışmasını da hikayede dillendiriyorsunuz. Kuşaklar arası eşitlikçi bir bağlantı kurulması halinde kaygılanmaya gerek olmadığını da romanda görüyoruz.
– Birbirini dinlememekte yatıyor sanırım. Yalnızca jenerasyonlar içinde değil tıpkı devrin insanları içinde da bu sorun tıpkı niçinle bitmiyor. Herkes kaygısını anlatmak istiyor, kimse dinlemek istemiyor. Bir dinleyen gibisi yok halbuki.
TANJU OKAN, KAHRAMANLARIMIN KEDERİNİ ANLATIRKEN EN BÜYÜK YARDIMCIM OLDU
– Romanın ana yerlerinden biri Urla yer olunca Tanju Okan da ‘sızmış’ romana. Ancak siz Tanju Okan’ı kıymetli bir referans noktası haline getirmişsiniz karakterler için. Tanju Okan’ı bu türlü romana dahil etme fikri nasıl oluştu?
– Beş ana karakter ve iki gölge karakter var romanda. Gölge karakterlerimin biri söylemiş olduğiniz üzere Tanju Okan oburu de Yaser Arafat. Anlatılan devir ve coğrafya kelam konusu olduğunda bu iki isim zaten gelip dahil oldu öyküye. Yaser Arafat’ın romandaki üzere bir röportajı yok aslında. Tanju Okan’ın kişiliği, müzikleri ve Urla ile bir olmuş ismi, kahramanlarımın sıkıntısını anlatırken en büyük yardımcım oldu fark ettiğiniz üzere. Bir de Urla’yı onsuz anlatamayız. hiç bir vakit…
– Bir asırlık tarih ortasında dolanıp duruyoruz romanda. İzmir’in İşgali de var romanda, 12 Eylül askeri darbesi de… Toplumlar ve ülkeler için büyük kırılma noktalarının insanların ömrünü nasıl etkilediğini anlatan örnekler var romanda. Sizce sevgiden çok yaralarımızı mı nesilden nesle aktarıyoruz?
– Sevgiyi de aktarıyoruz kesinlikle lakin acılarımız kadar değil… Yaraları ve şahit bile olmadıkları bir savaşın öcünü, anısını aktaran dünya güçleri yüzünden bugün bu derece mutsuzuz. ömrü nasıl yaşayacağımızı tercih ederiz. Tercih edebilmek için de içimizdeki acının kuyusuna eğilmemek ve bize öğretilen dışımızdaki öfkenin gücüne kapılmamak gerek. İkisi de o denli sıkıntı, o denli sıkıntı ki…
Kitap İsmi: Söylenmemiş Kelamlar
Muharrir: İclal Aydın
Yayınevi: Artemis Yayınları
Hamur Tipi: 2. Hamur
Sayfa Sayısı: 416
Ebat: 13,5 x 21
Birinci Baskı Yılı: 2021
Baskı Sayısı: 1. Basım
Lisan: Türkçe
KAYNAK: SABAH