Muharrir, tercüman Feyza Şahin, çocuk edebiyatıyla ilgili Yeni Şafak Kitap’ın sorularını yanıtladı. Şahin, “Bilim-kurgu hissettirmeden merak ettirir, hayal ettirir, soru sordurur. Siz öykü okuduğunuzu sanırsınız, halbuki ufkunuz her cümlede biraz daha uzağa açılıyordur” diyor.
Çocuklar için yazmaya nasıl ve ne vakit başladınız?
Yazmaya değil lakin anlatmaya kardeşime kıssalar anlatarak başladım diyebilirim, tahminen kendisi hatırlamaz bile. daha sonra kızıma her akşam yeni bir öykü kurgulardım, biz bunlara “Sıfır Hikâyeler” derdik. daha sonra oğlumla bu gelenek devam etti. Anlattığım kıssaları yazmaya başlamam herhâlde 2010 yılından daha sonrasını bulmuştur. Yazdığım öykülerden birini okuyan Hülya Ünal beni Multibem vasıtasıyla yayıncılık dünyasına dâhil etti. Birinci kitabım yayınlandığında 40 yaşımı geçmiştim. Hasılı hikâyecilik eski, müelliflik yeni.
Yıldızlara bakmayı annenizden, denizi dinlemeyi babanızdan öğrendiğinizi biliyoruz. Yıldızların Peşinde’de bir astrofizikçi deveyle yıldız haritası üzerinde çalışan bir çocuğun kıssasını anlatıyorsunuz. Dünyaca tanınmış sanatçı ve bilim erkeklerinı tanıttığınız bir seriniz var. Kitaplarınızda olay örgüsü bir biçimde tabiata ve bilime sırtını dayıyor. Sizdeki bu bilim merakının kaynağı nedir ve çocukluğunun elinden tutmuş bir muharrir mısınız?
Bilim merakı bize Allah’ın buyruğu. Araştırmak ve öğrenmek ibadet. Çocukken natürel bu biçimde olduğunu bilmiyordum. Annem de babam da tabiata meraklı. Annem tefekkür etmeyi epey sever, babam icat etmeyi. Herhâlde onların tesiri olsa gerek. Büyüdüğümdeyse hayatın belirsizliklerine karşı bilginin beni rahatlattığını fark ettim. Görmeden geçip gittiğimiz, kaçırdığımız sayısız şahane şey var şu dünyada. Böcekler örneğin. Hakkında bilgi sahibi olmadan evvel ödünüzü koparan bir böcek, hayranlık duyduğunuz bir yaratılış mucizesine dönüşebilir. Ben daha yakından bakmak istiyorum kâinata; yıldızlara da balinalara da böceklere de tek hücreli canlılara da. her insanın daha yakından bakmasını istiyorum. Bence bu yakından bakış ve tüm yaratılmışlar içinde kendimizi görüş, insanlığın ve mağdur gezegen dünyanın kurtuluş anahtarı. Çocukluğumu hiç unutmadım. Küçük ben her vakit civarımda bir yerlerde. Elinden tutabiliyor muyum bilmiyorum, en azından gözden kaybetmemeye çalışıyorum. İnsanın çocukluğunu kaybetmesi herhâlde başına gelebilecek en büyük kayıptır. Büyüdüğünüzde bu kaybın farkına bile varmazsınız zira; güya hiç çocuk olmamışsınız.
Bilim kurgu anlatılarını; çocukları bilime, araştırmaya, soru sormaya yönlendirmede bir aracı olarak gorebilir miyiz?
Olağan ki evet. Bilim-kurgu hissettirmeden merak ettirir, hayal ettirir, soru sordurur. Nöronlarınız kırpışmaya, sinapslarınız gerinip birbirlerine ulaşmaya başlar da ruhunuz bile duymaz. Siz öykü okuduğunuzu sanırsınız, halbuki ufkunuz her cümlede biraz daha uzağa açılıyordur. Bilim-kurgu son derece mümbit, bir o kadar da ihmal edilmiş bir cins bizim edebiyatımızda. Bu fazlaca üzücü bir durum. Yalnız değerli bir nokta var, atlamayalım. Bilim-kurgu gelecekte geçen bir kıssa uydurup çözemediğiniz noktalara kuantumla deva bulmak demek değil. Ayaklarınız gerçek bilime basmak zorunda. Yani bilimsel bulgulardan yola çıkmalısınız, müspet ilimlere tabi olmalısınız, gerçekçi olmalısınız. Yoksa yazdığınız kıssa bilim-kurgu değil, saçmalık olur.
Sizin severek okuduğunuz çocuk kitapları neler?
Figen Yaman Coşar’ın kitaplarını, Ümit Yaşar Özkan-Elif Özkan çiftinin öykülerini, Özkan Öze’nin özellikle Çaylak ile Filozof serisini, Yırtıcı Robot’u, Kumkurdu’nu epey severim. Bilgenur Çorlu’nun kıssaları epey eğlencelidir. Fatma Kübra Kaya çocuklar için üç kitap yazdı, onlar da epeyce hoş oldu. Fazilet Yayınları’ndaki mesai arkadaşlarımın kitapları da hoşuma gidiyor. Meryem Uçar’ın biyografileri fazlaca lezzetli örneğin. Çok beğendiğim, takdir ettiğim hâlde saymayı unuttuklarım da vardır. Bilhassa çocuklar için ehil kalemler tarafınca yazılmış bir kıssayı beğenmemek epeyce sıkıntı.
KAYNAK: YENİ ŞAFAK
Çocuklar için yazmaya nasıl ve ne vakit başladınız?
Yazmaya değil lakin anlatmaya kardeşime kıssalar anlatarak başladım diyebilirim, tahminen kendisi hatırlamaz bile. daha sonra kızıma her akşam yeni bir öykü kurgulardım, biz bunlara “Sıfır Hikâyeler” derdik. daha sonra oğlumla bu gelenek devam etti. Anlattığım kıssaları yazmaya başlamam herhâlde 2010 yılından daha sonrasını bulmuştur. Yazdığım öykülerden birini okuyan Hülya Ünal beni Multibem vasıtasıyla yayıncılık dünyasına dâhil etti. Birinci kitabım yayınlandığında 40 yaşımı geçmiştim. Hasılı hikâyecilik eski, müelliflik yeni.
Yıldızlara bakmayı annenizden, denizi dinlemeyi babanızdan öğrendiğinizi biliyoruz. Yıldızların Peşinde’de bir astrofizikçi deveyle yıldız haritası üzerinde çalışan bir çocuğun kıssasını anlatıyorsunuz. Dünyaca tanınmış sanatçı ve bilim erkeklerinı tanıttığınız bir seriniz var. Kitaplarınızda olay örgüsü bir biçimde tabiata ve bilime sırtını dayıyor. Sizdeki bu bilim merakının kaynağı nedir ve çocukluğunun elinden tutmuş bir muharrir mısınız?
Bilim merakı bize Allah’ın buyruğu. Araştırmak ve öğrenmek ibadet. Çocukken natürel bu biçimde olduğunu bilmiyordum. Annem de babam da tabiata meraklı. Annem tefekkür etmeyi epey sever, babam icat etmeyi. Herhâlde onların tesiri olsa gerek. Büyüdüğümdeyse hayatın belirsizliklerine karşı bilginin beni rahatlattığını fark ettim. Görmeden geçip gittiğimiz, kaçırdığımız sayısız şahane şey var şu dünyada. Böcekler örneğin. Hakkında bilgi sahibi olmadan evvel ödünüzü koparan bir böcek, hayranlık duyduğunuz bir yaratılış mucizesine dönüşebilir. Ben daha yakından bakmak istiyorum kâinata; yıldızlara da balinalara da böceklere de tek hücreli canlılara da. her insanın daha yakından bakmasını istiyorum. Bence bu yakından bakış ve tüm yaratılmışlar içinde kendimizi görüş, insanlığın ve mağdur gezegen dünyanın kurtuluş anahtarı. Çocukluğumu hiç unutmadım. Küçük ben her vakit civarımda bir yerlerde. Elinden tutabiliyor muyum bilmiyorum, en azından gözden kaybetmemeye çalışıyorum. İnsanın çocukluğunu kaybetmesi herhâlde başına gelebilecek en büyük kayıptır. Büyüdüğünüzde bu kaybın farkına bile varmazsınız zira; güya hiç çocuk olmamışsınız.
Bilim kurgu anlatılarını; çocukları bilime, araştırmaya, soru sormaya yönlendirmede bir aracı olarak gorebilir miyiz?
Olağan ki evet. Bilim-kurgu hissettirmeden merak ettirir, hayal ettirir, soru sordurur. Nöronlarınız kırpışmaya, sinapslarınız gerinip birbirlerine ulaşmaya başlar da ruhunuz bile duymaz. Siz öykü okuduğunuzu sanırsınız, halbuki ufkunuz her cümlede biraz daha uzağa açılıyordur. Bilim-kurgu son derece mümbit, bir o kadar da ihmal edilmiş bir cins bizim edebiyatımızda. Bu fazlaca üzücü bir durum. Yalnız değerli bir nokta var, atlamayalım. Bilim-kurgu gelecekte geçen bir kıssa uydurup çözemediğiniz noktalara kuantumla deva bulmak demek değil. Ayaklarınız gerçek bilime basmak zorunda. Yani bilimsel bulgulardan yola çıkmalısınız, müspet ilimlere tabi olmalısınız, gerçekçi olmalısınız. Yoksa yazdığınız kıssa bilim-kurgu değil, saçmalık olur.
Sizin severek okuduğunuz çocuk kitapları neler?
Figen Yaman Coşar’ın kitaplarını, Ümit Yaşar Özkan-Elif Özkan çiftinin öykülerini, Özkan Öze’nin özellikle Çaylak ile Filozof serisini, Yırtıcı Robot’u, Kumkurdu’nu epey severim. Bilgenur Çorlu’nun kıssaları epey eğlencelidir. Fatma Kübra Kaya çocuklar için üç kitap yazdı, onlar da epeyce hoş oldu. Fazilet Yayınları’ndaki mesai arkadaşlarımın kitapları da hoşuma gidiyor. Meryem Uçar’ın biyografileri fazlaca lezzetli örneğin. Çok beğendiğim, takdir ettiğim hâlde saymayı unuttuklarım da vardır. Bilhassa çocuklar için ehil kalemler tarafınca yazılmış bir kıssayı beğenmemek epeyce sıkıntı.
KAYNAK: YENİ ŞAFAK