FÖŞ yazdı: Fed’den korkma, Çin’den kork

Zübeyde

Global Mod
Global Mod
Sabah buz üzere konuta uyanıyorsun, çay yapacaksın, tüp bitmiş. Yenisi TL215. esasen markette çay da yok. Olsa da yararı yok, zira simit olmuş TL3.5. Kaşarı bakılırsan yok, sırra kadem basmış. Buzdolabını açıyorsun, bir lokma bir şeyler atıştırayım diye, karanlık. daha sonra hatırlıyorsun ki, fatura ödenmeyince elektriği de kestiler.

Gel de bu ülkede dünya iktisadı anlat. Çok elitist oluyor yani. Dün Sıkıntı İktisat için “Doları denetim etmek için son 1 ay! & Şubat’ta model iflası, Mart’ta seçim sonucu” başlıklı bir görüntü çektim, altına şu yorum gelmiş:

“Siz tahlil anlatıyorsunuz da Odin sizi dinlemiyor. 5-10-15 bin TL aralığında bir maaş verseniz Atilla Bey’e nasıl tasarruf edersiniz diye sorsanız. Güç misyonu bu olsa?”

Ben ekonomistim abi, Harry Potter değil. Bulgaristan’a ya da Azerbaycan’a göç et diyebilirim en çok.

Bu akşam Fed FOMC varlık alımlarını ayda $15 milyar değil, $25-30 milyar azaltma sonucu açıklayabilir. Lakin bundan korkma, Fed bilançosu yıl boyunca genişleyecek. Fed guvernörlerinin ferdi (ve Komiteyi bağlamayan) faiz varsayımlarını de öne çekmesi bekleniyor, bundan da korkma. Vadeli süreçler esasen 2022’de 2 tane 25 baz puan faiz artırımını fiyatladı. Pekala korkacak hiç bir halt yok mu? Olmaz olur mu, lakin şimdilik bekle, yılın ikinci yarısında korkarsın.

Dün ABD ÜFE %10’a yaklaştı. meğer pek epeyce uzman ABD TÜFE’nin Kasım’da tepe yapıp, 2022 boyunca yavaş da olsa gerilemesini bekliyordu. SWAP’lar 2022-2023 çekirdek TÜFE’yi %2.35 civarında fiyatlıyor. İşte, bu hesabın yanlış çıkmasından kork. Artık millet Fed faiz artıracak, enflasyonu da bastıracak diye altın satıp, ABD 10-30 yıl vadeli DİBS alıyor. Çekirdek TÜFE %2.35 değil, %3-3.5 bandına gerileyip orada park ederse, altın $2.000/onsu üst kırar. ABD devlet tahvillerinde getiri rahat %2.5’u görür. Dolar Endeksi 100-103 civarına yükselip tüm riskli varlıkları zortlatır. Ne vakit? Omicronlu kışın tedarik zincirleri ve toplumsal mobiliteye vuracağı sert tekmeyi nazaranlim, daha sonrasında.

Özetle, bu akşam Fed’den piyasaları ürkütecek bir karar çıkmaz. esasen çıksa da, S&P500 ürkmez. ABD fonları Noel Baba rallisine o denli koşullanmışlar ki, “Dünyaya dev bir UFO filosu yaklaşıyor, dişinden tırnağına silahlı” desen, “Oh ne hoş, Fed faiz artırımını geciktirecek bu biçimde” diye bir daha pay alır bu dangalaklar.

Fakat Çin’den kork, artık kork ve her gece yatmadan Çin haberleri oku. Diğer bir makalede 2022’de politik riskler ve Kara Kuğuları yazacağım, lakin size bir tüyo vereyim: Çin gitgide yavaşlıyor ve Beijing’in elinde resesyonu engelleyecek silah da yok.

Çin’de ihracat tıkırında; bizde olduğu üzere. Dünya iktisadı büyüdükçe, Çin ihracat yapar. Kamu ve KİT yatırımları da hızlandırılır. PBoC faiz indirir, ya da TCMB’dan daha karmaşık para siyaseti araçlarından bir-ikisinin düğmesine basar. Ya tüm iktisat ya da Xi Jinping’in kağıt üzerinde işaretlediği kesimleri ucuz krediye boğar (Yav, biz aslında Çin modeline geçmişiz galibam. Baksana, bizde son 2 data haftasında krediler %11 büyüdü, konut satışları patladı).

Ancak Çin’in elinde özel tüketim talebini canlandıracak bir manivela yok. Bu sabah açıklanan tüketim öncü göstergesi perakende satışlar yıllık yalnızca %3.9 arttı. Beklenti neydi Efendi? Sana ne lan? 2019’a bak, perakende satışların yıllık %9’dan yavaş büyüdüğü tek bir ay bul, sana ucuz tüp göndereyim. İnşaatı da kapsayan özel dal sabit sermaye yatırımları da yıllık %6’ya yavaşladı. Orada da alt hudut %10 üzeredir.


Halk tüketmiyor, zira Çin’in tek bir olayda tüm kenti ablukaya alma siyaseti ulusal perspektifte en doğrusu olabilir, de ferdi açıdan baktığında, Rus Ruleti, abi. 5 aşı olmuşsun, yatakta bile maskeni çıkartmıyorsun, kondomsuz helaya gitmiyorsun.. Bir sabah kalktın, apartmanın kapısı mühürlenmiş, caddelerde tanklar geziyor. Niçin? Zira lavuğun biri kız arkadaşını PCR testi yaptırmadan öpmüş.


Olağan, bir de Evergrande var. Bizde hususa magazin saikiyle yaklaşıldı, Evergrande’nin $300 milyar borcu manşet yapıldı, fakat gerisi gelmedi. Zira basında emlak ve inşaat bölümünün nasıl işlediğini bilen, emlak krizleri hakkında tedrisat görmüş fazla gazeteci yok.

halbuki Evergrande iflas halinde ve ardında binlerce onun kurumsal yapısına sahip, yeni kurallar gereği borçlanmayan ve konut satışları yavaşladığı için de envanterin üstünde açık şemsiyeye oturmuş üzere ekşi, hızla kuluçka bekleyen binlerce firma var.

Ayrıyeten, Çinlilerin birinci servet kalemi de konut. Artık, Çinlinin ruhsal durumunu analiz edelim ve bizde 2022 ortalarında yaşanacak facianın da “nowcast”ini yapalım. Gö..ne kadar ipoteğe girip, maketten mesken almışsın, anahtar teslimi 3 ay daha sonra. Bir sabah TV’yi açtın, Evergrande batmış, konutları bitiremediği üzere, konut inşaatı için piyasadan topladığı krediyi de ödeyemiyor. Senin konutunu yapan Evergrande de Neverpranga, ne müellif? İçini endişe kaplamış bile. Meskeni satsan, ipoteğini bile kurtaramıyorsun. Bu bayan tüketim yapar mı? Elinde avucunda ne var ise, ipoteği ödeyebilmek için tasarruf eder.

Bu kısır döngüden çıkmanın yolu yok mu? Var alışılmış, Çin, Türkiye modeli uygulasın. Konut alan her yabancı Mafya mensubu, toptancı pezevenk ve silah tacirine vatandaşlık verirsin.

Lakin Xi Jinping asla Erdoğan üzere bir dünya başkanı olamadı, o yüzden maliyeti epeyce ağır bir tercihle yüz yüze: Tüm Evergrande tipi “arazi geliştirme” şirketlerinin borcunu garanti edersin, ya da serbestçe borçlanmalarına müsaade verirsin. Birincisi aslına bakarsan bilançoları bizim kamu bankalarından daha enti-püften Çin ticari bankalarını dizlerine çökertir. İkincisinin sonu Vadi İstanbul’dan duyulacak bir balon patlaması.

Çin’in 2022 GSYH büyümesi için son bir ayda yapılan kestirimler uygunca %5’e yakınsadı. %4’ün altı Çinliyi Komünist Parti’den soğutur. %5’in altı ise Gelişmekte Olan Ülkeler ekonomilerine sert fren attırır.

Bizim ulusalcı-dinci takımı 2008 Büyük Finansal Krizi’nden bu yana “Batı medeniyetleri külliyen çöktü” diye davul zurnayla göbek atıyordu. Çinlilerin dediği üzere:


(Gülme komşuna…..)

FÖŞ

İşte İngilizce YouTube kanalımızda en yeni görüntü: 2022 Predictions For Turkish Politics

Şahsi websitemde yeni güncellemeler bu sayfada
 
Üst