Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Avrupa’da 5’inci dalganın başladığını belirterek “Dikkatli olmalıyız, tedbirleri artırmazsak tıpkı durumu biz de yaşarız” diyor.
Dünya Sıhhat Örgütü Avrupa’da son devirde Covid-19 olaylarındaki süratli artışa dikkati çekerek vefat sayısının Şubat ayına kadar yarım milyon daha artabileceğini uyarmıştı.
Brent bugün bir daha $84/varil, Fed’de faiz artırma tartışması var. Çin’de stagflasyondan konuşuluyor. Lakin maşallah hem bizim BIST, tıpkı vakitte dünya borsaları şen şakrak ışıklı ufuklara hakikat bitmeyen bir seyahate devam ediyor. Bu fotoğrafta 6 yanılgı var, bulun diyeceğim ancak, ilgilenmeyeceksiniz. Anladığım kadarıyla şu anda Türkiye’de ben ve Berberim Ayhan hariç herkes kripto-yatırımcı oldu, kriptosu olmayana oğlan vermiyorlar.
Yahu, ey vatandaşım, akıllı ol. Bırak kritpoyu, en sağlam para şu anda Cola Zero’da var. “İçerden aldığım” duyumlara göre, Cola Zero usaresi stokları tükeniyor, yenisi dışarda dolar bazında üçe katlanmış. Yakında Cola Zero bulamayacaksın. JD ve ya Votkanı olağan kolayla içip, obes olacaksın!
Artık bunamak üzere olan bu ihtiyarı kimsenin ciddiye almadığını da biliyorum. Yolda hoş kızlar yanıma yaklaşıp, “Elinden tutup karşıya geçirelim mi, Dede” diyorlar. Tahminen The Economist’in bir yan kuruluşu olan Economist Intelligence Unit’in kehanetlerine inanırsınız diye, bu makalenin gerisi o araştırmadan arak vaziyetleridir.
EIU raporunun başlığı: ”10 scenarios that could rock the küresel economy in 2022”
Neymiş bakalım bunlar?
ABD-Çin bağlantılarında süratli bozulma (Olasılık: Yüksek): EIU ABD-Çin rekabetini 2022 için en kıymetli jeo-politik risk olarak belirledi. Rekabet tahminen bir on yıl daha sürecek, ancak kastedilen rekabetin kural tanımaz biçime bürünmesi. ABD-Çin, üçüncü ülkelere “ya bizdensin, ya da rakipten yana” ultimatonu verebilir. Bu durumda sayısız ülke için tarafsızlık lüks olur: “Dünya iktisadında tam çatal (yani bloklaşma) gözlenebilir. Üçüncü ülkeler, iki farklı tedarik zinciri kurmaya zorlanabilir. Bunların standartları da değişik olabilir.
Wall Street’te çöküş/ayı pazarı (Olasılık: Çok yüksek): Rapora göre, tedarik zinciri kırılmaları, çok gevşek para siyaseti ve birdenbire vuran yüksek güç meblağları, ABD’de 2022 enflasyon beklentilerinin üstüne çıkması kararınu getirebilir. Şayet Fed’in mali sıkılaştırmaya olağanüstü ürkek yaklaşımı, enflasyonu bastıramazsa, piyasada hiç fiyatlanmayan ani faiz artırımları gündeme gelecek. EIU’ya bakılırsa S&P500’de (ileriye dönük) F/K oranları 1929 ve 2007-2008 Büyük Finansal Krizi öncesine nazaran daha yüksek. Beklenmeyen faiz artışları payların net bugüne indirgenmiş pahalarını düşürerek mali panik yaratabilir.
Çin konut – inşaat pazarında çöküş/panik (Olasılık: Yüksek): Evergrande temerrütü tüm dala yayılabilir. Çin’in kendine has, konut-arazi geliştirme-finansman şirketleri birbiri akabinde iflasa sürüklenebilir. Geçen hafta başlayıp hala süren Çin özel dal tahvillerindeki panik bu senaryoyu epey şimdiki kıldı. Ek olarak, yalnız Çin değil, Türkiye ve bir dizi Gelişmiş Ülkede konut meblağları spekülatif ölçüde kıymetli. Çin, Evergrand ve benzerilerini “çit içine almazsa” tüm konut şirketleri ve ipotek senetlerine yayılan bir küresel bulaşma ve mali salgın nazaranbiliriz.
Sıkılaşan finansal şartlar ve borç darboğazı (Olasılık: Yüksek): EIU ABD önderliğinde Merkez Bankaları’nın istenmedik biçimde erken faiz artırımlarına zorlanması riskini ciddiye alıyor. Bu durumda, fazlaca borçlu ülke ve şirketler borç ve faiz ödemede zorlanacak. Biroldukça devlet Hazinesi hayli vakitsiz kemer sıkmaya gidebilir. Bu durumda, küresel büyüme yanında, kamuya iş yapan yahut KİT niteliğindeki şirketler de temerrüt külfetine girebilir.
Yeni Covid-19 varyantları (Olasılık: Orta): Çok bilinen bir risk bu, lakin kimsenin umurunda değil ya! Covid-19’a karşı hap çeşidi ilaçların gelişmesi ve en azından Gelişmiş Ülkelerde Blitzkrieg şekli aşılama kampanyaları ile Covid-19 süreksiz olarak yavaşlatıldı. 2022 iktisat ve piyasa varsayımları büyük ölçüde Covid-19’dan kaynaklanan toplumsal ve ekonomik badirelerin sona ereceği var iseyımı üzerine konseyi. Ya sonlanmazsa? Bugün süreksiz dediğimiz tedarik zinciri darboğazları, bütçe açıkları ve küresel arz-talep dengesizliği kalıcı hale gelir.
Geniş kapsamlı toplumsal huzursuzluk/gösteriler (Olasılık: Çok yüksek) EIU, Türkiye özelinde de beni en kaygılandıran kış riski olarak yoksulluktan kaynaklanan toplu hareketleri gösterdi.
Birfazlaca demokratik ülkede, hatta toplumsal hareketlerin yeşermesine imkan verilmeyen otoriter rejimlerde dahi pandeminin getirdiği gerçek gelir kaybı ve kısıtlamalardan duyulan rahatsızlık toplu şovları tetikleyebilir. Daha evvel de pandemi kaynaklı badireleri protesto için sokağa dökülen ve pandeminin bu kış yeni tepe yapacağı bütün ülkeler tehdit altında.
Çin-Tayvan çatışması (Olasılık: Düşük): Yıl boyunca Çin’in Tayvan’ı taciz eden atılımları manşet oldu. Biroldukca uzman ve ABD istihbarat servisleri Çin’in 5-10 yıl ortasında Tayvan’ı ilhak etmeye girişeceğini öngörüyor. Biden Tayvan’ı askeri ataklara karşı koruyacağı taahhütünü verdi. FÖŞ der ki, Çin’in öngörülebilir vadede Tayvan’a topyekün saldırısı fazlaca düşük mümkünlük, lakin iki duruma dikkat. Birincinin, Çin’de tüm inşaat-emlak şirketlerine yayılacak bir konut-mali kriz. Xi Jinping halkın dayanağını bir daha kazanmak için Tayvan’ı mazeret olarak kullanabilir. İkincisi, ABD’de Demokrat-Cumhuriyetçi gerginliğinin Trump’ın son günlerinde gözlediğimiz çeşitten şiddet içeren toplu çatışmalara dönüşmesi.
AB-Çin münasebetlerinde bozulma (Olasılık: orta): Çin’de Uygurlar’a yapılan eziyete misilleme olarak AB’nin yaptırım uygulaması, Bejing’in de tıpkı tonda yanıtı, bağlantılarda bozulma riski yarattı. AB, Çin’i baskılamak için ABD’yle ittifakı güçlendirmek isteyebilir. Ek olarak Litvanya, AB Komisyonu’na Çin’in ekonomik şantajından şikayetçi oldu. AB ortasında Çin’le hür ticaret tipi bir mutabakat yapılıp yapılmaması gürültülü bir tartışmanın konusu. AB içine kapalı ürkek bir “Eski Güç” mü olmak niyetinde, yoksa ABD’nin yanında küresel kural koyucu rolünü üstlenecek mi sorusuna karşılık vermek zorunda.
Aşırı/alışılmamış iklim felaketleri (Olasılık: Düşük): EIU bu bahiste iklim değişikliği öngörü modellerinin en temel var iseyımlarından birini öne çıkarıyor: Yerküre ısınacak, ancak yanında çok soğuk-sıcak dalgaları, seller tipi doğal felaketlerin de boyut ve frekansı yükselecek. Örneğin, 2022 yazında da İspanya, Yunanistan ve Türkiye’yi kasıp kavuran orman yangınları yenidenlarsa, ne olur? Turizm geliri projeksiyonları yatar, cari açık beklentinin üstünde gerçekleşir. Kasım’a girdik, Türkiye hala kuraklığın pençesinde, bu ortada.
Siber-savaş (Olasılık: Orta): Yeni bir dünya savaşı insanlığın sonu olabilir. Rakip devletler artık yarı-savaş rejimi oluşturarak, rakiplerini yıkmaya çalışıyor. Dezenformasyon kampanyaları, rejim karşılarına maddi takviye, ticaret savaşları ve yüksek teknoloji eserleri ihracat yasaklarını aslına bakarsan yıl boyunca yaşadık. EIU ise bir ülkenin elektrik dağıtım ağını kitleyecek tipten siber-saldırılardan bahsediyor. Bu teknoloji artık var. Hatta, biroldukça hacking çetesi çeşitli kamusal data tabanlarını kitleyerek kripto para cinsinden fidye istiyor.
Perşembe akşamı vereceğim fiyatsız seminere davetlisiniz. İştirak için kayıt linki burada: https://lp.integralyatirim.com.tr/jdsdBnrtz2
Dünya Sıhhat Örgütü Avrupa’da son devirde Covid-19 olaylarındaki süratli artışa dikkati çekerek vefat sayısının Şubat ayına kadar yarım milyon daha artabileceğini uyarmıştı.
Brent bugün bir daha $84/varil, Fed’de faiz artırma tartışması var. Çin’de stagflasyondan konuşuluyor. Lakin maşallah hem bizim BIST, tıpkı vakitte dünya borsaları şen şakrak ışıklı ufuklara hakikat bitmeyen bir seyahate devam ediyor. Bu fotoğrafta 6 yanılgı var, bulun diyeceğim ancak, ilgilenmeyeceksiniz. Anladığım kadarıyla şu anda Türkiye’de ben ve Berberim Ayhan hariç herkes kripto-yatırımcı oldu, kriptosu olmayana oğlan vermiyorlar.
Yahu, ey vatandaşım, akıllı ol. Bırak kritpoyu, en sağlam para şu anda Cola Zero’da var. “İçerden aldığım” duyumlara göre, Cola Zero usaresi stokları tükeniyor, yenisi dışarda dolar bazında üçe katlanmış. Yakında Cola Zero bulamayacaksın. JD ve ya Votkanı olağan kolayla içip, obes olacaksın!
Artık bunamak üzere olan bu ihtiyarı kimsenin ciddiye almadığını da biliyorum. Yolda hoş kızlar yanıma yaklaşıp, “Elinden tutup karşıya geçirelim mi, Dede” diyorlar. Tahminen The Economist’in bir yan kuruluşu olan Economist Intelligence Unit’in kehanetlerine inanırsınız diye, bu makalenin gerisi o araştırmadan arak vaziyetleridir.
EIU raporunun başlığı: ”10 scenarios that could rock the küresel economy in 2022”
Neymiş bakalım bunlar?
ABD-Çin bağlantılarında süratli bozulma (Olasılık: Yüksek): EIU ABD-Çin rekabetini 2022 için en kıymetli jeo-politik risk olarak belirledi. Rekabet tahminen bir on yıl daha sürecek, ancak kastedilen rekabetin kural tanımaz biçime bürünmesi. ABD-Çin, üçüncü ülkelere “ya bizdensin, ya da rakipten yana” ultimatonu verebilir. Bu durumda sayısız ülke için tarafsızlık lüks olur: “Dünya iktisadında tam çatal (yani bloklaşma) gözlenebilir. Üçüncü ülkeler, iki farklı tedarik zinciri kurmaya zorlanabilir. Bunların standartları da değişik olabilir.
Wall Street’te çöküş/ayı pazarı (Olasılık: Çok yüksek): Rapora göre, tedarik zinciri kırılmaları, çok gevşek para siyaseti ve birdenbire vuran yüksek güç meblağları, ABD’de 2022 enflasyon beklentilerinin üstüne çıkması kararınu getirebilir. Şayet Fed’in mali sıkılaştırmaya olağanüstü ürkek yaklaşımı, enflasyonu bastıramazsa, piyasada hiç fiyatlanmayan ani faiz artırımları gündeme gelecek. EIU’ya bakılırsa S&P500’de (ileriye dönük) F/K oranları 1929 ve 2007-2008 Büyük Finansal Krizi öncesine nazaran daha yüksek. Beklenmeyen faiz artışları payların net bugüne indirgenmiş pahalarını düşürerek mali panik yaratabilir.
Çin konut – inşaat pazarında çöküş/panik (Olasılık: Yüksek): Evergrande temerrütü tüm dala yayılabilir. Çin’in kendine has, konut-arazi geliştirme-finansman şirketleri birbiri akabinde iflasa sürüklenebilir. Geçen hafta başlayıp hala süren Çin özel dal tahvillerindeki panik bu senaryoyu epey şimdiki kıldı. Ek olarak, yalnız Çin değil, Türkiye ve bir dizi Gelişmiş Ülkede konut meblağları spekülatif ölçüde kıymetli. Çin, Evergrand ve benzerilerini “çit içine almazsa” tüm konut şirketleri ve ipotek senetlerine yayılan bir küresel bulaşma ve mali salgın nazaranbiliriz.
Sıkılaşan finansal şartlar ve borç darboğazı (Olasılık: Yüksek): EIU ABD önderliğinde Merkez Bankaları’nın istenmedik biçimde erken faiz artırımlarına zorlanması riskini ciddiye alıyor. Bu durumda, fazlaca borçlu ülke ve şirketler borç ve faiz ödemede zorlanacak. Biroldukça devlet Hazinesi hayli vakitsiz kemer sıkmaya gidebilir. Bu durumda, küresel büyüme yanında, kamuya iş yapan yahut KİT niteliğindeki şirketler de temerrüt külfetine girebilir.
Yeni Covid-19 varyantları (Olasılık: Orta): Çok bilinen bir risk bu, lakin kimsenin umurunda değil ya! Covid-19’a karşı hap çeşidi ilaçların gelişmesi ve en azından Gelişmiş Ülkelerde Blitzkrieg şekli aşılama kampanyaları ile Covid-19 süreksiz olarak yavaşlatıldı. 2022 iktisat ve piyasa varsayımları büyük ölçüde Covid-19’dan kaynaklanan toplumsal ve ekonomik badirelerin sona ereceği var iseyımı üzerine konseyi. Ya sonlanmazsa? Bugün süreksiz dediğimiz tedarik zinciri darboğazları, bütçe açıkları ve küresel arz-talep dengesizliği kalıcı hale gelir.
Geniş kapsamlı toplumsal huzursuzluk/gösteriler (Olasılık: Çok yüksek) EIU, Türkiye özelinde de beni en kaygılandıran kış riski olarak yoksulluktan kaynaklanan toplu hareketleri gösterdi.
Birfazlaca demokratik ülkede, hatta toplumsal hareketlerin yeşermesine imkan verilmeyen otoriter rejimlerde dahi pandeminin getirdiği gerçek gelir kaybı ve kısıtlamalardan duyulan rahatsızlık toplu şovları tetikleyebilir. Daha evvel de pandemi kaynaklı badireleri protesto için sokağa dökülen ve pandeminin bu kış yeni tepe yapacağı bütün ülkeler tehdit altında.
Çin-Tayvan çatışması (Olasılık: Düşük): Yıl boyunca Çin’in Tayvan’ı taciz eden atılımları manşet oldu. Biroldukca uzman ve ABD istihbarat servisleri Çin’in 5-10 yıl ortasında Tayvan’ı ilhak etmeye girişeceğini öngörüyor. Biden Tayvan’ı askeri ataklara karşı koruyacağı taahhütünü verdi. FÖŞ der ki, Çin’in öngörülebilir vadede Tayvan’a topyekün saldırısı fazlaca düşük mümkünlük, lakin iki duruma dikkat. Birincinin, Çin’de tüm inşaat-emlak şirketlerine yayılacak bir konut-mali kriz. Xi Jinping halkın dayanağını bir daha kazanmak için Tayvan’ı mazeret olarak kullanabilir. İkincisi, ABD’de Demokrat-Cumhuriyetçi gerginliğinin Trump’ın son günlerinde gözlediğimiz çeşitten şiddet içeren toplu çatışmalara dönüşmesi.
AB-Çin münasebetlerinde bozulma (Olasılık: orta): Çin’de Uygurlar’a yapılan eziyete misilleme olarak AB’nin yaptırım uygulaması, Bejing’in de tıpkı tonda yanıtı, bağlantılarda bozulma riski yarattı. AB, Çin’i baskılamak için ABD’yle ittifakı güçlendirmek isteyebilir. Ek olarak Litvanya, AB Komisyonu’na Çin’in ekonomik şantajından şikayetçi oldu. AB ortasında Çin’le hür ticaret tipi bir mutabakat yapılıp yapılmaması gürültülü bir tartışmanın konusu. AB içine kapalı ürkek bir “Eski Güç” mü olmak niyetinde, yoksa ABD’nin yanında küresel kural koyucu rolünü üstlenecek mi sorusuna karşılık vermek zorunda.
Aşırı/alışılmamış iklim felaketleri (Olasılık: Düşük): EIU bu bahiste iklim değişikliği öngörü modellerinin en temel var iseyımlarından birini öne çıkarıyor: Yerküre ısınacak, ancak yanında çok soğuk-sıcak dalgaları, seller tipi doğal felaketlerin de boyut ve frekansı yükselecek. Örneğin, 2022 yazında da İspanya, Yunanistan ve Türkiye’yi kasıp kavuran orman yangınları yenidenlarsa, ne olur? Turizm geliri projeksiyonları yatar, cari açık beklentinin üstünde gerçekleşir. Kasım’a girdik, Türkiye hala kuraklığın pençesinde, bu ortada.
Siber-savaş (Olasılık: Orta): Yeni bir dünya savaşı insanlığın sonu olabilir. Rakip devletler artık yarı-savaş rejimi oluşturarak, rakiplerini yıkmaya çalışıyor. Dezenformasyon kampanyaları, rejim karşılarına maddi takviye, ticaret savaşları ve yüksek teknoloji eserleri ihracat yasaklarını aslına bakarsan yıl boyunca yaşadık. EIU ise bir ülkenin elektrik dağıtım ağını kitleyecek tipten siber-saldırılardan bahsediyor. Bu teknoloji artık var. Hatta, biroldukça hacking çetesi çeşitli kamusal data tabanlarını kitleyerek kripto para cinsinden fidye istiyor.
Perşembe akşamı vereceğim fiyatsız seminere davetlisiniz. İştirak için kayıt linki burada: https://lp.integralyatirim.com.tr/jdsdBnrtz2