2020’den bu yana insanlık “Covid-19? Neymiş ya o? Bir kaç güne kadar geçer” diye kendini kandırdı. Covid-19 bitmedi, zira insanlık davranışlarını değiştirmedi. Bir kısım, çeşitli komplo kuramlarının tesiri altında aşılanmayı reddederken, büyük bir azınlık da “Covid-19’a inat” çılgın partilerde Salsa ve Lambada yaptı. Ve Noel Baba çuvalında Omicron‘u getirdi.
Sıhhat uzmanları çabucak hemen Omicron’un öldürücülüğü konusunda kesin karara varmadı. Kâfi datanın toplanması en az bir ay sürecek. Ama, “sıfır nokta” Güney Afrika Cumhuriyeti’nde günlük hadise ve haftalık hastaneye yatma sayılarının süratle yükseldiğini gözlüyoruz. Farma şirketleri de hem-fikir değil. Moderna “aşılar yetersiz kalabilir” diyor, Pfizer-Biontech “Hiç korkmayın, bir kaç ay ortasında yeni varyanta muhafaza sağlayan aşıyı eczanelere veririz diyor. Bağımsız sıhhat uzmanları her aşının sıfırdan başlayıp güvenlik ve yararlılık testini geçmeden sıhhat otoritelerinden onay alamayacağını hatırlatıyor Pfizer-Biontech’e.
Bakın, bu zıt ve beyne buharlı ütü haber akımı insanlığı yoruyor, çaresizliği ve kararsızlığa sürüklüyor: Kışı Omicron’la geçirecek olmanın en kıymetli tesiri depresyon, boşanma ve husus bağımlılığı hadiselerinin yükselmesi olacak.
Omicron aşılara dirençli olmasa da, iktisada ziyan vereceği aşikar, zira
Size daha da kötüsünü anlatayım, hazır olun: Bu, yüzyılda bir görülen bir pandemi değil. Uzmanlara göre en geç 10 yıl ortasında yeni bir küresel felaketle karşılaşacağız. Adaylar: antibiyotiğe dirençli bakterilerden vefatlar, MERS, Nepah virüsü. WEF’a katılan fazlacauluslu şirketler şimdiden 5 yıllık planlarına pandemi senaryolarını da eklediler.
Dünya tarihine baktığımızda, Avrupa’da Kara Veba, matbaanın keşfi, dünya savaşları, 2 büyük depresyon/finansal kriz ve İspanyol Gribi pandemisi ardından fazlaca esaslı toplumsal ve ekonomik evrimler tespit ettik. Önümüzdeki 1-1.5 yıllık mühlet zarfında insan davranışlarında, yukarda saydığım felaketlere misal, kalıcı ve esaslı davranış değişiklikleri bekliyorum.
Nasıl davranış değişiklikleri? Bir Integral Yatırım seminerinde çıkarımlarımı şöyleki özetledim:
—Çocuk yapmak isteyecek miyiz? Doğurganlık azalacak, dünya nüfusu projeksiyonlardan daha yavaş büyüyecek: Yaşlı nüfusun artması ile toplumsal güvenlik sistemlerinin yükü çoğalacak. Kreş, bebe gereçleri, eğitim talebi yavaşlayacak. Alzheimer, diz-kalça protezleri üzere geriatri alanında epeyce talebi olan tıbbi branşlarda gözlerimize inanamayacağımız bir inovasyon dalgasına şahit olacağız.
–Devlet ve kanaat başkanları ile aramızdaki itimat münasebeti büyük gerilim ortasında. Artık kime güveneceğiz? Devlete ve otoriteye tapmanın yerini bilime hürmet alabilir. Kapitalizm, topluma tutunabilmek için vatandaşlık geliri ve daha yüksek oranlarda servet ve gelir vergisi toplamaya razı olacak. Hastalık, insanlığı zarurî olarak daha eşitlikçi bir geleceğe itecek.
–Aile ve dostlarımızla bağlarımızı uzaktan sürdürebilecek miyiz? Hayır, üstelik Zoom da yetmez. Toplumsallaşmayı seven bireyler ya daha yüksek oranda salgına yakalanacak, ya da konuta kapanmaktan buhrana girecek. Sanal Realite ve Hologram teknolojisi süratle gelişecek, zira “yanında hissetmek” ve “eliyle dokunmak” en temel insan muhtaçlıkları.
–Hastalık yalnız yaşlıları değil, hasta ve bünyesi zayıf olanları da kurban seçiyor. Artık daha sağlıklı beslenip, daha fazla spor yapacağız. Spor ekipmanları, uzaktan koçluk ve organik besine talep artacak.
–Covid-19 öncesi başlayan iklim değişikliği ve etraf tahribatına hassasiyet misliyle arttı. Bilhassa genç jenerasyon, Covid-19 üzere salgınlarının temelinde ormanların yakılması, küresel ısınma, leş üzere zehir kokan kentlerde balık istifi, üst-üste yaşamak üzere makus huylar yattığını öğrendi. Devlet ve mal/hizmetlerini satın aldığı şirketlerden iklime saygılı siyasetler ve davranışlar talep edecek. Tahminen, iklim değişikliğinin bertarafı için daha yüksek vergi ve eser fiyatı ödemeyi de kabullenecek.
–Evlerimizi tahkim edeceğiz (Cocooning), gerekmedikçe işe gitmeyeceğiz. Artık meskenimiz gerçekten kalemiz. Uzun vadeli Covid-19 çeşidi kuşatmalara hazır olmalıyız. Tasarruf/harcanabilir gelir ve mesken eşyaları-eğlence harcamalarının toplamda hissesi artacak.
-Dönemsel afet niçinli işsizlik sigortası arayacağız: Herkes konuttan çalışamaz. İnsan teması gerektiren işlerde çalışanlar ve iş ortamı çabucak hemen dijital platformlara aktarılmamış olanlar, Covid-19 çeşidi doğal afetler niçiniyle işlerini kaybettiklerinde ödeme yapacak işsizlik sigortaları satın alacak. Şayet emek sınıfının çoğunluğu bu çeşit sigortayı talep olarak savunursa, halkın isteklerine paha veren ülkelerde, bu sigortayı daha ucuza kamu sunacak.
–Sinema, konser, spor şovlarına iştirakin yerini toplumsal medya alabilir. Lakin turizm ve yeme-içme kesimi ne yapacak? Düşünün, uzun yıllardır hayalini kurduğunuz o egzotik ülkeye gidip mahallî halkla kaynaştınız… Bir hafta daha sonra birisi gırtlağınızdan aşağı boru sokmaya çalışıyor. Beğenilen bir görünüm değil. Toplumun gitgide artan bir kısmı turizmini konuta yakın yörelere taşıyacak. Restoran, kafe, büfelerde önemli bir konsolidasyon gözleyeceğiz. Bu kesimle yok olmayacaklar, hatta daralmayacaklar. Artık kare-kodlu menü sunup, garson yerine moto-kurye tutup, konutlarında özel partilerde eğlenen insanlara “catering” hizmeti sunacaklar.
Omicron’a kadar insanlık değişmemek, zar-zor yakaladığı ferdi ve toplumsal dengeyi korumak için zalimce, aptalca gayret gösterdi. Ancak, değişmeyenler Darvin’in Evrim Teorisi’nin kurbanları oldu ve olacak.
FÖŞ
Websitemi ziyaret edin, çabucak her gün bir yenileme var. İşte en taze örnek..
İngilzişce YouTube kanalımız Real Turkey Channel 27.800 aboney ujlşatı. Son görüntümüze bir göz atın
Sıhhat uzmanları çabucak hemen Omicron’un öldürücülüğü konusunda kesin karara varmadı. Kâfi datanın toplanması en az bir ay sürecek. Ama, “sıfır nokta” Güney Afrika Cumhuriyeti’nde günlük hadise ve haftalık hastaneye yatma sayılarının süratle yükseldiğini gözlüyoruz. Farma şirketleri de hem-fikir değil. Moderna “aşılar yetersiz kalabilir” diyor, Pfizer-Biontech “Hiç korkmayın, bir kaç ay ortasında yeni varyanta muhafaza sağlayan aşıyı eczanelere veririz diyor. Bağımsız sıhhat uzmanları her aşının sıfırdan başlayıp güvenlik ve yararlılık testini geçmeden sıhhat otoritelerinden onay alamayacağını hatırlatıyor Pfizer-Biontech’e.
Bakın, bu zıt ve beyne buharlı ütü haber akımı insanlığı yoruyor, çaresizliği ve kararsızlığa sürüklüyor: Kışı Omicron’la geçirecek olmanın en kıymetli tesiri depresyon, boşanma ve husus bağımlılığı hadiselerinin yükselmesi olacak.
Omicron aşılara dirençli olmasa da, iktisada ziyan vereceği aşikar, zira
- Gelişmekte Olan Ülkelerde aşılanma oranı fazlaca düşük
- Her ülkede %15-25 içinde aşı aykırısı var.
- Çin’in tek olayda dahi tüm kenti karantinaya alma siyaseti, tedarik zinciri aksaklıklarının en az 3 ay daha sürerek, kalıcı olumsuz tesirler üretebileceğini düşündürüyor.
Size daha da kötüsünü anlatayım, hazır olun: Bu, yüzyılda bir görülen bir pandemi değil. Uzmanlara göre en geç 10 yıl ortasında yeni bir küresel felaketle karşılaşacağız. Adaylar: antibiyotiğe dirençli bakterilerden vefatlar, MERS, Nepah virüsü. WEF’a katılan fazlacauluslu şirketler şimdiden 5 yıllık planlarına pandemi senaryolarını da eklediler.
Dünya tarihine baktığımızda, Avrupa’da Kara Veba, matbaanın keşfi, dünya savaşları, 2 büyük depresyon/finansal kriz ve İspanyol Gribi pandemisi ardından fazlaca esaslı toplumsal ve ekonomik evrimler tespit ettik. Önümüzdeki 1-1.5 yıllık mühlet zarfında insan davranışlarında, yukarda saydığım felaketlere misal, kalıcı ve esaslı davranış değişiklikleri bekliyorum.
Nasıl davranış değişiklikleri? Bir Integral Yatırım seminerinde çıkarımlarımı şöyleki özetledim:
—Çocuk yapmak isteyecek miyiz? Doğurganlık azalacak, dünya nüfusu projeksiyonlardan daha yavaş büyüyecek: Yaşlı nüfusun artması ile toplumsal güvenlik sistemlerinin yükü çoğalacak. Kreş, bebe gereçleri, eğitim talebi yavaşlayacak. Alzheimer, diz-kalça protezleri üzere geriatri alanında epeyce talebi olan tıbbi branşlarda gözlerimize inanamayacağımız bir inovasyon dalgasına şahit olacağız.
–Devlet ve kanaat başkanları ile aramızdaki itimat münasebeti büyük gerilim ortasında. Artık kime güveneceğiz? Devlete ve otoriteye tapmanın yerini bilime hürmet alabilir. Kapitalizm, topluma tutunabilmek için vatandaşlık geliri ve daha yüksek oranlarda servet ve gelir vergisi toplamaya razı olacak. Hastalık, insanlığı zarurî olarak daha eşitlikçi bir geleceğe itecek.
–Aile ve dostlarımızla bağlarımızı uzaktan sürdürebilecek miyiz? Hayır, üstelik Zoom da yetmez. Toplumsallaşmayı seven bireyler ya daha yüksek oranda salgına yakalanacak, ya da konuta kapanmaktan buhrana girecek. Sanal Realite ve Hologram teknolojisi süratle gelişecek, zira “yanında hissetmek” ve “eliyle dokunmak” en temel insan muhtaçlıkları.
–Hastalık yalnız yaşlıları değil, hasta ve bünyesi zayıf olanları da kurban seçiyor. Artık daha sağlıklı beslenip, daha fazla spor yapacağız. Spor ekipmanları, uzaktan koçluk ve organik besine talep artacak.
–Covid-19 öncesi başlayan iklim değişikliği ve etraf tahribatına hassasiyet misliyle arttı. Bilhassa genç jenerasyon, Covid-19 üzere salgınlarının temelinde ormanların yakılması, küresel ısınma, leş üzere zehir kokan kentlerde balık istifi, üst-üste yaşamak üzere makus huylar yattığını öğrendi. Devlet ve mal/hizmetlerini satın aldığı şirketlerden iklime saygılı siyasetler ve davranışlar talep edecek. Tahminen, iklim değişikliğinin bertarafı için daha yüksek vergi ve eser fiyatı ödemeyi de kabullenecek.
–Evlerimizi tahkim edeceğiz (Cocooning), gerekmedikçe işe gitmeyeceğiz. Artık meskenimiz gerçekten kalemiz. Uzun vadeli Covid-19 çeşidi kuşatmalara hazır olmalıyız. Tasarruf/harcanabilir gelir ve mesken eşyaları-eğlence harcamalarının toplamda hissesi artacak.
-Dönemsel afet niçinli işsizlik sigortası arayacağız: Herkes konuttan çalışamaz. İnsan teması gerektiren işlerde çalışanlar ve iş ortamı çabucak hemen dijital platformlara aktarılmamış olanlar, Covid-19 çeşidi doğal afetler niçiniyle işlerini kaybettiklerinde ödeme yapacak işsizlik sigortaları satın alacak. Şayet emek sınıfının çoğunluğu bu çeşit sigortayı talep olarak savunursa, halkın isteklerine paha veren ülkelerde, bu sigortayı daha ucuza kamu sunacak.
–Sinema, konser, spor şovlarına iştirakin yerini toplumsal medya alabilir. Lakin turizm ve yeme-içme kesimi ne yapacak? Düşünün, uzun yıllardır hayalini kurduğunuz o egzotik ülkeye gidip mahallî halkla kaynaştınız… Bir hafta daha sonra birisi gırtlağınızdan aşağı boru sokmaya çalışıyor. Beğenilen bir görünüm değil. Toplumun gitgide artan bir kısmı turizmini konuta yakın yörelere taşıyacak. Restoran, kafe, büfelerde önemli bir konsolidasyon gözleyeceğiz. Bu kesimle yok olmayacaklar, hatta daralmayacaklar. Artık kare-kodlu menü sunup, garson yerine moto-kurye tutup, konutlarında özel partilerde eğlenen insanlara “catering” hizmeti sunacaklar.
Omicron’a kadar insanlık değişmemek, zar-zor yakaladığı ferdi ve toplumsal dengeyi korumak için zalimce, aptalca gayret gösterdi. Ancak, değişmeyenler Darvin’in Evrim Teorisi’nin kurbanları oldu ve olacak.
FÖŞ
Websitemi ziyaret edin, çabucak her gün bir yenileme var. İşte en taze örnek..
İngilzişce YouTube kanalımız Real Turkey Channel 27.800 aboney ujlşatı. Son görüntümüze bir göz atın