Pandemiden daha sonraki periyoda ve bugünün enflasyon krizine baktığımızda, birçok iktisat, kendilerini 2010’ların uzun soluklu sakinliğine geri döndürmekle tehdit eden kuvvetli rüzgarlarla karşı karşıya. Lakin, hizmet ticaretini artırmaya ve yeşil yatırımları artırmaya yönelik siyasetlerle, görünüm kıymetli ölçüde aydınlanabilir.
Günümüzde ekonomik yorumlar tipik olarak enflasyon yahut sakinlik ile ilgili, bu niçinle merkez bankaları bu zorlukları denetim altına aldıktan daha sonra büyüme beklentilerini göz önünde bulundurmakta yarar var.
Durum bu biçimde olunca, büyümeye yönelik tasa verici rüzgarlar var üzere görünüyor. Gelişmiş iktisat nüfuslarının birden fazla yaşlandıkça, işgücü büyümeleri yavaşlamakta. Bunu telafi etmek için personel başına daha fazla verimlilik olması gerekecek. Lakin, fizikî sermayeye yapılan yatırımın yetersizliği, yani işgücü verimliliğinin, iş süreçlerinde yahut eserlerde değerli yenilikler olmadan süratle büyümesi muhtemel değil Başlangıçta, pandemi sırasında artan konuttan çalışmanın üretkenliği artırdığı görünse de (zamandan tasarruf ederek ve sermayenin meskende ve ofiste çoğaltılmasını önleyerek), biroldukça firma en azından bir süre için ofiste emekçi bulundurmanın kıymetini bir daha keşfediyor.
Bir öteki rüzgar, alt-orta sınıf hane halklarının pandemi boyunca ve artık de besin ve yakıt meblağları enflasyonundan büyük ölçüde zorlandığı fakir ülkelerden geliyor. Birfazlaca çocuk iki yıldan fazla bir müddetdir okulu kaçırdı ve bırakma olasılıkları yüksek. Bu da gelecekte gelir sağlama potansiyellerini ve işgücünün marifet tabanını daha geniş çapta zayıflatır. Bu ortada, globalleşmenin değişimi âlâ işler bulmalarını daha da zorlaştırmakla tehdit ediyor. Uzun vadede, bu ülkelerdeki talebin zayıflığı gelişmiş dünyaya yayılacak.
Eğer dünya yeni büyüme kaynakları bulamazsa, pandemi öncesi seküler sakinliğin rahatsızlığına geri dönecek. Lakin bu sefer durum daha da makus olabilir, zira birçok ülke ekonomiyi canlandırmak için hudutlu mali kapasiteye sahip olacak ve faiz oranları pandemi öncesi en düşük düzeylerine süratli bir biçimde geri dönmeyecek.
her neyse ki, hala öbür fırsatlar var. Mal ticareti pandemidilk evvel hudutlarına ulaşmış üzere görünse de, hizmet ticareti hala ulaşmadı. Ülkeler çeşitli gereksiz manileri kaldırmayı kabul edebilirlerse, yeni bağlantı teknolojileri biroldukça hizmetin uzaktan sunulmasına müsaade verecek.
Chicago’da meskenden çalışan bir danışman Austin, Teksas’taki bir müşteriye hitap edebiliyorsa, Bangkok, Tayland’dan bir danışman da olabilir. Evet, öteki ülkelerdeki danışmanların kaliteyi sağlamak yahut şikayetleri gidermek için Amerika Birleşik Devletleri’nde ön ofislere sahip olmaları gerekebilir. Lakin, global danışmanlık şirketleri tarafınca üstlenilebilecek toplam iş hacmi, hizmetleri hudut ötesi sunulabilirse, ekonomiyi değerli ölçüde daha düşük bir maliyetle büyüyecek.
Benzer biçimde, teletıp yalnızca psikoterapi ve radyolojide değil, bununla birlikte rutin tıbbi teşhislerde de (kimi vakit lokal ekipman yahut hemşire pratisyen tabip tarafınca desteklenen) giderek daha uygulanabilir hale geldi. bir daha, global kuruluşlar (mesela, global bir Cleveland Kliniği), Hindistan’daki bir pratisyen tabibin Detroit’teki hastalar için rutin tıbbi muayeneler yapmasına müsaade vererek bilgi ve prestij pürüzlerini azaltmaya yardımcı olabilir – gerektiğinde onları Detroit’teki uzmanlara yönlendirebilir.
Bu cins hizmet ticaretinin önündeki en büyük pürüzler teknolojik değil, yapay. Anlaşılır bir biçimde, gelişmiş ekonomilerdeki yetkililer, Hindistan’daki pratisyen tabiplerin uygun sertifikasyon olmadan tıbbi hizmetler sunmalarına müsaade vermemekte. Lakin sorun, birden fazla ülkenin sertifikasyon prosedürlerinin gereksiz yere hantal olması. Ya dünya, pratisyen doktorlar tarafınca yapılan çalışmalar için ortak bir sertifikasyon süreci üzerinde anlaşabilseydi? Olağandışı rahatsızlıkları olan bir ülke, orada pratik yapmak isteyenler için imtihana bir ek olarak başvurabilir, lakin sırf katiyen gerekliyse.
İkinci bir sorun, ulusal sıhhat sigortası programlarının tipik olarak ülke haricinden gelen hizmetler için ödeme yapmaması. Lakin, sertifikasyon zorluğu karşılandıysa, ortaya çıkacak maliyet tasarrufları göz önüne alındığında, yapmamaları için yeterli bir niye yok.
Üçüncü bir mani ise data ve saklılık. hiç bir hasta, dataların saklı tutulacağından ve berbata kullanımdan korunacağından emin olamıyorsa, şahsi ayrıntılarını yahut test sonuçlarını paylaşmaya istekli olmayacaktır. Jeopolitik tansiyon ve ekonomik şantaj çağında, bu şartların yerine getirilmesi yalnızca hizmet sağlayıcının taahhüdünü değil, bununla birlikte sağlayıcının hükümetinden hasta kapalılığını ihlal etmeyeceğine dair garantiler gerektirir. kuvvetli kapalılık maddeleri çıkarabilen demokrasiler (kendi hükümetlerinin ne kadar bilgi gorebileceğine dair sınırlamalar dahil), bu ticaretten yararlanmak için hükümet üzerinde epey az denetimin olduğu otokrasilerden daha düzgün konumlandırılacaktır.
Ancak, varlıklı ülkelerdeki hizmet sağlayıcıların, uzaktan rekabet etmenin zorluğuyla birlikte, onlara yüksek fiyatlar sağlayan pürüzleri kaldırmaya direnmeleri olası değil mi? Muhtemelen, lakin rutin olmayan hizmetleri için hala değerli bir iç talep olacak. Ayrıyeten, mahzurlar öbür bir yerde düşürülürse, uzmanlaşmış yüksek katma bedelli hizmetlerle fazlaca daha büyük pazarlara hizmet edebilecekler. Bu niçinle, geniş bir küme ülke içinde hizmet ticaretinin önündeki pürüzlerin azaltılmasına yönelik bir muahede, ikili mutabakatlardan daha büyük bir muvaffakiyet bahtına sahip olacak.
Dahası, global rekabetin yükünü taşıyan imalat emekçileri de dahil olmak üzere gelişmiş ekonomilerdeki öteki birfazlaca kişi, daha ucuz temel hizmetlerden yararlanacak. Hem ülkeler ortasında birebir vakitte ülkeler içinde ekonomik eşitsizlik azaldıkça, global talep de güçlenmeli şu durumda.
Büyüme için bir başka potansiyel kaynak “yeşil” yatırımlarda yatıyor. Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı Avrupa için pak güç geçişini zorlaştırmış olsa da, dünyanın emisyon yüklü sermayesinin birçoklarının hala değiştirilmesi gerekiyor ve bu yatırımlar global iktisadın süratli bir biçimde büyümesine yardımcı olabilir.
Geçişe yardımcı olmak için, her ülkenin yatırım kredileri, emisyon düzenlemeleri, kapital ve ticaret sistemleri yahut karbon vergileri üzere işletmeler ve tüketiciler için mantıklı teşvikler oluşturması gerekecek. Hükümetlerin ayrıyeten, düşük emisyonlu ülkelerde (tipik olarak daha yoksul ve daha savunmasız olan) güç geçişini finanse etmeye yardımcı olabilmeleri için yüksek emisyonlu ülkelere (tipik olarak daha yoksul ve daha savunmasız olan) sorumluluk tahsis etmek için bir sistem üzerinde muahedeye varmaları gerekecek.
Pandemi daha sonrası, enflasyon daha sonrası ekonomik görünüm büsbütün kıyamet ve kasvetli değil. Lakin yapay manileri ortadan kaldırmak ve mevcut teknolojilerden yararlanmak için fazlaca fazla çalışma yapılması gerekiyor.
Project Syndicate- RAGHURAM G. RAJAN
Günümüzde ekonomik yorumlar tipik olarak enflasyon yahut sakinlik ile ilgili, bu niçinle merkez bankaları bu zorlukları denetim altına aldıktan daha sonra büyüme beklentilerini göz önünde bulundurmakta yarar var.
Durum bu biçimde olunca, büyümeye yönelik tasa verici rüzgarlar var üzere görünüyor. Gelişmiş iktisat nüfuslarının birden fazla yaşlandıkça, işgücü büyümeleri yavaşlamakta. Bunu telafi etmek için personel başına daha fazla verimlilik olması gerekecek. Lakin, fizikî sermayeye yapılan yatırımın yetersizliği, yani işgücü verimliliğinin, iş süreçlerinde yahut eserlerde değerli yenilikler olmadan süratle büyümesi muhtemel değil Başlangıçta, pandemi sırasında artan konuttan çalışmanın üretkenliği artırdığı görünse de (zamandan tasarruf ederek ve sermayenin meskende ve ofiste çoğaltılmasını önleyerek), biroldukça firma en azından bir süre için ofiste emekçi bulundurmanın kıymetini bir daha keşfediyor.
Bir öteki rüzgar, alt-orta sınıf hane halklarının pandemi boyunca ve artık de besin ve yakıt meblağları enflasyonundan büyük ölçüde zorlandığı fakir ülkelerden geliyor. Birfazlaca çocuk iki yıldan fazla bir müddetdir okulu kaçırdı ve bırakma olasılıkları yüksek. Bu da gelecekte gelir sağlama potansiyellerini ve işgücünün marifet tabanını daha geniş çapta zayıflatır. Bu ortada, globalleşmenin değişimi âlâ işler bulmalarını daha da zorlaştırmakla tehdit ediyor. Uzun vadede, bu ülkelerdeki talebin zayıflığı gelişmiş dünyaya yayılacak.
Eğer dünya yeni büyüme kaynakları bulamazsa, pandemi öncesi seküler sakinliğin rahatsızlığına geri dönecek. Lakin bu sefer durum daha da makus olabilir, zira birçok ülke ekonomiyi canlandırmak için hudutlu mali kapasiteye sahip olacak ve faiz oranları pandemi öncesi en düşük düzeylerine süratli bir biçimde geri dönmeyecek.
her neyse ki, hala öbür fırsatlar var. Mal ticareti pandemidilk evvel hudutlarına ulaşmış üzere görünse de, hizmet ticareti hala ulaşmadı. Ülkeler çeşitli gereksiz manileri kaldırmayı kabul edebilirlerse, yeni bağlantı teknolojileri biroldukça hizmetin uzaktan sunulmasına müsaade verecek.
Chicago’da meskenden çalışan bir danışman Austin, Teksas’taki bir müşteriye hitap edebiliyorsa, Bangkok, Tayland’dan bir danışman da olabilir. Evet, öteki ülkelerdeki danışmanların kaliteyi sağlamak yahut şikayetleri gidermek için Amerika Birleşik Devletleri’nde ön ofislere sahip olmaları gerekebilir. Lakin, global danışmanlık şirketleri tarafınca üstlenilebilecek toplam iş hacmi, hizmetleri hudut ötesi sunulabilirse, ekonomiyi değerli ölçüde daha düşük bir maliyetle büyüyecek.
Benzer biçimde, teletıp yalnızca psikoterapi ve radyolojide değil, bununla birlikte rutin tıbbi teşhislerde de (kimi vakit lokal ekipman yahut hemşire pratisyen tabip tarafınca desteklenen) giderek daha uygulanabilir hale geldi. bir daha, global kuruluşlar (mesela, global bir Cleveland Kliniği), Hindistan’daki bir pratisyen tabibin Detroit’teki hastalar için rutin tıbbi muayeneler yapmasına müsaade vererek bilgi ve prestij pürüzlerini azaltmaya yardımcı olabilir – gerektiğinde onları Detroit’teki uzmanlara yönlendirebilir.
Bu cins hizmet ticaretinin önündeki en büyük pürüzler teknolojik değil, yapay. Anlaşılır bir biçimde, gelişmiş ekonomilerdeki yetkililer, Hindistan’daki pratisyen tabiplerin uygun sertifikasyon olmadan tıbbi hizmetler sunmalarına müsaade vermemekte. Lakin sorun, birden fazla ülkenin sertifikasyon prosedürlerinin gereksiz yere hantal olması. Ya dünya, pratisyen doktorlar tarafınca yapılan çalışmalar için ortak bir sertifikasyon süreci üzerinde anlaşabilseydi? Olağandışı rahatsızlıkları olan bir ülke, orada pratik yapmak isteyenler için imtihana bir ek olarak başvurabilir, lakin sırf katiyen gerekliyse.
İkinci bir sorun, ulusal sıhhat sigortası programlarının tipik olarak ülke haricinden gelen hizmetler için ödeme yapmaması. Lakin, sertifikasyon zorluğu karşılandıysa, ortaya çıkacak maliyet tasarrufları göz önüne alındığında, yapmamaları için yeterli bir niye yok.
Üçüncü bir mani ise data ve saklılık. hiç bir hasta, dataların saklı tutulacağından ve berbata kullanımdan korunacağından emin olamıyorsa, şahsi ayrıntılarını yahut test sonuçlarını paylaşmaya istekli olmayacaktır. Jeopolitik tansiyon ve ekonomik şantaj çağında, bu şartların yerine getirilmesi yalnızca hizmet sağlayıcının taahhüdünü değil, bununla birlikte sağlayıcının hükümetinden hasta kapalılığını ihlal etmeyeceğine dair garantiler gerektirir. kuvvetli kapalılık maddeleri çıkarabilen demokrasiler (kendi hükümetlerinin ne kadar bilgi gorebileceğine dair sınırlamalar dahil), bu ticaretten yararlanmak için hükümet üzerinde epey az denetimin olduğu otokrasilerden daha düzgün konumlandırılacaktır.
Ancak, varlıklı ülkelerdeki hizmet sağlayıcıların, uzaktan rekabet etmenin zorluğuyla birlikte, onlara yüksek fiyatlar sağlayan pürüzleri kaldırmaya direnmeleri olası değil mi? Muhtemelen, lakin rutin olmayan hizmetleri için hala değerli bir iç talep olacak. Ayrıyeten, mahzurlar öbür bir yerde düşürülürse, uzmanlaşmış yüksek katma bedelli hizmetlerle fazlaca daha büyük pazarlara hizmet edebilecekler. Bu niçinle, geniş bir küme ülke içinde hizmet ticaretinin önündeki pürüzlerin azaltılmasına yönelik bir muahede, ikili mutabakatlardan daha büyük bir muvaffakiyet bahtına sahip olacak.
Dahası, global rekabetin yükünü taşıyan imalat emekçileri de dahil olmak üzere gelişmiş ekonomilerdeki öteki birfazlaca kişi, daha ucuz temel hizmetlerden yararlanacak. Hem ülkeler ortasında birebir vakitte ülkeler içinde ekonomik eşitsizlik azaldıkça, global talep de güçlenmeli şu durumda.
Büyüme için bir başka potansiyel kaynak “yeşil” yatırımlarda yatıyor. Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı Avrupa için pak güç geçişini zorlaştırmış olsa da, dünyanın emisyon yüklü sermayesinin birçoklarının hala değiştirilmesi gerekiyor ve bu yatırımlar global iktisadın süratli bir biçimde büyümesine yardımcı olabilir.
Geçişe yardımcı olmak için, her ülkenin yatırım kredileri, emisyon düzenlemeleri, kapital ve ticaret sistemleri yahut karbon vergileri üzere işletmeler ve tüketiciler için mantıklı teşvikler oluşturması gerekecek. Hükümetlerin ayrıyeten, düşük emisyonlu ülkelerde (tipik olarak daha yoksul ve daha savunmasız olan) güç geçişini finanse etmeye yardımcı olabilmeleri için yüksek emisyonlu ülkelere (tipik olarak daha yoksul ve daha savunmasız olan) sorumluluk tahsis etmek için bir sistem üzerinde muahedeye varmaları gerekecek.
Pandemi daha sonrası, enflasyon daha sonrası ekonomik görünüm büsbütün kıyamet ve kasvetli değil. Lakin yapay manileri ortadan kaldırmak ve mevcut teknolojilerden yararlanmak için fazlaca fazla çalışma yapılması gerekiyor.
Project Syndicate- RAGHURAM G. RAJAN