Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyükelçi Tanju Bilgiç, Çin Halk Cumhuriyeti’nin Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki insan hakları durumuna ait olarak BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği tarafınca yayımlanan rapor hakkındaki soruyu cevapladı. Bilgiç, husus hakkında yaptığı yazılı açıklamada şu sözlere yer verdi:
“BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliğinin Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki duruma dair ahiren yayımlanan raporu, bölgede yaşayan Uygur Türkleri ve öteki Müslüman azınlıklara ait ülkemiz ve memleketler arası kamuoyunda lisana getirilen telaşları teyit eder niteliktedir. Bu bakımdan raporun içerdiği tespit ve değerlendirmelerin dikkate alınması değer taşımaktadır. Uygur Türkleri’nin refah ve huzur ortasında yaşamalarına, temel hak ve özgürlüklerinin korunmasına ait beklenti ve hassasiyetlerimiz gerek Çin Halk Cumhuriyeti makamlarıyla ikili seviyedeki temaslarımızda, gerek Birleşmiş Milletler başta olmak üzere memleketler arası platformlarda vurgulanmaktadır. Hakikaten Çin Halk Cumhuriyeti’nin daveti üzerine ülkemizden bir heyetin ve ayrıyeten Pekin Büyükelçimizin Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ni ziyaretleri bir müddetdir gündemdedir. Ziyaretlerin manalı, kapsamlı ve manisiz olarak yapılmasına yönelik beklentilerimiz karşılandığı takdirde kelam konusu ziyaretler gerçekleştirilebilecektir.”
BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliğinin Uygur Türkleri’ne dair raporu
Yüksek Komiserliğin, 10 Aralık 2021’de haftalar ortasında açıklayacağını duyurduğu rapor 8 aydan uzun bir süre daha sonra, Yüksek Komiser Michelle Bachelet’in bakılırsav mühletinin bitimine dakikalar kala açıklanmıştı.
Sincan’da yaşayan şahıslarla yapılan mülakatların da yer aldığı 48 sayfalık raporda, keyfi gözaltına alınmalar, terör ve aşırıcılıkla gayret ismi altında önemli insan hakları ihlalleri, bir daha eğitim kamplarında tutulanlara yönelik telaş verici azap, makûs muamele ve zarurî tıbbi tedavi üzere uygulamalara ait sağlam raporlar bulunduğu belirtilmişti.
Raporda, hak ihlallerinin dayandırıldığı terörle uğraş kanunlarının problemli olduğu ve yetkililere geniş yetkiler tanıdığı sözleri yer almıştı.
Çin hükümetine yönelik davetlerin da bulunduğu raporda, “bir daha eğitim kampları, cezaevleri ve gibisi tutukluluk merkezlerinde keyfi tutulanların derhal hür bırakılması”, “Sincan’da aile mensuplarının haber alamadığı şahısların nerede olduğuna dair bilgi verilmesi”, “terörle uğraş, ulusal güvenlik ve azınlık haklarına dair maddeleri gözden geçirecek çalışma planı oluşturulması”, “bir daha eğitim kamplarındaki hak ihlallerinin acilen araştırılması” ve “bölgedeki cami, tapınak ve mezarlıkların yıkıldığına dair tezlere somut datalar sunularak açıklık getirilmesi” üzere tabirlere yer verilmişti.
“BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliğinin Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki duruma dair ahiren yayımlanan raporu, bölgede yaşayan Uygur Türkleri ve öteki Müslüman azınlıklara ait ülkemiz ve memleketler arası kamuoyunda lisana getirilen telaşları teyit eder niteliktedir. Bu bakımdan raporun içerdiği tespit ve değerlendirmelerin dikkate alınması değer taşımaktadır. Uygur Türkleri’nin refah ve huzur ortasında yaşamalarına, temel hak ve özgürlüklerinin korunmasına ait beklenti ve hassasiyetlerimiz gerek Çin Halk Cumhuriyeti makamlarıyla ikili seviyedeki temaslarımızda, gerek Birleşmiş Milletler başta olmak üzere memleketler arası platformlarda vurgulanmaktadır. Hakikaten Çin Halk Cumhuriyeti’nin daveti üzerine ülkemizden bir heyetin ve ayrıyeten Pekin Büyükelçimizin Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ni ziyaretleri bir müddetdir gündemdedir. Ziyaretlerin manalı, kapsamlı ve manisiz olarak yapılmasına yönelik beklentilerimiz karşılandığı takdirde kelam konusu ziyaretler gerçekleştirilebilecektir.”
BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliğinin Uygur Türkleri’ne dair raporu
Yüksek Komiserliğin, 10 Aralık 2021’de haftalar ortasında açıklayacağını duyurduğu rapor 8 aydan uzun bir süre daha sonra, Yüksek Komiser Michelle Bachelet’in bakılırsav mühletinin bitimine dakikalar kala açıklanmıştı.
Sincan’da yaşayan şahıslarla yapılan mülakatların da yer aldığı 48 sayfalık raporda, keyfi gözaltına alınmalar, terör ve aşırıcılıkla gayret ismi altında önemli insan hakları ihlalleri, bir daha eğitim kamplarında tutulanlara yönelik telaş verici azap, makûs muamele ve zarurî tıbbi tedavi üzere uygulamalara ait sağlam raporlar bulunduğu belirtilmişti.
Raporda, hak ihlallerinin dayandırıldığı terörle uğraş kanunlarının problemli olduğu ve yetkililere geniş yetkiler tanıdığı sözleri yer almıştı.
Çin hükümetine yönelik davetlerin da bulunduğu raporda, “bir daha eğitim kampları, cezaevleri ve gibisi tutukluluk merkezlerinde keyfi tutulanların derhal hür bırakılması”, “Sincan’da aile mensuplarının haber alamadığı şahısların nerede olduğuna dair bilgi verilmesi”, “terörle uğraş, ulusal güvenlik ve azınlık haklarına dair maddeleri gözden geçirecek çalışma planı oluşturulması”, “bir daha eğitim kamplarındaki hak ihlallerinin acilen araştırılması” ve “bölgedeki cami, tapınak ve mezarlıkların yıkıldığına dair tezlere somut datalar sunularak açıklık getirilmesi” üzere tabirlere yer verilmişti.