Müellif – Barani Krishnan
Investing.com – İki lider da epey cüretkar kumar oynuyor: Vladimir Putin Avrupa’nın, Rusya’dan aldığı gazı ruble olarak ödemesini isterken Joe Biden, ham petrol ve akaryakıt fiyatlarındaki yükselişi durdurmak için ülkeye kâfi ölçüde petrol sağlamayı umuyor.
Her ikisinin de ne kadar ileri gideceğini görmek enteresan olacak.
Putin’in durumunda, “ruble yoksa gaz da yok” tehdidi, kışın en yüksek ısıtma talebinin bitmiş olduği bir vakitte geliyor ve Avrupalı alıcıların, onun talebine uymak ismine ne kadar çaresiz olabileceğine dair soru işaretleri yaratıyor.
Bahar gelmiş ve yaz yaklaşmışken Moskova, bu hususta ter dökebilir.
Gaz, Kremlin’e döviz getiren büyük bir kaynak.
2021’in birinci dokuz ayında, Rus gaz üreticisi Gazprom’dan (MCX:GAZP) elde edilen en son bilgiler, Avrupa, Türkiye ve Çin’e yapılan satışlardan elde edilen gelirin, Ocak ve Eylül ayları içinde 176 milyar metreküp gaz ihracatından kaynaklı 2,5 trilyon ruble (31 milyar dolar) olduğunu gösteriyor.
Avrupa Birliği Putin’le işbirliğini reddederse – bunu yapmayacağını gösterecek kadar davranış sergiliyor aslına bakarsanız – çatışma, Avrupa’nın Moskova ile bir muahedeyi yahut uzlaşmayı düşünecek kadar derde düştüğünü hissetmesi için sonbaharın bitişiyle gelen büyük soğuklara kadar sürebilir. Bu, Kasım ayında gerçekleşebilir. Ve şayet Putin inat ederse bu, bu biçimdea kadar Avrupa’ya yedi ay boyunca gaz satılmayacağı manasına gelebilir.
bu biçimde Rusya bu gazı, 72 milyar metreküp civarında gazı stoklayabilen lokal depolama alanlarına pompalamak zorunda kalabilir. Avrupa’daki Gazprom’a ilişkin depolama alanları da 9 milyar metreküp daha gaz barındırabilir.
Gazprom, yurt içi gaz talebinin 2020’de 238 milyar metreküpten 2026’ya kadar 260 milyar metreküpe çıkmasını bekliyor ve depolarını büyütmeyi planlıyor.
Analistler, kısa vadede Avrupa gazı mevcut depoya yönlendirilirse deponun üç ila dört ay ortasında dolacağını ve gaz üretiminin bir kısmının durdurularak uzun vadeli büyümeye ziyan verebileceğini söylemiş oldu.
SEB Research analistleri, “Rusya için arzı kısıtlama sonucu, kendi topuğuna sıkmak üzere olacak.” dedi.
Reuters’in bildirdiğine göre AB’nin, gaz arzındaki kesintileri önlemek ve bunlara müdahale etmek için alınacak tedbirleri kapsayan kuralları da var.
Yönetmelik, üç kriz evresi tanımlıyor: erken ihtar, ikaz ve acil durum. AB ülkelerinin, bir arz kesintisinin üç kriz etabındaki tesirini nasıl yöneteceklerine dair planları olması gerekiyor.
Acil bir durumda Avrupa hükümetleri, sadece, hanelere ve temel hizmetler sunan müşterilere tedarik sağlarken piyasaya dayalı tedbirler yetersiz kaldığında müdahale edebilir. Her ülkenin planı, endüstriyel gaz tüketicileri de dahil olmak üzere kuruluşların her kriz kademesi için sorumluluklarını tanımlamalı, acil bir durumda kullanılmak üzere gaz sağlamak için yapılacakları sıralamalıdır ve ülkelerin nasıl işbirliği yapacaklarına dair bir plan olmalıdır.
AB düzenlemesi, gaz altyapısının bağlı olduğu diğer bir AB ülkesinin hanelerine ve temel toplumsal hizmetlere kâfi ölçüde gaz sağlayamayarak yardım talep etmesi durumunda üye devletlerin o ülkeyi desteklemesini koşul koşuyor.
Halihazırda dar olan global gaz pazarından daha fazlasını elde etmeye çalışmanın yanı sıra biroldukça Avrupa ülkesi daha fazla kömür kullanmak, potansiyel olarak nükleer santrallerin ömrünü uzatmak ve yenilenebilir güç üretimini artırmak zorunda kalacaklarını söylemiş oldu.
Lakin birçoğu, Avrupalı işletmelerle hanehalklarının emtia meblağlarının daha da yükselmesini göze almaya gücü yetmediği için gaz fiyatlarıyla ilgili çekişmenin yedi ay daha süreceğinden kuşku duyuyor. AB’de spot gaz piyasası şimdiden bir yıl öncesine göre %500 arttı. Rusya geçen yıl Avrupa’ya 155 milyar metreküp gaz ile blokun arzının üçte birini sağladı.
ABD’de sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ihracatçıları, Avrupa’nın arz krizinden en hayli kazananlar olurken Norveç de bundan yarar sağladı. Geçen hafta ABD, bu yıl Avrupa Birliği’ne 15 milyar metreküp LNG tedarik etmek için çalışacağını fakat bunun Rusya’nın boru sınırlarıyla Avrupa’ya gönderdiği ölçüsü tam olarak ikame edemeyeceğini söylemiş oldu.
Wood Mackenzie’nin baş analisti Kateryna Filippenko, Avrupa’da depolanan gazın, talepte azalma olmaksızın ilkbahar ve yaz için kâfi olabileceğini lakin Avrupa’nın, Ekim ayı sonuna kadar depoda sırf %10 civarında gazla önümüzdeki kışa birtakım güç tasarrufu tedbirleri olmadan girme riskini alacağını söylemiş oldu.
Başka bölgelerden daha fazla LNG çekmek için Avrupa’nın toptan gaz fiyatları, Asya’nın mukayeseli LNG fiyatından daha yüksek olmak zorunda kalacak. Artan gaz meblağları tüketicilere ve sanayilere aslına bakarsan ziyan veriyor ve hükümetler onlara siper olmak için alınan tedbirlere milyarlarca euro harcadı.
Güçten sorumlu Avrupa Komitesi üyesi olan Kadri Simson, geçen ay AB milletvekillerine yaptığı açıklamada “Gazprom ile uzun vadeli mukaveleler imzalayan şirketlerin, LNG piyasasında bizim ödememiz gerekenden çok daha düşük fiyatlarla gaz aldıklarının farkında olmalıyız. ötürüsıyla güç tutarlarımıza tesiri olacaktır.” dedi.
Son olarak Ukrayna işgalinin birinci iki haftasında özgür düşüşte olan ruble, yatırımcıların Rus iktisadıyla ilgili iyimserliğinden hayli, Moskova merkez bankasının rubleyi yine canlandırmak için yaptığı olağanüstü gayretler niçiniyle taban buldu. Bunun için atılan adımlar içinde ticari bankaların müşterilere dolar satmasının yasaklanması, Rus aracı firmaların yabancı müşterilerin menkul değer satmasına müsaade vermelerinin önlenmesi ve Rusların banka hesaplarından çekebileceği dolar ölçüsünün sonlandırılması yer alıyor.
Merkez bankasının gayretlerinin yanı sıra Moskova, petrol ve gaz ihracatından da istikrarlı bir biçimde kazanıyor. Bunun bir sebebi, olağan olarak, Avrupa’nın Rus gücüne bağımlılığı göz önüne alındığında yaptırımların, Rusya’nın güç satışlarına ziyan verecek biçimde düşünülmemiş olması. Şu anda Rusya’dan petrol ve gaz almayanlar, bunu ya Ukrayna’ya sempati duyduğundan ya da siyasi tesirlerinden korktuğundan kendi iradesiyle yapıyor. Hindistan bu mevzuda dikkate bedel bir istisna.
ABD ve AB, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşını finanse etmemesi için nakitsiz bırakmanın tek yolunun, Moskova’ya yönelik mevcut yaptırımlarında ufak ayaralr yapmak ve yeni, daha tesirli yaptırımlar bulmak olduğunu biliyor. ABD Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo, prensipte Beyaz Saray ve müttefiklerinin, Rusya’nın savaşı sürdürmek için muhtaçlık duyduğu askeri teçhizatı satın almasını engellemesi gerektiğini söylemiş oldu.
ABD’ye bakarsak Biden, farklı bir biçimde, Rusya’ya yönelik yaptırımları artırma konusunda rakip Cumhuriyetçi milletvekilleri içinde dayanak buldu. Lakin lider, bu takviyesi benimseme konusunda biraz tereddütlü zira rakiplerinin Kasım’da yapılacak orta seçimler öncesinde onu siyasi çukurun daha da tabanına itmek için hileli davranıp davranmadığını düşünüyor.
Petrol cephesinde; Perşembe günü yaptığı açıklamada Biden, global arz sıkışıklığını hafifçeletmek için idaresinin, önümüzdeki altı ay boyunca ABD’nin Stratejik Petrol Rezervi’nden (SPR) günlük 1,0 milyon varillik rekor düzeyde petrol kullanacağını duyurdu. Liderin buradaki en büyük sorunu hâlâ OPEC+ olabilir.
Suudi denetiminde olan ve Rusya’nın yönlendirdiği OPEC+, gerekli her varilin mevcut olduğu bir durumda petrol piyasasının gereğince tedarik edilmesine müsaade verme niyetinde değil; bu, ham petrolün 100 yerine 50 dolar olarak fiyatlandırılması ile sonuçlanabilecek var iseyımsal bir durum. var iseyımsal diyorum zira OPEC+ istese bile, Batı’nın Rusya’ya uyguladığı yaptırımların açtığı günlük 3 milyon varillik boşluğu aslına bakarsanız dolduramaz.
Güç dalındaki analistler, ABD Rus petrolüne yönelik yasağını sürdürürken öbür birfazlaca ülkenin, Ukrayna’daki kelamda askeri operasyonu niçiniyle Moskova’ya uyguladığı yaptırımlar yüzünden Rusya ile iş yapmaktan kaçındığı için arz krizinin önümüzdeki aylarda kötüleşeceği konusunda ihtarda bulunuyor.
Bu çeşit ikazlara karşın Perşembe günü OPEC+, Mayıs ayından itibaren günde 432.000 varillik mütevazı bir üretim artışı yapmaya karar verdi. Bu, piyasa analistlerinin yaklaşık 5 milyon varile muhtaçlık duyduğunu söylemiş olduği bir pazarda günlük 400.000 varil ile kümenin her vakit uyguladığı aylık artış planının fazlaca az üzerinde bir ölçü.
OPEC+ Perşembe günü yaptığı açıklamada petrol fiyatlarındaki son oynaklığın, “temel göstergelerden değil, devam eden jeopolitik gelişmelerden” kaynaklandığını söyleyerek açıkça Ukrayna’daki savaşa atıfta bulundu. Brent, Rusya’ya uygulanan yaptırımların akabinde yaklaşık 140 dolar ile 14 yılın en yüksek düzeylerine ulaştı ve geçtiğimiz ay büyük ölçüde 100 doların üzerinde seyretti.
Biden idaresinde, Milletlerarası Güç Bağları Özel Elçisi Amos Hochstein, SPR’den çekilecek 180 milyon varil petrolün, daha fazlası için yalnızca bir başlangıç olduğunu söylemiş oldu.
Lakin güç piyasası analistleri planın başarılı olup olmayacağına kuşkuyla yaklaşıyor.
OANDA’dan Ed Moya, “Önümüzdeki altı ay boyunca SPR’den günde 1 milyon varil petrol çekileceğine ait duyurudan kaynaklı ani satışlar, petrol fiyatları üzerinde kalıcı bir tesire sahip olmayacak, bu niçinle jeopolitik riskler artmaya devam ederse petrol, bu hafta yaşadığı kayıpların birçoklarını toparlayacak.” dedi.
Biden Çin, Japonya, Hindistan, Güney Kore ve İngiltere üzere öbür ülkelerle koordineli olarak Kasım ayında SPR’den 50 milyon varil ve Mart ayında 30 milyon varil petrol satma buyruğu verdi.
ABD Güç Bilgilendirme Dairesine (EIA) göre 25 Mart haftası prestijiyle SPR’de 568,3 milyon varil stok vardı. Altı ayda çekilen 180 milyon varil ile rezerv, mevcut ölçüsünün üçte birine düşebilir.
Geçen yıl Biden, ödemek zorunda kalmayacakları lakin öngörülen bir süre ortasında yavaşça bir primle geri getirecekleri rezervden ödünç alınan petrolle ABD rafinerilerine petrol sağlamak için SPR’yi kullanmaya başladı. Bunu yaparak idare, açık piyasada daha az petrol süreci olacağını ve hem ham petrol tıpkı vakitte akaryakıt ve motorin üzere akaryakıt mamüllerinin meblağlarının düşeceğini umuyordu.
Son haftalarda idare, SPR’den haftalık yaklaşık 3,0 milyon varil petrol çekti. Fakat rafinerilerin yılın bu vaktinde olağandan daha fazla üretim yapmasıyla, hükümetin gösterdiği uğraşların fiyatlar üzerinde şimdiye kadar gözle görülür bir tesiri olmadı. Bu hem ham petrol birebir vakitte petrol eserleri cephelerinde fiyatlarda pek değişime yol açmayan olağanüstü yüksek bir petrol cirosu ile sonuçlandı.
Sonuç olarak dünyanın en kuvvetli erkeklerindan ikisi, koltukları ve sahip oldukları devasa kaynaklar yardımıyla piyasayı kendi istedikleri üzere yönlendirmeye kararlı. Tarih, yaptıklarının ne kadar başarılı olduğunu gösterecek.
Petrol: Haftalık Kapanış meblağları & WTI Teknik Tahlil
Seans içerisinde 102,37 dolar ile en düşük seviyeyi gördükten daha sonra Brent 36 sent düşüşle 104,35 dolar oldu. Brent bu hafta şimdiye kadar %13 düşüşle 2020 Nisan ayından bu yana gördüğü en büyük haftalık kaybı yaşadı. Perşembe günü Brent, birinci çeyreği %39 artışla bitirdi.
WTI 100 doların altına indi. 97,81 dolar ile günün en düşük düzeyine inen WTI, 0,90 dolar kayıpla 99,38 dolarda bitirdi ve yaklaşık %13 ile 2020 Nisan ayından beri en büyük haftalık düşüşünü yaşadı. Perşembe günü birinci çeyreği %33 yükselişle bitirdi.
skcharting.com’un kıdemli teknik stratejist olan Sunil Kumar Dixit, WTI’nin ana eğilimi yükselişini sürdürmesine karşın haftalık düşüş eğiliminin WTI’nın ışıltısını azalttığını söylemiş oldu.
Dixit, “Önümüzdeki hafta için WTI’nın 96,45 dolarda dayanak ve 108,45 dolarda direnç bakılırsaceğini düşünüyoruz. 101,45 dolar üzerinde istikrarlı bir hareket, alıcıları 104-106-109 dolar amaçları için etkileyebilir. Bunun kuvvetli bir biçimde tasdiklenmesi, alım düzeylerini 111,50-113 ve 117 dolara kadar bile çıkarabilir.” dedi.
Öte yandan 101,45-106 dolarlık düzeylerin reddi, satış baskısını tetikleyerek WTI’nın 98-93 dolar bölgelerine düşmesine yol açabilir.
Dixit ekledi, “Trend ortasındaki bir düzey ile WTI 92 dolar altına, daha sonra 88-80 dolara inebilir.”
Altın: Haftalık Piyasası Faaliyeti
Altın, istihdamda etkileyici olmayan aylık bir artışa karşın iktisadın pek de makûs gitmeyebileceğini düşündüren ABD işsizlik oranındaki düşüş niçiniyle Nisan ayına pek büyük bir kayıpla başladı. Bu, yatırımcıların gelecekte altın üzere inançlı limanlara daha az güvenebileceklerini gösteriyor.
Altın vadeli süreçler kontratı 25,35 dolar düşüşle 1.923,85 dolara indi. Hafta bazında %1,8 düşerek üç hafta ortasındaki en büyük ikinci haftalık kaybını yaşadı.
Altın, ekonomik ve siyasi problemlere karşı genelde korunma bakılırsavi görür. Mart ayında Comex’teki ön ay kontratı, çok yüksek enflasyon ve Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı daha sonrasında büyüyen jeopolitik tansiyonlar niçiniyle 2.070 dolara kadar çıkarak 2020 Ağustos ayında gördüğü 2.121 dolarlık doruğun yalnızca 42 dolar altında süreç gördü.
Lakin Cuma günü altın, ABD işsizlik oranının Mart ayında %3,8’den %3,6’ya düşmesi ile bedel kaybetti. halbuki ay bazında iş büyümesi, ekonomist beklentilerinin %12 altında kalarak 431.000 olarak gerçekleşti.
%4 ve altında olan bir işsizlik oranı, Fed tarafınca “tam istihdam” olarak tanımlanıyor. ABD, işsizlik oranının %3,9’a düştüğü Aralık ayından beri teknik olarak tam istihdam düzeyindeydi.
Ed Moya’nın söylemiş olduğine bakılırsa “Getiri eğrisinin daha kısa ucu dikleşiyor ve resesyon riski büyürken iktisat hâlâ fazlaca güzel görünüyor. Altın 1.900-1.950 dolar içinde süreç gorebilecek olsa da ayı ivmesinin galip çıkma riski artıyor.”
İstihdamda aylık yaşanacak büyüme yahut düşüş, enflasyonla çabada faiz artırma sonucu açısından Fed tarafınca yakından izleniyor.
COVID-19 niçiniyle 2020’de %3,5 küçülen ABD iktisadı, 2021’de %5,7 ile 1982’den beri gördüğü en süratli tempoda büyüdü.
Lakin enflasyon epey daha fazla arttı. Fed’in yakından izlediği enflasyon göstergesi olan şahsi Tüketim Harcamaları Endeksi, Aralık ayına kadar olan yılda %5,8 ve Şubat ayına kadar olan yılda %6,4 artış gösterdi. Her ikisi de 1982’den beri görülen en süratli büyüme oranı. Fed’in enflasyon için yıllık amacı %2.
Merkez bankası, 2020 Mart ayındaki koronavirüs salgını daha sonrasında faizleri neredeyse sıfıra indirdi ve iktisatta toparlanma sağlamak için iki yıl boyunca değiştirmedi. Geçen ay Federal Açık Piyasa Komitesi, FOMC, salgından bu yana birinci defa 25 baz puanlık faiz artışı yaptı.
Artık ise boyun eğmeyen enflasyon, FOMC yetkililerini komitenin Mayıs ve Haziran aylarındaki iki toplantısında 50 puanlık bir artışı düşünmeye sevk ediyor. Merkez bankası, bu yıl faizleri en çok yedi defa artırabileceğini ve enflasyonu yıllık %2 olan maksadına geri getirmek için mali sıkılaştırmaya 2023’e kadar devam edebileceğini belirtti.
Fed Lideri Jerome Powell, geçen ay işgücü piyasasının kuvvetli talep ve düşük arz ile “son derece sıkı” olduğunu söylemiş oldu. Ayrıyeten yılın birinci iki ayında bir milyondan fazla durumun dolduğunu belirtti.
Hükümetin bu hafta başlarında yayınladığı aylık İş İmkanları ve İşgücü Evre Suratı raporu, ezici bir sıklıkla çalışanlar lehinde olan bir işsizlik piyasasında açık durumların işe alımları geçmeye devam etmesiyle, Şubat ayında iş imkanlarının rekor düzeylere yaklaştığını gösterdi.
Altın: Teknik Tahlil
Dixit’e nazaran WTI üzere altının da birinci eğilimi boğaydı ve uzunlar, her büyük düşüşte konumlarını artırabilir.
Hafta boyunca görülen ayı ivmesinin altını 1.960 dolar altında tuttuğunu, 1.890 dolar ile uzunların hudutlarını test ettiğini ve haftayı lakin 1.924 dolarda bitirdiğini belirtti.
“Önümüzdeki hafta için altının fiyat manzarası değişik bir biçimde dalgalı. Muteber bir Ichimoku ‘önde ve gecikmeli’ tahlili, 1.888-1.877 dolar ile sonlu bir düşüş olduğunu ve bunun 1.873 dolara kadar gidebileceğini gösteriyor.”
Dixit, çoklukla talep bölgesi fonksiyonu bakılırsan paha alanı testinde kuvvetli bir satın almanın ortaya çıkmasını beklediğini söylemiş oldu.
“Bu alanlardan yapılan kuvvetli alımlar, altını 1.928-1.958-1.980-2.010 dolarlara çıkarabilir. Öte yandan altın 1.888-1.873 dolar düzeylerinde alıcıları çekemezse 1.850-1.820 dolar bölgesine gerçek daha derin bir düzeltme bekleyin.”
Feragatname: Barani Krishnan yazdığı emtia yahut menkul değerlerde konum sahibi değildir.
Investing.com – İki lider da epey cüretkar kumar oynuyor: Vladimir Putin Avrupa’nın, Rusya’dan aldığı gazı ruble olarak ödemesini isterken Joe Biden, ham petrol ve akaryakıt fiyatlarındaki yükselişi durdurmak için ülkeye kâfi ölçüde petrol sağlamayı umuyor.
Her ikisinin de ne kadar ileri gideceğini görmek enteresan olacak.
Putin’in durumunda, “ruble yoksa gaz da yok” tehdidi, kışın en yüksek ısıtma talebinin bitmiş olduği bir vakitte geliyor ve Avrupalı alıcıların, onun talebine uymak ismine ne kadar çaresiz olabileceğine dair soru işaretleri yaratıyor.
Bahar gelmiş ve yaz yaklaşmışken Moskova, bu hususta ter dökebilir.
Gaz, Kremlin’e döviz getiren büyük bir kaynak.
2021’in birinci dokuz ayında, Rus gaz üreticisi Gazprom’dan (MCX:GAZP) elde edilen en son bilgiler, Avrupa, Türkiye ve Çin’e yapılan satışlardan elde edilen gelirin, Ocak ve Eylül ayları içinde 176 milyar metreküp gaz ihracatından kaynaklı 2,5 trilyon ruble (31 milyar dolar) olduğunu gösteriyor.
Avrupa Birliği Putin’le işbirliğini reddederse – bunu yapmayacağını gösterecek kadar davranış sergiliyor aslına bakarsanız – çatışma, Avrupa’nın Moskova ile bir muahedeyi yahut uzlaşmayı düşünecek kadar derde düştüğünü hissetmesi için sonbaharın bitişiyle gelen büyük soğuklara kadar sürebilir. Bu, Kasım ayında gerçekleşebilir. Ve şayet Putin inat ederse bu, bu biçimdea kadar Avrupa’ya yedi ay boyunca gaz satılmayacağı manasına gelebilir.
bu biçimde Rusya bu gazı, 72 milyar metreküp civarında gazı stoklayabilen lokal depolama alanlarına pompalamak zorunda kalabilir. Avrupa’daki Gazprom’a ilişkin depolama alanları da 9 milyar metreküp daha gaz barındırabilir.
Gazprom, yurt içi gaz talebinin 2020’de 238 milyar metreküpten 2026’ya kadar 260 milyar metreküpe çıkmasını bekliyor ve depolarını büyütmeyi planlıyor.
Analistler, kısa vadede Avrupa gazı mevcut depoya yönlendirilirse deponun üç ila dört ay ortasında dolacağını ve gaz üretiminin bir kısmının durdurularak uzun vadeli büyümeye ziyan verebileceğini söylemiş oldu.
SEB Research analistleri, “Rusya için arzı kısıtlama sonucu, kendi topuğuna sıkmak üzere olacak.” dedi.
Reuters’in bildirdiğine göre AB’nin, gaz arzındaki kesintileri önlemek ve bunlara müdahale etmek için alınacak tedbirleri kapsayan kuralları da var.
Yönetmelik, üç kriz evresi tanımlıyor: erken ihtar, ikaz ve acil durum. AB ülkelerinin, bir arz kesintisinin üç kriz etabındaki tesirini nasıl yöneteceklerine dair planları olması gerekiyor.
Acil bir durumda Avrupa hükümetleri, sadece, hanelere ve temel hizmetler sunan müşterilere tedarik sağlarken piyasaya dayalı tedbirler yetersiz kaldığında müdahale edebilir. Her ülkenin planı, endüstriyel gaz tüketicileri de dahil olmak üzere kuruluşların her kriz kademesi için sorumluluklarını tanımlamalı, acil bir durumda kullanılmak üzere gaz sağlamak için yapılacakları sıralamalıdır ve ülkelerin nasıl işbirliği yapacaklarına dair bir plan olmalıdır.
AB düzenlemesi, gaz altyapısının bağlı olduğu diğer bir AB ülkesinin hanelerine ve temel toplumsal hizmetlere kâfi ölçüde gaz sağlayamayarak yardım talep etmesi durumunda üye devletlerin o ülkeyi desteklemesini koşul koşuyor.
Halihazırda dar olan global gaz pazarından daha fazlasını elde etmeye çalışmanın yanı sıra biroldukça Avrupa ülkesi daha fazla kömür kullanmak, potansiyel olarak nükleer santrallerin ömrünü uzatmak ve yenilenebilir güç üretimini artırmak zorunda kalacaklarını söylemiş oldu.
Lakin birçoğu, Avrupalı işletmelerle hanehalklarının emtia meblağlarının daha da yükselmesini göze almaya gücü yetmediği için gaz fiyatlarıyla ilgili çekişmenin yedi ay daha süreceğinden kuşku duyuyor. AB’de spot gaz piyasası şimdiden bir yıl öncesine göre %500 arttı. Rusya geçen yıl Avrupa’ya 155 milyar metreküp gaz ile blokun arzının üçte birini sağladı.
ABD’de sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ihracatçıları, Avrupa’nın arz krizinden en hayli kazananlar olurken Norveç de bundan yarar sağladı. Geçen hafta ABD, bu yıl Avrupa Birliği’ne 15 milyar metreküp LNG tedarik etmek için çalışacağını fakat bunun Rusya’nın boru sınırlarıyla Avrupa’ya gönderdiği ölçüsü tam olarak ikame edemeyeceğini söylemiş oldu.
Wood Mackenzie’nin baş analisti Kateryna Filippenko, Avrupa’da depolanan gazın, talepte azalma olmaksızın ilkbahar ve yaz için kâfi olabileceğini lakin Avrupa’nın, Ekim ayı sonuna kadar depoda sırf %10 civarında gazla önümüzdeki kışa birtakım güç tasarrufu tedbirleri olmadan girme riskini alacağını söylemiş oldu.
Başka bölgelerden daha fazla LNG çekmek için Avrupa’nın toptan gaz fiyatları, Asya’nın mukayeseli LNG fiyatından daha yüksek olmak zorunda kalacak. Artan gaz meblağları tüketicilere ve sanayilere aslına bakarsan ziyan veriyor ve hükümetler onlara siper olmak için alınan tedbirlere milyarlarca euro harcadı.
Güçten sorumlu Avrupa Komitesi üyesi olan Kadri Simson, geçen ay AB milletvekillerine yaptığı açıklamada “Gazprom ile uzun vadeli mukaveleler imzalayan şirketlerin, LNG piyasasında bizim ödememiz gerekenden çok daha düşük fiyatlarla gaz aldıklarının farkında olmalıyız. ötürüsıyla güç tutarlarımıza tesiri olacaktır.” dedi.
Son olarak Ukrayna işgalinin birinci iki haftasında özgür düşüşte olan ruble, yatırımcıların Rus iktisadıyla ilgili iyimserliğinden hayli, Moskova merkez bankasının rubleyi yine canlandırmak için yaptığı olağanüstü gayretler niçiniyle taban buldu. Bunun için atılan adımlar içinde ticari bankaların müşterilere dolar satmasının yasaklanması, Rus aracı firmaların yabancı müşterilerin menkul değer satmasına müsaade vermelerinin önlenmesi ve Rusların banka hesaplarından çekebileceği dolar ölçüsünün sonlandırılması yer alıyor.
Merkez bankasının gayretlerinin yanı sıra Moskova, petrol ve gaz ihracatından da istikrarlı bir biçimde kazanıyor. Bunun bir sebebi, olağan olarak, Avrupa’nın Rus gücüne bağımlılığı göz önüne alındığında yaptırımların, Rusya’nın güç satışlarına ziyan verecek biçimde düşünülmemiş olması. Şu anda Rusya’dan petrol ve gaz almayanlar, bunu ya Ukrayna’ya sempati duyduğundan ya da siyasi tesirlerinden korktuğundan kendi iradesiyle yapıyor. Hindistan bu mevzuda dikkate bedel bir istisna.
ABD ve AB, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşını finanse etmemesi için nakitsiz bırakmanın tek yolunun, Moskova’ya yönelik mevcut yaptırımlarında ufak ayaralr yapmak ve yeni, daha tesirli yaptırımlar bulmak olduğunu biliyor. ABD Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo, prensipte Beyaz Saray ve müttefiklerinin, Rusya’nın savaşı sürdürmek için muhtaçlık duyduğu askeri teçhizatı satın almasını engellemesi gerektiğini söylemiş oldu.
ABD’ye bakarsak Biden, farklı bir biçimde, Rusya’ya yönelik yaptırımları artırma konusunda rakip Cumhuriyetçi milletvekilleri içinde dayanak buldu. Lakin lider, bu takviyesi benimseme konusunda biraz tereddütlü zira rakiplerinin Kasım’da yapılacak orta seçimler öncesinde onu siyasi çukurun daha da tabanına itmek için hileli davranıp davranmadığını düşünüyor.
Petrol cephesinde; Perşembe günü yaptığı açıklamada Biden, global arz sıkışıklığını hafifçeletmek için idaresinin, önümüzdeki altı ay boyunca ABD’nin Stratejik Petrol Rezervi’nden (SPR) günlük 1,0 milyon varillik rekor düzeyde petrol kullanacağını duyurdu. Liderin buradaki en büyük sorunu hâlâ OPEC+ olabilir.
Suudi denetiminde olan ve Rusya’nın yönlendirdiği OPEC+, gerekli her varilin mevcut olduğu bir durumda petrol piyasasının gereğince tedarik edilmesine müsaade verme niyetinde değil; bu, ham petrolün 100 yerine 50 dolar olarak fiyatlandırılması ile sonuçlanabilecek var iseyımsal bir durum. var iseyımsal diyorum zira OPEC+ istese bile, Batı’nın Rusya’ya uyguladığı yaptırımların açtığı günlük 3 milyon varillik boşluğu aslına bakarsanız dolduramaz.
Güç dalındaki analistler, ABD Rus petrolüne yönelik yasağını sürdürürken öbür birfazlaca ülkenin, Ukrayna’daki kelamda askeri operasyonu niçiniyle Moskova’ya uyguladığı yaptırımlar yüzünden Rusya ile iş yapmaktan kaçındığı için arz krizinin önümüzdeki aylarda kötüleşeceği konusunda ihtarda bulunuyor.
Bu çeşit ikazlara karşın Perşembe günü OPEC+, Mayıs ayından itibaren günde 432.000 varillik mütevazı bir üretim artışı yapmaya karar verdi. Bu, piyasa analistlerinin yaklaşık 5 milyon varile muhtaçlık duyduğunu söylemiş olduği bir pazarda günlük 400.000 varil ile kümenin her vakit uyguladığı aylık artış planının fazlaca az üzerinde bir ölçü.
OPEC+ Perşembe günü yaptığı açıklamada petrol fiyatlarındaki son oynaklığın, “temel göstergelerden değil, devam eden jeopolitik gelişmelerden” kaynaklandığını söyleyerek açıkça Ukrayna’daki savaşa atıfta bulundu. Brent, Rusya’ya uygulanan yaptırımların akabinde yaklaşık 140 dolar ile 14 yılın en yüksek düzeylerine ulaştı ve geçtiğimiz ay büyük ölçüde 100 doların üzerinde seyretti.
Biden idaresinde, Milletlerarası Güç Bağları Özel Elçisi Amos Hochstein, SPR’den çekilecek 180 milyon varil petrolün, daha fazlası için yalnızca bir başlangıç olduğunu söylemiş oldu.
Lakin güç piyasası analistleri planın başarılı olup olmayacağına kuşkuyla yaklaşıyor.
OANDA’dan Ed Moya, “Önümüzdeki altı ay boyunca SPR’den günde 1 milyon varil petrol çekileceğine ait duyurudan kaynaklı ani satışlar, petrol fiyatları üzerinde kalıcı bir tesire sahip olmayacak, bu niçinle jeopolitik riskler artmaya devam ederse petrol, bu hafta yaşadığı kayıpların birçoklarını toparlayacak.” dedi.
Biden Çin, Japonya, Hindistan, Güney Kore ve İngiltere üzere öbür ülkelerle koordineli olarak Kasım ayında SPR’den 50 milyon varil ve Mart ayında 30 milyon varil petrol satma buyruğu verdi.
ABD Güç Bilgilendirme Dairesine (EIA) göre 25 Mart haftası prestijiyle SPR’de 568,3 milyon varil stok vardı. Altı ayda çekilen 180 milyon varil ile rezerv, mevcut ölçüsünün üçte birine düşebilir.
Geçen yıl Biden, ödemek zorunda kalmayacakları lakin öngörülen bir süre ortasında yavaşça bir primle geri getirecekleri rezervden ödünç alınan petrolle ABD rafinerilerine petrol sağlamak için SPR’yi kullanmaya başladı. Bunu yaparak idare, açık piyasada daha az petrol süreci olacağını ve hem ham petrol tıpkı vakitte akaryakıt ve motorin üzere akaryakıt mamüllerinin meblağlarının düşeceğini umuyordu.
Son haftalarda idare, SPR’den haftalık yaklaşık 3,0 milyon varil petrol çekti. Fakat rafinerilerin yılın bu vaktinde olağandan daha fazla üretim yapmasıyla, hükümetin gösterdiği uğraşların fiyatlar üzerinde şimdiye kadar gözle görülür bir tesiri olmadı. Bu hem ham petrol birebir vakitte petrol eserleri cephelerinde fiyatlarda pek değişime yol açmayan olağanüstü yüksek bir petrol cirosu ile sonuçlandı.
Sonuç olarak dünyanın en kuvvetli erkeklerindan ikisi, koltukları ve sahip oldukları devasa kaynaklar yardımıyla piyasayı kendi istedikleri üzere yönlendirmeye kararlı. Tarih, yaptıklarının ne kadar başarılı olduğunu gösterecek.
Petrol: Haftalık Kapanış meblağları & WTI Teknik Tahlil
Seans içerisinde 102,37 dolar ile en düşük seviyeyi gördükten daha sonra Brent 36 sent düşüşle 104,35 dolar oldu. Brent bu hafta şimdiye kadar %13 düşüşle 2020 Nisan ayından bu yana gördüğü en büyük haftalık kaybı yaşadı. Perşembe günü Brent, birinci çeyreği %39 artışla bitirdi.
WTI 100 doların altına indi. 97,81 dolar ile günün en düşük düzeyine inen WTI, 0,90 dolar kayıpla 99,38 dolarda bitirdi ve yaklaşık %13 ile 2020 Nisan ayından beri en büyük haftalık düşüşünü yaşadı. Perşembe günü birinci çeyreği %33 yükselişle bitirdi.
skcharting.com’un kıdemli teknik stratejist olan Sunil Kumar Dixit, WTI’nin ana eğilimi yükselişini sürdürmesine karşın haftalık düşüş eğiliminin WTI’nın ışıltısını azalttığını söylemiş oldu.
Dixit, “Önümüzdeki hafta için WTI’nın 96,45 dolarda dayanak ve 108,45 dolarda direnç bakılırsaceğini düşünüyoruz. 101,45 dolar üzerinde istikrarlı bir hareket, alıcıları 104-106-109 dolar amaçları için etkileyebilir. Bunun kuvvetli bir biçimde tasdiklenmesi, alım düzeylerini 111,50-113 ve 117 dolara kadar bile çıkarabilir.” dedi.
Öte yandan 101,45-106 dolarlık düzeylerin reddi, satış baskısını tetikleyerek WTI’nın 98-93 dolar bölgelerine düşmesine yol açabilir.
Dixit ekledi, “Trend ortasındaki bir düzey ile WTI 92 dolar altına, daha sonra 88-80 dolara inebilir.”
Altın: Haftalık Piyasası Faaliyeti
Altın, istihdamda etkileyici olmayan aylık bir artışa karşın iktisadın pek de makûs gitmeyebileceğini düşündüren ABD işsizlik oranındaki düşüş niçiniyle Nisan ayına pek büyük bir kayıpla başladı. Bu, yatırımcıların gelecekte altın üzere inançlı limanlara daha az güvenebileceklerini gösteriyor.
Altın vadeli süreçler kontratı 25,35 dolar düşüşle 1.923,85 dolara indi. Hafta bazında %1,8 düşerek üç hafta ortasındaki en büyük ikinci haftalık kaybını yaşadı.
Altın, ekonomik ve siyasi problemlere karşı genelde korunma bakılırsavi görür. Mart ayında Comex’teki ön ay kontratı, çok yüksek enflasyon ve Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı daha sonrasında büyüyen jeopolitik tansiyonlar niçiniyle 2.070 dolara kadar çıkarak 2020 Ağustos ayında gördüğü 2.121 dolarlık doruğun yalnızca 42 dolar altında süreç gördü.
Lakin Cuma günü altın, ABD işsizlik oranının Mart ayında %3,8’den %3,6’ya düşmesi ile bedel kaybetti. halbuki ay bazında iş büyümesi, ekonomist beklentilerinin %12 altında kalarak 431.000 olarak gerçekleşti.
%4 ve altında olan bir işsizlik oranı, Fed tarafınca “tam istihdam” olarak tanımlanıyor. ABD, işsizlik oranının %3,9’a düştüğü Aralık ayından beri teknik olarak tam istihdam düzeyindeydi.
Ed Moya’nın söylemiş olduğine bakılırsa “Getiri eğrisinin daha kısa ucu dikleşiyor ve resesyon riski büyürken iktisat hâlâ fazlaca güzel görünüyor. Altın 1.900-1.950 dolar içinde süreç gorebilecek olsa da ayı ivmesinin galip çıkma riski artıyor.”
İstihdamda aylık yaşanacak büyüme yahut düşüş, enflasyonla çabada faiz artırma sonucu açısından Fed tarafınca yakından izleniyor.
COVID-19 niçiniyle 2020’de %3,5 küçülen ABD iktisadı, 2021’de %5,7 ile 1982’den beri gördüğü en süratli tempoda büyüdü.
Lakin enflasyon epey daha fazla arttı. Fed’in yakından izlediği enflasyon göstergesi olan şahsi Tüketim Harcamaları Endeksi, Aralık ayına kadar olan yılda %5,8 ve Şubat ayına kadar olan yılda %6,4 artış gösterdi. Her ikisi de 1982’den beri görülen en süratli büyüme oranı. Fed’in enflasyon için yıllık amacı %2.
Merkez bankası, 2020 Mart ayındaki koronavirüs salgını daha sonrasında faizleri neredeyse sıfıra indirdi ve iktisatta toparlanma sağlamak için iki yıl boyunca değiştirmedi. Geçen ay Federal Açık Piyasa Komitesi, FOMC, salgından bu yana birinci defa 25 baz puanlık faiz artışı yaptı.
Artık ise boyun eğmeyen enflasyon, FOMC yetkililerini komitenin Mayıs ve Haziran aylarındaki iki toplantısında 50 puanlık bir artışı düşünmeye sevk ediyor. Merkez bankası, bu yıl faizleri en çok yedi defa artırabileceğini ve enflasyonu yıllık %2 olan maksadına geri getirmek için mali sıkılaştırmaya 2023’e kadar devam edebileceğini belirtti.
Fed Lideri Jerome Powell, geçen ay işgücü piyasasının kuvvetli talep ve düşük arz ile “son derece sıkı” olduğunu söylemiş oldu. Ayrıyeten yılın birinci iki ayında bir milyondan fazla durumun dolduğunu belirtti.
Hükümetin bu hafta başlarında yayınladığı aylık İş İmkanları ve İşgücü Evre Suratı raporu, ezici bir sıklıkla çalışanlar lehinde olan bir işsizlik piyasasında açık durumların işe alımları geçmeye devam etmesiyle, Şubat ayında iş imkanlarının rekor düzeylere yaklaştığını gösterdi.
Altın: Teknik Tahlil
Dixit’e nazaran WTI üzere altının da birinci eğilimi boğaydı ve uzunlar, her büyük düşüşte konumlarını artırabilir.
Hafta boyunca görülen ayı ivmesinin altını 1.960 dolar altında tuttuğunu, 1.890 dolar ile uzunların hudutlarını test ettiğini ve haftayı lakin 1.924 dolarda bitirdiğini belirtti.
“Önümüzdeki hafta için altının fiyat manzarası değişik bir biçimde dalgalı. Muteber bir Ichimoku ‘önde ve gecikmeli’ tahlili, 1.888-1.877 dolar ile sonlu bir düşüş olduğunu ve bunun 1.873 dolara kadar gidebileceğini gösteriyor.”
Dixit, çoklukla talep bölgesi fonksiyonu bakılırsan paha alanı testinde kuvvetli bir satın almanın ortaya çıkmasını beklediğini söylemiş oldu.
“Bu alanlardan yapılan kuvvetli alımlar, altını 1.928-1.958-1.980-2.010 dolarlara çıkarabilir. Öte yandan altın 1.888-1.873 dolar düzeylerinde alıcıları çekemezse 1.850-1.820 dolar bölgesine gerçek daha derin bir düzeltme bekleyin.”
Feragatname: Barani Krishnan yazdığı emtia yahut menkul değerlerde konum sahibi değildir.