Danske Bank: ABD işgücü piyasası Fed’e ne anlatıyor?

Zübeyde

Global Mod
Global Mod
Yılın geri kalanındaki ana başlıklardan biri ABD işgücü piyasasındaki gelişmeler olacak. ABD’de GSYİH şu anda covid öncesi tepenin üzerinde bulunmasına karşın (hala eski ana büyüme trendinin altında fakat) istihdam Şubat 2020’deki tepesinin 5 milyon şahıstan daha fazla altında kalmaya devam ediyor. İşgücü piyasasının ana tema olmasının sebebi, işgücü piyasasının Fed’in para siyasetini ne vakit olağanlaştırmaya başlayacağına ait sonucu için hayati ehemmiyete sahip olması.

İstihdam artışı Ağustos yalnızca 235 bin artışla hayal kırıklığı yarattı. Asıl soru, hayal kırıklığı yaratan iş ilanları raporunun yalnızca gürültü mü yoksa ülke çapında büyük bir delta salgınının ortasında iktisadın beklenenden daha süratli yavaşladığının bir işareti mi olduğu. Öbür yandan ABD işgücü piyasasında arz problemleri olduğunun da bir işareti olabilir.

Gürültü: ABD’de iş raporlarının anketlere dayanması niçiniyle oynaklık gösterdiğini vurgulamak değerli. Bu niçinle bilgiler bir ay kuvvetliyken bir daha sonraki ay hayal kırıklığı yaratabilmekte. Bu niçinle, ekseriyetle 3 aylık ortalama istihdam büyümesine bakmak daha güzel. Bunu yapınca, 3aylık ortalama istihdam artışı 750.000 olarak görünüyor.

Daha yavaş talep: Zayıf istihdam raporunun daha yavaş talepten kaynaklandığı hipotezini desteklemek için hizmet bölümündeki istihdam artışının “normal bir yılda” gördüklerimizle uyumlu olması gerekir. “Yemek hizmetleri ve alkollü mekanlar” açısından istihdam yatay hareket etti, bu da restoran rezervasyonlarının kısmen delta endişeleriyle ilgili olarak yavaşlamasıyla uyumlu. ABD PMI’ın istihdam alt bileşeni üzere öteki göstergeler de daha yavaş istihdam artışına işaret etti. Delta sahiden hatalıysa, delta ABD’de hafifçelemiş üzere göründüğü için yakında küçük bir toparlanma bakılırsabiliriz (ancak sonbaharda yeniden kötüleşebilir).

Arz tarafı problemleri: ABD işgücü piyasasında arz tarafında sıkıntılar olduğuna dair biroldukça işaret var. Hem iş ilanlarının sayısı tıpkı vakitte işe alım planları ile ölçülen işgücü talebi son derece yüksek. Amerikalılar iş bulmanın kolay olduğunu düşünüyor. hem de işletmeler durumları doldurmanın güç olduğunu ve yetişmiş emekçi eksikliği olduğunu söylüyor.

en çok iş açılımlarının olduğu “Boş Vakit & Konaklama” dalında fiyat artışı tarihi açıdan son derece yüksek. bir daha de, ABD işgücü piyasasına iştirak covid öncesi düzeylere kıyasla düşük.

Bu bir paradoks üzere gelebilir, lakin muhtemelen birkaç faktörle ilgili:

1) İşlerin ekseriyetle daha uzman olduğu imalat kesiminde iş ilanlarının sayısındaki keskin artış,

2) konutta eğitim niçiniyle konutta kalan anneler (25-54 yaş ortası bayanlar için iştirak daha fazla düştü ve hala erkeklerden daha uzak),

3) COVID-19 niçiniyle daha fazla kişini emekli olması ve

4) çalışma teşvikinin işgücü piyasasına iştiraki sürükleyen süreksiz olarak daha yüksek işsizlik yardımları ile azaltılması. Bu ekstra yardımların müddeti de doldu.

Birinci sorun, işsiz bireylerin belli bir maharet öğrenmesini gerektirdiğinden, düzeltilmesi güç bir sorun. Global imalat faaliyetinin tepe yaptığı konusunda haklıysak (mal tüketimi olağana döndükçe), işletmeler hala büyük bir sipariş biriktirme listesine sahip olduğu için bu durum, biraz vakit alsa da imalat kesimindeki birtakım problemleri hafifçeletebilir.

ABD’de okullar bir daha açılmaya başladığı için ikinci sorun hafifçeleyebilir. Lakin hava soğuduğunda diğer bir dalga hala risk.

Üçüncü sorun, beklenenden 1,5 milyon daha fazla Amerikalının COVID-19 ile irtibatlı olarak emekli olduğunu iddia eden Dallas Fed tarafınca tahlil ediliyor. İşgücüne geri dönmüyorlarsa, işgücü piyasası yalnızca mutlak istihdam düzeyine bakarak daha sıkı.

Süreksiz olan daha yüksek işsizlik ödeneğinin mühleti dolduğu için dördüncü sorun da hafifçelemiş olabilir. Bu, gerekli hünerlerin daha düşük olduğu hizmetlerdeki konumları doldurmayı kolaylaştırmalı ve bu niçinle önümüzdeki aylarda daha kuvvetli istihdam artışı görüşümüzü desteklemeli. tıpkı vakitte, programların daha evvel bitmiş olduği Cumhuriyetçi eyaletlerde çabucak hemen bir artış olmadığını gösteren birtakım ispatlar olduğunu kabul etmek değerli. Bunun bir sebebi, bilhassa üniversite mezunu olmayan beşerler için “rezervasyon ücretlerinin” (yani çalışmak istediğiniz en düşük fiyatın ne olduğu) New York Fed’e göre artmış olması olabilir.

Genel olarak, yüksek işsizlik ödeneklerinin müddeti dolduğu ve zayıf istihdam ilanları raporunun da kısmen gürültüden kaynaklanması niçinleriyle önümüzdeki aylarda daha kuvvetli bir istihdam artışı beklenebilir. Bu, “Eğlence ve misafirperverlik” kesimindeki darboğazları hafifçeletmeli. İmalatta yetişmiş personel eksikliği düzeltilmesi ise daha güç bir sorun.

Fed’in sıkıntı sonucu

Bir öbür soru da olağan olarak bu bilgilerin Fed için ne manaya geldiği. İktisat negatif talep şokuna maruz kaldığında, Fed kendilerini hem enflasyon tıpkı vakitte istihdam maksatlarına bakarak para siyasetini gevşetmenin uygun olduğu yeterli huylu bir durumda bulur. İktisat negatif bir arz şoku ile vurulduğunda Fed için daha zordur. Mevcut durumun (artan fiyat ve fiyat baskısı ve darboğazlar) ikinci olduğunu düşünebiliriz. Daha yüksek enflasyon ve fiyat baskısı para siyasetinin sıkılaşması gerektiğini, zayıf işlerin büyümesi ve GSYİH büyümesinin ise para siyasetinin hafifçelemesi gerektiğini gösteriyor. Fed Lideri Jerome Powell’ın Jackson Hole’daki konuşmasına dayanarak, Fed’in şu anda enflasyon gayesinden epeyce istihdam maksadına baktığı açık. Bu da Fed’in yaklaşan görüşmede tapering konusunda yeni bir detay vermemesi mümkünlüğünü daha muhtemel hale getirmekte.

Fed’in oldukcatan tahvil alımlarında azalmanın yakında geleceğine dair kuvvetli bir sinyal gönderdiği göz önüne alındığında, açıklama vakit içindemasının fazlaca değerli olduğunu düşünmüyoruz. Fakat tahvil alım programını kaç ayda sıfırlayacağı (3, 6, 9 yahut 12 ay?) epey daha değerli olacak. Fed’in süreci yaklaşık altı ayda tamamlaması için gereğince düzgün niye var.

Zayıf iş büyümesinin arz tarafındaki sıkıntılardan kaynaklandığı ve istihdam piyasasına iştirakin kalıcı olarak daha düşük olduğu ortaya çıkarsa, tam istihdama Fed’in inandığından daha yakınız ve para siyasetini sıkılaştırmaya başlamak uygun olacak. Amerikalılar süratli bir biçimde işe geri dönerse, önümüzdeki aylarda epey daha kuvvetli bir istihdam artışı görmeliyiz. Bu da bizi bununla birlikte tam istihdama yaklaştırmalı. Birebir şey, zayıf istihdam verisi yalnızca gürültü ise de geçerli. Fed’in sıkılaştırmayı erteleyebileceği tek durum, zayıf iş büyümesinin deltanın tesirini yansıttığının ortaya çıkması hali.

Danske Research
 
Üst