Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Türkiye’nin ABD’den F-16 talebine ait yaptığı açıklamada, F-35 programına ödenen 1,4 milyar doları hatırlatarak, “Ödediğimiz para karşılığında mevcut F-16 filomuzun genişletilmesi alınması ve elimizdeki F-16’ların modernizasyonu bir alternatif olarak kıymetlendirilebilir. Sıkıntı daha yeni şekilleniyor” dedi.
Türkiye, Rusya ve ABD ilgilerine ait soruları yanıtlayan Kalın, Türkiye’nin ABD’den F-16 talebi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD Lideri Joe Biden ile yapacağı ikili toplantıda ele alınacak hususlara ait değerli bildiriler verdi.
Milliyet’te soruları yanıtlayan Kalın şunları söylemiş oldu:
ABD İLE NELER GÖRÜŞÜLECEK?
(G-20 tepesinde Biden ile görüşme) ABD ile kapsamlı bağlarımız var. İkili siyasi ve ekonomik bağlantılar, güç, güvenlik, terörle gayret, ticaret, savunma sanayi, Afganistan, Suriye, Irak, Karabağ, Kafkaslar, Libya, Doğu Akdeniz ve başka bölgesel ve global hususlar. Başkanlar bu bahisleri ana başlıklar halinde ele alacaklar. İstek ettiğimiz iki stratejik ortak ve müttefik ülkenin, bu tanıma uygun bir bakış açısıyla ve olumlu bir gündemle sıkıntıları ele alması ve uzlaştığımız konularda ara almamız, anlaşamadığımız mevzuları da müzakere ve diyalog yoluyla çözmektir. Bilhassa ticaretin artırılması konusunu fazlaca önemsiyoruz. Beyaz Saray’da yaptığım görüşmelerde muhataplarıma bu hususun altını bilhassa çizdim. 21 milyar dolarlık bir ticaret hacmi Türk Amerikan alakalarına yakışmıyor.
F-16 TEKLİFİ ALTERNATİF
Türkiye’nin F-35 programından çıkartılması büsbütün hukuk dışı ve haksız bir uygulama. Yalnızca Türkiye açısından değil, F-35 programı açısından da yanlış ve maliyetli bir karar. Umarım bu kusurdan en kısa vakitte geri dönerler, ancak geri dönmemeleri halinde bizim o projeye 1.4 milyar dolar ödediğimiz bir bütçe var. Bu bizim paramız, bunun yanlışsız kullanılması için alternatifler neler olabilir?
Şayet F-35 sıkıntısı yakın vadede çözülmeyecekse, bu biçimde alternatiflere bakmamız çok doğaldır. Türkiye savunma sanayi alanında alternatifsiz değildir. Muhtaçlığı olan eserleri müttefiklerinden ve dünya pazarlarından alma yoluna gidebilir. En kıymetlisi ise bu süreçte yerli ve ulusal imkan ve kabiliyetlerimizi geliştirmemizdir ki, Cumhurbaşkanımızın kararlı duruşu yardımıyla son on yılda bu alanda muazzam aralar aldık ve adeta bir kuantum sıçraması yaşadık. Bu ivmeyi koruma ederek savunma sanayi alanında daha hayli adımlar atacağız.
“AMBARGO ESKİ TESİRİNDE DEĞİL”
Türkiye’ye uygulanan açık ya da örtülü ambargolar artık eski tesirine sahip değil. Birileri bu yollarla Türkiye’yi cezalandırmak üzere bir niyet arasındayse bunun beyhude bir fikir ve abesle iştigal olduğunu onlara hatırlatmak gerekir. Ödediğimiz para karşılığında mevcut F-16 filomuzun genişletilmesi alınması ve elimizdeki F-16’ların modernizasyonu bir alternatif olarak kıymetlendirilebilir. Sıkıntı daha yeni şekilleniyor. Kuralları gördükten daha sonra gereksinimlerimiz çerçevesinde son bir karar verilir.
F-35 olağan ki değerli bir teknoloji ve bizim birinci tercihimiz, hakkımız olan F-35’leri almaktır. Ancak yaptırımlardan dolayı savaş uçakları filomuzu güçlendirme projesinden vaz geçecek değiliz. ABD ile bu kriz aşılırsa Türkiye tekrar programa girer, oradaki F-35’lerimizi alırız; çözülmezse ve sorun bir müddet daha bu biçimde kalırsa, biz de alternatif arayışlarımıza devam ederiz.
ABD’NİN YAPTIRIM UYARISI
Türkiye’yi S-400 almaya sevk eden süreci herkes biliyor ve biz hala bunun müzakere yoluyla çözülebilecek bir sorun olduğu kanaatindeyiz. Fakat Amerika tarafının, bilhassa Kongre ayağında Türkiye tersi aşikâr çevrelerin, bunu mazeret ederek yaptırım uygulamak üzere bir yola tevessül ettiğini de üzülerek görüyoruz. Bu müttefiklik alakasına sığan bir şey değil, Türk-Amerikan alakalarına ziyan veren bir durum. Bu bölgede ortak yapabileceğimiz, atabileceğimiz adımları da engelleyen ve öteleyen bir yaklaşım üslubu bu. Türkiye kendi savunma gereksinimlerini hâkim bir ülke olarak belirler ve buna bakılırsa gerekli adımları atar. Bizim öncelikli tercihimiz natürel ki müttefiklerimizle bir arada hareket etmek, onlarla ortak projeler yapmaktır. Biz kimseden hibe istemiyoruz, ‘favor’ (iyilik) beklemiyoruz. Biz kendi paramızla bu teknolojiyi almak ve geliştirmek istiyoruz. Caatsa yaptırımlarının haksız, yersiz ve hukuksuz olduğunu tekraren söz ettik ve biz de bu mevzuda ısrarcı bir biçimde Amerikan idaresinin bu halini gözden geçirmesi gerektiğini söylüyoruz. Türkiye’nin stratejik kıymetini görmemek, lakin stratejik körlükle izah edilebilir.
BİDEN’IN MEKTUBU
Türkiye’nin Suriye’de yaptığı askeri operasyonlar legal müdafaa hakkı çerçevesinde yapılan müdahalelerdir. Zira Türkiye’ye dönük terör tehdidini biz yaşıyoruz, hudut güvenliğimizi sağlamak bizim en doğal hakkımızdır. Bunların hepsi legal nefs-i müdafaa çerçevesinde kıymetlendirilmesi gereken müdahalelerdir. Orada yaptığımız hiç bir müdahale DEAŞ ile çabayı zayıflatmamış, bilakis teröre hayli önemli darbe vurmuştur. Bu temelsiz ve şanssız tabirler aslında Trump devrinde de kullanılmıştı. Argümanlarına baktığınızda bunun ne kadar zayıf olduğunu görüyorsunuz, Trump periyodunda kullanılan lisanın şimdi birebirini orada da yeniden etmişler. Bizim açımızdan bunun bir bağlayıcılığı yok, fazlaca bir kıymeti de yok açıkçası. Zira biz kendi ulusal güvenliğimizi, hudut güvenliğimizi, Suriye’nin barış ve istikrarını sağlamak için atmamız gereken adımları hâkim bir ülke olarak kendimiz kararlaştırıp atarız.
“HAKKIMIZI SAVUNACAĞIZ”
‘F-16 eski teknoloji’ eleştirisi hakikat değil. Hali hazırda F-16’lar Türkiye’nin ve NATO hava gücünün kıymetli bir kısmını oluşturuyor. bir mühlet daha bu fonksiyonu görmeye devam edecek. NATO’nun en kuvvetli müttefiklerinden biri olarak biz aslına bakarsanız bu alandaki çalışmalarımızı ülkemizin çıkarları muvacehesinde sürdürüyoruz. İnsansız savaş uçağı üretimi konusunda Türkiye epeyce süratli aralık alıyor.
Mevcut savaş uçaklarının ötesinde teknolojiler geliştirmek mümkün. Son olarak envantere alınan Akıncı TİHA bu alanda atılmış epeyce kıymetli bir adım. 5-10 yıl daha sonra Türkiye yerli ve ulusal teknoloji atılımıyla bu alanlarda hayli daha ileri projelere imza atacaktır. Bundan kimsenin kuşkusu olmasın. ötürüsıyla F-35 ve öbür alanlarda şüphesiz hakkımızı savunacağız lakin ambargolar bizim kararlılığımızı asla azaltmayacak.
MÜZAKERE İÇİN FIRSAT
Münasebetlerimizi darboğaza sokan iki tane temel husus var. Birincisi FETÖ terör örgütünün Amerika’daki mevcudiyeti ve buna karşı rastgele bir önemli adım atılmamış olması, ikincisi ABD’nin PYD/YPG’ye verdiği takviyenin devam etmesi. Buna ek olarak S-400 sıkıntısından dolayı uygulanan CAATSA yaptırımları ve Türkiye’nin F-35 programından çıkartılması var. Stratejik evvelar yanlışsız belirlenirse, Amerikan idaresinin atması gereken adımlar muhakkaktır. FETÖ’ye karşı kararlı adımlar atılması, onların oradaki Türkiye aleyhine faaliyetlerine son verilmesi, ayrıyeten PYD/YPG’ye verdikleri takviyesi sonlandırmaları. Son analizde bunları da biz müzakere ederek, konuşarak çözeceğiz. ötürüsıyla Roma’da yapılacak ikili görüşme, bunun için de kıymetli bir fırsat. Cumhurbaşkanımız oraya âlâ bir hazırlıkla gidecek ve yapılacak toplantıdan daha sonra müspet bir gündemle bu alakaları daha yeterli bir tabana oturtmak ve ilerletmek için çalışmalarımıza devam edeceğiz. Tabi muhataplarımızın Cumhurbaşkanımızın ve Türkiye’nin bu husustaki düzgün niyetini yanlışsız okuması gerekir. G-20 ve çabucak akabinde Glasgow’da yapılacak İklim Doruğu münasebetiyle Cumhurbaşkanımızın bilhassa global iktisat, pandeminin tesirleri, salgın daha sonrası toparlanma, iklim ve öbür bahislerle ilgili de doğal ki muhatabına ileteceği mevzular var.
TEKNOLOJİ TRANSFERİ KIYMETLİ
Türkiye savunma endüstrinde ve öteki alanlarda alternatifsiz bir ülke değildir. Bu alternatifler yerli ulusal eserlerimiz olabilir, Rusya olabilir, Avrupa pazarı olabilir, öbür yerler olabilir. Burada biz kendi ulusal çıkarlarımız ve evvelarimiz çerçevesinde bize en uygun kaidelerde getirilen teklifleri her vakit değerlendirdik. Yani birebir teklif Amerikalılar için de geçerli, uygun koşullarda bize bir teklif getirmeleri halinde Patriotları almamız da kelam konusudur. Buna olumlu bakarız, fakat bunun bizim beklediğimiz, kabul edebileceğimiz kurallarda olması gerekir. Nedir bu? Fiyattır, teslim tarihidir, lakin en değerlisi de ortak üretim yani teknoloji transferidir. S-400 konusu devam ediyor bir müddetç olarak, lakin biz öbür alternatiflerin hepsine yakından bakmaya devam ediyoruz.
“YENİ BİR GÖÇ DALGASI OLMAMALI”
Bilhassa İdlib’de son periyotta yaşanan ateşkes ihlalleri ve ataklar konusundaki hassasiyetimiz Cumhurbaşkanımız tarafınca lisana getirildi. İdlib’de temel telaşımız bir bölgeyi denetim etmek değil, yeni bir göç dalgasını önlemek. Bunun alanda gerçek yönetilmesi için ilgili arkadaşlarımız Rus mevkidaşlarıyla yakın temas ortasında olmaya devam ediyor. Terör ögeleri varsa bunlara karşı alınacak önlemler de görüşülür, ancak bunu mazeret ederek ateşkesin ihlal edilmesi ve hücum yapılması sürece ziyan verir. Bu iletisi net bir biçimde ilettik.
Türkiye, Rusya ve ABD ilgilerine ait soruları yanıtlayan Kalın, Türkiye’nin ABD’den F-16 talebi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD Lideri Joe Biden ile yapacağı ikili toplantıda ele alınacak hususlara ait değerli bildiriler verdi.
Milliyet’te soruları yanıtlayan Kalın şunları söylemiş oldu:
ABD İLE NELER GÖRÜŞÜLECEK?
(G-20 tepesinde Biden ile görüşme) ABD ile kapsamlı bağlarımız var. İkili siyasi ve ekonomik bağlantılar, güç, güvenlik, terörle gayret, ticaret, savunma sanayi, Afganistan, Suriye, Irak, Karabağ, Kafkaslar, Libya, Doğu Akdeniz ve başka bölgesel ve global hususlar. Başkanlar bu bahisleri ana başlıklar halinde ele alacaklar. İstek ettiğimiz iki stratejik ortak ve müttefik ülkenin, bu tanıma uygun bir bakış açısıyla ve olumlu bir gündemle sıkıntıları ele alması ve uzlaştığımız konularda ara almamız, anlaşamadığımız mevzuları da müzakere ve diyalog yoluyla çözmektir. Bilhassa ticaretin artırılması konusunu fazlaca önemsiyoruz. Beyaz Saray’da yaptığım görüşmelerde muhataplarıma bu hususun altını bilhassa çizdim. 21 milyar dolarlık bir ticaret hacmi Türk Amerikan alakalarına yakışmıyor.
F-16 TEKLİFİ ALTERNATİF
Türkiye’nin F-35 programından çıkartılması büsbütün hukuk dışı ve haksız bir uygulama. Yalnızca Türkiye açısından değil, F-35 programı açısından da yanlış ve maliyetli bir karar. Umarım bu kusurdan en kısa vakitte geri dönerler, ancak geri dönmemeleri halinde bizim o projeye 1.4 milyar dolar ödediğimiz bir bütçe var. Bu bizim paramız, bunun yanlışsız kullanılması için alternatifler neler olabilir?
Şayet F-35 sıkıntısı yakın vadede çözülmeyecekse, bu biçimde alternatiflere bakmamız çok doğaldır. Türkiye savunma sanayi alanında alternatifsiz değildir. Muhtaçlığı olan eserleri müttefiklerinden ve dünya pazarlarından alma yoluna gidebilir. En kıymetlisi ise bu süreçte yerli ve ulusal imkan ve kabiliyetlerimizi geliştirmemizdir ki, Cumhurbaşkanımızın kararlı duruşu yardımıyla son on yılda bu alanda muazzam aralar aldık ve adeta bir kuantum sıçraması yaşadık. Bu ivmeyi koruma ederek savunma sanayi alanında daha hayli adımlar atacağız.
“AMBARGO ESKİ TESİRİNDE DEĞİL”
Türkiye’ye uygulanan açık ya da örtülü ambargolar artık eski tesirine sahip değil. Birileri bu yollarla Türkiye’yi cezalandırmak üzere bir niyet arasındayse bunun beyhude bir fikir ve abesle iştigal olduğunu onlara hatırlatmak gerekir. Ödediğimiz para karşılığında mevcut F-16 filomuzun genişletilmesi alınması ve elimizdeki F-16’ların modernizasyonu bir alternatif olarak kıymetlendirilebilir. Sıkıntı daha yeni şekilleniyor. Kuralları gördükten daha sonra gereksinimlerimiz çerçevesinde son bir karar verilir.
F-35 olağan ki değerli bir teknoloji ve bizim birinci tercihimiz, hakkımız olan F-35’leri almaktır. Ancak yaptırımlardan dolayı savaş uçakları filomuzu güçlendirme projesinden vaz geçecek değiliz. ABD ile bu kriz aşılırsa Türkiye tekrar programa girer, oradaki F-35’lerimizi alırız; çözülmezse ve sorun bir müddet daha bu biçimde kalırsa, biz de alternatif arayışlarımıza devam ederiz.
ABD’NİN YAPTIRIM UYARISI
Türkiye’yi S-400 almaya sevk eden süreci herkes biliyor ve biz hala bunun müzakere yoluyla çözülebilecek bir sorun olduğu kanaatindeyiz. Fakat Amerika tarafının, bilhassa Kongre ayağında Türkiye tersi aşikâr çevrelerin, bunu mazeret ederek yaptırım uygulamak üzere bir yola tevessül ettiğini de üzülerek görüyoruz. Bu müttefiklik alakasına sığan bir şey değil, Türk-Amerikan alakalarına ziyan veren bir durum. Bu bölgede ortak yapabileceğimiz, atabileceğimiz adımları da engelleyen ve öteleyen bir yaklaşım üslubu bu. Türkiye kendi savunma gereksinimlerini hâkim bir ülke olarak belirler ve buna bakılırsa gerekli adımları atar. Bizim öncelikli tercihimiz natürel ki müttefiklerimizle bir arada hareket etmek, onlarla ortak projeler yapmaktır. Biz kimseden hibe istemiyoruz, ‘favor’ (iyilik) beklemiyoruz. Biz kendi paramızla bu teknolojiyi almak ve geliştirmek istiyoruz. Caatsa yaptırımlarının haksız, yersiz ve hukuksuz olduğunu tekraren söz ettik ve biz de bu mevzuda ısrarcı bir biçimde Amerikan idaresinin bu halini gözden geçirmesi gerektiğini söylüyoruz. Türkiye’nin stratejik kıymetini görmemek, lakin stratejik körlükle izah edilebilir.
BİDEN’IN MEKTUBU
Türkiye’nin Suriye’de yaptığı askeri operasyonlar legal müdafaa hakkı çerçevesinde yapılan müdahalelerdir. Zira Türkiye’ye dönük terör tehdidini biz yaşıyoruz, hudut güvenliğimizi sağlamak bizim en doğal hakkımızdır. Bunların hepsi legal nefs-i müdafaa çerçevesinde kıymetlendirilmesi gereken müdahalelerdir. Orada yaptığımız hiç bir müdahale DEAŞ ile çabayı zayıflatmamış, bilakis teröre hayli önemli darbe vurmuştur. Bu temelsiz ve şanssız tabirler aslında Trump devrinde de kullanılmıştı. Argümanlarına baktığınızda bunun ne kadar zayıf olduğunu görüyorsunuz, Trump periyodunda kullanılan lisanın şimdi birebirini orada da yeniden etmişler. Bizim açımızdan bunun bir bağlayıcılığı yok, fazlaca bir kıymeti de yok açıkçası. Zira biz kendi ulusal güvenliğimizi, hudut güvenliğimizi, Suriye’nin barış ve istikrarını sağlamak için atmamız gereken adımları hâkim bir ülke olarak kendimiz kararlaştırıp atarız.
“HAKKIMIZI SAVUNACAĞIZ”
‘F-16 eski teknoloji’ eleştirisi hakikat değil. Hali hazırda F-16’lar Türkiye’nin ve NATO hava gücünün kıymetli bir kısmını oluşturuyor. bir mühlet daha bu fonksiyonu görmeye devam edecek. NATO’nun en kuvvetli müttefiklerinden biri olarak biz aslına bakarsanız bu alandaki çalışmalarımızı ülkemizin çıkarları muvacehesinde sürdürüyoruz. İnsansız savaş uçağı üretimi konusunda Türkiye epeyce süratli aralık alıyor.
Mevcut savaş uçaklarının ötesinde teknolojiler geliştirmek mümkün. Son olarak envantere alınan Akıncı TİHA bu alanda atılmış epeyce kıymetli bir adım. 5-10 yıl daha sonra Türkiye yerli ve ulusal teknoloji atılımıyla bu alanlarda hayli daha ileri projelere imza atacaktır. Bundan kimsenin kuşkusu olmasın. ötürüsıyla F-35 ve öbür alanlarda şüphesiz hakkımızı savunacağız lakin ambargolar bizim kararlılığımızı asla azaltmayacak.
MÜZAKERE İÇİN FIRSAT
Münasebetlerimizi darboğaza sokan iki tane temel husus var. Birincisi FETÖ terör örgütünün Amerika’daki mevcudiyeti ve buna karşı rastgele bir önemli adım atılmamış olması, ikincisi ABD’nin PYD/YPG’ye verdiği takviyenin devam etmesi. Buna ek olarak S-400 sıkıntısından dolayı uygulanan CAATSA yaptırımları ve Türkiye’nin F-35 programından çıkartılması var. Stratejik evvelar yanlışsız belirlenirse, Amerikan idaresinin atması gereken adımlar muhakkaktır. FETÖ’ye karşı kararlı adımlar atılması, onların oradaki Türkiye aleyhine faaliyetlerine son verilmesi, ayrıyeten PYD/YPG’ye verdikleri takviyesi sonlandırmaları. Son analizde bunları da biz müzakere ederek, konuşarak çözeceğiz. ötürüsıyla Roma’da yapılacak ikili görüşme, bunun için de kıymetli bir fırsat. Cumhurbaşkanımız oraya âlâ bir hazırlıkla gidecek ve yapılacak toplantıdan daha sonra müspet bir gündemle bu alakaları daha yeterli bir tabana oturtmak ve ilerletmek için çalışmalarımıza devam edeceğiz. Tabi muhataplarımızın Cumhurbaşkanımızın ve Türkiye’nin bu husustaki düzgün niyetini yanlışsız okuması gerekir. G-20 ve çabucak akabinde Glasgow’da yapılacak İklim Doruğu münasebetiyle Cumhurbaşkanımızın bilhassa global iktisat, pandeminin tesirleri, salgın daha sonrası toparlanma, iklim ve öbür bahislerle ilgili de doğal ki muhatabına ileteceği mevzular var.
TEKNOLOJİ TRANSFERİ KIYMETLİ
Türkiye savunma endüstrinde ve öteki alanlarda alternatifsiz bir ülke değildir. Bu alternatifler yerli ulusal eserlerimiz olabilir, Rusya olabilir, Avrupa pazarı olabilir, öbür yerler olabilir. Burada biz kendi ulusal çıkarlarımız ve evvelarimiz çerçevesinde bize en uygun kaidelerde getirilen teklifleri her vakit değerlendirdik. Yani birebir teklif Amerikalılar için de geçerli, uygun koşullarda bize bir teklif getirmeleri halinde Patriotları almamız da kelam konusudur. Buna olumlu bakarız, fakat bunun bizim beklediğimiz, kabul edebileceğimiz kurallarda olması gerekir. Nedir bu? Fiyattır, teslim tarihidir, lakin en değerlisi de ortak üretim yani teknoloji transferidir. S-400 konusu devam ediyor bir müddetç olarak, lakin biz öbür alternatiflerin hepsine yakından bakmaya devam ediyoruz.
“YENİ BİR GÖÇ DALGASI OLMAMALI”
Bilhassa İdlib’de son periyotta yaşanan ateşkes ihlalleri ve ataklar konusundaki hassasiyetimiz Cumhurbaşkanımız tarafınca lisana getirildi. İdlib’de temel telaşımız bir bölgeyi denetim etmek değil, yeni bir göç dalgasını önlemek. Bunun alanda gerçek yönetilmesi için ilgili arkadaşlarımız Rus mevkidaşlarıyla yakın temas ortasında olmaya devam ediyor. Terör ögeleri varsa bunlara karşı alınacak önlemler de görüşülür, ancak bunu mazeret ederek ateşkesin ihlal edilmesi ve hücum yapılması sürece ziyan verir. Bu iletisi net bir biçimde ilettik.