Her yıl dünyanın dört bir yanından on binlerce Müslüman’ı Şikago’da bir ortaya getiren ve bu yıl 20. düzenlenen “MAS-ICNA Yıllık Kongresi”ne katılmak üzere ABD’ye gelen Kalın, başta Türk-Amerikan münasebetleri olmak üzere, gündemdeki hususlara ait sorularını yanıtladı:
Soru: Üç gündür Şikago’da Müslüman çatı kuruluşlarınca düzenlenen MAS-ICNA Kongresi’ndesiniz, Müslüman kanaat liderleriyle görüştünüz. Bu kongreyle ilgili ve Müslüman kanaat başkanlarıyla görüşmeleriniz hakkında kıymetlendirme yapabilir misiniz?
Karşılık: MAS-ICNA Toplantısı, Amerikan Müslüman toplumunun her yıl katıldığı en büyük toplantı. Her yıl yıl Noel vakti Şikago’da yapılıyor ve hakikaten epeyce büyük bir iştirak gerçekleşiyor. Biz de elden geldiğince iştirak sağlamaya çalışıyoruz. Natürel burada yaşayan Türk vatandaşlarımız var, onlar katılıyor. Bu yıl Büyükelçimiz (Türkiye’nin Washington Büyükelçisi Hasan Murat Mercan) ile buradayız, Konsolosumuz (Türkiye’nin Şikago Başkonsolosu Engin Türesin) burada, öteki öğrenci arkadaşlarımız var. Biz de elden geldiğince hem ülkemizi temsil etmek tıpkı vakitte Amerikan toplumuyla toplumun önde gelen önderleri ile Türkiye içindeki alakaları güçlendirmek için çeşitli görüşmeler yaptık. çok hoş verimli görüşmelerde oldu.
Bildiğiniz üzere Amerika Müslüman toplumu için Türkiye’nin de özel bir yeri var. Zira birçoğu Türkiye’ye geliyor, gelip yatırım yapanlar, Türkiye’ye tatile gelenler var, eğitim programları için gelenler var. Burası Amerika’da yaşayan Türklerle öteki Müslüman toplulukların kaynaşması açısından da hoş bir ortam sağlıyor. Burada alışılmış Amerika Müslüman toplumu son derece çeşitli ögelerden oluşuyor, burada kümeler halinde onların temsilcileri var. Doğal Amerika büyük ülke, Amerika’nın fazlaca farklı yerlerinde farklı hallerde yaşayan beşerler var. Biz natürel onlarla bağlarımızı güçlendirmeyi her vakit önemsedik. Bildiğiniz üzere Cumhurbaşkanımız da Amerika’ya her geldiğinde kesinlikle Amerikan toplumunun önderlerini New York’ta olursa New York’ta, Washington’da olursa Washington’da yahut gittiği öteki kentlerde daima kabul eder, görüşür. Biz bu bağları genel olarak Amerika ile kurduğumuz bağlantılar açısından da önemsiyoruz zira Amerika Müslüman toplumunun önde gelen temsilcileri, başkanları burada siyasetten iktisada, medyadan mahallî siyasete kadar epey farklı alanlarda farklı konumlara sahipler ve onlarla ilgileri güçlendirmeyi de bizim ülkemiz açısından önemsiyoruz.
Dışişleri Bakanlığı ABD’ye ortak sistem için mektup gönderdi
Soru: Amerika ile münasebetlerden bahsettiniz. 2021 bitmek üzere ve yaklaşık bir yıldır Washington’da yeni bir idare var. Mevkidaşınızla tekraren görüştünüz. Bize 2021’de Türk-Amerikan bağlantılarını, yeni idarenin yaklaşımlarını kapsayacak biçimde kıymetlendirebilir misiniz?
Yanıt: Artık Türk-Amerikan ilgilerinin epey esaslı uzun bir tarihi var. Stratejik paydaşlık seviyesinde tanımlanmış bir bağlantı ayrıyeten NATO bünyesinde de iki müttefik ülkeyiz. Lakin periyot dönem Türkiye’nin ulusal çıkarlarını dikkate almayan Amerikan siyasetlerinin, bu müttefiklik ruhundan uzaklaştığına da şahit oluyoruz. Türk-Amerikan ilgilerini gölgeleyen, zehirleyen 2-3 temel hususumuz var üzerinde mutabakat sağlayamadığımız. Bunlardan bir tanesi; (Barack) Obama devrinden beri devam eden Amerikan idarelerinin PYD ve YPG’ye verdiği dayanak. Biz bu dayanağın baştan beri yanlış bir siyaset olduğunu söylemiş olduk, değiştirilmesi gerektiğini de tekrar yeniden söz ediyoruz. Zira bir kere DEAŞ’a karşı gayret için şayet PYD ve YPG’ye bir takviye verildi ise evvela ilkesel olarak bir terör örgütünü bir öteki terör örgütünü destekleyerek ortadan kaldıramazsınız. İkinci olarak; Suriye’deki YPG ve PYD’nin PKK’nın Suriye kolu olduğunu da herkes biliyor. Bunu Amerikalılar da biliyor; başkaları de biliyor. Üçüncü olarak; burada bilhassa Suriye toplumu içerisinde de büyük rahatsızlıklar yarattığının altını çizmek gerekiyor. Zira bir kümesi çekerek, yani Suriye muhalefeti ve toplumu içerisinde yalnızca bir etnik kümesi yahut o kümenin ortasından de aşikâr bir kümesi yani PKK ya takviye veren veya PKK’lı olan bir Kürt kümesi yanınıza çekerek bir Suriye siyaseti inşa etmeye kalkarsanız, bunun Suriye ortasında de Suriye’nin toprak bütünlüğü, siyasi birliği ve geleceği açısından da büyük dert olacağı ortada. Temel ihtilaf konularımızdan bir tanesi bu.
İkincisi; S-400 sorunundan dolayı Türkiye’ye haksız biçimde uygulanan CAATSA (Amerika Hasımları ile Yaptırım Yoluyla Çaba Yasası) yaptırımları var. bir daha bu çerçevede F-35 programından Türkiye’nin çıkartılması üzere haksız ve hukuksuz bir uygulamayla karşı karşıya kaldık.
Üçüncü olarak da FETÖ konusunda, ABD’deki FETÖ’nün yapılanmasıyla ilgili bizi tatmin edecek seviyede somut adımların atılmamış olması, Türkiye ile ABD içindeki alakaların temel ihtilaf noktalarını oluşturuyor. Bizim beklentimiz, doğal burada Türkiye’nin ulusal çıkarlarını dikkate alan bir siyaset gözden geçirme sürecinin hayata geçirilmesi. Biden idaresi iş başına geldiğinde, Trump devrinden daha sonra biz kendileriyle her seviyede temaslar kurduk ve bu konulardaki telaşlarımızı tasalarımızı ve taleplerimizi lisana getirdik, getirmeye de devam ediyoruz. Son olarak bildiğiniz üzere Roma’da G20 Doruğu marjında Cumhurbaşkanımızın Sayın Biden ile yaptığı toplantıda, bir daha bu bahisler etraflı biçimde ele alındı. Yalnızca bu ihtilaf edilen bahisler değil, Kafkaslar’daki gelişmeler, Suriye’deki süreç, Irak, terörle uğraş, Doğu Akdeniz ve başka bahisler, Ukrayna’daki gelişmeler de etraflı biçimde ele alındı.
O görüşmenin sonucu olarak da Türkiye Amerika ilgilerindeki bütün mevzuları ele alacak bir sistemin kurulması konusunda da mutabık kalındı. Şu anda Dışişleri Bakanlığımız, Amerika tarafına bir kağıt gönderdi. Bununla ilgili bu sistemin yapısının nasıl olacağı, hangi hususların ele alınacağı ve sürecin nasıl işleyeceğine dair. Bununla ilgili çalışmamız da devam ediyor. Kapsamlı biçimde biz, bu bağları karşılıklı çıkar bağlantısı ve hürmet temelinde, eşit, adil, şeffaf bir alaka olarak yürütmek istiyoruz lakin bunu yaparken doğal ki Türkiye’nin kendi ulusal çıkarları, evvelari, tehdit algısı her şeydilk evvel gelir. Bu çerçevede bu münasebetleri yanlışsız bir tabanda ilerletebilmek ve olumlu bir gündemle hareket edebilmek için de görüşmelerimiz devam ediyor ve bundan daha sonra da bu istikametteki çalışmalarımız sürecek.
Soru: Türk-Amerikan savunma heyetleri içinde görüşmeler var, sizin de bahsetmiş olduğuniz üzerine Dışişleri Bakanlıkları içinde bir sistem kuruluyor. Sizce, Türkiye ile Amerika içinde yeni bir sayfanın açılması mümkün mü? Bu mevzuda gelecek yıla ait beklentiniz nelerdir?
Karşılık: Muhakkak koşullar yerine getirilirse, bilhassa Türkiye’nin tehdit algısı ve ulusal güvenlik çıkarlarıyla ilgili konularda birtakım adımlar atılırsa yeni bir sayfa olağan olarak açılır. Bu ilgiler, hayli daha müspet bir gündemle ilerleyebilir lakin yani temel sorunları görmezden gelerek veya erteleyerek yol almamız olağan ki mümkün değil. Buna karşın biz, olumlu bir gündemle bu meseleleri çözmek için savunma sanayinden terörle gayrete, ticaretten bölgesel bahislere kadar her alanda bir daha dediğim üzere karşılıklı çıkar münasebetine, hürmete dayalı bir alakanın geliştirilmesi için elimizden gelen çabayı göstermeye devam edeceğiz.
Soru: Üç gündür Şikago’da Müslüman çatı kuruluşlarınca düzenlenen MAS-ICNA Kongresi’ndesiniz, Müslüman kanaat liderleriyle görüştünüz. Bu kongreyle ilgili ve Müslüman kanaat başkanlarıyla görüşmeleriniz hakkında kıymetlendirme yapabilir misiniz?
Karşılık: MAS-ICNA Toplantısı, Amerikan Müslüman toplumunun her yıl katıldığı en büyük toplantı. Her yıl yıl Noel vakti Şikago’da yapılıyor ve hakikaten epeyce büyük bir iştirak gerçekleşiyor. Biz de elden geldiğince iştirak sağlamaya çalışıyoruz. Natürel burada yaşayan Türk vatandaşlarımız var, onlar katılıyor. Bu yıl Büyükelçimiz (Türkiye’nin Washington Büyükelçisi Hasan Murat Mercan) ile buradayız, Konsolosumuz (Türkiye’nin Şikago Başkonsolosu Engin Türesin) burada, öteki öğrenci arkadaşlarımız var. Biz de elden geldiğince hem ülkemizi temsil etmek tıpkı vakitte Amerikan toplumuyla toplumun önde gelen önderleri ile Türkiye içindeki alakaları güçlendirmek için çeşitli görüşmeler yaptık. çok hoş verimli görüşmelerde oldu.
Bildiğiniz üzere Amerika Müslüman toplumu için Türkiye’nin de özel bir yeri var. Zira birçoğu Türkiye’ye geliyor, gelip yatırım yapanlar, Türkiye’ye tatile gelenler var, eğitim programları için gelenler var. Burası Amerika’da yaşayan Türklerle öteki Müslüman toplulukların kaynaşması açısından da hoş bir ortam sağlıyor. Burada alışılmış Amerika Müslüman toplumu son derece çeşitli ögelerden oluşuyor, burada kümeler halinde onların temsilcileri var. Doğal Amerika büyük ülke, Amerika’nın fazlaca farklı yerlerinde farklı hallerde yaşayan beşerler var. Biz natürel onlarla bağlarımızı güçlendirmeyi her vakit önemsedik. Bildiğiniz üzere Cumhurbaşkanımız da Amerika’ya her geldiğinde kesinlikle Amerikan toplumunun önderlerini New York’ta olursa New York’ta, Washington’da olursa Washington’da yahut gittiği öteki kentlerde daima kabul eder, görüşür. Biz bu bağları genel olarak Amerika ile kurduğumuz bağlantılar açısından da önemsiyoruz zira Amerika Müslüman toplumunun önde gelen temsilcileri, başkanları burada siyasetten iktisada, medyadan mahallî siyasete kadar epey farklı alanlarda farklı konumlara sahipler ve onlarla ilgileri güçlendirmeyi de bizim ülkemiz açısından önemsiyoruz.
Dışişleri Bakanlığı ABD’ye ortak sistem için mektup gönderdi
Soru: Amerika ile münasebetlerden bahsettiniz. 2021 bitmek üzere ve yaklaşık bir yıldır Washington’da yeni bir idare var. Mevkidaşınızla tekraren görüştünüz. Bize 2021’de Türk-Amerikan bağlantılarını, yeni idarenin yaklaşımlarını kapsayacak biçimde kıymetlendirebilir misiniz?
Yanıt: Artık Türk-Amerikan ilgilerinin epey esaslı uzun bir tarihi var. Stratejik paydaşlık seviyesinde tanımlanmış bir bağlantı ayrıyeten NATO bünyesinde de iki müttefik ülkeyiz. Lakin periyot dönem Türkiye’nin ulusal çıkarlarını dikkate almayan Amerikan siyasetlerinin, bu müttefiklik ruhundan uzaklaştığına da şahit oluyoruz. Türk-Amerikan ilgilerini gölgeleyen, zehirleyen 2-3 temel hususumuz var üzerinde mutabakat sağlayamadığımız. Bunlardan bir tanesi; (Barack) Obama devrinden beri devam eden Amerikan idarelerinin PYD ve YPG’ye verdiği dayanak. Biz bu dayanağın baştan beri yanlış bir siyaset olduğunu söylemiş olduk, değiştirilmesi gerektiğini de tekrar yeniden söz ediyoruz. Zira bir kere DEAŞ’a karşı gayret için şayet PYD ve YPG’ye bir takviye verildi ise evvela ilkesel olarak bir terör örgütünü bir öteki terör örgütünü destekleyerek ortadan kaldıramazsınız. İkinci olarak; Suriye’deki YPG ve PYD’nin PKK’nın Suriye kolu olduğunu da herkes biliyor. Bunu Amerikalılar da biliyor; başkaları de biliyor. Üçüncü olarak; burada bilhassa Suriye toplumu içerisinde de büyük rahatsızlıklar yarattığının altını çizmek gerekiyor. Zira bir kümesi çekerek, yani Suriye muhalefeti ve toplumu içerisinde yalnızca bir etnik kümesi yahut o kümenin ortasından de aşikâr bir kümesi yani PKK ya takviye veren veya PKK’lı olan bir Kürt kümesi yanınıza çekerek bir Suriye siyaseti inşa etmeye kalkarsanız, bunun Suriye ortasında de Suriye’nin toprak bütünlüğü, siyasi birliği ve geleceği açısından da büyük dert olacağı ortada. Temel ihtilaf konularımızdan bir tanesi bu.
İkincisi; S-400 sorunundan dolayı Türkiye’ye haksız biçimde uygulanan CAATSA (Amerika Hasımları ile Yaptırım Yoluyla Çaba Yasası) yaptırımları var. bir daha bu çerçevede F-35 programından Türkiye’nin çıkartılması üzere haksız ve hukuksuz bir uygulamayla karşı karşıya kaldık.
Üçüncü olarak da FETÖ konusunda, ABD’deki FETÖ’nün yapılanmasıyla ilgili bizi tatmin edecek seviyede somut adımların atılmamış olması, Türkiye ile ABD içindeki alakaların temel ihtilaf noktalarını oluşturuyor. Bizim beklentimiz, doğal burada Türkiye’nin ulusal çıkarlarını dikkate alan bir siyaset gözden geçirme sürecinin hayata geçirilmesi. Biden idaresi iş başına geldiğinde, Trump devrinden daha sonra biz kendileriyle her seviyede temaslar kurduk ve bu konulardaki telaşlarımızı tasalarımızı ve taleplerimizi lisana getirdik, getirmeye de devam ediyoruz. Son olarak bildiğiniz üzere Roma’da G20 Doruğu marjında Cumhurbaşkanımızın Sayın Biden ile yaptığı toplantıda, bir daha bu bahisler etraflı biçimde ele alındı. Yalnızca bu ihtilaf edilen bahisler değil, Kafkaslar’daki gelişmeler, Suriye’deki süreç, Irak, terörle uğraş, Doğu Akdeniz ve başka bahisler, Ukrayna’daki gelişmeler de etraflı biçimde ele alındı.
O görüşmenin sonucu olarak da Türkiye Amerika ilgilerindeki bütün mevzuları ele alacak bir sistemin kurulması konusunda da mutabık kalındı. Şu anda Dışişleri Bakanlığımız, Amerika tarafına bir kağıt gönderdi. Bununla ilgili bu sistemin yapısının nasıl olacağı, hangi hususların ele alınacağı ve sürecin nasıl işleyeceğine dair. Bununla ilgili çalışmamız da devam ediyor. Kapsamlı biçimde biz, bu bağları karşılıklı çıkar bağlantısı ve hürmet temelinde, eşit, adil, şeffaf bir alaka olarak yürütmek istiyoruz lakin bunu yaparken doğal ki Türkiye’nin kendi ulusal çıkarları, evvelari, tehdit algısı her şeydilk evvel gelir. Bu çerçevede bu münasebetleri yanlışsız bir tabanda ilerletebilmek ve olumlu bir gündemle hareket edebilmek için de görüşmelerimiz devam ediyor ve bundan daha sonra da bu istikametteki çalışmalarımız sürecek.
Soru: Türk-Amerikan savunma heyetleri içinde görüşmeler var, sizin de bahsetmiş olduğuniz üzerine Dışişleri Bakanlıkları içinde bir sistem kuruluyor. Sizce, Türkiye ile Amerika içinde yeni bir sayfanın açılması mümkün mü? Bu mevzuda gelecek yıla ait beklentiniz nelerdir?
Karşılık: Muhakkak koşullar yerine getirilirse, bilhassa Türkiye’nin tehdit algısı ve ulusal güvenlik çıkarlarıyla ilgili konularda birtakım adımlar atılırsa yeni bir sayfa olağan olarak açılır. Bu ilgiler, hayli daha müspet bir gündemle ilerleyebilir lakin yani temel sorunları görmezden gelerek veya erteleyerek yol almamız olağan ki mümkün değil. Buna karşın biz, olumlu bir gündemle bu meseleleri çözmek için savunma sanayinden terörle gayrete, ticaretten bölgesel bahislere kadar her alanda bir daha dediğim üzere karşılıklı çıkar münasebetine, hürmete dayalı bir alakanın geliştirilmesi için elimizden gelen çabayı göstermeye devam edeceğiz.