Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dün Lviv’de Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy ve Birleşmiş Genel Sekreteri Antonio Guterres ile bir ortaya geldi. Kıymetli kararların alındığı tepe dönüşü, Yeni Şafak Gazetesi’nden Ayşe Olgun, GZT muhabiri Ümmü Gülsüm Durmuş ve TVNET Dış Haberler Editörü Merve Başkurt’un da ortalarında bulunduğu basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü ve egemenliğini desteklediklerini belirten Erdoğan şunları söylemiş oldu: Ukrayna Devlet Lideri Sayın Zelenski’nin davetine icabetle Lviv’e yaptığım çalışma ziyaretini tamamladık. Bu, savaşın başlamasının akabinde Ukrayna’ya gerçekleştirdiğim birinci seyahat oldu. Sayın Zelenski’yle yaptığımız görüşmelerde ikili bağlarımızı tüm veçheleriyle ele aldık.
‘ULUSLARARASI TOPLUM DAHA FAZLA SORUMLULUK ÜSTLENMELİ’
Tabii yaklaşık altı aydır devam eden savaş, görüşmelerimizin ana konusunu teşkil etti. Dayanışmamızın, Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne ve egemenliğine desteğimizin süreceğini kendisiyle bir sefer daha paylaştım. Savaşın diplomasi ve müzakereler yoluyla tahlili için elimizden gelen katkıyı sağlamaya devam edeceğimizi de tabir ettim. Motamot Soçi ziyaretimde Sayın Putin’e söylemiş olduğim üzere, Sayın Zelenski’ye de ortalarındaki görüşmeye mesken sahipliği yapabileceğimizi hatırlattım. Ayrıyeten ziyaretimiz sırasında Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Sayın Guterres’in de iştirakiyle üçlü bir toplantı yaptık. Üçlü toplantıda, Ukrayna tahılının ihracı gayesiyle kurulan düzeneğin faaliyetlerinin artırılarak sürdürülmesi için atılabilecek adımlar üzerinde durduk. Diplomatik sürecin canlandırılması için milletlerarası toplumun daha fazla sorumluluk üstlenmesi gerektiğine işaret ettim.
Ziyaretim vesilesiyle, savaşın Ukrayna’da niye olduğu fiziki yıkımın boyutlarını ve Ukrayna’ya yardımlarımızı da masaya yatırdık. Bugüne kadar olduğu üzere Ukrayna’nın bir daha imarı sürecinde de Türkiye’nin yanlarında olacağını tabir ettim. Sayın Zelenski de gerek ülkemizin kuvvetli dayanağı gerekse diplomatik eforları karşısında memnuniyetini lisana getirdi.
Ziyaretimiz vesilesiyle Ticaret Bakanlığımız ile Ukrayna Altyapı Bakanlığı içinde bir iş birliği muhtırası imzalandı. Muhtıra, Ukrayna’nın bir daha imarı çalışmalarında bizlere rehberlik edecektir. Stratejik ortağımız Ukrayna ile iş birliğimizin daha da güçlendirilmesi için her seviyede temaslarımızı sürdürmek konusunda mutabık kaldık. Görüşmelerimizin, bölgemiz için, global barış ve istikrar için hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum.
‘BU YILKİ BM KONSEYİ FARKLI OLACAK’
Savaşın başından beri aldığınız bir inisiyatif vardı. Bu Antalya Diplomasi Forumu ile başladı, İstanbul’da devam etti. çabucak sonrasında tahıl koridoru muahedesi kararınu verdi. Bu görüşmeleri Putin, Zelenski ve BM Genel Sekreteri içinde ikili ve üçlü biçimde sürdürüyorsunuz. Önümüzde BM Genel Heyeti var. Siz açıklamanızda atıfta bulundunuz. Bugünkü üçlü görüşmenin odak noktasında savaşın nasıl nihayete erdirilebileceğinin olduğunu söylemiş olduniz. BM Toplantısı’na kadar bu istikamette bir sonuç bekliyor musunuz? Zelenski’den aldığımız izlenim nedir?
Şu anda alışılmış bir savaş süreciyle karşı karşıyayız. Bu savaş sürecinde bir matematik olayı yok. Yani iki sefer iki dört diyemezsiniz, şu vakit bu bitecek diyemezsiniz. Zira süreç epeyce acımasız ilerliyor. Bizim bugün Lviv’e gelmemiz ve Lviv’de bilhassa bu görüşmeyi yapmak isteyişimizin doğal ki bir sebebi var. Tıpkı görüşmeyi Soçi’de, Rusya’da, Sayın Putin’le yaptık. Burada da bu türlü gerçekleştirmiş olduk. Güzel de oldu. Guterres de buraya geldi. Guterres bizden daha sonra Kiev’e geçti. Kiev’de ayrıyeten çalışmalarına devam ettiler. Doğal bu yılki BM Genel Şurası biraz farklı olacak. Bu hususta ilgili arkadaşlardan aldığımız bilgiler iştirakin daha üst seviyede olacağı istikametinde. Olağan bunu BM Genel Kurulu’nda nazaranceğiz. Orada verilecek iletiler fazlaca fazlaca manalı. Gerek Türkiye olarak bizim vereceğimiz gerek öteki ülkelerin vereceği iletiler epeyce fazlaca değerli. Onun için hazırlıklarımızı buna göre yapmak, adımlarımızı da buna nazaran atmak durumundayız. Alışılmış alanda yaşanan gelişmelere bakıldığında, biroldukça noktada adeta bir kesinti sistemi olmuş durumda. Ummadığımız, beklemediğimiz kesintiler oldu. Onun için ben bu BM Genel Konseyini biraz farklı yaşayacağımızı zannediyorum.
TÜRKİYE ZAPORİJYA İÇİN DEVREYE GİRECEK Mİ ?
Avrupa’nın en büyük nükleer güç santrali Zaporijya ile ilgili ikazlar yapılıyor. Geçtiğimiz günler de Zelenski de “Herhangi bir sızıntı ya da patlama olasılığında Avrupa ülkeleri, Türkiye ve etraf ülkeler için felaket olur” demişti. Bugün siz de “Yeni bir Çernobil istemiyoruz” diye vurgu yaptınız. Türkiye tahıl koridorunda olduğu üzere nükleer güç santraliyle ilgili de güvenliği sağlamak ve etrafındaki çatışmaları durdurmak ismine devreye girer mi?
Zaporijya konusu nitekim rastgele bir bahis değil. Fakat birinci derecede Memleketler arası Atom Gücü Kurumu’nun bu işin yakın takibinde olması ve neler yapılması gerektiği konusunda belirli bir yükü üstlenmesi lazım. Burada şu an prestijiyle içeride Ukrayna’nın bu alanda aktif ve uzman elemanları bulunuyor. Zelenski bizden şunu bilhassa istedi; Rusya’nın buradaki bütün mayın ve gibisi döşemeleri söküp alması ve bu konunun hızla ürkütücü olmaktan çıkması. Zira bir tehdit ögesi. ‘Çernobil’i yaşamak istemiyoruz’ derken biraz da onu kastettim. Bu mevzuyu Sayın Putin’le de görüşüp, dünya barışı için kıymetli bir adım olarak bu mevzuda Rusya da üzerine düşeni yapmalıdır diye bunu kendisinden bilhassa isteyeceğiz. Bu adımı atmaları gerekiyor. Zaporijya’da Ukrayna’nın hem kendi teknik elemanları hem kendi askerleri var. Bu teknik elemanlar ve askerlerle orayı müdafaa altına almış vaziyetteler.
‘BİR GECE BİRDEN GELEBİLİRİZ’
En başından beri Suriye’nin toprak bütünlüğüne saygılı olduğunuz tarafında açıklamalar yaptınız. ‘Suriye’de muhalefet ile rejimin uzlaşması lazım. Rejim askeri tahlil istiyor ancak tahlilin nihayeti siyasi çözümdür’ diye biz bunu deklare ediyoruz. Bu kelamın gereği olarak Astana ve Cenevre süreçleri örnek gösterilmesine karşın, Sayın Dışişleri Bakanı bu bahiste açıklamayı bir dahalediğinde, Türkiye’de ‘Türkiye Esed’i yenemedi artık anlaşmak için taban hazırlıyor’ biçiminde bilhassa muhalefetin bir algısı oluştu. Hem Suriye konusundaki son durumu öğrenmek istiyoruz birebir vakitte muhalefetin bakış açısını değerlendirmenizi istiyoruz?
Bizim Esed’i yenmek, yenmemek üzere bir sıkıntımız yok ki. Şayet Türkiye’de muhalefet olayı bu biçimde bir noktaya taşıyorsa bu muhalefetin hem kalitesini birebir vakitte gramını ortaya koyar. Bizim şu anda Suriye’de attığımız bütün adımlarla, bilhassa Suriye’nin kuzeyinde Fırat’ın doğusu ve batısından Akdeniz’e kadar olan o bölgede Ruslarla yürüttüğümüz çalışmalarda terörle bir uğraş vardı. Terörle olan uğraşımızı de burada birlikte sürdürüyoruz. Bunların aşikâr kısmını Ruslarla birlikte yaparken aşikâr kısmını de kendi askerimizle, güvenlik güçlerimizle yürütüyoruz. Daima söylüyorum, demokraside en değerli hasletlerden bir tanesi kuvvetli muhalefettir. Natürel bizim kuvvetli bir muhalefetimiz yok. Sorun burada. Yani Suriye’de ne oluyor ne bitiyor haberleri yok. Biz ise ta Obama periyodundan alalım, orada verdiğimiz çabayı şu anda da birebir kararlılıkla devam ettiriyoruz. Bizim ‘bir gece birden gelebiliriz’ sözümüz boşuna değil. Vakti saati geldiğinde bu yapılır. Fakat şunu da söyleyeyim; bir kez Türkiye’ye kimse bu biçimde bir şeye hazır mısın sorusunu sormasın. Biz bütün bu işlere hazırlıklıyız. Hazırlıklı olduğumuz üzere de an be an ne gerekiyorsa bunu yapacak güçteyiz. Şu anda alışılmış bilhassa Amerika maalesef binlerce tır silah, mühimmat, araç, gereç, aklınıza ne gelirse, buraya yığma yapıyor. Bu yığmayı da kimlere yapıyor? Büsbütün terör örgütlerine.
‘ABD TERÖRİSTLERE SİLAH GÖNDERMEYE DEVAM EDİYOR
ABD şunu söyleyemez: ‘Ben terörü beslemedim’ diyemez. Terörü Suriye’de birinci derecede besleyen ABD ve koalisyon güçleridir; bunu acımasız yapmışlardır ve hala da yapıyorlar. Oradan bıkmadılar, bir de Irak’ta tıpkı beslemeyi yaptılar. Kime? bir daha terör örgütlerine. Şayet bugün Irak’ta bir huzursuzluk var ise altında maalesef bir daha Amerika yatıyor. Ve bu terör örgütlerinin ileri gelenleriyle Beyaz Saray’da görüşme yapacak kadar ileri gidiyorlar. Biz bunların hepsini biliyoruz. Bunlar var. Birebir biçimde Rusya rejimle bir dayanışma ortasında. Kendileriyle bu yaptığım ziyarette bu hususları da görüştük. Bunu artık bir yere oturtmamız lazım dedim. Rusya ile o denli bir dayanışma yapalım ki Suriye’de, bilhassa Suriye’nin kuzeyinde, doğusu batısı fark etmez, buralarda terörle bir çaba gerçekleştirelim. Artık daima soruyoruz; bu teröristler kaynağı nereden buluyor? İşte şu anda Kamışlı’daki kalitesiz petrolü çıkartan teröristler. Pekala kim alıyor bunu? Rejim alıyor. Para kaynağı rejimde. Bunlar alıyor. Bütün bu gerçekler ortada. Bir başka taraftan da daima olarak buralarda İran’ın hesapları var. Bu hesaplar da önümüzde. Biz istiyoruz ki buradaki süreci daha fazla uzatmayalım. Bizim Suriye’nin topraklarında gözümüz yok. Zira Suriye’nin halkı bizim kardeşlerimiz. Orada bizim o denli bir kaygımız yok. Onların topraklarının bütünlüğü bizim için değer arz ediyor. Rejim bunun idraki ortasında olmalı. Bunları da bir daha birebir biçimde Sayın Putin’le Soçi ziyaretimizde görüştük. Temennim odur ki inşallah önümüzdeki devirle ilgili Suriye’de hem anayasa bir an evvel yapılır, bu iş sağlama bağlanır tıpkı vakitte halkın bütün bu noktadaki zahmetlerini giderecek adımlar atılır. Şu anda oradan hicret edenler, iltica edenlerin tartısı bize geldi. 4 milyon insanı biz ülkemizde ağırlıyoruz. Bütün bunları ağırlarken rejimle daima savaş halinde olalım diye mi bunu yapıyoruz? Hayır. Suriye halkıyla bilhassa inanç bedelleri noktasındaki bağlarımız sebebiyle bunu yapıyoruz. Bundan daha sonraki süreç tahminen epey daha güzel olacaktır.
‘HEDEFİMİZ BÖLGESEL BARIŞ’
Bu tartışmalar devam ederken Sayın Devlet Bahçeli’nin bir açıklaması dikkat çekti. Suriye’nin kuzeyinde yürütülen terörle çabaya gönderme yaparak ‘Siyasi diyalog görüşmelerinin ya da Suriye ile temasın siyasi diyalog mertebesine çıkarılması ciddiyetle ele alınmalı’ tabirini kullandı. Bu kelamları nasıl değerlendirirsiniz?
Şunu bir kere bilmemiz, kabullenmemiz gerekir. Devletler içinde hiç bir vakit siyasi diyalog yahut diplomasi kesip atılamaz. Her vakit her an bu çeşit diyaloglar olur, olmalıdır. Hatta bir kelam var; ‘İplikle de olsa bağı koparmayın, o bağ devam etsin. Gün olur lazım olur.’ Artık biz örneğin bölgede Mısır’la alt seviyede, bakanlarımız düzeyinde temaslarımızı devam ettiriyoruz. Bu alakalar durup dururken olmuyor. Diplomasiyi büsbütün devre dışı bırakamazsınız. Diplomasiye ne derece gereksinimimiz olduğunu bütün dünya gördü. Biz her vakit tahlilin kesimi olduk. Suriye meselesini çözmekle ilgili elimizi taşın altına biz koyduk. Gayemiz, bölgesel barış oldu, ülkemizi bu krizin ağır tehditlerinden risklerinden korumak oldu.
‘RUSYA İLE DAYANIŞMAMIZ DEVAM EDİYOR’
Suriye’nin kuzeyindeki terör maksatlarına, Türk Silahlı Kuvvetlerinin yapmaya hazırlandığı bu 5’inci harekât üzerine bir soru sormak istiyorum. Artık Türkiye alanda varlık gösterirken aslında diplomatik ayağı, işin diplomasi boyutunu hiç bırakmıyor. Biz biliyoruz ki Amerikalı muhataplara olduğu üzere Rus muhataplara da PKK terör örgütünün faaliyetleri ve Türkiye’nin hudut güvenliğini nasıl tehdit ettiğiyle ilgili vakit zaman bilgilendirmeler yapıyorsunuz. Bu bilgilendirme kararında Rusya’nın PKK/YPG’ye karşı bakışında bir değişiklik oldu mu? Bir de bilhassa PKK’ya yakın kaynaklar ve medya organları beklenen 5’inci harekatla ilgili olarak, bunu bir Rus ihaneti, Rusların ihaneti üzere değerlendiriyorlar. Bununla ilgili bir yorumunuz olur mu?
Şu anda Suriye’de attığımız her adımda bir kez biz güvenlik güçlerimiz, istihbaratımız, Ulusal Savunma Bakanlığımız olarak Rusya’yla irtibat halindeyiz. Arkadaşlarımız daima onlarla görüşme halindeler. Ben de Sayın Putin’le görüşmeler yapmak suretiyle bu süreci “sağlama bağlayalım” diyoruz. İşte mesela son Soçi seyahatimde Suriye bizim için kıymetli bir görüşme konusuydu, gündem hususuydu. Şu anda bir daha buradaki terör olaylarıyla alakalı gerek ben Putin’le, gerek Dışişleri Bakanım ve Savunma Bakanım muhataplarıyla görüşmeleri devam ettiriyoruz. Bundan daha sonraki süreçte de aslına bakarsanız devam ettireceğiz. örneğin gönül dilek ederdi ki İran’la da oradaki bu çalışmaları daha faal yürütelim lakin bu olmadı. Biz de şu anda Rusya’yla olan bu dayanışmamızı, beraberliğimizi birebir kararlılıkla devam ettiriyoruz. Bundan daha sonraki süreçte de bir daha birebir biçimde devam ettireceğiz.
İSRAİL İLE ALAKALAR
Yakın vakitte İsrail’le de olağanlaşma süreci başlamıştı ve büyükelçilerin atanmasına da karar verildi. Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri en nihayetinde İsrail… Mısır’dan da örnek verdiniz. İsrail’le olan bağlantılar Doğu Akdeniz’de Mısır’la da olursa, bu ilgilerimiz için genel manada güç eksenli bir ilgi, irtibat diyebilir miyiz sanki?
Daha epeyce siyaset eksenli dersek isabetli olur. Yani siyasetin gereği bu. Onun için de siyasette dargınlık olmaz. Her an barış ortasında olacaksın. Her an görüşebilme imkânı yakalayacaksın. örneğin Mısır’la şu anda üst seviyede, istenilen yerde değil ancak biz artık Mısır’la da arkadaşlarla alt seviyede yani bakanlar düzeyinde bu işi sürdürelim ve akabinde da temenni ederiz ki üst seviyede de bu adımı en hoş biçimde atalım. Zira Mısır halkı bizim kardeşlerimiz. Bizim Mısır halkıyla dargın olmamız mümkün değil. Onun için de bir an evvel orayla da bu barışı bizim temin etmemiz gerekiyor. Suriye ile daha ileri düzeyde adımları temin etmemiz gerekiyor. Bu adımları atmak suretiyle, tüm bölgede yani İslam dünyasının bizim komşularımızla olan bu bölgesinde inşallah birfazlaca oyunu biz bozarız.
ABDÜLHAMİD’DEN YENİ MUŞTULAR YOLDA
Abdülhamid Han sondaj gemisi için ilan edilen NAVTEX’de kıymetli bir ayrıntı vardı. Kıbrıs’ta katledilen, Kıbrıslı şehit kardeşler Hakan, Kutsi, Murat İlhan kardeşlerin ismini taşıyan 3 gemi Abdülhamid Han’a refakat ediyor. Bu epey değerli, kuvvetli bir ileti olarak algılandı. Öte yandan Ege bölgesinde Yunan tarafının halini da ortada. Nasıl bir kıymetlendirme yapabilirsiniz?
Tabii bilhassa bu üç kardeşin ismini alan bu takviye gemilerinin Abdülhamid Han’a refakat etmesi nitekim sevindirici, bizleri de keyifli eden bir hadise. İnşallah buradan beklenen sonuçlar alınmaya başlarsa doğal bizi fazlaca daha keyifli edecek. Bu sondaj gemimiz şu anda dünyada sayılı gemiler içinde. 12 bin metreye kadar sondaj yapabilme kabiliyetine sahip. Alanında şu anda eşi gibisi yok. bu biçimde bir özelliği, bu biçimde bir hoşluğu var. Beklentimiz inşallah yeni muştular olması. Bakalım ne getirecek. Natürel başta ana muhalefet olmak üzere birileri bundan epey rahatsız oluyor. Gemiye Abdülhamid Han ismini koyduk. Bundan kimlerin rahatsız olduğunu gördünüz. Düşünün, siyaset yapıyor ve tarihçi, tarihi epeyce güzel bildiğini söylüyor. Nasıl biliyorsa tarihi? Abdülhamid Han’a saygısızlık yapacak kadar ileri gidebiliyor. Lafa da geldiği vakit muhafazakâr havalarına giriyor. O denli yahut bu biçimde biz Abdülhamid Han sondaj gemimizle inşallah o beklenen sonuçları aldığımız anda bunu milletimizle paylaşacağız. Hele hele bir de inşallah doğal gazımız, petrolümüz çıkmaya başladığı andan itibaren hayli daha farklı olacak. Bu ortada Sayın Malezya Hükümdarının ülkemizi ziyaretinde kimi hususları görüştük. Bunlardan bir tanesi de PETRONAS ile Türkiye Petrolleri Anonim İştirakinin ortaklaşa bir adım atması konusuydu. Bu hususla ilgili belirlenen bir iki bölgede müşterek çalışma planlıyoruz. İnşallah bu çalışmada bir tarafta Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanlığımız ve Türkiye Petrolleri Anonim Paydaşlığı öbür tarafta PETRONAS ve bir öteki tarafta Çinliler, tahminen 3 ayaklı olarak inşallah bir adımı da birliktece atacağız. Alışılmış sevincimiz şu anda 4 tane sondaj gemimiz var, 2 tane sismik araştırma gemimiz var. Bütün bunlarla birlikte artık bir gücüz. Allah kararınu da inşallah hayır verir.
‘TÜRKİYE BÜYÜMEYE DEVAM EDİYOR’
AK Parti’nin 21’inci kuruluş yıl dönümü ötürüsıyla yaptığınız konuşmada Türkiye İktisat Modeline değindiniz, iç tutarlılığı olduğunu söylemiş olduniz. Programın gidişatına ait satır başlarıyla bir kıymetlendirme yapabilir misiniz? Bir de bilhassa sonbahar ayları için yüklü olarak güç faturasındaki yüksek artış niçiniyle ödemeler istikrarında Türkiye’nin eza yaşayabileceğine ait memleketler arası kuruluşların raporları, kıymetlendirme notları, hepsi üst üste gelmeye başladı. bu biçimde bir negatif güç birikiyor güya sonbahar ayları için. O noktada da bir piyasaya bildiriniz olur mu?
Türkiye İktisat Modeli ile makro ekonomik istikrarı sürdürülebilir kılmayı hedefledik. Yüksek katma bedelli üretimi artırmayı bilhassa hedefledik. Cari istikrarda kalıcı güzelleşmeyi hedefleyen bir siyasetler bütünü olarak bunu söz ettik. Modeli oluştururken ülkemizin geçmiş deneyimlerini, iç ve dış dinamiklerini, sahip olduğu jeostratejik avantajı, Kovid-19 salgını ve daha sonrasında yeni global ekonomik sistemin ortaya çıkarmış olduğu fırsatları kapsayan biroldukça parametreyi dikkate aldık. Doğal modelin dizaynında hür piyasa iktisadı prensiplerinden asla taviz vermiyoruz. Modelin temel siyaset araçlarını, Türk lirası tasarrufların özendirilmesine yönelik adımlar, selektif kredi siyasetleri, yatırım ortamının güzelleştirilmesine dönük önlemler oluşturuyor. Son periyotta model kapsamında uyguladığımız siyasetlerin olumlu sonuçlarını da almaya başladık. tıpkı vakitte bilhassa IMF’nin yaptığı son açıklamalara baktığımız vakit, Türkiye’nin ekonomik olarak dünya ülkelerinden farklı bir pozisyonda olduğunu, epey daha isabetli bir büyüme parametresini yakaladığını IMF kendisi tabir ediyor. bu biçimde bir pozisyondayız ve biz önümüzdeki devir için ülkemizi olumsuz değil, tam bilakis olumlu gelişmelerin beklediğini görüyoruz.
‘VATANDAŞ UCUZ VE KALİTELİ ESER ALACAK’
Ekonomi demişken gündemdeki bir konuyla devam edelim. Tarım Kredi Kooperatiflerinde indirimler başladı. Aslında siz bir daha bir yurt dışı ziyaretinde Tarım Kredi Kooperatifleri market sayısını 1000 yapacağız diye bir kelam vermiştiniz. Bu sözünüzü tuttunuz, hatta aştınız. 1000 maksadını yüzde 40 aşmış gözüküyorsunuz şu anda. Tarım Kredi Kooperatifleri ile ilgili indirim olduğu da gözüküyor sayılarda. Size gelen bilgiler nasıl bu marketlerle ilgili? Devletimiz sahiden ekonomik olarak büyüyor. Bir yandan da vatandaşın iktisadı fahiş fiyatlardan dolayı kahır geçiriyor. Bunu daha evvel siz de lisana getirmiştiniz. Fahiş fiyatı engelleme noktasında sistem yerine oturur mu Tarım Kredi Kooperatifleriyle? İndirimler dönemsel mi kalıcı mı? Kalıcı olur mu bu indirimler?
Öncelikle Tarım Kredi Kooperatiflerinin attığı bu adımla biz vatandaşımıza uygun fiyatlı eserleri ulaştırırken bir yandan da birilerini terbiye ediyoruz. Şu anda Tarım Kredi Kooperatiflerinin 1300-1400 marketi var. Biz artık Tarım Krediye diyoruz ki ‘Tarım Kredi, de ki market açmak üzere bana işte 250, 300, 400 metrekarelik bina ile gelin. Eseri biz verelim. Sen eser için işletme sermayesi koyma. Onu Tarım Kredi sana versin.’ Bunu niçin diyoruz? Şu andaki market sayısını 1400 değil, 2 bine, 2 bin 500’e çıkaralım ve piyasayı Tarım Kredi olarak biz balanse edelim. Zira bizim kaygımız burada para kazanmak değil. Bizim tek kederimiz var; vatandaşımıza bir kaliteli eser, iki ucuz eser sunalım. örneğin et eserleriyle ilgili bunu yalnızca koyun kuzuda değil, büyükbaşta da yapalım. Artık bakın çabucak muhalefet çılgına döndü; ‘aldatıyorlar, kandırıyorlar, yok şu biçimde yok bu biçimde’ falan filan. Ya şu anda Tarım Kredi raflarında eser kalmadı. Ağır bir biçimde eser yetiştirmeye çalışıyorlar. Ben iki gün evvel genel müdürle de konuştum, dedim hızla depoların sayısını da artıralım, bu depolarla da Türkiye genelinde marketlerimize eser yetiştirmede kahır yaşamayalım.
Şu anda gerek bakanım gerek genel müdürümüz bu çalışmayı süratle devam ettiriyorlar. aslına bakarsanız bu Tarım Kredi marketlerindeki olayla, başka zincir marketler fiyatları çabucak indirmeye başladılar, başlayacaklar. Bizim sıkıntımız aslına bakarsanız para kazanmak değil. Burada tek kaygımız piyasayı balanse etmek, vatandaşa ucuz, kaliteli eser yetiştirmek.
17 Ağustos zelzelesinin üzerinden 23 yıl geçti. Kentsel dönüşümde hangi noktadayız? Bir de büyük bir çoğunluk toplumsal konut projesini merakla bekliyor. Burada ayrıcalıklı kesitler, kota ayrılan bölümler genişletilecek mi? örneğin engelliler de bunun içerisine alınacak mı?
Depreme karşı önlemlerimizi kararlılıkla sürdürme çabası ortasındayız. Bu kapsamda kentsel dönüşüm adımları evvelarimiz içinde bulunuyor. 20 yılda TOKİ’yle 1 milyon 170 bin konut ve işyeri yaptık. Şu anda 81 vilayetimizde 350 bin konutun dönüşümüne süratle devam ediyoruz. 60 bin konutluk Büyük İstanbul Dönüşümü kapsamında Esenler’deki birinci etap konutların teslim merasimini nasip olursa bugün yapacağız. Toplumsal konut kampanyamızla da gayemiz 2+1, 3+1 konutlarla halkımızın taleplerine yanıt vermek. Bu konutlardan engelli kardeşlerimiz, şehit ailelerimiz ve gazilerimiz, emekli vatandaşlarımız da yararlanabilecek. Birinci defa gençler ve yeni evli kardeşlerimize de farklı bir kontenjan ayırıyoruz. Vatandaşımıza en uygun fiyatları ve ödeme seçeneklerini sunacağız. Doğal burada şunun üzerinde ısrarla durmakta büyük yarar var. Bakın Avrupa’nın birfazlaca ülkesinde şu anda zelzelede, selde, çeşitli afetlerde konut yetiştiremiyorlar, konut vermiyorlar; oralardaki kentsel dönüşümü, değişimi yapamıyorlar.
KENTSEL DÖNÜŞÜMLER DEVAM EDECEK
Ama biz Bingöl sarsıntısından tutun Van, Malatya, Elazığ sarsıntılarına varıncaya kadar bütün buralarda hızla, bir yılı bulmadan çabucak altyapısıyla, üstyapısıyla konutlarımızı yaptık ve vatandaşlarımıza bunları yetiştirdik. Kendisi doğal merhum oldu fakat Sayın Ecevit’in başbakanlığı devrinde biz bir Gölcük sarsıntısını yaşadığımız vakit bırakın siz konutları, çadır bile yoktu. Ben bu biçimde Belediye Lideri değildim, cezaevinden çıktım, yanlışsız bölgelere gittim ve o bölgelerde vatandaşla hemhal olduk. O Gölcük ne biçimdeydi, Sakarya ne biçimdeydi, Yalova ne biçimdeydi? Yapabildiler mi? Yapamadılar. Ancak biz hamdolsun hepsinde de geldik ve oraların bütün konut gereksinimlerini, taleplerini karşıladık. İşte Malatya’ya bakın, birebir biçimde konutlardan ahırlarına varıncaya kadar yaptık, teslim ettik. Bu iş, aşk işidir ve aşkınan koşan yorulmaz. Bundan daha sonraki süreçte de bu bu biçimde devam edecek.
‘KILIÇDAROĞLU’NA YARGIDA BEDEL ÖDETİLMELİ’
CHP Genel Lideri Kılıçdaroğlu geçen günlerde ‘Bizdeki seçmen ayrıntıları Yüksek Seçim Şurasında bile yok’ diye tuhaf bir kelam sarf etti. birebir vakitte birtakım spekülasyonlar var; işte “hükümetin yapmayı planladığı birtakım icraatlar önce Kılıçdaroğlu’na servis ediliyor ya da sızdırılıyor” biçiminde. Bu farklı duruma dair neler söylemek istersiniz?
Kılıçdaroğlu’nun bu açıklamalarına inanıyor musunuz? Adamın ömrü palavra. Bir şey bildiğinden değil. Alışılmış bana bakılırsa, YSK Lideri ve takımı bunu yargıya taşımalı. Yargıya taşımak suretiyle artık bu adama bedel ödetmeli. Yeri geliyor savcılara saldırıyor, yeri geliyor yargıçlara saldırıyor. Fakat niçinse onlar çekiniyorlar, korkuyorlar. Anayasa’yla teminat altındasınız. Anayasa’da bununla ilgili ‘Kesinlikle yargıya yönelik bu cins beyanlarda bulunulamaz’ diyor. İnşallah 2023’te milletim sandıkta buna bir defa daha dersini verecek.
‘ULUSLARARASI TOPLUM DAHA FAZLA SORUMLULUK ÜSTLENMELİ’
Tabii yaklaşık altı aydır devam eden savaş, görüşmelerimizin ana konusunu teşkil etti. Dayanışmamızın, Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne ve egemenliğine desteğimizin süreceğini kendisiyle bir sefer daha paylaştım. Savaşın diplomasi ve müzakereler yoluyla tahlili için elimizden gelen katkıyı sağlamaya devam edeceğimizi de tabir ettim. Motamot Soçi ziyaretimde Sayın Putin’e söylemiş olduğim üzere, Sayın Zelenski’ye de ortalarındaki görüşmeye mesken sahipliği yapabileceğimizi hatırlattım. Ayrıyeten ziyaretimiz sırasında Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Sayın Guterres’in de iştirakiyle üçlü bir toplantı yaptık. Üçlü toplantıda, Ukrayna tahılının ihracı gayesiyle kurulan düzeneğin faaliyetlerinin artırılarak sürdürülmesi için atılabilecek adımlar üzerinde durduk. Diplomatik sürecin canlandırılması için milletlerarası toplumun daha fazla sorumluluk üstlenmesi gerektiğine işaret ettim.
Ziyaretim vesilesiyle, savaşın Ukrayna’da niye olduğu fiziki yıkımın boyutlarını ve Ukrayna’ya yardımlarımızı da masaya yatırdık. Bugüne kadar olduğu üzere Ukrayna’nın bir daha imarı sürecinde de Türkiye’nin yanlarında olacağını tabir ettim. Sayın Zelenski de gerek ülkemizin kuvvetli dayanağı gerekse diplomatik eforları karşısında memnuniyetini lisana getirdi.
Ziyaretimiz vesilesiyle Ticaret Bakanlığımız ile Ukrayna Altyapı Bakanlığı içinde bir iş birliği muhtırası imzalandı. Muhtıra, Ukrayna’nın bir daha imarı çalışmalarında bizlere rehberlik edecektir. Stratejik ortağımız Ukrayna ile iş birliğimizin daha da güçlendirilmesi için her seviyede temaslarımızı sürdürmek konusunda mutabık kaldık. Görüşmelerimizin, bölgemiz için, global barış ve istikrar için hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum.
‘BU YILKİ BM KONSEYİ FARKLI OLACAK’
Savaşın başından beri aldığınız bir inisiyatif vardı. Bu Antalya Diplomasi Forumu ile başladı, İstanbul’da devam etti. çabucak sonrasında tahıl koridoru muahedesi kararınu verdi. Bu görüşmeleri Putin, Zelenski ve BM Genel Sekreteri içinde ikili ve üçlü biçimde sürdürüyorsunuz. Önümüzde BM Genel Heyeti var. Siz açıklamanızda atıfta bulundunuz. Bugünkü üçlü görüşmenin odak noktasında savaşın nasıl nihayete erdirilebileceğinin olduğunu söylemiş olduniz. BM Toplantısı’na kadar bu istikamette bir sonuç bekliyor musunuz? Zelenski’den aldığımız izlenim nedir?
Şu anda alışılmış bir savaş süreciyle karşı karşıyayız. Bu savaş sürecinde bir matematik olayı yok. Yani iki sefer iki dört diyemezsiniz, şu vakit bu bitecek diyemezsiniz. Zira süreç epeyce acımasız ilerliyor. Bizim bugün Lviv’e gelmemiz ve Lviv’de bilhassa bu görüşmeyi yapmak isteyişimizin doğal ki bir sebebi var. Tıpkı görüşmeyi Soçi’de, Rusya’da, Sayın Putin’le yaptık. Burada da bu türlü gerçekleştirmiş olduk. Güzel de oldu. Guterres de buraya geldi. Guterres bizden daha sonra Kiev’e geçti. Kiev’de ayrıyeten çalışmalarına devam ettiler. Doğal bu yılki BM Genel Şurası biraz farklı olacak. Bu hususta ilgili arkadaşlardan aldığımız bilgiler iştirakin daha üst seviyede olacağı istikametinde. Olağan bunu BM Genel Kurulu’nda nazaranceğiz. Orada verilecek iletiler fazlaca fazlaca manalı. Gerek Türkiye olarak bizim vereceğimiz gerek öteki ülkelerin vereceği iletiler epeyce fazlaca değerli. Onun için hazırlıklarımızı buna göre yapmak, adımlarımızı da buna nazaran atmak durumundayız. Alışılmış alanda yaşanan gelişmelere bakıldığında, biroldukça noktada adeta bir kesinti sistemi olmuş durumda. Ummadığımız, beklemediğimiz kesintiler oldu. Onun için ben bu BM Genel Konseyini biraz farklı yaşayacağımızı zannediyorum.
TÜRKİYE ZAPORİJYA İÇİN DEVREYE GİRECEK Mİ ?
Avrupa’nın en büyük nükleer güç santrali Zaporijya ile ilgili ikazlar yapılıyor. Geçtiğimiz günler de Zelenski de “Herhangi bir sızıntı ya da patlama olasılığında Avrupa ülkeleri, Türkiye ve etraf ülkeler için felaket olur” demişti. Bugün siz de “Yeni bir Çernobil istemiyoruz” diye vurgu yaptınız. Türkiye tahıl koridorunda olduğu üzere nükleer güç santraliyle ilgili de güvenliği sağlamak ve etrafındaki çatışmaları durdurmak ismine devreye girer mi?
Zaporijya konusu nitekim rastgele bir bahis değil. Fakat birinci derecede Memleketler arası Atom Gücü Kurumu’nun bu işin yakın takibinde olması ve neler yapılması gerektiği konusunda belirli bir yükü üstlenmesi lazım. Burada şu an prestijiyle içeride Ukrayna’nın bu alanda aktif ve uzman elemanları bulunuyor. Zelenski bizden şunu bilhassa istedi; Rusya’nın buradaki bütün mayın ve gibisi döşemeleri söküp alması ve bu konunun hızla ürkütücü olmaktan çıkması. Zira bir tehdit ögesi. ‘Çernobil’i yaşamak istemiyoruz’ derken biraz da onu kastettim. Bu mevzuyu Sayın Putin’le de görüşüp, dünya barışı için kıymetli bir adım olarak bu mevzuda Rusya da üzerine düşeni yapmalıdır diye bunu kendisinden bilhassa isteyeceğiz. Bu adımı atmaları gerekiyor. Zaporijya’da Ukrayna’nın hem kendi teknik elemanları hem kendi askerleri var. Bu teknik elemanlar ve askerlerle orayı müdafaa altına almış vaziyetteler.
‘BİR GECE BİRDEN GELEBİLİRİZ’
En başından beri Suriye’nin toprak bütünlüğüne saygılı olduğunuz tarafında açıklamalar yaptınız. ‘Suriye’de muhalefet ile rejimin uzlaşması lazım. Rejim askeri tahlil istiyor ancak tahlilin nihayeti siyasi çözümdür’ diye biz bunu deklare ediyoruz. Bu kelamın gereği olarak Astana ve Cenevre süreçleri örnek gösterilmesine karşın, Sayın Dışişleri Bakanı bu bahiste açıklamayı bir dahalediğinde, Türkiye’de ‘Türkiye Esed’i yenemedi artık anlaşmak için taban hazırlıyor’ biçiminde bilhassa muhalefetin bir algısı oluştu. Hem Suriye konusundaki son durumu öğrenmek istiyoruz birebir vakitte muhalefetin bakış açısını değerlendirmenizi istiyoruz?
Bizim Esed’i yenmek, yenmemek üzere bir sıkıntımız yok ki. Şayet Türkiye’de muhalefet olayı bu biçimde bir noktaya taşıyorsa bu muhalefetin hem kalitesini birebir vakitte gramını ortaya koyar. Bizim şu anda Suriye’de attığımız bütün adımlarla, bilhassa Suriye’nin kuzeyinde Fırat’ın doğusu ve batısından Akdeniz’e kadar olan o bölgede Ruslarla yürüttüğümüz çalışmalarda terörle bir uğraş vardı. Terörle olan uğraşımızı de burada birlikte sürdürüyoruz. Bunların aşikâr kısmını Ruslarla birlikte yaparken aşikâr kısmını de kendi askerimizle, güvenlik güçlerimizle yürütüyoruz. Daima söylüyorum, demokraside en değerli hasletlerden bir tanesi kuvvetli muhalefettir. Natürel bizim kuvvetli bir muhalefetimiz yok. Sorun burada. Yani Suriye’de ne oluyor ne bitiyor haberleri yok. Biz ise ta Obama periyodundan alalım, orada verdiğimiz çabayı şu anda da birebir kararlılıkla devam ettiriyoruz. Bizim ‘bir gece birden gelebiliriz’ sözümüz boşuna değil. Vakti saati geldiğinde bu yapılır. Fakat şunu da söyleyeyim; bir kez Türkiye’ye kimse bu biçimde bir şeye hazır mısın sorusunu sormasın. Biz bütün bu işlere hazırlıklıyız. Hazırlıklı olduğumuz üzere de an be an ne gerekiyorsa bunu yapacak güçteyiz. Şu anda alışılmış bilhassa Amerika maalesef binlerce tır silah, mühimmat, araç, gereç, aklınıza ne gelirse, buraya yığma yapıyor. Bu yığmayı da kimlere yapıyor? Büsbütün terör örgütlerine.
‘ABD TERÖRİSTLERE SİLAH GÖNDERMEYE DEVAM EDİYOR
ABD şunu söyleyemez: ‘Ben terörü beslemedim’ diyemez. Terörü Suriye’de birinci derecede besleyen ABD ve koalisyon güçleridir; bunu acımasız yapmışlardır ve hala da yapıyorlar. Oradan bıkmadılar, bir de Irak’ta tıpkı beslemeyi yaptılar. Kime? bir daha terör örgütlerine. Şayet bugün Irak’ta bir huzursuzluk var ise altında maalesef bir daha Amerika yatıyor. Ve bu terör örgütlerinin ileri gelenleriyle Beyaz Saray’da görüşme yapacak kadar ileri gidiyorlar. Biz bunların hepsini biliyoruz. Bunlar var. Birebir biçimde Rusya rejimle bir dayanışma ortasında. Kendileriyle bu yaptığım ziyarette bu hususları da görüştük. Bunu artık bir yere oturtmamız lazım dedim. Rusya ile o denli bir dayanışma yapalım ki Suriye’de, bilhassa Suriye’nin kuzeyinde, doğusu batısı fark etmez, buralarda terörle bir çaba gerçekleştirelim. Artık daima soruyoruz; bu teröristler kaynağı nereden buluyor? İşte şu anda Kamışlı’daki kalitesiz petrolü çıkartan teröristler. Pekala kim alıyor bunu? Rejim alıyor. Para kaynağı rejimde. Bunlar alıyor. Bütün bu gerçekler ortada. Bir başka taraftan da daima olarak buralarda İran’ın hesapları var. Bu hesaplar da önümüzde. Biz istiyoruz ki buradaki süreci daha fazla uzatmayalım. Bizim Suriye’nin topraklarında gözümüz yok. Zira Suriye’nin halkı bizim kardeşlerimiz. Orada bizim o denli bir kaygımız yok. Onların topraklarının bütünlüğü bizim için değer arz ediyor. Rejim bunun idraki ortasında olmalı. Bunları da bir daha birebir biçimde Sayın Putin’le Soçi ziyaretimizde görüştük. Temennim odur ki inşallah önümüzdeki devirle ilgili Suriye’de hem anayasa bir an evvel yapılır, bu iş sağlama bağlanır tıpkı vakitte halkın bütün bu noktadaki zahmetlerini giderecek adımlar atılır. Şu anda oradan hicret edenler, iltica edenlerin tartısı bize geldi. 4 milyon insanı biz ülkemizde ağırlıyoruz. Bütün bunları ağırlarken rejimle daima savaş halinde olalım diye mi bunu yapıyoruz? Hayır. Suriye halkıyla bilhassa inanç bedelleri noktasındaki bağlarımız sebebiyle bunu yapıyoruz. Bundan daha sonraki süreç tahminen epey daha güzel olacaktır.
‘HEDEFİMİZ BÖLGESEL BARIŞ’
Bu tartışmalar devam ederken Sayın Devlet Bahçeli’nin bir açıklaması dikkat çekti. Suriye’nin kuzeyinde yürütülen terörle çabaya gönderme yaparak ‘Siyasi diyalog görüşmelerinin ya da Suriye ile temasın siyasi diyalog mertebesine çıkarılması ciddiyetle ele alınmalı’ tabirini kullandı. Bu kelamları nasıl değerlendirirsiniz?
Şunu bir kere bilmemiz, kabullenmemiz gerekir. Devletler içinde hiç bir vakit siyasi diyalog yahut diplomasi kesip atılamaz. Her vakit her an bu çeşit diyaloglar olur, olmalıdır. Hatta bir kelam var; ‘İplikle de olsa bağı koparmayın, o bağ devam etsin. Gün olur lazım olur.’ Artık biz örneğin bölgede Mısır’la alt seviyede, bakanlarımız düzeyinde temaslarımızı devam ettiriyoruz. Bu alakalar durup dururken olmuyor. Diplomasiyi büsbütün devre dışı bırakamazsınız. Diplomasiye ne derece gereksinimimiz olduğunu bütün dünya gördü. Biz her vakit tahlilin kesimi olduk. Suriye meselesini çözmekle ilgili elimizi taşın altına biz koyduk. Gayemiz, bölgesel barış oldu, ülkemizi bu krizin ağır tehditlerinden risklerinden korumak oldu.
‘RUSYA İLE DAYANIŞMAMIZ DEVAM EDİYOR’
Suriye’nin kuzeyindeki terör maksatlarına, Türk Silahlı Kuvvetlerinin yapmaya hazırlandığı bu 5’inci harekât üzerine bir soru sormak istiyorum. Artık Türkiye alanda varlık gösterirken aslında diplomatik ayağı, işin diplomasi boyutunu hiç bırakmıyor. Biz biliyoruz ki Amerikalı muhataplara olduğu üzere Rus muhataplara da PKK terör örgütünün faaliyetleri ve Türkiye’nin hudut güvenliğini nasıl tehdit ettiğiyle ilgili vakit zaman bilgilendirmeler yapıyorsunuz. Bu bilgilendirme kararında Rusya’nın PKK/YPG’ye karşı bakışında bir değişiklik oldu mu? Bir de bilhassa PKK’ya yakın kaynaklar ve medya organları beklenen 5’inci harekatla ilgili olarak, bunu bir Rus ihaneti, Rusların ihaneti üzere değerlendiriyorlar. Bununla ilgili bir yorumunuz olur mu?
Şu anda Suriye’de attığımız her adımda bir kez biz güvenlik güçlerimiz, istihbaratımız, Ulusal Savunma Bakanlığımız olarak Rusya’yla irtibat halindeyiz. Arkadaşlarımız daima onlarla görüşme halindeler. Ben de Sayın Putin’le görüşmeler yapmak suretiyle bu süreci “sağlama bağlayalım” diyoruz. İşte mesela son Soçi seyahatimde Suriye bizim için kıymetli bir görüşme konusuydu, gündem hususuydu. Şu anda bir daha buradaki terör olaylarıyla alakalı gerek ben Putin’le, gerek Dışişleri Bakanım ve Savunma Bakanım muhataplarıyla görüşmeleri devam ettiriyoruz. Bundan daha sonraki süreçte de aslına bakarsanız devam ettireceğiz. örneğin gönül dilek ederdi ki İran’la da oradaki bu çalışmaları daha faal yürütelim lakin bu olmadı. Biz de şu anda Rusya’yla olan bu dayanışmamızı, beraberliğimizi birebir kararlılıkla devam ettiriyoruz. Bundan daha sonraki süreçte de bir daha birebir biçimde devam ettireceğiz.
İSRAİL İLE ALAKALAR
Yakın vakitte İsrail’le de olağanlaşma süreci başlamıştı ve büyükelçilerin atanmasına da karar verildi. Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri en nihayetinde İsrail… Mısır’dan da örnek verdiniz. İsrail’le olan bağlantılar Doğu Akdeniz’de Mısır’la da olursa, bu ilgilerimiz için genel manada güç eksenli bir ilgi, irtibat diyebilir miyiz sanki?
Daha epeyce siyaset eksenli dersek isabetli olur. Yani siyasetin gereği bu. Onun için de siyasette dargınlık olmaz. Her an barış ortasında olacaksın. Her an görüşebilme imkânı yakalayacaksın. örneğin Mısır’la şu anda üst seviyede, istenilen yerde değil ancak biz artık Mısır’la da arkadaşlarla alt seviyede yani bakanlar düzeyinde bu işi sürdürelim ve akabinde da temenni ederiz ki üst seviyede de bu adımı en hoş biçimde atalım. Zira Mısır halkı bizim kardeşlerimiz. Bizim Mısır halkıyla dargın olmamız mümkün değil. Onun için de bir an evvel orayla da bu barışı bizim temin etmemiz gerekiyor. Suriye ile daha ileri düzeyde adımları temin etmemiz gerekiyor. Bu adımları atmak suretiyle, tüm bölgede yani İslam dünyasının bizim komşularımızla olan bu bölgesinde inşallah birfazlaca oyunu biz bozarız.
ABDÜLHAMİD’DEN YENİ MUŞTULAR YOLDA
Abdülhamid Han sondaj gemisi için ilan edilen NAVTEX’de kıymetli bir ayrıntı vardı. Kıbrıs’ta katledilen, Kıbrıslı şehit kardeşler Hakan, Kutsi, Murat İlhan kardeşlerin ismini taşıyan 3 gemi Abdülhamid Han’a refakat ediyor. Bu epey değerli, kuvvetli bir ileti olarak algılandı. Öte yandan Ege bölgesinde Yunan tarafının halini da ortada. Nasıl bir kıymetlendirme yapabilirsiniz?
Tabii bilhassa bu üç kardeşin ismini alan bu takviye gemilerinin Abdülhamid Han’a refakat etmesi nitekim sevindirici, bizleri de keyifli eden bir hadise. İnşallah buradan beklenen sonuçlar alınmaya başlarsa doğal bizi fazlaca daha keyifli edecek. Bu sondaj gemimiz şu anda dünyada sayılı gemiler içinde. 12 bin metreye kadar sondaj yapabilme kabiliyetine sahip. Alanında şu anda eşi gibisi yok. bu biçimde bir özelliği, bu biçimde bir hoşluğu var. Beklentimiz inşallah yeni muştular olması. Bakalım ne getirecek. Natürel başta ana muhalefet olmak üzere birileri bundan epey rahatsız oluyor. Gemiye Abdülhamid Han ismini koyduk. Bundan kimlerin rahatsız olduğunu gördünüz. Düşünün, siyaset yapıyor ve tarihçi, tarihi epeyce güzel bildiğini söylüyor. Nasıl biliyorsa tarihi? Abdülhamid Han’a saygısızlık yapacak kadar ileri gidebiliyor. Lafa da geldiği vakit muhafazakâr havalarına giriyor. O denli yahut bu biçimde biz Abdülhamid Han sondaj gemimizle inşallah o beklenen sonuçları aldığımız anda bunu milletimizle paylaşacağız. Hele hele bir de inşallah doğal gazımız, petrolümüz çıkmaya başladığı andan itibaren hayli daha farklı olacak. Bu ortada Sayın Malezya Hükümdarının ülkemizi ziyaretinde kimi hususları görüştük. Bunlardan bir tanesi de PETRONAS ile Türkiye Petrolleri Anonim İştirakinin ortaklaşa bir adım atması konusuydu. Bu hususla ilgili belirlenen bir iki bölgede müşterek çalışma planlıyoruz. İnşallah bu çalışmada bir tarafta Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanlığımız ve Türkiye Petrolleri Anonim Paydaşlığı öbür tarafta PETRONAS ve bir öteki tarafta Çinliler, tahminen 3 ayaklı olarak inşallah bir adımı da birliktece atacağız. Alışılmış sevincimiz şu anda 4 tane sondaj gemimiz var, 2 tane sismik araştırma gemimiz var. Bütün bunlarla birlikte artık bir gücüz. Allah kararınu da inşallah hayır verir.
‘TÜRKİYE BÜYÜMEYE DEVAM EDİYOR’
AK Parti’nin 21’inci kuruluş yıl dönümü ötürüsıyla yaptığınız konuşmada Türkiye İktisat Modeline değindiniz, iç tutarlılığı olduğunu söylemiş olduniz. Programın gidişatına ait satır başlarıyla bir kıymetlendirme yapabilir misiniz? Bir de bilhassa sonbahar ayları için yüklü olarak güç faturasındaki yüksek artış niçiniyle ödemeler istikrarında Türkiye’nin eza yaşayabileceğine ait memleketler arası kuruluşların raporları, kıymetlendirme notları, hepsi üst üste gelmeye başladı. bu biçimde bir negatif güç birikiyor güya sonbahar ayları için. O noktada da bir piyasaya bildiriniz olur mu?
Türkiye İktisat Modeli ile makro ekonomik istikrarı sürdürülebilir kılmayı hedefledik. Yüksek katma bedelli üretimi artırmayı bilhassa hedefledik. Cari istikrarda kalıcı güzelleşmeyi hedefleyen bir siyasetler bütünü olarak bunu söz ettik. Modeli oluştururken ülkemizin geçmiş deneyimlerini, iç ve dış dinamiklerini, sahip olduğu jeostratejik avantajı, Kovid-19 salgını ve daha sonrasında yeni global ekonomik sistemin ortaya çıkarmış olduğu fırsatları kapsayan biroldukça parametreyi dikkate aldık. Doğal modelin dizaynında hür piyasa iktisadı prensiplerinden asla taviz vermiyoruz. Modelin temel siyaset araçlarını, Türk lirası tasarrufların özendirilmesine yönelik adımlar, selektif kredi siyasetleri, yatırım ortamının güzelleştirilmesine dönük önlemler oluşturuyor. Son periyotta model kapsamında uyguladığımız siyasetlerin olumlu sonuçlarını da almaya başladık. tıpkı vakitte bilhassa IMF’nin yaptığı son açıklamalara baktığımız vakit, Türkiye’nin ekonomik olarak dünya ülkelerinden farklı bir pozisyonda olduğunu, epey daha isabetli bir büyüme parametresini yakaladığını IMF kendisi tabir ediyor. bu biçimde bir pozisyondayız ve biz önümüzdeki devir için ülkemizi olumsuz değil, tam bilakis olumlu gelişmelerin beklediğini görüyoruz.
‘VATANDAŞ UCUZ VE KALİTELİ ESER ALACAK’
Ekonomi demişken gündemdeki bir konuyla devam edelim. Tarım Kredi Kooperatiflerinde indirimler başladı. Aslında siz bir daha bir yurt dışı ziyaretinde Tarım Kredi Kooperatifleri market sayısını 1000 yapacağız diye bir kelam vermiştiniz. Bu sözünüzü tuttunuz, hatta aştınız. 1000 maksadını yüzde 40 aşmış gözüküyorsunuz şu anda. Tarım Kredi Kooperatifleri ile ilgili indirim olduğu da gözüküyor sayılarda. Size gelen bilgiler nasıl bu marketlerle ilgili? Devletimiz sahiden ekonomik olarak büyüyor. Bir yandan da vatandaşın iktisadı fahiş fiyatlardan dolayı kahır geçiriyor. Bunu daha evvel siz de lisana getirmiştiniz. Fahiş fiyatı engelleme noktasında sistem yerine oturur mu Tarım Kredi Kooperatifleriyle? İndirimler dönemsel mi kalıcı mı? Kalıcı olur mu bu indirimler?
Öncelikle Tarım Kredi Kooperatiflerinin attığı bu adımla biz vatandaşımıza uygun fiyatlı eserleri ulaştırırken bir yandan da birilerini terbiye ediyoruz. Şu anda Tarım Kredi Kooperatiflerinin 1300-1400 marketi var. Biz artık Tarım Krediye diyoruz ki ‘Tarım Kredi, de ki market açmak üzere bana işte 250, 300, 400 metrekarelik bina ile gelin. Eseri biz verelim. Sen eser için işletme sermayesi koyma. Onu Tarım Kredi sana versin.’ Bunu niçin diyoruz? Şu andaki market sayısını 1400 değil, 2 bine, 2 bin 500’e çıkaralım ve piyasayı Tarım Kredi olarak biz balanse edelim. Zira bizim kaygımız burada para kazanmak değil. Bizim tek kederimiz var; vatandaşımıza bir kaliteli eser, iki ucuz eser sunalım. örneğin et eserleriyle ilgili bunu yalnızca koyun kuzuda değil, büyükbaşta da yapalım. Artık bakın çabucak muhalefet çılgına döndü; ‘aldatıyorlar, kandırıyorlar, yok şu biçimde yok bu biçimde’ falan filan. Ya şu anda Tarım Kredi raflarında eser kalmadı. Ağır bir biçimde eser yetiştirmeye çalışıyorlar. Ben iki gün evvel genel müdürle de konuştum, dedim hızla depoların sayısını da artıralım, bu depolarla da Türkiye genelinde marketlerimize eser yetiştirmede kahır yaşamayalım.
Şu anda gerek bakanım gerek genel müdürümüz bu çalışmayı süratle devam ettiriyorlar. aslına bakarsanız bu Tarım Kredi marketlerindeki olayla, başka zincir marketler fiyatları çabucak indirmeye başladılar, başlayacaklar. Bizim sıkıntımız aslına bakarsanız para kazanmak değil. Burada tek kaygımız piyasayı balanse etmek, vatandaşa ucuz, kaliteli eser yetiştirmek.
17 Ağustos zelzelesinin üzerinden 23 yıl geçti. Kentsel dönüşümde hangi noktadayız? Bir de büyük bir çoğunluk toplumsal konut projesini merakla bekliyor. Burada ayrıcalıklı kesitler, kota ayrılan bölümler genişletilecek mi? örneğin engelliler de bunun içerisine alınacak mı?
Depreme karşı önlemlerimizi kararlılıkla sürdürme çabası ortasındayız. Bu kapsamda kentsel dönüşüm adımları evvelarimiz içinde bulunuyor. 20 yılda TOKİ’yle 1 milyon 170 bin konut ve işyeri yaptık. Şu anda 81 vilayetimizde 350 bin konutun dönüşümüne süratle devam ediyoruz. 60 bin konutluk Büyük İstanbul Dönüşümü kapsamında Esenler’deki birinci etap konutların teslim merasimini nasip olursa bugün yapacağız. Toplumsal konut kampanyamızla da gayemiz 2+1, 3+1 konutlarla halkımızın taleplerine yanıt vermek. Bu konutlardan engelli kardeşlerimiz, şehit ailelerimiz ve gazilerimiz, emekli vatandaşlarımız da yararlanabilecek. Birinci defa gençler ve yeni evli kardeşlerimize de farklı bir kontenjan ayırıyoruz. Vatandaşımıza en uygun fiyatları ve ödeme seçeneklerini sunacağız. Doğal burada şunun üzerinde ısrarla durmakta büyük yarar var. Bakın Avrupa’nın birfazlaca ülkesinde şu anda zelzelede, selde, çeşitli afetlerde konut yetiştiremiyorlar, konut vermiyorlar; oralardaki kentsel dönüşümü, değişimi yapamıyorlar.
KENTSEL DÖNÜŞÜMLER DEVAM EDECEK
Ama biz Bingöl sarsıntısından tutun Van, Malatya, Elazığ sarsıntılarına varıncaya kadar bütün buralarda hızla, bir yılı bulmadan çabucak altyapısıyla, üstyapısıyla konutlarımızı yaptık ve vatandaşlarımıza bunları yetiştirdik. Kendisi doğal merhum oldu fakat Sayın Ecevit’in başbakanlığı devrinde biz bir Gölcük sarsıntısını yaşadığımız vakit bırakın siz konutları, çadır bile yoktu. Ben bu biçimde Belediye Lideri değildim, cezaevinden çıktım, yanlışsız bölgelere gittim ve o bölgelerde vatandaşla hemhal olduk. O Gölcük ne biçimdeydi, Sakarya ne biçimdeydi, Yalova ne biçimdeydi? Yapabildiler mi? Yapamadılar. Ancak biz hamdolsun hepsinde de geldik ve oraların bütün konut gereksinimlerini, taleplerini karşıladık. İşte Malatya’ya bakın, birebir biçimde konutlardan ahırlarına varıncaya kadar yaptık, teslim ettik. Bu iş, aşk işidir ve aşkınan koşan yorulmaz. Bundan daha sonraki süreçte de bu bu biçimde devam edecek.
‘KILIÇDAROĞLU’NA YARGIDA BEDEL ÖDETİLMELİ’
CHP Genel Lideri Kılıçdaroğlu geçen günlerde ‘Bizdeki seçmen ayrıntıları Yüksek Seçim Şurasında bile yok’ diye tuhaf bir kelam sarf etti. birebir vakitte birtakım spekülasyonlar var; işte “hükümetin yapmayı planladığı birtakım icraatlar önce Kılıçdaroğlu’na servis ediliyor ya da sızdırılıyor” biçiminde. Bu farklı duruma dair neler söylemek istersiniz?
Kılıçdaroğlu’nun bu açıklamalarına inanıyor musunuz? Adamın ömrü palavra. Bir şey bildiğinden değil. Alışılmış bana bakılırsa, YSK Lideri ve takımı bunu yargıya taşımalı. Yargıya taşımak suretiyle artık bu adama bedel ödetmeli. Yeri geliyor savcılara saldırıyor, yeri geliyor yargıçlara saldırıyor. Fakat niçinse onlar çekiniyorlar, korkuyorlar. Anayasa’yla teminat altındasınız. Anayasa’da bununla ilgili ‘Kesinlikle yargıya yönelik bu cins beyanlarda bulunulamaz’ diyor. İnşallah 2023’te milletim sandıkta buna bir defa daha dersini verecek.