Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türk Devletleri Teşkilatı Doruğu kapsamında gittiği Özbekistan ziyareti dönüşünde, ortalarında TVNET Dış Haberler Editörü Merve Başkurt’un da bulunduğu basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Semerkant’taki kıymetli tepeyi pahalandıran Erdoğan, “Türk Devletleri Teşkilatımızın 9. Doruğunu muvaffakiyetle tamamladık. Görüşmelerde Türk dünyasına ait aktüel problemleri etraflıca ele aldık, önümüzdeki periyotta iş birliği yapılacak alanları belirledik. Geçen sene İstanbul’daki tarihi tepede Türk dünyası vizyon evrakını kabul etmiştik. Evrakla gelecek 20 yıla dair amaçlarımızı ortaya koymuştuk. Bugün de birinci 5 yıllık uygulama kılavuzu niteliğindeki strateji evrakımızı kabul ettik. Ticaretten iktisada, kültürel konulardan etraf sıkıntılarına kadar geniş bir yelpazede iş birliğimizin alt yapısını oluşturacak bir dizi mutabakata imza attık. Türk Kurulumuzun Teşkilata dönüştürülmesiyle Nahçıvan Muahedesinde ortaya çıkan değişiklik gereksinimini akdettiğimiz bir protokolle giderdik” dedi
KKTC’NİN GÖZLEMCİ ÜYE OLMASI
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin gözlemci üye olarak kabul edilmesini de pahalandıran Erdoğan şunları söylemiş oldu: “Türk dünyasının ayrılmaz bir kesimi olan Kıbrıs Türkü’nün yalnız olmadığını gösterdik. Alınan bu tarihi sonucun başta Kıbrıs Türkleri olmak üzere hepimize iyi olmasını diliyorum. Kardeşlik hukukumuzun gereğini yerine getirdikleri için tüm başkanlara teşekkür ediyorum. Dorukta ayrıyeten ulaştırma, medya, kültür, turizm projelerinde atabileceğimiz ortak adımları görüştük. Bilhassa finans alanında dayanışmamızı güçlendirmek amacıyla Türk Yatırım Fonu’nu kurduk. Fonun sağlayacağı imkanların iş birliğimizi daha da kuvvetlendireceğine ve faaliyetlerimize ivme kazandıracağına inanıyorum. Yeni global sorunlara ait ortak yaklaşımlarımızı ve Türk dünyasında iş birliğinin geliştirilmesi konusundaki kararlılığımızı Semerkant Bildirisiyle somutlaştırdık. Müteakip tepe, 2023 yılında Kazakistan’da gerçekleştirilecek. Tepeye katılan devlet ve hükümet liderleriyle samimi görüşmelerimiz oldu. Temaslarımızda ikili münasebetlerimize ilaveten aktüel global bahisleri da ele aldık.
Özbekistan Cumhurbaşkanı değerli dostum Şevket Mirziyoyev bu vesileyle şahsıma Türkiye-Özbekistan bağlarına katkılarımız ötürüsıyla Yüksek Seviyeli İmam Buhari Nişanı’nı tevcih etti. Türk Devletleri Teşkilatımıza ve Türk dünyasına olan hizmetlerimiz niçiniyle de teşkilatımızın Türk Dünyası Ali Nişanı’yla taltif edildik. Bu nişanları milletimiz ismine almaktan mütehassis oldum. Türk Dünyası Ali Nişanı, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov ve Türkmenistan eski Devlet Lideri Kurbankulu Berdimuhammedov’a da tevcih edildi.
SEMERKANT TÜRK DÜNYASI MEDENİYET BAŞŞEHRİ İLAN EDİLDİ
Zirvemizde ayrıyeten Semerkant’ı Türk Dünyası Medeniyet Başşehri olarak ilan ettik. Mevkidaşlarımla birliktece diktiğimiz fidanlarla hem beraberliğimizi güçlendirdik tıpkı vakitte 11 Kasım Ağaçlandırma Günümüzü kutladık. Gerek zirvemizin gerekse Özbekistan’da yaptığımız öbür görüşmelerin hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum. Periyot başkanlığını devrettiğimiz Özbekistan’a mesken sahiplikleri için teşekkür ediyor, muvaffakiyetler diliyorum.
‘TÜRK DÜNYASI BUGÜNE KADAR ÇOK DARBE YEDİ’
Bugün Türk dünyası için hayli heyecan verici bir gün. Türk Devletleri Teşkilatı Tepesi Semerkant’ta toplandı. Uzun müddet Sovyet esareti altında kalmış Türk devletlerinin, Türk halklarının bağımsızlık daha sonrası ayağa kalkmaya çalıştığı bir devir oldu. Yüzseneler daha sonra Türk halklarını, devletlerini tıpkı çatı altında toplamada, üstelik bunu kurumsal bir yapıda gerçekleştirmede siz öncü bir rol oynadınız. Karabağ Savaşı sırasında Azerbaycan’a Türkiye’nin verdiği dayanak burada Türk dünyasına hayli büyük cüret ve özgüven verdi. Türk Devletleri Teşkilatı üzere ileride hayli gelecek vadeden bir ulus ötesi yapılanmanın kuruluşunda rol oynamış, öncülük yapmış bir insan olarak hisleriniz neler? Türk Devletleri Teşkilatının geleceğini nasıl görüyorsunuz?
Ben bu manalı soru için bilhassa fazlaca teşekkür ediyorum. Türk devletleri içindeki iş birliği, gücünü tarihî kardeşlik bağlarından, ortak kültür, dayanışma, lisan ve geleneklerinden alıyor. Türk dünyası ne yazık ki bugüne kadar epeyce darbeler yedi ve bu yediği darbeler sebebiyle de istek edilen gayelere ulaşamadı. Kendi ortalarında da ne yazık ki aşikâr bir güç devşiremedi, oluşamadı. Geçtiğimiz periyot başkanlığını devraldığımız İstanbul Doruğu, Türk devletleri için aslında bir dönüm niteliği taşıyordu. Biz bu tepeyle Türk Kurulunu, Türk Devletleri Teşkilatı ismiyle memleketler arası bir teşkilata dönüştürdük. O tepeyi gerçekleştirdiğimiz Demokrasi ve Özgürlükler Adası bu noktada önemli bir sıçrama merkezi oldu. Konut sahipliğini yaptığımız İstanbul Zirvesi’nde ayrıyeten iş birliğimizin milletlerarası maksatlarını ortaya koyan 2040 vizyonunu da kabul ettik.
Bütün bu süreci Türk devletleri içindeki karşılıklı sevgiye, hürmete dayalı olarak yürüttük. Sağ olsunlar kardeşlerimiz de bu süreç içerisinde belirlediğimiz istikametten sapmadılar ve yere sağlam bastılar. İşte bugün de atılan adımların sonucu olarak şahsıma Türk Dünyası Ali Nişanı’nı takdim ettiler. Türk Devletleri Teşkilatı kendisini başarılı bir iş birliği platformu olarak ispatlamış bulunuyor; bölgesinde ve dünyada tartısı artıyor.
‘TÜRKİYE-ÖZBEKİSTAN ÜNİVERSİTESİ’Nİ İNŞALLAH TAŞKENT’TE KURMUŞ OLACAĞIZ’
Burada ayrıyeten Yüksek Seviyeli İmam Buhari Nişanı’yla taltif olmak bizim için epey epeyce farklı, epeyce fazlaca manalıydı. Bilhassa de Şevket Mirziyoyev’in bu mevzuda hassasiyeti, Buhara’yı bu bahiste bir merkez haline getirme uğraşları var. Tahminen de önümüzdeki yılın birinci çeyreğinde Özbekistan-Türkiye ortak üniversitesini kurmak suretiyle İmam Buhari Fakültesi yahut enstitüsü üzere bir adımı da inşallah burada bir arada atacağız. Birkaç gün evvel buraya arkadaşlarımız geldiler, bir arada Buhara’da, Taşkent’te çalışmalar yaptılar ve bu çalışmaların sonucunu de fazlaca kısa vakitte görmek istiyoruz. tıpkı vakitte bu birinci çeyrekte de imzaları atarak Türkiye-Özbekistan Üniversitesi’ni inşallah Taşkent’te kurmuş olacağız.
‘TERÖRÜN YUVASI PENSİLVANYA’
Türk dünyasına verdiğiniz emekler göz önünde. Hakikaten bu noktaya gelinmesinde müstesna rolünüz var. Bunun için size bu coğrafyada doğmuş bir insan olarak minnettarım. Lakin biliyorsunuz bu coğrafyanın en değerli belalarından birisi de FETÖ yapılanmasıdır. 15 Temmuz’dan daha sonra sizin uyarılarınıza coğrafyadan önemli manada karşılık geldi ve birtakım temizlemeler de gerçekleşiyor. Lakin bu coğrafyanın kendi ortasında istikrarlar var ve hala bu yapıyı Amerika ile ortalarındaki yumuşak güç olarak gorenler de var. Bilhassa Orta Asya’daki kimi ülkelerde hala varlıklarını sürdürdüklerine dair izlenimler var. Türk Devletleri Teşkilatının geleceğinde bu yapının büsbütün silinmemesi takdirde sıkıntılar çıkacağı açıktır. Bu yapı burada büsbütün nasıl biter? Umudunuz var mı? Türkiye olarak bu önderleri ikna edebildik mi?
Tabii biz bu önderlerle her bir ortaya gelişte terörle gayret konusunu; PKK/PYD/YPG, FETÖ, DEAŞ, bütün bunları kendilerine hatırlatıyoruz. FETÖ konusunda kendileri “bizde var” demiyorlar. Daima söylemiş oldukleri şey şu; “Biz bunları temizledik, temizliyoruz” diyorlar. Bugün de birebir şeyi gerek Kırgızistan gerek Özbekistan gerek Kazakistan’la bir daha konuştuk. Dedik ki “Bu husustaki çabanız hangi safhada? FETÖ ile çabada belirli bir ara kaydedebildiniz mi? Sizler yok diyorsunuz lakin bizdeki istihbarat detaylarınde ne yazık ki hala sizin devlet kademelerinde bile bunların olduğunun ayrıntıları bize geliyor. bu biçimde benim size söyleyeceğim tek şey var; istihbarat dairenizi bizim istihbarat başkanlığımızla bir ortaya getirelim, müşterek olarak çalışsınlar, şayet sahiden temizlenmişse sorun yok, siz de rahat edersiniz biz de rahat ederiz. Fakat bilin ki bunlar sizin için büyük tehlike ve tehdittir.”
örneğin başkanlardan bir tanesi bugün bana şunu söylemiş oldu; “Ben, siz bu işin üzerinde bu kadar dururken bu FETÖ’nün ne olduğunu hala bilmiyordum” dedi. “İşte sizin bu noktadaki bilgi kaynaklarınız maalesef size yanlış bilgi aktarıyor. Yanlış bilgi aktardığı için de bu alçakların, bu namussuzların ne olduğunu anlayamıyorsunuz. Bunların 160’a yakın ülkede okulları vardı ve bu okullarda bunlar güya âlâ niyetle eğitim öğretim yaptırdıklarını söylüyorlardı. Oranın yöneticileri de ‘bunlar makûs bir şey yapmıyor, bunlar eğitim öğretim yaptırıyor’ diyorlardı.
‘FETÖ ELEBAŞINA KÖŞK VERDİLER SAKLIYORLAR’
Lakin o eğitim öğretim yaptırıyor söylemiş olduğiniz yerde oraların zeki çocuklarını alıyorlar, onları zehirliyorlar ve onları da daha sonrasında hem kendi ülkeleri birebir vakitte Türkiye aleyhine biroldukca çalışmaların içerisine sokuyorlar. Bakın işte bizde 15 Temmuz hadisesinde her şey patlak verdi ve bizim 252 canımız maalesef şehit oldu. Bunun yanında askeriydi, siviliydi 2 bini aşkın vatandaşımız yaralandı, gazi oldu. Bütün bunları biz yaşadık. Gelen başbakanlara, liderlere Meclisimizi gösteriyoruz. İşte demokrasinin merkezi olan Meclisimizi bunlar bombaladılar. Neyle? Bu ülkenin, bu devletin, bu ordunun uçaklarıyla bombaladılar. Helikopterlerle geldiler vurdular. Şayet vakit yarışında isabet ettirebilseydiler bugün tahminen ben de olmayacaktım. Benim iki tane müdafaam şehit oldu. Bunların hepsi yaşanmış hadiseler. Benim canım yandığı için ben size bunları anlatıyorum” dedim. Şu anda bunlara kim sahip çıkıyor? Başta Yunanistan. Kaçıp Yunanistan’a gidiyorlar, kaçıp Avrupa’ya gidiyorlar. Daima buralara kaçtılar; Almanya’da, Fransa’da, Hollanda’da, Danimarka’da, İngiltere’de, Amerika’da yaşıyorlar. Ve bu adamı Amerika saklıyor. Kim saklıyor? Biden saklıyor. Kendilerine Pensilvanya’da devasa bir kâşâne verdiler, orada bu adam yaşıyor. Bana terörün merkezi neresi diye sorarsanız; işte ben size şu anda bunu söylerim.
RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI NE VAKİT BİTECEK?
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, önümüzdeki hafta Endonezya’nın Bali kentinde yapılacak olan G20 Zirvesi’ne katılmayacağını deklare etti. Rus heyetine Sergey Lavrov’un başkanlık edeceğini biliyoruz. Rusya’nın Şubat ayında Ukrayna’ya başlatmış olduğu savaştan daha sonra Biden ve Putin’in birinci sefer bu dorukta bir ortaya gelmesi bekleniyordu. Putin’in tepeye katılmamasını nasıl yorumlarsınız? Siz hem Rusya hem Ukrayna başkanlarıyla yakinen görüşüyorsunuz. Tepe öncesinde bir telefon görüşmeniz olacak mı kendisiyle? Bir de bu kapsamda savaşın sona erme ihtimalini nasıl görüyorsunuz?
Doğrusu kendisiyle son görüşmemde Endonezya’ya gelmesinin isabetli olabileceği kanaatinde olduğumu söylemiştim. Ama kendisi de ‘Ben bir değerlendirmemi yapayım, ona göre haber veririm’ demişti. daha sonra Dışişleri Bakanının Endonezya’ya gelmesine karar vermişler. Bu 2-3 gün içerisinde şayet kendisiyle bir irtibatım olabilirse neler düşündüğünü; ne üzere adımlar atacaklarını; bilhassa de bu sürecin, yani diyaloğun barışa dönüştürülmesi noktasında adımlarının ne olabileceğini kendisiyle konuşma imkânı bulabilirim.
‘BARIŞ KORİDORU AÇABİLİRİZ’
Tepeye katılmama konusunda Sayın Putin demek ki kendi takımıyla bunun istişaresini yapmış, sonunda da bu biçimde bir karara varmıştır. Bu bahiste bir değerlendirmeye girmek hem kendisine saygısızlık olur hem takımına saygısızlık olur. Bu alışılmış kendilerinin bileceği bir iştir. Zira bayağı bir müddetç hayatıyoruz. Rusya kolay bir devlet değil, kuvvetli bir devlet. Doğal başta Amerika olmak üzere Batı, Rusya’ya adeta sınırsız saldırıyor. Bütün bunların karşısında da natürel şu anda Rusya bir direnç ortaya koyuyor. Biz de sanki nasıl olur da -işte bir tahıl koridoru olayı gerçekleşti- buradan bir barış koridorunu açabiliriz, bunun çabası içerisindeyiz. Bunun için de en hoş yol, diyalogdan barışa giden bir yol olabilir diye düşünüyoruz. Alışılmış burada yalnızca Sayın Putin’in kanaatleri yetmez. Zelenskiy ile de görüşerek burada onların düşündükleri nedir, onlar bu biçimde bir şeye nasıl bakarlar, onların da kanaatini doğal alacağız. Ve bu arabuluculuk sanki bizi bir barışa taşır mı, bunu da görmenin yollarını arayacağız.
Ama şimdilik bizim için en değerlisi bu tahıl koridorunu önemli manada işletmek. Amonyak tıpkı biçimde, gübre tıpkı biçimde. Burada olağan Sayın Putin’in de amacı bilhassa yoksul Afrika ülkelerini öne çıkaralım; Mali üzere, Somali üzere, Sudan üzere ülkeleri öne çıkaralım istikametinde. Ve biz fiyatsız olarak onlara tahılı gönderebiliriz teklifini bana yaptı. bu biçimde bir adım atıldığı anda biz de tıpkı hassasiyeti gösterebiliriz.
TAHIL KORİDORU SÜRECEK Mİ?
19 Kasım’da tahıl koridoru muahedesi sona eriyor ve uzatılması için görüşmelerin devam ettiğini biliyoruz. Sanki siz taraflara bir daha 4 ay mı, yoksa daha uzun müddetli bir muahede mı önereceksiniz? Bir tavsiyeniz olacak mı?
Orada mühlet tahdidi koymak bana bakılırsa yanlış olur. Biz kendilerine bu işi ne kadar uzun fiyatlarsa o kadar isabetli olacağını belirttik. Öte yandan bana bakılırsa bizim daha epeyce bu işin sonunu âlâ çizmemiz, bunun üzerinde uygun çalışmamız lazım. Yani Putin’in söylemiş olduği üzere, Afrika ülkeleri ismiyle bu adım atılabilir. Zira şu anda yoksul fukara, garip gureba daima Afrika ülkelerinde. Afrika’yı bir tarafa koyup Avrupa’ya göndermek adil bir yaklaşım olmaz.
‘TAHILI YOKSUL ÜLKELERE GÖNDERECEĞİZ’
Zira dedi “Biz bu biçimde yapacaktık lakin bu biçimde olmadı, Avrupa ülkelerine gidiyor.” Ve Avrupa ülkelerine gidiş de onun bu mevzudaki yaklaşımını olumsuz etkiledi. Artık yine görüşmemizde bilhassa Afrika ülkelerine -yani bu zikrettiğim ülkelerin adedini epeyce daha artırabiliriz- garip gureba, yoksul fukara ülkelere ağır bir biçimde tahıl koridorundan tahıl, gübre, amonyak akışı sağlarsak oradaki halkları da rahatlatmış oluruz.
‘KIBRIS İÇİN ELİMİZDEN GELENİ YAPACAĞIZ’
Özbekistan’daki tepede epeyce değerli bir karar alındı. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Türk Devletleri Teşkilatına gözlemci üye olarak katılacak. Bu sanki Kuzey Kıbrıs’ın tanınmasının birinci adımı olarak kabul edilebilir mi?
Bunu tanıma olarak değerlendirirsek yanlış olur. Tanımanın birfazlaca özellikleri, hassasiyeti var. Olağan birinci teşekkürü Cumhurbaşkanından aldık; Ersin Beyefendi aradı, teşekkür etti. Birleşmiş Milletler Genel Konseyinde yaptığımız konuşma demek ki ses verdi. Burada bu işin alt yapısını epeyce kuvvetli tutmamız lazım. Artık bizim evvel bir alt yapı çalışmasını başlatmamız lazım, alt yapı çalışmasından daha sonra da dünya genelinde Kuzey Kıbrıs’ı bir devlet olarak dünyaya tanıtma konusunda adeta bir sarmal oluşturmamız lazım ve bu sarmalla dünyayı kuşatmamız lazım. Yani bu Kosova olayında örneğin oldu. bu biçimdelar bir anda natürel o işin ateşiyle bir arada Kosova’yı tanıyan ülke 100’ü aştı, şu anda da işte 120 civarında ancak orada tıkandı kaldı. Zira Amerika da maalesef işe sahip çıkmadı.
bir daha bizler sahip çıktık, bizler sahip çıkıyoruz. Ancak Kuzey Kıbrıs olayı tabi Kosova kadar kolay değil, daha güç. Ancak elimizden geleni yapacağız. İşin üzerine üzerine gideceğiz. İnanıyorum ki Kuzey Kıbrıs’ı dünyaya tanıtma imkânı bulacağız.
‘YUNANİSTAN ÖNEMLİ MANADA RAHATSIZ’
Türkiye-Amerika Üst Seviye Savunma Kümesi Toplantısı kritik bir periyotta icra edildi. Askeri eğitim ve iş birliği ile savunma endüstrisinde iş birliği hususları ele alınmıştı. Fakat F16 tedariki ve F35 konusu gündeme geldiğinde Amerika ile sürdürülen süreçten Yunanistan çok rahatsız. Bir yandan da Yunan hükümeti ve basını tehdit dolu açıklamalarına da devam ediyor. Ayrıyeten bir de Dedeağaç Limanı konusu vardı. Amerika’ya satışı şimdilik rafa kaldırdı. Bunların hepsini topladığınız vakit, son periyotta Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri içinde yürütülen görüşmelerden rahatsızlık niçiniyle Atina-Washington sınırında bir kırılma yaşanıyor mu?
Tabii şu anda bu son atılan adımlardan Yunanistan önemli manada rahatsız. Biz de doğal bilhassa başta Amerika olmak üzere Batı’nın Yunanistan’da takındığı tutumlardan rahatsızız. Dedeağaç bunlardan bir adedidir. Bunun haricinde terörle uğraşta de Yunanistan’ın bize verdiği rahatsızlıklar var. Bilhassa bu Lavrion Kampı konusu o denli yenilir yutulur şeyler değil. F35 noktasına gelince, F35 noktası bizi rahatsız etmekten hayli aslında Amerika’yı rahatsız ediyor. Niçin? Zira biz üzerimize düşeni yaptık. Ödemeler planında ödemelerimizi yaptık lakin bu yaptığımız ödemeler maalesef karşılığını bulmadı. Bunun üzerine F-16 talebimize ait teknik çalışmalar planlandığı biçimde devam ediyor. “Bu işi bu türlü yürütelim, çözelim ve belgeyi da kapatalım.” dedik.
ABD’DEN F16 TEDARİĞİ SÜRECİ
Zaman vakit Amerika tarafı, Savunma Bakanım Hulusi Paşa’ya olumlu, hoş şeyler söylüyor. Olağan artık bir seçim yaşadılar. Bu seçimle bir arada, şu anda kimi olumlu haberler bir daha geliyor ve bu olumlu haberleri de bizler yakın takipte sürdürüyoruz. Temennim odur ki yani önümüzdeki ay birtakım muştularla dolu olsun ve F16 konusunu fazlaca daha olumlu istikamette geliştirelim. Temsilciler Meclisinde Cumhuriyetçiler açık orta işi önde kapattılar lakin artık olağan Senato var. Senatoda iki üç yer fazlaca büyük değer arz ediyor. Yani bu iki üç yerde şayet Cumhuriyetçiler başarılı çıkarsa tahminen iş bizim için fazlaca daha kolay olacaktır. Artık süreci takip ediyoruz.
TÜRKİYE’NİN DÜNYA DİPLOMASİSİ
6 yıl evvel göçmen geri kabul muahedesi süreci vardı. O süreçte Avrupa Birliği Türkiye’den terör maddelerini yumuşatmasını istemişti ve siz epeyce sert reaksiyon vermiştiniz; “Kim size bu yetkiyi verdi” formunda. Bugün iki Avrupa Birliği üyesi ülke -İsveç ve Finlandiya- hem terör maddelerini ve bu bahisteki terörle gayret uygulamalarını Türkiye’nin kontrolüne sokmuş durumda birebir vakitte işte İsveç Başbakanı da geldi ve Anayasa değişikliği yapacakları kelamını verdi. Önümüzdeki hafta meclislerine gelecek diye konuşuluyor. Bu manada Türkiye Yüzyılı vizyonu içerisinde buna bakarsak Türkiye’nin dünya sahnesinde ulaştığı yeri, geldiği pozisyonu nasıl değerlendirirsiniz? Türkiye Yüzyılı vizyonu kapsamında mesela iktisada dair birinci 10’a girmek noktasında bir gayeden bahsettiniz Türkiye için. Dünya diplomasi sahnesinde de Türkiye’nin geleceği yeri nasıl değerlendirirsiniz?
‘EKONOMİDE DÜNYADA BİRİNCİ 10 ÜLKE ORTASINA GİRMEK İÇİN ÇABALIYORUZ’
Son 20 yılda dünyadaki ve etrafımızdaki krizler karşısında gerçekçi, teşebbüsçü, insani ve ulusal bir dış siyaset izledik. Hem hak ve menfaatlerimizi müdafaa ettik birebir vakitte global ve bölgesel barış ve istikrar için önemli bir çaba ortaya koyduk. Hamdolsun gayretlerimizle Türkiye artık global konularda kelamı dinlenen, saygın ve vazgeçilmez bir aktör haline geldi. Bu, dünya kamuoyu tarafınca da teslim ediliyor. Etrafımızda bir barış ve refah jenerasyonu oluşturmak için durmaksızın çalışıyoruz. Bu gaye doğrultusunda, terör belasını milletimizin gündeminden topyekûn silmek konusunda kararlıyız. Dış siyasetimizi ülkemizin çıkarlarını merkeze alarak belirlemeye, ulusal menfaatlerimiz çerçevesinde kendi eksenimizi tahkim etmeye devam edeceğiz. Cumhuriyetimizin ikinci asrını teşkil edecek olan Türkiye Yüzyılında da ülkemizin bu faal ve saygın global aktör rolünü milletimizin layık olduğu biçimde pekiştireceğiz.
Ekonomi tarafında ise Türkiye’nin dünyada birinci 10 içerisinde yer alması konusunda önümüzdeki mahzurlar önemli manada şu anda yavaş yavaş kayboluyor. Başbakanlığım periyodunda bilhassa Merkez Bankası’nda döviz rezervi bir orta 135-136 milyar dolara kadar çıktı. Şu anda da 115-120 milyar dolar civarında dolaşıyor döviz rezervi. Yani Merkez Bankamızın döviz rezervi konusunda o denli Bay Kemal’in söz ettiği üzere kasvetler kelam konusu değil. Biz şu anda hamdolsun uygun bir pozisyondayız.
CHP BAŞKANI KILIÇDAROĞLU’NA TEPKİ
Ama alışılmış adamın akıl hocaları kimlerdir bilemem. Yani ne yaptığı muhakkak değil. Kurusıkı atıyor. Her şey ortada. Hesap kitap ortada. Adamın iktisattan hiç haberi yok. örneğin geçen bir söz kullandı. Diyor ki “varlık barışı dokuz sefer yenilendi.” 19 sefer de yenilenir. Ülkeyi kim yönetiyorsa varlık barışının ömrünü uzatmak yahut kısaltmak onun elindedir. Biz şu anda bunu dokuz kere uzattıysak, müddet bittikten daha sonra yine uzatmak gerekirse yine uzatırız. Fakat anlamıyor adam; bilmiyor. Akıl hocası kimdir? Malum. Artık bu varlık barışından gelen para nereden geldi diye gösteriyor; “Esrar, eroin, uyuşturucu kaçakçılığından” diyor. Hakaret ettiği bakanım çıktı ve kendisine ağır bir sözle “sen bunu ispat edemezsen namertsin” dedi. Haydi çık ispat et. Var mı elinde bir kanıtın? Neye nazaran bunu söylüyorsun? Ya sen bu ülkenin evladı değil misin? Bu ülkenin evladı olarak bu ülkenin idaresi, devleti nasıl olur da uyuşturucu işi yapar diyebilirsin. Bir evrak var ise çıkar belgeni göster.
‘BUNLARIN İPİYLE KUYUYA İNİLMEZ’
Elinde bir evrak yoksa nasıl oluyor da kalkıp Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne “uyuşturucu kaçakçılığı yaparak bütçesini dengeliyor” dersin. Daha ileri konuşmayayım. Sıkıntı sabrediyoruz. Diyor ki “varlık barışı şu kadar yenilenmiş.” Yenilenir. Zerre kadar sende iktisat anlayışı var ise sor, sağına soluna sor. 9 sefer yapar, 19 sefer yapar, 99 kez yapar. Bu sıkıntı ülkenin iktisadını yönetenlerin bu noktadaki halidir. Kalem bizim elimizde. Bilgisayar bizim elimizde. Hesap bizim elimizde. Hesaba nazaran nasıl bunu daha yeterli yönetiyorsak, daha ileri taşıyabiliyorsak ona göre de adımlarını atarız. Onun için bunların ipiyle kuyuya inilmez. Benim milletim de inşallah 2023’te esasen bunların ipiyle kuyuya inmeyeceği üzere bunları kuyuda da bırakır.
TSK’YA KİMYASAL SİLAH İFTİRASI
Cumhuriyet Halk Partisi Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun İçişleri Bakanımızla alakalı tezlerini hatırlattınız. bununla birlikte daha evvelki süreçte Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin görüşmelerini de gaye tahtasına oturtmuştu CHP Önderi Kemal Kılıçdaroğlu. “Tefeciler” savını gündeme getirmiş ve hükümeti amaç almıştı. Bugün gelinen noktada “temiz para bulacağım, pak para getireceğim” vurgusuyla İngiltere’ye gitti ve birtakım görüşmelerde bulundu. Buna dair değerlendirmeniz ne olur?
Şimdi “temiz para getireceğim” diyor. Sen kimsin? Hani Londra’ya gidişi eleştiriyordun? Buradan getireceğin parayı kime getireceksin? Sen iş adamı mısın? Senin yanında bu biçimde bir para talebinde bulunan birileri mi var? Parayı kime getiriyorsun? Yani afedersiniz İngiltere’de bu kadar enayi var mı; sana kalkacaklar bu paraları verecekler; “Al Bay Kemal bunu Türkiye’de nerede kullanırsan kullan” diyecekler.
Belki Cumhuriyet Halk Partili belediyelerin projeleri içindir kaynak olarak…
Bir kere ben belediye başkanlığı yaptım. birebir vakitte İstanbul’da yaptım. Kendi İstanbul belediye liderine şunu sorması lazım, ‘Erdoğan, belediye başkanlığı yaptığı periyotta hangi ülkeden ne kadar kredi çekti? Bir bak bakalım.’ Şu anda kendi belediye liderlerine -gerek Ankara gerek İstanbul gerek İzmir- sanki bu çeşit dış kredide Bay Kemal mi onlara bu parayı, bu krediyi buluyor? Bulduğu vakit da bu krediye teminatı kim veriyor? Teminatı veren kişi benim. Şayet teminat verirsek adamlar kredi veriyor. Aksi takdirde vermez. Yani bu adamı anlamak mümkün değil. Bilmiyor ve o denli sayılar söylüyor ki ve bu sayıları ne İngiliz bankaları verir ne Deutsche Bank verir ne bir öteki yer verir. Vermez. Lakin dedim ya kuru sıkı atıyor. bu biçimde bir şey olmaz. Mümkün değil.
SAADET’İN KANALINDA TERÖR PROPAGANDASI
Geçtiğimiz günlerde Saadet Partisi’ne yakınlığıyla bilinen televizyon kanalı TV5, FETÖ firarisi Hakan Şükür’ü canlı yayına konuk aldı. İsveç’ten diğer bir firari FETÖ’cünün iadesinin gündemde olduğu bir müddetçte Türkiye’de bir televizyon kanalının bir öteki firari FETÖ’cü ile yayın yapmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Onu değerlendirmeye gerek yok. Demek ki masada altı kişi yetmiyor. Yedi, sekiz falan arıyor olabilirler.
‘GÜMBÜR GÜMBÜR YOLA DEVAM EDİYORUZ’
Geçen ay Türkiye’nin yerli ve ulusal arabası TOGG, seri üretim bandından Anadolu kırmızısı rengiyle inerken siz de direksiyondaydınız. Seri üretimin gerçekleştirileceği Gemlik Yerleşkesi de bu biçimdelikle açılmış oldu. Yerli ve bununla birlikte küresel bir marka olma yolunda TOGG’un geleceğiyle ilgili neler öngörüyorsunuz? bir daha Türkiye Yüzyılı vizyonu kapsamında önümüzdeki senelerda bilhassa yerli üretimi odağına projeler nazarancek miyiz?
Her şeydilk evvel TOGG fabrikasındaki üretim bütünüyle robotik. Araçların bütünü o robotik sistemle üretiliyor. O gün biz bunları gördük. Ben de eşimle fabrikaya girene kadar olayı epeyce daha farklı tahayyül ediyordum ancak girdikten daha sonra hayli daha farklı yaşamaya başladım. Doğal bunlar ne demeye başladılar? “Bunlar İtalya’da üretiliyor” dediler. Yani bu kadar da ahlaksızlar. Biz bu robotik sistemi yurt haricinden alamaz mıyız? Bunun yanında bu robotik sistemler tahminen kısa bir süre daha sonra ülkemde de üretilir hale gelecek. Bizim yerli ve ulusal noktasında da olay yalnızca bununla kalmayacak olağan. İHA, SİHA, Akıncı üretimi de görülmeli. Bay Kemal de bir sefer gitmiş oraya galiba lakin buna karşın adam hala palavra söylüyor. Temel efendi de gitmiş o da palavra söylüyor; kâfi değil filan diyor. Yani bunları anlamak mümkün değil. Bizim işimiz doğal yalnızca bunlar da değil. örneğin BMC’nin zırhlı araçları var. Şu anda buna misal biroldukça alanda, ağır endüstride, ileri teknolojide fabrikalarımız var. Bunlarla birlikte gümbür gümbür inşallah yola devam ediyoruz.
‘BU İŞİN PEŞİNİ BIRAKMAYACAĞIZ’
Terör örgütü PKK’nın, “Türk Silahlı Kuvvetleri kimyasal silah kullanıyor” iftirası İngiltere parlamentosunda da lisana getirildi. Burada Cumhuriyet Halk Partili Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun açıklamalarına dayanarak bunu söylemiş olduler. Daha evvel de HDP milletvekilleri Meclis’teki odalarından bağlanıp “kimyasal kullanılıyor” palavrasını lisana getirdiler. Sanki bu HDP’li, Cumhuriyet Halk Partili vekiller hakkında bir yaptırım yapmayı düşünüyor musunuz?
Yasal süreç başladı onlarla ilgili olarak. Şu anda yasal süreç devam ediyor. Alışılmış gereğini yargı yapacaktır. aslına bakarsan üç adedinin dokunulmazlığının kaldırılmasına yönelik adımlar da şu anda atıldı. Bu işin peşini bırakmayacağız.
KKTC’NİN GÖZLEMCİ ÜYE OLMASI
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin gözlemci üye olarak kabul edilmesini de pahalandıran Erdoğan şunları söylemiş oldu: “Türk dünyasının ayrılmaz bir kesimi olan Kıbrıs Türkü’nün yalnız olmadığını gösterdik. Alınan bu tarihi sonucun başta Kıbrıs Türkleri olmak üzere hepimize iyi olmasını diliyorum. Kardeşlik hukukumuzun gereğini yerine getirdikleri için tüm başkanlara teşekkür ediyorum. Dorukta ayrıyeten ulaştırma, medya, kültür, turizm projelerinde atabileceğimiz ortak adımları görüştük. Bilhassa finans alanında dayanışmamızı güçlendirmek amacıyla Türk Yatırım Fonu’nu kurduk. Fonun sağlayacağı imkanların iş birliğimizi daha da kuvvetlendireceğine ve faaliyetlerimize ivme kazandıracağına inanıyorum. Yeni global sorunlara ait ortak yaklaşımlarımızı ve Türk dünyasında iş birliğinin geliştirilmesi konusundaki kararlılığımızı Semerkant Bildirisiyle somutlaştırdık. Müteakip tepe, 2023 yılında Kazakistan’da gerçekleştirilecek. Tepeye katılan devlet ve hükümet liderleriyle samimi görüşmelerimiz oldu. Temaslarımızda ikili münasebetlerimize ilaveten aktüel global bahisleri da ele aldık.
Özbekistan Cumhurbaşkanı değerli dostum Şevket Mirziyoyev bu vesileyle şahsıma Türkiye-Özbekistan bağlarına katkılarımız ötürüsıyla Yüksek Seviyeli İmam Buhari Nişanı’nı tevcih etti. Türk Devletleri Teşkilatımıza ve Türk dünyasına olan hizmetlerimiz niçiniyle de teşkilatımızın Türk Dünyası Ali Nişanı’yla taltif edildik. Bu nişanları milletimiz ismine almaktan mütehassis oldum. Türk Dünyası Ali Nişanı, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov ve Türkmenistan eski Devlet Lideri Kurbankulu Berdimuhammedov’a da tevcih edildi.
SEMERKANT TÜRK DÜNYASI MEDENİYET BAŞŞEHRİ İLAN EDİLDİ
Zirvemizde ayrıyeten Semerkant’ı Türk Dünyası Medeniyet Başşehri olarak ilan ettik. Mevkidaşlarımla birliktece diktiğimiz fidanlarla hem beraberliğimizi güçlendirdik tıpkı vakitte 11 Kasım Ağaçlandırma Günümüzü kutladık. Gerek zirvemizin gerekse Özbekistan’da yaptığımız öbür görüşmelerin hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum. Periyot başkanlığını devrettiğimiz Özbekistan’a mesken sahiplikleri için teşekkür ediyor, muvaffakiyetler diliyorum.
‘TÜRK DÜNYASI BUGÜNE KADAR ÇOK DARBE YEDİ’
Bugün Türk dünyası için hayli heyecan verici bir gün. Türk Devletleri Teşkilatı Tepesi Semerkant’ta toplandı. Uzun müddet Sovyet esareti altında kalmış Türk devletlerinin, Türk halklarının bağımsızlık daha sonrası ayağa kalkmaya çalıştığı bir devir oldu. Yüzseneler daha sonra Türk halklarını, devletlerini tıpkı çatı altında toplamada, üstelik bunu kurumsal bir yapıda gerçekleştirmede siz öncü bir rol oynadınız. Karabağ Savaşı sırasında Azerbaycan’a Türkiye’nin verdiği dayanak burada Türk dünyasına hayli büyük cüret ve özgüven verdi. Türk Devletleri Teşkilatı üzere ileride hayli gelecek vadeden bir ulus ötesi yapılanmanın kuruluşunda rol oynamış, öncülük yapmış bir insan olarak hisleriniz neler? Türk Devletleri Teşkilatının geleceğini nasıl görüyorsunuz?
Ben bu manalı soru için bilhassa fazlaca teşekkür ediyorum. Türk devletleri içindeki iş birliği, gücünü tarihî kardeşlik bağlarından, ortak kültür, dayanışma, lisan ve geleneklerinden alıyor. Türk dünyası ne yazık ki bugüne kadar epeyce darbeler yedi ve bu yediği darbeler sebebiyle de istek edilen gayelere ulaşamadı. Kendi ortalarında da ne yazık ki aşikâr bir güç devşiremedi, oluşamadı. Geçtiğimiz periyot başkanlığını devraldığımız İstanbul Doruğu, Türk devletleri için aslında bir dönüm niteliği taşıyordu. Biz bu tepeyle Türk Kurulunu, Türk Devletleri Teşkilatı ismiyle memleketler arası bir teşkilata dönüştürdük. O tepeyi gerçekleştirdiğimiz Demokrasi ve Özgürlükler Adası bu noktada önemli bir sıçrama merkezi oldu. Konut sahipliğini yaptığımız İstanbul Zirvesi’nde ayrıyeten iş birliğimizin milletlerarası maksatlarını ortaya koyan 2040 vizyonunu da kabul ettik.
Bütün bu süreci Türk devletleri içindeki karşılıklı sevgiye, hürmete dayalı olarak yürüttük. Sağ olsunlar kardeşlerimiz de bu süreç içerisinde belirlediğimiz istikametten sapmadılar ve yere sağlam bastılar. İşte bugün de atılan adımların sonucu olarak şahsıma Türk Dünyası Ali Nişanı’nı takdim ettiler. Türk Devletleri Teşkilatı kendisini başarılı bir iş birliği platformu olarak ispatlamış bulunuyor; bölgesinde ve dünyada tartısı artıyor.
‘TÜRKİYE-ÖZBEKİSTAN ÜNİVERSİTESİ’Nİ İNŞALLAH TAŞKENT’TE KURMUŞ OLACAĞIZ’
Burada ayrıyeten Yüksek Seviyeli İmam Buhari Nişanı’yla taltif olmak bizim için epey epeyce farklı, epeyce fazlaca manalıydı. Bilhassa de Şevket Mirziyoyev’in bu mevzuda hassasiyeti, Buhara’yı bu bahiste bir merkez haline getirme uğraşları var. Tahminen de önümüzdeki yılın birinci çeyreğinde Özbekistan-Türkiye ortak üniversitesini kurmak suretiyle İmam Buhari Fakültesi yahut enstitüsü üzere bir adımı da inşallah burada bir arada atacağız. Birkaç gün evvel buraya arkadaşlarımız geldiler, bir arada Buhara’da, Taşkent’te çalışmalar yaptılar ve bu çalışmaların sonucunu de fazlaca kısa vakitte görmek istiyoruz. tıpkı vakitte bu birinci çeyrekte de imzaları atarak Türkiye-Özbekistan Üniversitesi’ni inşallah Taşkent’te kurmuş olacağız.
‘TERÖRÜN YUVASI PENSİLVANYA’
Türk dünyasına verdiğiniz emekler göz önünde. Hakikaten bu noktaya gelinmesinde müstesna rolünüz var. Bunun için size bu coğrafyada doğmuş bir insan olarak minnettarım. Lakin biliyorsunuz bu coğrafyanın en değerli belalarından birisi de FETÖ yapılanmasıdır. 15 Temmuz’dan daha sonra sizin uyarılarınıza coğrafyadan önemli manada karşılık geldi ve birtakım temizlemeler de gerçekleşiyor. Lakin bu coğrafyanın kendi ortasında istikrarlar var ve hala bu yapıyı Amerika ile ortalarındaki yumuşak güç olarak gorenler de var. Bilhassa Orta Asya’daki kimi ülkelerde hala varlıklarını sürdürdüklerine dair izlenimler var. Türk Devletleri Teşkilatının geleceğinde bu yapının büsbütün silinmemesi takdirde sıkıntılar çıkacağı açıktır. Bu yapı burada büsbütün nasıl biter? Umudunuz var mı? Türkiye olarak bu önderleri ikna edebildik mi?
Tabii biz bu önderlerle her bir ortaya gelişte terörle gayret konusunu; PKK/PYD/YPG, FETÖ, DEAŞ, bütün bunları kendilerine hatırlatıyoruz. FETÖ konusunda kendileri “bizde var” demiyorlar. Daima söylemiş oldukleri şey şu; “Biz bunları temizledik, temizliyoruz” diyorlar. Bugün de birebir şeyi gerek Kırgızistan gerek Özbekistan gerek Kazakistan’la bir daha konuştuk. Dedik ki “Bu husustaki çabanız hangi safhada? FETÖ ile çabada belirli bir ara kaydedebildiniz mi? Sizler yok diyorsunuz lakin bizdeki istihbarat detaylarınde ne yazık ki hala sizin devlet kademelerinde bile bunların olduğunun ayrıntıları bize geliyor. bu biçimde benim size söyleyeceğim tek şey var; istihbarat dairenizi bizim istihbarat başkanlığımızla bir ortaya getirelim, müşterek olarak çalışsınlar, şayet sahiden temizlenmişse sorun yok, siz de rahat edersiniz biz de rahat ederiz. Fakat bilin ki bunlar sizin için büyük tehlike ve tehdittir.”
örneğin başkanlardan bir tanesi bugün bana şunu söylemiş oldu; “Ben, siz bu işin üzerinde bu kadar dururken bu FETÖ’nün ne olduğunu hala bilmiyordum” dedi. “İşte sizin bu noktadaki bilgi kaynaklarınız maalesef size yanlış bilgi aktarıyor. Yanlış bilgi aktardığı için de bu alçakların, bu namussuzların ne olduğunu anlayamıyorsunuz. Bunların 160’a yakın ülkede okulları vardı ve bu okullarda bunlar güya âlâ niyetle eğitim öğretim yaptırdıklarını söylüyorlardı. Oranın yöneticileri de ‘bunlar makûs bir şey yapmıyor, bunlar eğitim öğretim yaptırıyor’ diyorlardı.
‘FETÖ ELEBAŞINA KÖŞK VERDİLER SAKLIYORLAR’
Lakin o eğitim öğretim yaptırıyor söylemiş olduğiniz yerde oraların zeki çocuklarını alıyorlar, onları zehirliyorlar ve onları da daha sonrasında hem kendi ülkeleri birebir vakitte Türkiye aleyhine biroldukca çalışmaların içerisine sokuyorlar. Bakın işte bizde 15 Temmuz hadisesinde her şey patlak verdi ve bizim 252 canımız maalesef şehit oldu. Bunun yanında askeriydi, siviliydi 2 bini aşkın vatandaşımız yaralandı, gazi oldu. Bütün bunları biz yaşadık. Gelen başbakanlara, liderlere Meclisimizi gösteriyoruz. İşte demokrasinin merkezi olan Meclisimizi bunlar bombaladılar. Neyle? Bu ülkenin, bu devletin, bu ordunun uçaklarıyla bombaladılar. Helikopterlerle geldiler vurdular. Şayet vakit yarışında isabet ettirebilseydiler bugün tahminen ben de olmayacaktım. Benim iki tane müdafaam şehit oldu. Bunların hepsi yaşanmış hadiseler. Benim canım yandığı için ben size bunları anlatıyorum” dedim. Şu anda bunlara kim sahip çıkıyor? Başta Yunanistan. Kaçıp Yunanistan’a gidiyorlar, kaçıp Avrupa’ya gidiyorlar. Daima buralara kaçtılar; Almanya’da, Fransa’da, Hollanda’da, Danimarka’da, İngiltere’de, Amerika’da yaşıyorlar. Ve bu adamı Amerika saklıyor. Kim saklıyor? Biden saklıyor. Kendilerine Pensilvanya’da devasa bir kâşâne verdiler, orada bu adam yaşıyor. Bana terörün merkezi neresi diye sorarsanız; işte ben size şu anda bunu söylerim.
RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI NE VAKİT BİTECEK?
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, önümüzdeki hafta Endonezya’nın Bali kentinde yapılacak olan G20 Zirvesi’ne katılmayacağını deklare etti. Rus heyetine Sergey Lavrov’un başkanlık edeceğini biliyoruz. Rusya’nın Şubat ayında Ukrayna’ya başlatmış olduğu savaştan daha sonra Biden ve Putin’in birinci sefer bu dorukta bir ortaya gelmesi bekleniyordu. Putin’in tepeye katılmamasını nasıl yorumlarsınız? Siz hem Rusya hem Ukrayna başkanlarıyla yakinen görüşüyorsunuz. Tepe öncesinde bir telefon görüşmeniz olacak mı kendisiyle? Bir de bu kapsamda savaşın sona erme ihtimalini nasıl görüyorsunuz?
Doğrusu kendisiyle son görüşmemde Endonezya’ya gelmesinin isabetli olabileceği kanaatinde olduğumu söylemiştim. Ama kendisi de ‘Ben bir değerlendirmemi yapayım, ona göre haber veririm’ demişti. daha sonra Dışişleri Bakanının Endonezya’ya gelmesine karar vermişler. Bu 2-3 gün içerisinde şayet kendisiyle bir irtibatım olabilirse neler düşündüğünü; ne üzere adımlar atacaklarını; bilhassa de bu sürecin, yani diyaloğun barışa dönüştürülmesi noktasında adımlarının ne olabileceğini kendisiyle konuşma imkânı bulabilirim.
‘BARIŞ KORİDORU AÇABİLİRİZ’
Tepeye katılmama konusunda Sayın Putin demek ki kendi takımıyla bunun istişaresini yapmış, sonunda da bu biçimde bir karara varmıştır. Bu bahiste bir değerlendirmeye girmek hem kendisine saygısızlık olur hem takımına saygısızlık olur. Bu alışılmış kendilerinin bileceği bir iştir. Zira bayağı bir müddetç hayatıyoruz. Rusya kolay bir devlet değil, kuvvetli bir devlet. Doğal başta Amerika olmak üzere Batı, Rusya’ya adeta sınırsız saldırıyor. Bütün bunların karşısında da natürel şu anda Rusya bir direnç ortaya koyuyor. Biz de sanki nasıl olur da -işte bir tahıl koridoru olayı gerçekleşti- buradan bir barış koridorunu açabiliriz, bunun çabası içerisindeyiz. Bunun için de en hoş yol, diyalogdan barışa giden bir yol olabilir diye düşünüyoruz. Alışılmış burada yalnızca Sayın Putin’in kanaatleri yetmez. Zelenskiy ile de görüşerek burada onların düşündükleri nedir, onlar bu biçimde bir şeye nasıl bakarlar, onların da kanaatini doğal alacağız. Ve bu arabuluculuk sanki bizi bir barışa taşır mı, bunu da görmenin yollarını arayacağız.
Ama şimdilik bizim için en değerlisi bu tahıl koridorunu önemli manada işletmek. Amonyak tıpkı biçimde, gübre tıpkı biçimde. Burada olağan Sayın Putin’in de amacı bilhassa yoksul Afrika ülkelerini öne çıkaralım; Mali üzere, Somali üzere, Sudan üzere ülkeleri öne çıkaralım istikametinde. Ve biz fiyatsız olarak onlara tahılı gönderebiliriz teklifini bana yaptı. bu biçimde bir adım atıldığı anda biz de tıpkı hassasiyeti gösterebiliriz.
TAHIL KORİDORU SÜRECEK Mİ?
19 Kasım’da tahıl koridoru muahedesi sona eriyor ve uzatılması için görüşmelerin devam ettiğini biliyoruz. Sanki siz taraflara bir daha 4 ay mı, yoksa daha uzun müddetli bir muahede mı önereceksiniz? Bir tavsiyeniz olacak mı?
Orada mühlet tahdidi koymak bana bakılırsa yanlış olur. Biz kendilerine bu işi ne kadar uzun fiyatlarsa o kadar isabetli olacağını belirttik. Öte yandan bana bakılırsa bizim daha epeyce bu işin sonunu âlâ çizmemiz, bunun üzerinde uygun çalışmamız lazım. Yani Putin’in söylemiş olduği üzere, Afrika ülkeleri ismiyle bu adım atılabilir. Zira şu anda yoksul fukara, garip gureba daima Afrika ülkelerinde. Afrika’yı bir tarafa koyup Avrupa’ya göndermek adil bir yaklaşım olmaz.
‘TAHILI YOKSUL ÜLKELERE GÖNDERECEĞİZ’
Zira dedi “Biz bu biçimde yapacaktık lakin bu biçimde olmadı, Avrupa ülkelerine gidiyor.” Ve Avrupa ülkelerine gidiş de onun bu mevzudaki yaklaşımını olumsuz etkiledi. Artık yine görüşmemizde bilhassa Afrika ülkelerine -yani bu zikrettiğim ülkelerin adedini epeyce daha artırabiliriz- garip gureba, yoksul fukara ülkelere ağır bir biçimde tahıl koridorundan tahıl, gübre, amonyak akışı sağlarsak oradaki halkları da rahatlatmış oluruz.
‘KIBRIS İÇİN ELİMİZDEN GELENİ YAPACAĞIZ’
Özbekistan’daki tepede epeyce değerli bir karar alındı. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Türk Devletleri Teşkilatına gözlemci üye olarak katılacak. Bu sanki Kuzey Kıbrıs’ın tanınmasının birinci adımı olarak kabul edilebilir mi?
Bunu tanıma olarak değerlendirirsek yanlış olur. Tanımanın birfazlaca özellikleri, hassasiyeti var. Olağan birinci teşekkürü Cumhurbaşkanından aldık; Ersin Beyefendi aradı, teşekkür etti. Birleşmiş Milletler Genel Konseyinde yaptığımız konuşma demek ki ses verdi. Burada bu işin alt yapısını epeyce kuvvetli tutmamız lazım. Artık bizim evvel bir alt yapı çalışmasını başlatmamız lazım, alt yapı çalışmasından daha sonra da dünya genelinde Kuzey Kıbrıs’ı bir devlet olarak dünyaya tanıtma konusunda adeta bir sarmal oluşturmamız lazım ve bu sarmalla dünyayı kuşatmamız lazım. Yani bu Kosova olayında örneğin oldu. bu biçimdelar bir anda natürel o işin ateşiyle bir arada Kosova’yı tanıyan ülke 100’ü aştı, şu anda da işte 120 civarında ancak orada tıkandı kaldı. Zira Amerika da maalesef işe sahip çıkmadı.
bir daha bizler sahip çıktık, bizler sahip çıkıyoruz. Ancak Kuzey Kıbrıs olayı tabi Kosova kadar kolay değil, daha güç. Ancak elimizden geleni yapacağız. İşin üzerine üzerine gideceğiz. İnanıyorum ki Kuzey Kıbrıs’ı dünyaya tanıtma imkânı bulacağız.
‘YUNANİSTAN ÖNEMLİ MANADA RAHATSIZ’
Türkiye-Amerika Üst Seviye Savunma Kümesi Toplantısı kritik bir periyotta icra edildi. Askeri eğitim ve iş birliği ile savunma endüstrisinde iş birliği hususları ele alınmıştı. Fakat F16 tedariki ve F35 konusu gündeme geldiğinde Amerika ile sürdürülen süreçten Yunanistan çok rahatsız. Bir yandan da Yunan hükümeti ve basını tehdit dolu açıklamalarına da devam ediyor. Ayrıyeten bir de Dedeağaç Limanı konusu vardı. Amerika’ya satışı şimdilik rafa kaldırdı. Bunların hepsini topladığınız vakit, son periyotta Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri içinde yürütülen görüşmelerden rahatsızlık niçiniyle Atina-Washington sınırında bir kırılma yaşanıyor mu?
Tabii şu anda bu son atılan adımlardan Yunanistan önemli manada rahatsız. Biz de doğal bilhassa başta Amerika olmak üzere Batı’nın Yunanistan’da takındığı tutumlardan rahatsızız. Dedeağaç bunlardan bir adedidir. Bunun haricinde terörle uğraşta de Yunanistan’ın bize verdiği rahatsızlıklar var. Bilhassa bu Lavrion Kampı konusu o denli yenilir yutulur şeyler değil. F35 noktasına gelince, F35 noktası bizi rahatsız etmekten hayli aslında Amerika’yı rahatsız ediyor. Niçin? Zira biz üzerimize düşeni yaptık. Ödemeler planında ödemelerimizi yaptık lakin bu yaptığımız ödemeler maalesef karşılığını bulmadı. Bunun üzerine F-16 talebimize ait teknik çalışmalar planlandığı biçimde devam ediyor. “Bu işi bu türlü yürütelim, çözelim ve belgeyi da kapatalım.” dedik.
ABD’DEN F16 TEDARİĞİ SÜRECİ
Zaman vakit Amerika tarafı, Savunma Bakanım Hulusi Paşa’ya olumlu, hoş şeyler söylüyor. Olağan artık bir seçim yaşadılar. Bu seçimle bir arada, şu anda kimi olumlu haberler bir daha geliyor ve bu olumlu haberleri de bizler yakın takipte sürdürüyoruz. Temennim odur ki yani önümüzdeki ay birtakım muştularla dolu olsun ve F16 konusunu fazlaca daha olumlu istikamette geliştirelim. Temsilciler Meclisinde Cumhuriyetçiler açık orta işi önde kapattılar lakin artık olağan Senato var. Senatoda iki üç yer fazlaca büyük değer arz ediyor. Yani bu iki üç yerde şayet Cumhuriyetçiler başarılı çıkarsa tahminen iş bizim için fazlaca daha kolay olacaktır. Artık süreci takip ediyoruz.
TÜRKİYE’NİN DÜNYA DİPLOMASİSİ
6 yıl evvel göçmen geri kabul muahedesi süreci vardı. O süreçte Avrupa Birliği Türkiye’den terör maddelerini yumuşatmasını istemişti ve siz epeyce sert reaksiyon vermiştiniz; “Kim size bu yetkiyi verdi” formunda. Bugün iki Avrupa Birliği üyesi ülke -İsveç ve Finlandiya- hem terör maddelerini ve bu bahisteki terörle gayret uygulamalarını Türkiye’nin kontrolüne sokmuş durumda birebir vakitte işte İsveç Başbakanı da geldi ve Anayasa değişikliği yapacakları kelamını verdi. Önümüzdeki hafta meclislerine gelecek diye konuşuluyor. Bu manada Türkiye Yüzyılı vizyonu içerisinde buna bakarsak Türkiye’nin dünya sahnesinde ulaştığı yeri, geldiği pozisyonu nasıl değerlendirirsiniz? Türkiye Yüzyılı vizyonu kapsamında mesela iktisada dair birinci 10’a girmek noktasında bir gayeden bahsettiniz Türkiye için. Dünya diplomasi sahnesinde de Türkiye’nin geleceği yeri nasıl değerlendirirsiniz?
‘EKONOMİDE DÜNYADA BİRİNCİ 10 ÜLKE ORTASINA GİRMEK İÇİN ÇABALIYORUZ’
Son 20 yılda dünyadaki ve etrafımızdaki krizler karşısında gerçekçi, teşebbüsçü, insani ve ulusal bir dış siyaset izledik. Hem hak ve menfaatlerimizi müdafaa ettik birebir vakitte global ve bölgesel barış ve istikrar için önemli bir çaba ortaya koyduk. Hamdolsun gayretlerimizle Türkiye artık global konularda kelamı dinlenen, saygın ve vazgeçilmez bir aktör haline geldi. Bu, dünya kamuoyu tarafınca da teslim ediliyor. Etrafımızda bir barış ve refah jenerasyonu oluşturmak için durmaksızın çalışıyoruz. Bu gaye doğrultusunda, terör belasını milletimizin gündeminden topyekûn silmek konusunda kararlıyız. Dış siyasetimizi ülkemizin çıkarlarını merkeze alarak belirlemeye, ulusal menfaatlerimiz çerçevesinde kendi eksenimizi tahkim etmeye devam edeceğiz. Cumhuriyetimizin ikinci asrını teşkil edecek olan Türkiye Yüzyılında da ülkemizin bu faal ve saygın global aktör rolünü milletimizin layık olduğu biçimde pekiştireceğiz.
Ekonomi tarafında ise Türkiye’nin dünyada birinci 10 içerisinde yer alması konusunda önümüzdeki mahzurlar önemli manada şu anda yavaş yavaş kayboluyor. Başbakanlığım periyodunda bilhassa Merkez Bankası’nda döviz rezervi bir orta 135-136 milyar dolara kadar çıktı. Şu anda da 115-120 milyar dolar civarında dolaşıyor döviz rezervi. Yani Merkez Bankamızın döviz rezervi konusunda o denli Bay Kemal’in söz ettiği üzere kasvetler kelam konusu değil. Biz şu anda hamdolsun uygun bir pozisyondayız.
CHP BAŞKANI KILIÇDAROĞLU’NA TEPKİ
Ama alışılmış adamın akıl hocaları kimlerdir bilemem. Yani ne yaptığı muhakkak değil. Kurusıkı atıyor. Her şey ortada. Hesap kitap ortada. Adamın iktisattan hiç haberi yok. örneğin geçen bir söz kullandı. Diyor ki “varlık barışı dokuz sefer yenilendi.” 19 sefer de yenilenir. Ülkeyi kim yönetiyorsa varlık barışının ömrünü uzatmak yahut kısaltmak onun elindedir. Biz şu anda bunu dokuz kere uzattıysak, müddet bittikten daha sonra yine uzatmak gerekirse yine uzatırız. Fakat anlamıyor adam; bilmiyor. Akıl hocası kimdir? Malum. Artık bu varlık barışından gelen para nereden geldi diye gösteriyor; “Esrar, eroin, uyuşturucu kaçakçılığından” diyor. Hakaret ettiği bakanım çıktı ve kendisine ağır bir sözle “sen bunu ispat edemezsen namertsin” dedi. Haydi çık ispat et. Var mı elinde bir kanıtın? Neye nazaran bunu söylüyorsun? Ya sen bu ülkenin evladı değil misin? Bu ülkenin evladı olarak bu ülkenin idaresi, devleti nasıl olur da uyuşturucu işi yapar diyebilirsin. Bir evrak var ise çıkar belgeni göster.
‘BUNLARIN İPİYLE KUYUYA İNİLMEZ’
Elinde bir evrak yoksa nasıl oluyor da kalkıp Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne “uyuşturucu kaçakçılığı yaparak bütçesini dengeliyor” dersin. Daha ileri konuşmayayım. Sıkıntı sabrediyoruz. Diyor ki “varlık barışı şu kadar yenilenmiş.” Yenilenir. Zerre kadar sende iktisat anlayışı var ise sor, sağına soluna sor. 9 sefer yapar, 19 sefer yapar, 99 kez yapar. Bu sıkıntı ülkenin iktisadını yönetenlerin bu noktadaki halidir. Kalem bizim elimizde. Bilgisayar bizim elimizde. Hesap bizim elimizde. Hesaba nazaran nasıl bunu daha yeterli yönetiyorsak, daha ileri taşıyabiliyorsak ona göre de adımlarını atarız. Onun için bunların ipiyle kuyuya inilmez. Benim milletim de inşallah 2023’te esasen bunların ipiyle kuyuya inmeyeceği üzere bunları kuyuda da bırakır.
TSK’YA KİMYASAL SİLAH İFTİRASI
Cumhuriyet Halk Partisi Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun İçişleri Bakanımızla alakalı tezlerini hatırlattınız. bununla birlikte daha evvelki süreçte Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin görüşmelerini de gaye tahtasına oturtmuştu CHP Önderi Kemal Kılıçdaroğlu. “Tefeciler” savını gündeme getirmiş ve hükümeti amaç almıştı. Bugün gelinen noktada “temiz para bulacağım, pak para getireceğim” vurgusuyla İngiltere’ye gitti ve birtakım görüşmelerde bulundu. Buna dair değerlendirmeniz ne olur?
Şimdi “temiz para getireceğim” diyor. Sen kimsin? Hani Londra’ya gidişi eleştiriyordun? Buradan getireceğin parayı kime getireceksin? Sen iş adamı mısın? Senin yanında bu biçimde bir para talebinde bulunan birileri mi var? Parayı kime getiriyorsun? Yani afedersiniz İngiltere’de bu kadar enayi var mı; sana kalkacaklar bu paraları verecekler; “Al Bay Kemal bunu Türkiye’de nerede kullanırsan kullan” diyecekler.
Belki Cumhuriyet Halk Partili belediyelerin projeleri içindir kaynak olarak…
Bir kere ben belediye başkanlığı yaptım. birebir vakitte İstanbul’da yaptım. Kendi İstanbul belediye liderine şunu sorması lazım, ‘Erdoğan, belediye başkanlığı yaptığı periyotta hangi ülkeden ne kadar kredi çekti? Bir bak bakalım.’ Şu anda kendi belediye liderlerine -gerek Ankara gerek İstanbul gerek İzmir- sanki bu çeşit dış kredide Bay Kemal mi onlara bu parayı, bu krediyi buluyor? Bulduğu vakit da bu krediye teminatı kim veriyor? Teminatı veren kişi benim. Şayet teminat verirsek adamlar kredi veriyor. Aksi takdirde vermez. Yani bu adamı anlamak mümkün değil. Bilmiyor ve o denli sayılar söylüyor ki ve bu sayıları ne İngiliz bankaları verir ne Deutsche Bank verir ne bir öteki yer verir. Vermez. Lakin dedim ya kuru sıkı atıyor. bu biçimde bir şey olmaz. Mümkün değil.
SAADET’İN KANALINDA TERÖR PROPAGANDASI
Geçtiğimiz günlerde Saadet Partisi’ne yakınlığıyla bilinen televizyon kanalı TV5, FETÖ firarisi Hakan Şükür’ü canlı yayına konuk aldı. İsveç’ten diğer bir firari FETÖ’cünün iadesinin gündemde olduğu bir müddetçte Türkiye’de bir televizyon kanalının bir öteki firari FETÖ’cü ile yayın yapmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Onu değerlendirmeye gerek yok. Demek ki masada altı kişi yetmiyor. Yedi, sekiz falan arıyor olabilirler.
‘GÜMBÜR GÜMBÜR YOLA DEVAM EDİYORUZ’
Geçen ay Türkiye’nin yerli ve ulusal arabası TOGG, seri üretim bandından Anadolu kırmızısı rengiyle inerken siz de direksiyondaydınız. Seri üretimin gerçekleştirileceği Gemlik Yerleşkesi de bu biçimdelikle açılmış oldu. Yerli ve bununla birlikte küresel bir marka olma yolunda TOGG’un geleceğiyle ilgili neler öngörüyorsunuz? bir daha Türkiye Yüzyılı vizyonu kapsamında önümüzdeki senelerda bilhassa yerli üretimi odağına projeler nazarancek miyiz?
Her şeydilk evvel TOGG fabrikasındaki üretim bütünüyle robotik. Araçların bütünü o robotik sistemle üretiliyor. O gün biz bunları gördük. Ben de eşimle fabrikaya girene kadar olayı epeyce daha farklı tahayyül ediyordum ancak girdikten daha sonra hayli daha farklı yaşamaya başladım. Doğal bunlar ne demeye başladılar? “Bunlar İtalya’da üretiliyor” dediler. Yani bu kadar da ahlaksızlar. Biz bu robotik sistemi yurt haricinden alamaz mıyız? Bunun yanında bu robotik sistemler tahminen kısa bir süre daha sonra ülkemde de üretilir hale gelecek. Bizim yerli ve ulusal noktasında da olay yalnızca bununla kalmayacak olağan. İHA, SİHA, Akıncı üretimi de görülmeli. Bay Kemal de bir sefer gitmiş oraya galiba lakin buna karşın adam hala palavra söylüyor. Temel efendi de gitmiş o da palavra söylüyor; kâfi değil filan diyor. Yani bunları anlamak mümkün değil. Bizim işimiz doğal yalnızca bunlar da değil. örneğin BMC’nin zırhlı araçları var. Şu anda buna misal biroldukça alanda, ağır endüstride, ileri teknolojide fabrikalarımız var. Bunlarla birlikte gümbür gümbür inşallah yola devam ediyoruz.
‘BU İŞİN PEŞİNİ BIRAKMAYACAĞIZ’
Terör örgütü PKK’nın, “Türk Silahlı Kuvvetleri kimyasal silah kullanıyor” iftirası İngiltere parlamentosunda da lisana getirildi. Burada Cumhuriyet Halk Partili Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun açıklamalarına dayanarak bunu söylemiş olduler. Daha evvel de HDP milletvekilleri Meclis’teki odalarından bağlanıp “kimyasal kullanılıyor” palavrasını lisana getirdiler. Sanki bu HDP’li, Cumhuriyet Halk Partili vekiller hakkında bir yaptırım yapmayı düşünüyor musunuz?
Yasal süreç başladı onlarla ilgili olarak. Şu anda yasal süreç devam ediyor. Alışılmış gereğini yargı yapacaktır. aslına bakarsan üç adedinin dokunulmazlığının kaldırılmasına yönelik adımlar da şu anda atıldı. Bu işin peşini bırakmayacağız.