Osman Koca yeni gelenekçi bir üslupla kaleme aldığı Salaş kitabında arka arda, süratli hızlı okuduğunuzda sizi şaşırtacak ve ikmale uğramadan sonunu getirtecek bir epeyce öyküyle bize hikâyemizdeki nüansları gösterme fırsatı sunmuş. Sentetik bir hikaye lisanının epey uzağında, teknik açıdan homojen bir manzara sergileyen kıssalar çağdaş anlatım üsluplarının ve şiirli bir söylencenin tam ortasında, müellifin meddah edasıyla sandalyesine oturmuş okuyucuyla içten bir sohbet havası ortasında mükaleme ettiğine şahit oluyorsunuz. Bütün problem kıssaları okurken kıssaların suratına erişebilmeniz. Hayal satan bir kahramandan epey gerçeklerle yüzleşen bütün kahramanların sadeliğini ve sempatikliğini, kimi vakit arsız ve hırsızlığını metinlerden okuyabilirsiniz. Metinlerdeki dikkat cazip ögelerden biri de kıssa başlıkları. Absürt üzere görünen ancak kıssalarla bütünleşen başlıkları aslında bize muharririn bakış açısını vermesi açısından da ipuçları barındırıyor. Çöpür, Afra Tafra, Otograf Kiracı, Sargın, Alengir, Kalantor… ya da pek birçok kolay kolay hiç bir kitapta rastlayamayacağımız başlıklar olarak duruyor.
KAHRAMANLARI GÖZÜNÜZ ARIYOR
Osman Koca’nın kıssa kahramanlarının ideolojiye yatkın olması ve iç dünyalarındaki o saklı söyleşme duygusu tahminen de muharririn vermek istediği ileti telaşından ileri geliyor olabilir. Kıssaları okurken kahramanların canlı siluetini gorebilirsiniz. Kahramanlar varlık sebeplerini sorgularken bir bakıma okuyucunun da düşünmesine imkan sağlanıyor. Oğuz, Tanju, Büşra, Tarık, Aylin, Hikmet Bodur, Mehmet, Nuri, Mükrame, Hilal ve pek birçok ideolojiye yatkın ve yakın kişilikleriyle dikkatimizi çekiyor. Koca’nın kıssalarında kullandığı isimler, fiiller, tabirler, ikilemeler bir istihzanın perdesini açmaya yarayan kale anahtarları üzere. Kilitli bir kale kapısının birden çok anahtarı vardır ve sizin hüneriniz o açan anahtarı bulmakla ortaya çıkar. Koca’nın öykülerindeki bu hüner de bu epey sırlı söz anahtarlarını bulması ve bunu öykülerinin kale kapısı olarak kullanımıdır. Kelam gelimi Sret öyküsündeki kurgu ve sizi sunduğu imkanlar müellifi anlamamız açısından kıymetli olduğu fikrindeyim. Şiirden mülhemle oluşturulan asonans stilindeki öykü örgüsü sürpriz bir sonla bitiyor. Koca’nın maksadı okuyucuyu şaşırtmak mı yoksa baştan sona öykünün okunmasını sağlamak mı bilmiyorum ancak ben öykünün sonuna geldiğim de yine başına döndüğümü söyleyebilirim. Koca sistematik bir biçimde kurguladı mı bilmiyorum öykülerini. Yalnız öykülerde dikkat çeken özelliklerden biri de müzik ile ilgili terimsel sözlerin kullanılması ve bunun öykülerin ses oktavını yükseltip alçaltılmasında bir düzenek olması. Aslında Osman Koca kitaba ismini veren Salaş ismini bir epey öykünün ortasında kullanırken de bunu yapıyor. niye bunu yapıyor? Salaş dağınık ve modül bölük bir yapı iken bir tezatlıkla aslında kıssalarının bir bütünlük arz ettiğini mi kanıtlamaya çalışıyor. Öykülerdeki çift karakterlilik ve başat bir kahramanın olmaması, öykülerin sizi hayatın tam ortasına bırakması ve öykülerin toprağının hiç yumuşak olmaması ironik bir halin aynası durumunda.
EZBER BOZUYOR
Bizim öykümüz, sinemamız daima kiracıdan yanadır. Mesken sahibinden taraf olan metin sayımız epeyce azdır. Osman Koca bu sefer durumu aksine çevirmiş. Otograf Kiracı da Hikmet Bodur’dan değil de konut sahibinden yana olmuş. Aslında muharrir Hikmet Bodur üzerinden insanımızın kolaycı ve işgüzar yanına eğilen bir yurdum kıssası sunmuş okuyucuya. Şu da var; öykülerde bitmeyen ya da bir yerde sonlanan fakat sonunu merak ettiğiniz şeyler. Koca bizlere ne olduğunu pek söylemiyor kahramanlarının, ölmüşler ya da şurada şöyleki bir hayat arasındaler bilmiyoruz. Bir duygulanım yaratıp daha sonrasında kurdele kesilir muharririn elinde. İşte bu yüzden bir devam hikayesinin yazılabileceği kıssalardan oluşan bir kitap olarak da okunabilir. Kirve öyküsündeki Selim Beyefendi ne yapıyor sanki ya da Balkon Meseli’ndeki Huriye bütün sokağın fotoğrafını çekiyor mu sizce? Sorulması gereken sorulardan biri de bu olabilir. Kahramanlar muharririn başında ölmüş müdür sanki? Kıssanın bütün katmanlarına sahip olan hikayelerde mekânsal ögeler yok denecek kadar az. Muharrir kahramanlarını yerlerden azade etmiş üzere. hiç bir kahraman şimdi yerin ortasında hayatıyor ya da yerlerin yeteri kadar fotoğrafı çekilmemiş. Öykülerdeki sinematik fotoğraf hem ironi hem hayal hem gerçek. Üçünün bir ortada bulunması üçü birden içtiğimiz neskafe tadında. Balkonda oturmuş üçü birden içerken Bizimkiler’deki Cemil’in sesi ne kadar tanıdık değil mi? Roman sokağın aynasıdır diye müellifi hepiniz bilirsiniz. Balkon Meseli biraz da bu işte. Sokağın sesine, manzarasına hiç yabancı değiliz.
Benayene kıssasında hem maktul hem katil olan kahramanın kulağımıza fısıldadığı şeyler üzere. Dramatiğin gerçekle örtüşen bir tarafı yaşamanın acımasız tarafına düşüyor oluşudur. Salaş bir farkındalık yaratıyor okuyucuya. Farkında olmadan yaşadığımız salaşlık bize kim olduğumuzu hatırlatıyor öykülerde. Koca, hikayelerindeki GAP (garip lakin gerçeküstü durumlar) bize yaşadıklarımızın hülasasını gösteriyor.Bu öykülerdeki ortak noktalardan biri de her birinin ortak bir hafızayı kodlamış olmaları. Toplumsal, siyasal ya da kültürel atmosfer kararında şekillenen toplum ve onun bireylerinin yaşadıkları ve yaşattıkları müellifin hafızasında gelecek kuşaklar için birer ambar görevi görüyor. Koca aslında bir öykünün ne olması ve ne olmaması gerektiğini de Öyküntü öyküsüyle okuruna söylüyor. Nuray ve Onat karakterleri üzerinden kurulan bir yapının sağlamlığını sorguluyor muharrir. Lisan ve üslubun kıssadaki yerini tespit ediyor. Okura ulaşacak bir lisanla okuru uzaklaştıracak bir lisanın nüanslarını veriyor okuyucuya. Ete kemiğe bürünmeden var olan iskeletin nasıl ruh kazanacağından dem vuruyor. Hasılı Salaş öyküsü okuyucuyla hem konuşuyor hem yazıyor. Yazarken konuşuyor, hem kıssasını yazıyor hem okuyucuyla sohbet ediyor.
KAYNAK: YENİ ŞAFAK
KAHRAMANLARI GÖZÜNÜZ ARIYOR
Osman Koca’nın kıssa kahramanlarının ideolojiye yatkın olması ve iç dünyalarındaki o saklı söyleşme duygusu tahminen de muharririn vermek istediği ileti telaşından ileri geliyor olabilir. Kıssaları okurken kahramanların canlı siluetini gorebilirsiniz. Kahramanlar varlık sebeplerini sorgularken bir bakıma okuyucunun da düşünmesine imkan sağlanıyor. Oğuz, Tanju, Büşra, Tarık, Aylin, Hikmet Bodur, Mehmet, Nuri, Mükrame, Hilal ve pek birçok ideolojiye yatkın ve yakın kişilikleriyle dikkatimizi çekiyor. Koca’nın kıssalarında kullandığı isimler, fiiller, tabirler, ikilemeler bir istihzanın perdesini açmaya yarayan kale anahtarları üzere. Kilitli bir kale kapısının birden çok anahtarı vardır ve sizin hüneriniz o açan anahtarı bulmakla ortaya çıkar. Koca’nın öykülerindeki bu hüner de bu epey sırlı söz anahtarlarını bulması ve bunu öykülerinin kale kapısı olarak kullanımıdır. Kelam gelimi Sret öyküsündeki kurgu ve sizi sunduğu imkanlar müellifi anlamamız açısından kıymetli olduğu fikrindeyim. Şiirden mülhemle oluşturulan asonans stilindeki öykü örgüsü sürpriz bir sonla bitiyor. Koca’nın maksadı okuyucuyu şaşırtmak mı yoksa baştan sona öykünün okunmasını sağlamak mı bilmiyorum ancak ben öykünün sonuna geldiğim de yine başına döndüğümü söyleyebilirim. Koca sistematik bir biçimde kurguladı mı bilmiyorum öykülerini. Yalnız öykülerde dikkat çeken özelliklerden biri de müzik ile ilgili terimsel sözlerin kullanılması ve bunun öykülerin ses oktavını yükseltip alçaltılmasında bir düzenek olması. Aslında Osman Koca kitaba ismini veren Salaş ismini bir epey öykünün ortasında kullanırken de bunu yapıyor. niye bunu yapıyor? Salaş dağınık ve modül bölük bir yapı iken bir tezatlıkla aslında kıssalarının bir bütünlük arz ettiğini mi kanıtlamaya çalışıyor. Öykülerdeki çift karakterlilik ve başat bir kahramanın olmaması, öykülerin sizi hayatın tam ortasına bırakması ve öykülerin toprağının hiç yumuşak olmaması ironik bir halin aynası durumunda.
EZBER BOZUYOR
Bizim öykümüz, sinemamız daima kiracıdan yanadır. Mesken sahibinden taraf olan metin sayımız epeyce azdır. Osman Koca bu sefer durumu aksine çevirmiş. Otograf Kiracı da Hikmet Bodur’dan değil de konut sahibinden yana olmuş. Aslında muharrir Hikmet Bodur üzerinden insanımızın kolaycı ve işgüzar yanına eğilen bir yurdum kıssası sunmuş okuyucuya. Şu da var; öykülerde bitmeyen ya da bir yerde sonlanan fakat sonunu merak ettiğiniz şeyler. Koca bizlere ne olduğunu pek söylemiyor kahramanlarının, ölmüşler ya da şurada şöyleki bir hayat arasındaler bilmiyoruz. Bir duygulanım yaratıp daha sonrasında kurdele kesilir muharririn elinde. İşte bu yüzden bir devam hikayesinin yazılabileceği kıssalardan oluşan bir kitap olarak da okunabilir. Kirve öyküsündeki Selim Beyefendi ne yapıyor sanki ya da Balkon Meseli’ndeki Huriye bütün sokağın fotoğrafını çekiyor mu sizce? Sorulması gereken sorulardan biri de bu olabilir. Kahramanlar muharririn başında ölmüş müdür sanki? Kıssanın bütün katmanlarına sahip olan hikayelerde mekânsal ögeler yok denecek kadar az. Muharrir kahramanlarını yerlerden azade etmiş üzere. hiç bir kahraman şimdi yerin ortasında hayatıyor ya da yerlerin yeteri kadar fotoğrafı çekilmemiş. Öykülerdeki sinematik fotoğraf hem ironi hem hayal hem gerçek. Üçünün bir ortada bulunması üçü birden içtiğimiz neskafe tadında. Balkonda oturmuş üçü birden içerken Bizimkiler’deki Cemil’in sesi ne kadar tanıdık değil mi? Roman sokağın aynasıdır diye müellifi hepiniz bilirsiniz. Balkon Meseli biraz da bu işte. Sokağın sesine, manzarasına hiç yabancı değiliz.
Benayene kıssasında hem maktul hem katil olan kahramanın kulağımıza fısıldadığı şeyler üzere. Dramatiğin gerçekle örtüşen bir tarafı yaşamanın acımasız tarafına düşüyor oluşudur. Salaş bir farkındalık yaratıyor okuyucuya. Farkında olmadan yaşadığımız salaşlık bize kim olduğumuzu hatırlatıyor öykülerde. Koca, hikayelerindeki GAP (garip lakin gerçeküstü durumlar) bize yaşadıklarımızın hülasasını gösteriyor.Bu öykülerdeki ortak noktalardan biri de her birinin ortak bir hafızayı kodlamış olmaları. Toplumsal, siyasal ya da kültürel atmosfer kararında şekillenen toplum ve onun bireylerinin yaşadıkları ve yaşattıkları müellifin hafızasında gelecek kuşaklar için birer ambar görevi görüyor. Koca aslında bir öykünün ne olması ve ne olmaması gerektiğini de Öyküntü öyküsüyle okuruna söylüyor. Nuray ve Onat karakterleri üzerinden kurulan bir yapının sağlamlığını sorguluyor muharrir. Lisan ve üslubun kıssadaki yerini tespit ediyor. Okura ulaşacak bir lisanla okuru uzaklaştıracak bir lisanın nüanslarını veriyor okuyucuya. Ete kemiğe bürünmeden var olan iskeletin nasıl ruh kazanacağından dem vuruyor. Hasılı Salaş öyküsü okuyucuyla hem konuşuyor hem yazıyor. Yazarken konuşuyor, hem kıssasını yazıyor hem okuyucuyla sohbet ediyor.
KAYNAK: YENİ ŞAFAK