İktisatta para ve enflasyon kadar epeyce konuşulan ve üzerinde bu kadar epey mantık yanlışı yapılan öbür bir kavram olduğunu düşünmüyorum.
Monetarizm akımının babası sayılan Nobel ödüllü ekonomist Milton Friedman, “Enflasyon her vakit ve her yerde bir mali olgu olup; para ölçüsünün (tabanının) üretim ölçüsünden (çıktısından) daha süratli büyümesi ile oluşur.” demişti.
“Inflation is always and everywhere a monetary phenomenon in the sense that it is and can be produced only by a more rapid increase in the quantity of money than in output.”.
Bu kelam 1980’lerde Reaganomics yahut Thatcherism olarak bilinen neo-liberal siyasetlerin temel taşı olmuştu.
2008 Global Ekonomik Krizi ve 2020 Covid-19 Pandemisi için alınan tedbirlerin temelinde de büyük ölçüde Friedman’ın öğretileri bulunuyordu.
Bugün ise global ölçekte hammadde, güç, besin üzere temel girdilerin ve tüketim hususlarının fiyat artışlarını tartışıyoruz. Bu fiyat artışlarının sebebini sıradançe bir arz ve lojistik meselesine bağlayabiliriz. Fakat bu fiyat artışlarının bir sebebi de Green Deal/Environmental Compliance (ya da makus bir çeviri ile Yeşil Mutabakat) uygulamaları olabilir mi? Sonuçta global ısınmanın önünü alabilmek için üretim süreçlerinin etrafa ahengini sağlamakla, toplam eser maliyetlerini arttırmış olduk.
Pekala, 11 Eylül 2001 terör atakları, 2008 Global Ekonomik Krizi ve 2020 pandemi süreci ile devam eden muazzam nakdî genişlemenin etkisinin enflasyon üstündeki tesiri ne oldu? Yahut son 20 yılda 6.1 milyar bireyden 7.8 milyar şahsa artmış olan dünya nüfusunun denklemdeki tartısını nasıl okumalıyız? Ya da Çin başta olmak üzere gelişmekte olan ülkelerdeki büyük insan topluluklarının vasıfsız ve ucuz emek arz eden emekçi sınıfından, üreten ve tüketen bir kimlikte orta sınıfa yükselişinin global enflasyona katkısı ne oldu? Bu soruları çoğaltabiliriz.
Friedman’ın öğretileri bugün tartıştığımız global enflasyonu açıklamaya kâfi değil. Aslında global iktisat bir uyuşturucu üzere son 20 yıllık mali genişlemenin bağımlısı olduğu üzere, üzerine arz-talep ve lojistik meseleleri da global iktisatta fiyat aşırılıkları yaratır duruma geldi. 17 ay evvel WTI yani West Texas Intermediate vadeli fiyatları çok talep düşüşünün tesiri ile “contango” durumunda iken, bugün Brent petrolünün varili, 80 USD’ın üzerinde. Hakikaten de global iktisatta, tarihi günlere tanıklık ediyoruz.
Chief Financial Officer | Executive Board Member | Chief Strategy Officer | and a humble author…
FÖŞ yazdı: 2022 dünyası
niye her şey ansızın daha değerli hale geliyor: “Büyük Enflasyon” periyoduna hoşgeldiniz!
İklim değişikliği artık ekonomik sorun
Monetarizm akımının babası sayılan Nobel ödüllü ekonomist Milton Friedman, “Enflasyon her vakit ve her yerde bir mali olgu olup; para ölçüsünün (tabanının) üretim ölçüsünden (çıktısından) daha süratli büyümesi ile oluşur.” demişti.
“Inflation is always and everywhere a monetary phenomenon in the sense that it is and can be produced only by a more rapid increase in the quantity of money than in output.”.
Bu kelam 1980’lerde Reaganomics yahut Thatcherism olarak bilinen neo-liberal siyasetlerin temel taşı olmuştu.
2008 Global Ekonomik Krizi ve 2020 Covid-19 Pandemisi için alınan tedbirlerin temelinde de büyük ölçüde Friedman’ın öğretileri bulunuyordu.
Bugün ise global ölçekte hammadde, güç, besin üzere temel girdilerin ve tüketim hususlarının fiyat artışlarını tartışıyoruz. Bu fiyat artışlarının sebebini sıradançe bir arz ve lojistik meselesine bağlayabiliriz. Fakat bu fiyat artışlarının bir sebebi de Green Deal/Environmental Compliance (ya da makus bir çeviri ile Yeşil Mutabakat) uygulamaları olabilir mi? Sonuçta global ısınmanın önünü alabilmek için üretim süreçlerinin etrafa ahengini sağlamakla, toplam eser maliyetlerini arttırmış olduk.
Pekala, 11 Eylül 2001 terör atakları, 2008 Global Ekonomik Krizi ve 2020 pandemi süreci ile devam eden muazzam nakdî genişlemenin etkisinin enflasyon üstündeki tesiri ne oldu? Yahut son 20 yılda 6.1 milyar bireyden 7.8 milyar şahsa artmış olan dünya nüfusunun denklemdeki tartısını nasıl okumalıyız? Ya da Çin başta olmak üzere gelişmekte olan ülkelerdeki büyük insan topluluklarının vasıfsız ve ucuz emek arz eden emekçi sınıfından, üreten ve tüketen bir kimlikte orta sınıfa yükselişinin global enflasyona katkısı ne oldu? Bu soruları çoğaltabiliriz.
Friedman’ın öğretileri bugün tartıştığımız global enflasyonu açıklamaya kâfi değil. Aslında global iktisat bir uyuşturucu üzere son 20 yıllık mali genişlemenin bağımlısı olduğu üzere, üzerine arz-talep ve lojistik meseleleri da global iktisatta fiyat aşırılıkları yaratır duruma geldi. 17 ay evvel WTI yani West Texas Intermediate vadeli fiyatları çok talep düşüşünün tesiri ile “contango” durumunda iken, bugün Brent petrolünün varili, 80 USD’ın üzerinde. Hakikaten de global iktisatta, tarihi günlere tanıklık ediyoruz.
Chief Financial Officer | Executive Board Member | Chief Strategy Officer | and a humble author…
FÖŞ yazdı: 2022 dünyası
niye her şey ansızın daha değerli hale geliyor: “Büyük Enflasyon” periyoduna hoşgeldiniz!
İklim değişikliği artık ekonomik sorun