1994’den bu yana Doların en âlâ yılı, Her yerde daha fazla ‘acı’…

Zübeyde

Global Mod
Global Mod
Küresel mali piyasalar Salı günü açıklanan ABD enflasyon verisi akabinde büyük çaplı bir türbülans yaşadı. Yaşanan türbülansın artçı sarsıntılar dün günün büyük kısmında korunurken, zayıflayan risk iştahı global manada doların elini daha da kuvvetlendirdi. Siyaset faizini süratle %2,375 düzeyine çıkaran ve pandemi periyodunda bilanço büyüklüğünü iki katına çıkararak 9 trilyon dolara yükselten FED’in bilanço daraltmasına da başlamasına karşın, enflasyonun zirve yapmadığına işaret eden Ağustos verisi akabinde yakın vadeye yönelik beklentiler de süratle değişmeye başladı.

FED‘in haftaya düzenleyeceği görüşmede 100 baz puan faiz artırımına gideceğine yönelik beklentilere vadeli süreçler %37 ihtimal tanırken, bu değişim hâliyle piyasa fiyatlamalarını da baskılamaya başladı. Doların sepet bazında piyasa kurunu yansıtan DXY, 1984 yılından bu yana en âlâ yılını yaşıyor. Bu rotanın da korunacağına yönelik artan inanışlar her geçen gün kuvvet kazanıyor. Dün de bültenimizin manşetine taşıdığımız üzere, FED’in uyguladığı ‘antibiyotik’ tedavisinin ekonomiyi soğutmaya yetmemesi üzerine kısa vadede daha fazla ‘acı’ yaşanması -diğer para ünitelerinin çöktüğü ya da sabit kalmak için süratli oran artışları gerektirdiği- bir periyot bizleri bekliyor.

Dün Reuters haberine bakılırsa, Japonya Merkez Bankası (BOJ) YEN’deki kıymet kaybına paralel döviz işlemcilerini arayarak YEN alım ve satım fiyatlarını öğrenerek ‘öncü’ piyasa denetimi gerçekleştirmek suretiyle müdahaleye hazırlandığını okuyoruz. YEN dün sabah dolar karşısında 145 düzeyine zayıflayarak 24 yılın taban noktasını bir sefer daha test etmesi akabinde 143 düzeyine toparlandı. Piyasalar cephesinde ise gerçek bir müdahale ile BOJ’un YEN alıp dolar satmasına düşük bir ihtimal verildiğinin altını çizelim (bekleyip bakılırsaceğiz). YEN kısa konuma sahip yatırımcıların dikkatli olması gerektiğinin altını çizelim.

Takdir edileceği üzere, daha pandeminini yaralarını yeni yeni saran bir epey iktisat için, bu sefer de dolara karşı lokal para ünitelerinin bedel kayıplarını sınırlamak için gereken -koruma kalkanlarını kuvvetlendirmek- faiz artışları, ekonomik aktivitenin de daralması manasına geliyor. İktisadın büyümediği bir ortamda şirketlerin de (hisse senetleri) yeterli bir performans göstermesini beklemek yanlış olacağı üzere, talebin de daralması, petrol meblağları için de pek düzgün bir haber üzere görünmüyor. Buraya bir mim koymuş olalım.

Hazır petrolden kelam etmişken, Uluslararası Güç Ajansı (IEA), global iktisattaki yavaşlamanın derinleşmesi ile 2022’nin 4Ç global petrol talebindeki artışın duracağını lakin 2023’te güçlü devam edeceğini öngördü. IEA raporunda, “Küresel petrol talebi, sıkıntı durumdaki Çin iktisadının tesirini ve OECD ülkelerindeki ekonomik yavaşlamanın tesirlerini hissetmeye devam ediyor” açıklamasında bulundu. Teknik mânâda, brent cinsi ham petrolde 92 dolar/varil düzeyinin altında haftalık kapanışta azami dikkatli olmak gerekiyor.

İçeride ise, son periyotlarda hâkim olan sürrealist ya da rasyonel olmayan tablonun taraf değiştirmeye başladığını görüyoruz. Vadeli piyasalardaki yüksek kaldıraçlı durumlar niçiniyle haftalardır banka payları öncülüğünde yükselen Borsa İstanbul, ABD enflasyon verisi akabinde gelen satışların tetiklediği teminat tamamlama yükümlülüğü daha sonrasında dün de düşüş ivmesini hızlandırdı. Hafta başını baz alırsak, bu yıl %220 yükselen Borsa İstanbul Bankacılık endeksi, enflasyon verisi daha sonrası %7,5 düşmesi akabinde dün de günü neredeyse %10 düşüşle tamamladı. Haftalardır devam eden ancak ekonomik manada anlatmaya lisanımızın varmadığı bu coşkulu bayram havasının son iki günde yerini âdeta yas ortamına terk ettiğini söylememiz gerekiyor.

Döviz piyasasında dinamiklerin altı üst olması daha sonrası, TCMB‘nin kredi karşılığı tutulması zarurî hâle gelen tahviller ile ilgili bildirisi akabinde ikincil tahvil piyasasında yaşanan gerilemenin yarattığı anomali -10 yıllık TL tahvil faizinin Türkiye 10 yıllık dolar faizinin de altına sarkması- daha sonrası artık de sıra pay senedi piyasalarına geldi. Bunları topyekûn ele aldığımızda, sağduyulu ve rasyonel bir yorum yapmakta zorluk çekiyoruz. USDTRY kuru dünü de kamu takviyesi ile 18,25’li düzeylerde yatay tamamlarken, kelam konusu sıkışık bantta salınımını neredeyse 14. güne taşıdı. Yabancı indinde Türkiye’nin 5 yıl vadeli CDS risk primi ise yaşanan gelişmeler daha sonrası bir daha 700 baz puanın üzerine yükseldi. Yüksek volatilitenin süreceği dikkate alınarak temkinli ve önlemli olmaya devam etmek gerektiğinin altını çizmek isteriz.

İngiltere’de tüketici fiyatları, Ağustos ayında akaryakıt fiyatlarındaki düşüşün de tesiri ile -beklenmedik ve muhtemelen kısa süreli- yıllık bazda %9,9 düzeyine geriledi (beklenti %10,2) (Temmuz %10,1). GBPUSD paritesinde 37 yılın tabanı olan 1,14 düzeyinin geçen hafta test edilmesi akabinde Sterlin 1,15’li düzeylerde tutunmaya çalışıyor. Doların geniş bantta paha kazandığı bir ortamda hem EUR tıpkı vakitte GBP için riski aşağı taraflı görmeye devam ediyoruz.

Kıymetli madenler cephesinde ise, altının ons fiyatı, 2 yıl vadeli ABD devlet tahvil faizinin son 15 yılın yeni en yüksek düzeyi olan %3,80’e dayanması akabinde kritik bir takviye düzeyi olan 1,685’e hakikat bir sefer daha yol aldığını görüyoruz. ABD’de 2 yıllık getirinin 10 yıllık getirinin üzerine yükselmesi, piyasaların kısa vadede FED’in daha agresif olacağına işaret ediyor! 1,685 dolar düzeyinin altında muhtemel bir kapanışta aşağı istikametli hareketin ivme kazanacağı göz arkası edilmemelidir. Ons altın aşağı istikametli bir seyir izlerken, USDTRY kurunun izafi olarak yatay seyrettiği bir ortamda, gram altın da sessizliğini koruyarak ruhsal 1,000 TL düzeyinin etrafında salınmaya devam ediyor.

ABD pay senedi endeksleri, Salı günü yaşanan sert düşüş akabinde dün gece ‘yıpranmış’ güç ve teknoloji paylarına seans sonu gelen kısmı alımlar ile geceyi artıda tamamlamayı başararak bitirdi. Yeni gün başlangıcında ise, Pasifiğin öbür ucunda tam manasıyla kararsız bir hava görünüyor.

Japonya, yüksek güç maliyetleri ve yendeki düşüşün artması ile Ağustos ayında rekor seviyede aylık ticaret açığını verirken, Çin merkez bankası, şahin FED daha sonrası ekonomiyi desteklemek ismine para siyasetini hareket ettirmek için sonlu bir alan kalması niçiniyle faiz oranını beklenildiği üzere korudu. Gösterge endeks Tokyo borsası %0,2 yükselirken, Şangay borsası ise %1 düştü.

Mali piyasaların gündeminde bugün içeride konut satışları ve bütçe istikrarı, dışarıda ise ABD NY FED imalat endeksi, perakende satışlar, sanayi üretimi ve her Perşembe olduğu üzere ABD’de işsizlik maaşı müracaatları; içeride ise TCMB’nin para ve banka istatistikleri, menkul değer raporu ve analitik bilançosunu takip edeceğiz.

Dün bültenimizde, Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Özbekistan’da gerçekleşecek Şangay Ekonomik İşbirliği Örgütü toplantısı katılacağını paylaşmıştık. görüşmede, Ermenistan ve Azerbaycan içinde oluşan çatışma konusunu gündeme getireceği ve mevkidaşı Putin ile de bu mevzuyu konuşacağı belirtildi. Putin ayrıca Çinli mevkidaşı Xi ile görüşecek. Jeopolitik cephede, Azerbaycan ile Ermenistan içindeki çatışmalar şiddetlenirken, Başbakan Paşinyan’a karşı şahin kanadın darbe teşebbüsünde bulunduğu tez ediliyor. Bölgede tansiyonun çok yüksek seyrettiğini not etmek gerekiyor!

iktisatbank.com
 
Üst