Kur krizi ve uzaktan çalışma: Türkiye’nin küçük teknoloji teşebbüslerinin büyük imtihanı

flormar

New member
Pandemi periyodunda uzaktan çalışmanın yaygınlaşması, son bir yılda artan rekabet ve TL’deki dalgalanmalar küçük teknoloji teşebbüsleri için büyük bir sorun yarattı: Yazılım geliştirici bulmak

”Yazılımcılar uzun müddettir Türkiye’den yurt dışına göçüyorlar lakin bu kere farklı bir durumla karşı karşıyayız. Artık meskenlerinden çıkmadan Avrupa’dan ya da Amerika’dan bir şirketle çalışabiliyorlar.”

BBC Türkçe‘ye konuşan Türkiye merkezli taşınabilir uygulama stüdyosu Appcent’in CEO’su Ozan Uysal, artık aileleriyle bir arada yerleşik hale gelmiş olan ya da yurt haricinde mutsuz olup Türkiye’ye geri dönen yeteneklerin bile önündeki bariyerlerin bir bir kalktığını anlatıyor.

Pandemi ile bir arada yazılımcılar içinde uzaktan çalışmanın yaygınlaşmaya başlaması, Türk Lirasındaki dalgalanmalar ve artan ekonomik belirsizlik ortamında bilhassa yerli ve küçük teknoloji teşebbüsleri için büyük bir imtihan manasına geliyor.

Uysal, 135 kişiyi istihdam ettikleri firmalarında artık yüksek enflasyon moduna geçtiklerini aktarıyor.

”Maaşlara artık senede iki kere düzeltme yapmamız gerekiyor. Bunu da direkt müşterileri fiyatlarına yansıtıyoruz. Büyük bankalarla çalıştığımız için biçimden anlıyorlar zira onlar da yazılımcılarının kıymetli bir kısmı kaybettiler.”

Uysal, teşebbüslerinin liranın kıymetindeki belirsizlik sürecinden etkilenmediğini söylüyor lakin Türkiye’deki küçük ve orta ölçekli biroldukca yazılım teşebbüsü için durum bu biçimde değil.

BBC Türkçe’ye konuşan ve Türkiye’de toplu ömür alanlarının idaresi için yazılım servisleri sağlayan Apsiyon isimli teşebbüsünün kurucusu Kudret Türk, gelirleri büyük oranda TL’ye endeksliyken maliyetlerinin bilhassa yazılımcı maaşlarının tesiriyle katlandığını söylüyor ve şu biçimde devam ediyor:

”İngilizce bilen kıdemli yazılımcılar yurt dışına gitti, orta seviye çalışan bulmaksa pandemi devrinin tesiriyle fazlaca güç hale geldi. Evvelden 10-15 bin TL’ye işe alabildiğiniz düzeydeki yazılımcılar için artık 20-25 bin TL’yi gözden çıkarmanız gerekiyor. Biz bu kurallarda yazılımcıları işte tutamıyoruz, hayli zorlanıyoruz.”

Unicorn’larla rekabet etmek

Türkiye’deki yerli teşebbüslerin yazılım alanında çalışan yetenekleri tutmakta zorlanmasının bir başka sebebi ise son periyotta artan rekabet.

Türkiye teknoloji teşebbüsleri ekosistemi bilgilerini derleyen Startups Watch’a bakılırsa Türkiye’deki teknoloji teşebbüsleri 2020’de yurt haricinden rekor düzeyde yatırım çekti.

Yerli oyun stüdyosu Peak Games’in Zynga’ya 1,8 milyar dolarlık satışıyla birinci unicorn’unu çıkaran ekosistemde unicorn sayısı 2021’de beşe ulaştı. Getir, trendyol, Hepsiburada ve dream bir milyar doların üzerinde değerlemeye ulaşan startup’lar oldu.

Delivery Hero tarafınca satın alınan Yemeksepeti ya da PayU’nun bünyesine kattığı yerli fintek teşebbüsü iyzico da bu yatırım trendinin erken örnekleriydi.

Türkiye merkezli teknoloji teşebbüsü Craftgate’in kurucu ortağı ve CEO’su Hakan Erdoğan, yurt haricinden yatırım alan ve nakit akışlarında bir sorun yaşamayan bu şirketlerle maaş ve yan hak paketleri bağlamında rekabet etmenin, yerli teşebbüsler için imkansız olduğunu söylüyor.

BBC Türkçe’ye konuşan Erdoğan, yazılımcılarını şirkette tutabilmek için önümüzdeki yıldan itibaren, onlara pay senedi opsiyonu sunmaya başlayacaklarını söylüyor.

Yazılımcı fiyatlarıyla birlikte dolara endeksli olarak artan bir öteki maliyet de, kullanıcı başına fiyatlandırılan bulut servisleri.

Pazar araştırma şirketi IDC’nin BBC Türkçe ile paylaştığı varsayımlara nazaran, Türkiye’de bilhassa pandemi daha sonrasında, bu son derece rekabetçi pazarda geride kalmak istemeyen KOBİ’lerin dijital dönüşüm harcamaları arttı.

IDC’de Kıdemli Araştırma Müdürü Eren Eser, ”Bu niçinle önümüzdeki senelerda bulut harcamalarının ve yazılım harcamalarının artması bekleniyor. Fakat TL’nin paha kaybı niçiniyle Bilişim Teknolojileri (BT) yatırımları en hayli etkilenecek olan segment KOBİ’ler.” diyor.

Artan maliyetlerini dengeleyebilmek için bulut servislerinin bir kısmını şirket ortasında geliştirdiklerini söylüyor Kudret Türk.

Getty Images

Bağımsız geliştiriciler ne diyor?

Yazılım geliştiriciler için dünyanın önder topluluğu GitHub, yıllık olarak yayımladığı State of the Octoverse raporunun 2021 sonuçlarını Kasım ayında paylaştı.

Dünya çapında 12 binden çok geliştiricinin katıldığı anket neticelerina da yer veren rapora nazaran, pandemi sürecinde yazılım geliştiriciler için bir çeşit uzaktan çalışma evrimi gerçekleşti.

İş ve özel hayatlarını dengelemeyi daha âlâ öğrenen bu topluluk, uzaktan çalışmanın gerektirdiği iş süreçlerini ve kalıplarını daha âlâ tasarlama konusunda değerli bir yol kat etti.

Bunun bir kararı olarak uzaktan çalışma bugüne kadar görülmediği kadar yaygın hale geldi. GitHub anketine göre, pandemidilk evvel ofiste çalıştığını söyleyenlerin oranı yüzde 41’ken, pandemiden daha sonra ofise döneceğini düşünenlerin oranı yüzde 10,7’ye düştü.

GitHub’ın kendi datalarına nazaran 2020’de Türkiye’den kullanıcılarının sayısı yaklaşık 600 bin şahısken, 2021’de bu sayı 863 bine yaklaştı.

GitHub’ın Türkiye’de en faal kullanıcılarından biri olan Cet Hakçıl, Türk Lirasının süratle bedel kaybettiği periyotta yurt haricinden gördükleri ilginin de arttığını söylüyor.

ODTÜ Kuzey Kıbrıs Bilgisayar Mühendisliği’nde yüksek lisans yapan Hakçıl, hem de Kape Technologies isminde İngiltere merkezli bir teşebbüsünde siber güvenlik araştırmacısı olarak uzaktan çalışıyor.

Hakçıl, son bir ay ortasında Fransa’dan ABD’ye hiç almadığı kadar epey sayıda iş teklifi aldığını anlatıyor ve kelamlarına şu biçimde devam ediyor:

“Yurt haricindeki şirketler, bu durumu kendileri için fırsat gorerek Türkiye’deki genç ve yeni mezun bölüme ulaşarak iş teklifleri sunmaya başladılar. Genel olarak teklif ettikleri koşullar ve maaşlar Türkiye’deki bir şirketin teklif edeceğinden epeyce daha yeterli, ama kendi ülkelerindeki vatandaşlarına teklif edeceklerinden daha berbat.”

Yazılım geliştiricilerin aktardığı maaş farkları içindeki uçurum TL’nin bedel kaybıyla açılıyor. Üniversiteden yeni mezun olan bir yazılımcının Türkiye’den aldığı maaş teklifi 4 ila 7 bin TL içinde değişirken, yurt haricinden gelen teklifler 2 bin doları civarında seyrediyor.

“Türkiye’de artık maaş tutturmanız neredeyse imkansız.”

Türkiye’deki Bayan Yazılımcı topluluğunun periyotluk tertibini yapan İrem Gülmez, Sakarya Üniversitesi’nden 2020 yılında mezun olduğunu lakin 2,5 yıldır şirketlere danışmanlık hizmeti verdiğini söylüyor.

Müşterilerinin birden fazla İstanbul’da bulunmasına karşın orada yaşamak istemediği için uzaktan çalışmanın kendisi için bir avantaj olduğu belirten İrem, yakın vakitte Fethiye’ye taşınmayı planlıyor.

Gülmez, ülkenin 18-20 yıl boyunca eğitim yatırımı yaptığı gençlerin yurt dışına göç edip bu birikimi de götürmelerinden dolayı üzgün olduğunu söylüyor fakat yeterli bir teklif aldığında Avrupa’ya gitmeyi düşünebileceğini de ekliyor.

Londra merkezli headhunting firması Spencer and Associates’ın Yönetici Yöneticisi Leyla Spencer, ”Türkiye’de lokal bir şirketseniz ve yetenek arıyorsanız artık maaş tutturmanız neredeyse imkansız.” diyor ve bilhassa ABD ve Hollanda’dan yazılımcılara büyük talep olduğunu belirtiyor.

  • Trendyol 1,5 milyar dolar yeni yatırım aldı, bedeli 16,5 milyar dolara ulaştı
  • Peak Games: 1,8 milyar dolara ABD’li Zynga’ya satılan Türk oyun şirketi hakkında bilinenler
  • Uzaktan çalışma eşitsizlik konusunda neleri gösteriyor?
”Türkiye’de çalışan ve teknik aktarılabilir maharetleri olan orta kademe yöneticilerin yurt haricinden aldığı teklifler, bu kur farklarıyla artık işverenlerin ‘kal’ diyebileceği düzeylerde değil.” diyor Spencer.

Yazılımcılar için uzaktan çalışmanın getirilerine karşın, birebir kültürü paylaşan beşerlerle çevrili olmamak değerli bir eksi.

”Bir kezinde üzerinde çalıştığım bir raporun editörden editöre devredilmesi üzerine orjinalinden epey uzaklaştığını lisana getirmek için “kulaktan kulağa” oynunu anlatmıştım. Ancak iş arkadaşlarım bu oyunu bilmediklerini ve küçüklüklerinde hiç oynamadıklarını söylemiş olduler. Bu tıp küçük şeyler bile kimi vakit insanın ortasında ukte bırakıyor.” diyor Hakçıl ve ekliyor:

”Aynı şartlar sunulsaydı yerli bir şirkette çalışmayı tercih ederdim.”
 
Üst